خبرگزاری فارس لرستان_زینب اکبری؛ بطور کلی در سالهای اخیر شاهد افزایش دما در سطح جهان و از جمله کشور ایران بوده‌ایم که این افزایش دما میتواند دلایل متعددی داشته باشد که از آن جمله می‌توان به عواملی همچون اثر گلخانهای، آتش سوزی جنگلها، فوران آتش فشان‌ها و ... اشاره نمود.
همانطور که می‌دانید یکی از عوامل اصلی افزایش دمای سطح زمین اثر گلخانهای است زیرا همزمان با افزایش این گازها شاهد افزایش دمای کره زمین هستیم. گازهای گلخانهای در جو زمین به انعکاس نور و حرارات پرداخته و اجازه خروج از جو را نداده و باعث گرم شدن کره زمین می‌شوند. با افزایش گرمای زمین، یخچال‌های قطبی آب شده و باعث افزایش سطح آب دریا و اقیانوس‌ها می شود. و در آینده شهرهایی از جهان به زیر آب خواهند رفت.
همچنین به دلیل اینکه این یخچالها منابع عمده آب شیرین دنیا هستند با آب شدن آن ها، منابع آب آشامیدنی کاهش خواهند یافت. افزایش دما تنها منجر به گرم شدن سطح زمین نمی گردد بلکه می تواند پیامدهایی همچون ایجاد توفان و گردباد، خشکسالی، بیابان زایی را بدنبال داشته باشد. تا به امسال و بر اساس آمار و اطلاات سازمان جهانی هواشناسی سال 2016 گرمترین سال جهان بوده است.کشورهای چین، آمریکا، هند، روسیه، ژاپن، آلمان و ایران در رده های اول تا هفتم بیشترین تولید کننده های دی اکسید کربن در جهان می باشند. هوای گرمی که در سالهای اخیر آن را احساس میکنیم با ماجرای انتشار گازهای گلخانهای توسط همه کشورها از آمریکا تا چین گرفته تا خود ایران مرتبط می باشد.
در واقع بعد از انقلاب صنعتی میزان انتشار گازهای گلخانهای از جمله دیاکسید کربن به شدت افزایش پیدا کرده است و حضور این گازها در جو باعث شده تا دمای زمین در همه مناطق گرم شود.
کشور ایران نیز که در کمربند گرم و نیمه خشک دنیا واقع شده است تحت تاثیر پدیده گرمایش زمین قرار گرفته است. طوفان های گردوخاک و ریز گردها در جنوب و جنوب غرب کشور، خشک شدن دریاچه ارومیه، خشک شدن و کاهش سطح آب رودخانه ها ، کاهش آب ورودی به پشت مخازن سدها به دلیل کاهش بارش و افزایش تبخیر از اثرات این پدیده است.
بر اساس آمار و اطلاعات مرکز ملی خشکسالی کشور دمای کشور در 50 سال اخیر حدود 2 درجه گرمتر شده است. این افزایش دما، تنها به معنای پایان زمستانهای سرد و گرمتر شدن تابستانها نیست، افزایش دما در کشور میتواند پیامدهای مختلفی به همراه داشته باشد؛ از افزایش احتمال بارش سیل در برخی مناطق تا بیشتر شدن آتشسوزی جنگلها، خشکسالی و... . یکی از واضحترین پیامدهای گرما، افزایش تبخیر و در نتیجه کاهش منابع آب در سراسر کشور است، براساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی میزان تبخیر و تعرق هم در ٥٠ سال گذشته با افزایش دما بیشتر شده است. هر درجه‌ای که دما زیاد شود، حدود ٦ درصد پتانسیل تبخیر بیشتر میشود. از سوی دیگر با گرمایش زمین، نیاز آبی گیاهان هم بیشتر میشود.
بر اساس شاخص استاندارد SPEI ) شاخص خشکسالی هواشناسی ) نزدیک به نیمی از مساحت کشور تحت تاثیر خشکسالی در بازه‌های مختلف قرار دارد که مشابه این شرایط را در سال ١٣٨٧ که خشکترین سال آبی ایران بود، تجربه کرده ایم.
گاهی اوقات کم بارشی که در پاییز و زمستان رخ می دهد با بارشهای بهاره جبران میشود اما متاسفانه بهار 1400 شاهد فعالیت سامانه بارشی خاص و قابل توجهی بر روی کشور نبودیم و می‌توان گفت که امسال هم بهنوعی یکی از خشکترین سالهای آبی در کشور بوده است زیرا همه استان های کشور با درجات مختلفی از این خشکسالی از بازه بسیارشدید تا خفیف مواجه بوده اند. شرایط کم بارشی که در سال آبی جاری با آن مواجه بودیم به همراه افزایش دمای بهار 1400 سبب شد که همه مردم این شرایط را بطور محسوسی درک نمایند زیرا این این عوامل سبب کاهش رطوبت و خشک شدن سطح زمین گردید که کاهش پوشش گیاهی را بدنبال داشت و باعث شد که گرمای احساسی حتی بالاتر از دمای واقعی برای همگان شود. می توان گفت که بخشی از این موضوع به تغییرات اقلیم مربوط است.
تغییر اقلیم پدیدهای جهانی است که در کشور ما سبب افزایش تعداد سالهای خشک و افزایش دما شده است.
از نظر شرایط دمایی خرداد ماه امسال شاهد ثبت رکورد جدیدی از رخداد دما در استان بودیم زیرا بر اساس آمار و اطلاعات اداره کل هواشناسی استان، میانگین دمای استان در خرداد ماه سال 1400 برابر 1/25 درجه سلسیوس بوده است که نسبت به دوره آماری بلندمدت 2/2 درجه سلسیوس افزایش را نشان می دهد.
همچنین طی این مدت میانگین دماهای کمینه و بیشینه استان نسبت به بلند مدت به ترتیب 3/1 و 3 درجه سلسیوس افزایش داشته اند. خنک ترین ایستگاه استان در این ماه ایستگاه الشتر با میانگین دمای 2/20 درجه سلسیوس و گرم ترین ایستگاه استان، ایستگاه پلدختر با میانگین دمای 1/34 درجه سلسیوس بوده اند.
همچنین بالاترین میانگین دمای بیشینه و پایین ترین میانگین دمای کمینه طی خرداد ماه 1400 به ترتیب برای ایستگاه های پلدختر به میزان 7/41 درجه سلسیوس و ایستگاه الشتر به میزان 7/7 درجه سلسیوس بهدست آمده اند. برابر با آمار ثبت شده در اداره کل هواشناسی استان بیشینه مطلق دما طی خرداد ماه 1400 به مقدار 2/46 درجه سلسیوس در روز 28 خرداد ماه از ایستگاه پلدختر گزارش شده است که منجر به ثبت رکورد جدید این کمیت در طی دوره آماری شد. این در حالی است که رکورد بیشینه دمای ثبت شده در طول دوره آماری بلندمدت طی خرداد ماه تا قبل از امسال برابر با 6/45 درجه سلسیوس می باشد که در 25 خرداد ماه 1389 از همین ایستگاه گزارش شدهاست. طی خرداد 1400 ،کمینه مطلق دمای استان به میزان 7/4 درجه سلسیوس در روز 24 خرداد در ایستگاه هواشناسی الشتر به ثبت رسیده است.
همچنین کمترین دما طی این ماه در طول دوره آماری بلندمدت از ایستگاه الشتر به میزان 4 درجه سلسیوس در تاریخ پنجم خرداد ماه سال 1389 گزارش شده است.
در پایان تحلیل آخرین پیش بینی فصلی صادره از مرکز اقلیم شناسی مشهد نشان می دهد که با صحت بالای 65 درصد در تابستان پیش رو شاهد افزایش دما در کشور و استان خواهیم بود که این افزایش دما بطور متوسط در مقایسه یا بلند مدت بین 5.0 تا 2 درجه پیش بینی می شود که شاید شاهد شکسته شدن رکورد دمایی در نقاط مختلف استان نباشیم اما تداوم روزهای گرم را بدنبال خواهد داشت. در طی دوره آماری بلند مدت ایستگاه های استان رکورد بیشینه دما مربوط به ایستگاه پلدختر به مقدار 4.48 درجه می باشد که در مرداد سال 1390 رخ داده است.
نگارنده؛ زینب اکبری معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی لرستان
انتهای پیام/
