به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، مدیر امور آب، خاک و فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی شهریور سال گذشته از شور و سدیمی شدن اراضی کشاورزی استان خبر داد که در دشت‌ها رو به افزایش بوده و تهدیدی برای این حوزه است.
سیدابراهیم سیدی، علت شور و سدیمی شدن خاک‌ها را استفاده نادرست از آب به هنگام آبیاری، تبخیر بالا و بارندگی ناکافی دانست و بیان کرد: هم اکنون شور و سدیمی شدن اراضی کشاورزی در جنوب اسفراین رو به پیشرفت است و این روند در بخشی از اراضی مانه و سملقان، شیروان، فاروج و بجنورد نیز وجود دارد اما در بیشتر دشت‌های استان مشهود است؛ چون برداشت بیش از حد آب از سفره‌های زیرزمینی منجر به شور شدن آب‌ها می‌شود.
وی گفت: اراضی آبی استان ۱۴۲ هزار هکتار است که شامل پنج درصد وسعت کل استان است.
سیدی اظهار کرد: ۳۵ هزار هکتار نیز از مجموع اراضی به صورت آبی و دیم در اراضی آبخور از پایاب سدها است و سایر اراضی کشاورزی نیز از سایر منابع آبی استفاده خواهد کرد.
یکسال گذشت....
در اسفند ماه سال گذشته، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز با تکرار همین موضوع و با اشاره به اینکه وضعیت منابع آبی کشاورزی استان بحرانی است، گفت: شور و سدیمی شدن اراضی کشاورزی استان به‌ویژه در دشت‌ها رو به افزایش بوده که تهدیدی برای این حوزه است.
عبدالله یوسفی افزود: شور و سدیمی شدن خاک‌ها به علت استفاده نادرست از آب به هنگام آبیاری، تبخیر بالا و بارندگی ناکافی است و در پی افزایش طرح‌های آبیاری نوین در استان هستیم تا ضمن افزایش راندمان آبیاری از افت آب‌های زیرزمینی هم جلوگیری کنیم.
به نظر می‌رسد تکرار این جملات بعد یک سال، عملکرد نامناسب مسؤولان در این حوزه را نشان می‌دهد که باید تا به الان در ۱۲ ماه گذشته کارمفیدی در این رابطه صورت می‌گرفت.
درمان شوری خاک
بدنیست راه‌های کاستن شوری خاک را مرور کنیم تا شاید این یادآوری رسانه‌ای، قدمی درجهت پیگیری آن شود.
از خلاصه ترین روش‌های مرسوم به موارد زیر می‌توان اشاره کرد.
آبشویی: با استفاده از این روش نمک‌های اضافی محلولی که در خاک وجود دارد کاملا شست‌وشو داده شده و از خاک خارج می‌شوند.
دوره آبیاری کوتاه: با کاهش فاصله بین دو آبیاری زمین زراعی و زود به زود آبیاری کردن می‌توان باعث شد که غلظت محلول در خاک زیاد نشود و به اصطلاح خاک شور، اصلاح شود.
استفاده از کود‌های مخصوص: یک روش دیگر برای از بین بردن شوری خاک استفاده از کود‌های مخصوص زمین‌های شور است. از طریق این کود‌ها ضریب شوری خاک پایین‌تر شده و خاک شور نمی‌شود.
آبیاری به روش نوین: روش‌های نوینی مانند آبیاری قطره‌ای و بارانی از نظر اصلاح شوری خاک اثرات مثبت بالایی دارند.
استفاده از گوگرد ارگانیک: استفاده از گوگرد ارگانیک تأثیر مثبت فراوانی در اصلاح خاک‌های شور دارد. این ماده با اضافه شدن به خاک مدنظر با توجه به سه عامل دما، آب و هوا واکنش منحصر به فردی ایجاد می‌کند و اسید سولفوریک رقیق تولید می‌کند که باعث کاهش اسیدیته خاک و در ادامه تبدیل حالت قلیایی خاک به اسیدی خواهد شد؛ و ضمنا استفاده از گوگرد ارگانیک برای خاک‌های اسیدی پیشنهاد نمی‌شود.
اضافه کردن ژیپس: اضافه کردن ژیپس موجب اصلاح خاک‌های شور و قلیایی می‌شود. ژیپس با تبدیل کربنات‌ها و بی کربنات سدیم به سولفات موجب کاهش شوری خاک می‌شود که البته به چند تن در هکتار از این ماده نیاز است و باید خاک حالت مرطوبی داشته باشد تا ژیپس با آن مخلوط گردد.
کاهش تبخیر از سطح خاک: این موضوع نه تنها موجب حفظ رطوبت خاک می‌شود بلکه از انتقال نمک از لایه‌های زیرین خاک به ناحیه رشد ریشه جلوگیری می‌نماید. در ضمن در کشاورزی آبیاری باید متعادل باشد و از آبیاری بیش از حد اجتناب کنید مگر اینکه هدف شستشوی نمک‌های خاک باشد.
کشت گیاهان مقاوم به شوری: می‌توان در خاک‌های شور و قلیایی به کشت گیاهان مقاوم به شوری مانند چغندر، ذرت خوشه ای، جو، یونجه، شبدر، پنبه و … اقدام کرد. ضمنا در خاک‌های شور بهتر است در زمانی که گیاه در حالت خواب بوده یا آیش با استفاده از آبیاری سنگین نمک‌های سطحی را از دسترس ریشه‌ها دور ساخت.
استفاده از سیستم آبیاری مناسب: برای آبیاری سیستم‌های مختلفی تعریف شده است که هر یک به طریقی می‌تواند در کاهش شوری خاک موثر واقع گردد. به طور مثال در سیستم آبیاری کرتی می‌توان با تسطیح صحیح زمین از تشکیل پشته‌های نمک جلوگیری کرد.
دانیال طالبی‌زاده، کارشناس ارشد آگرواکولوژی دانشگاه شهیدبهشتی نیز در مقاله خود از ۵ روش یاد می‌کند که تأییدی بر همین موارد بوده که شامل کاهش تبخیرسطحی، آبیاری متواتر، کاشت بذر متناسب با خاک شور، کشت گونه‌های مقاوم یا شورپسند و تغییر و اصلاح بافت خاک به کمک مواد آلی است.
باتوجه به موارد ذکر شده مشخص می‌شود که راه حل بیان شده‌ی جهاد کشاورزی برای از بین بردن شوری آب از پارسال تا امسال فقط یکی از این موارد یعنی آبیاری نوین بوده در حالیکه امور راحت‌تر دیگری نیز وجود دارد که امید است قبل دیر شدن از آن استفاده کنند.
انتهای پیام/ج/ی
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
