به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، روز جمعه ۲۸ خرداد ماه سیزدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری با حضور پر شور مردم در سراسر کشور و همچنین در ۱۳۳ کشور خارجی برگزار شد. در این دور از انتخابات آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی با کسب ۱۸ میلیون و ۲۱ هزار و ۹۴۵ رای به عنوان هشتمین رئیس جمهور ایران انتخاب شد و قرار است سکان دولت سیزدهم را در دست بگیرد و قرار است دولت جدید در مرداد ماه مستقر شود.
رئیس جمهور منتخب ۳۱ خرداد ماه در نشستی خبری درباره سیاست خارجی دولتش گفت: دنیا باید بداند که سیاست خارجی دولت ما از برجام شروع نمی‌شود و به برجام هم محدود نخواهد شد. با همه دنیا و همه کشورهای دنیا به عنوان یک اصل، تعاملی گسترده و متوازن را در سیاست خارجی دنبال خواهیم کرد، ان‌شاءالله و در مذاکرات، هر مذاکره‌ای که منافع ملی در آن تضمین شود، این مذاکره حتما مورد حمایت خواهد بود. (بیشتر بخوانید)
* وزارت امور خارجه در سه حوزه فکری، فلسفی و مبنایی، برنامه‌ای و حتی ساختاری باید متحول شود
در همین خصوص «داود عامری» دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی در گفت‌وگویی مشروح با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، به ویژگی‌ها و مشخصههای وزیر خارجه در دولت پیش رو و همچنین اولویت‌های دستگاه سیاست خارجی پرداخت.
وی در ابتدای این گفت‌وگو به حضور پرشور مردم در انتخابات ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: امیدواریم دولت سیزدهم پاسخ ارزشمند ملت را با کارآمدی و خدمت رسانی بدهد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: اگر بخواهیم درباره وزیر خارجه دولت آینده صحبت کنیم باید ببینیم وزیر خارجه را برای چه وزارتخانه‌ای می‌خواهیم. وزارتخانه‌ای که قرار است در مدار گذشته حرکت کند، یا قرار است تحولی در آن رخ دهد. اگر معلوم شود دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی قرار است در چه مداری اعم از گفتمان، برنامه و ساختاری پیش برود، وزیر خارجه این دستگاه باید متناسب با آن انتخاب شود.
عامری ادامه داد: براساس آن‌چه در گفتمان رئیس جمهور منتخب مشاهده کردیم و آن‌چه در یکی دو ساله از منویات مقام معظم رهبری به دست آمده، نیاز است وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی تحول جدیدی را به خودش ببیند و فضای جدیدی را تجربه کند.
وی با بیان این‌که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم ضمن برشمردن تجربه‌های متعدد گام اول، هدفگذاری‌هایی را برای گام دوم انقلاب یعنی آینده کشور ترسیم کردند، یادآور شد: باید ببینیم وزارت امور خارجه دولت سیزدهم وظایف و تکالیفش را نسبت به بیانیه گام دوم چگونه احصا کرده و چگونه به این موضوع نگاه می‌کند.
به گفته این تحلیلگر مسائل بین‌المللی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم باید وزارتخانه‌ای را در اختیار بگیرد و از ویژگی‌هایی برخوردار باشد که بتواند به اهداف و برنامه‌هایی که در گام دوم طرح شده، نزدیک شود.
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی با بیان این‌که ابتدائا باید وزارت خارجه جمهوری اسلامی را مورد واکاوی قرار دهیم، اظهار داشت: معتقدم وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در سه حوزه فکری، فلسفی و مبنایی، برنامه‌ای و حتی ساختاری باید متحول شود. امروز انقلاب اسلامی صاحب دیدگاه، اندیشه و نگاه مشخص است. این اندیشه و گفتمان انقلاب اسلامی، باید در وزارت امور خارجه ظهور پیدا کند.
* نیازمند وزارت امور خارجه‌ای هستیم که گفتمان انقلاب اسلامی را در دستورکار خودش قرار دهد
به گفته وی برنامه‌های وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در دولت سیزدم باید متناسب با حوزه گفتمانی و نیازهای کشور شکل گیرد.
عامری ضمن قدردانی از همه زحمات در وزارت امور خارجه در دولت‌های مختلف، یادآور شد: ما نیازمند وزارت امور خارجه‌ای در جمهوری اسلامی هستیم که گفتمان انقلاب اسلامی را در دستورکار خودش قرار دهد.
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی با ذکر این نکته که گفتمان رئیس جمهور منتخب عدالت است، پرسید: امروز عدالت در بسیاری از قاعده سازی‌ها، دیالوگ‌ها و گفتمان‌های وزارت خارجه کجا جا دارد؟ نمی‌خواهیم بگوییم جایی ندارد، ولی می‌خواهیم بگوییم آیا عدالت در این گفتمان یک مبنا و اصل است؟ معتقدم ابتدائا باید وزارت امور خارجه در دولت سیزدهم با نگاه تحولی ترسیم شود. بعد که ترسیم شد و معلوم شد که این وزارت خارجه قرار است چه مسیر و راه و منشی را دنبال کند، آن موقع براساس آن می‌توان ویژگی‌های وزیر امور خارجه آن را نیز برشمرد.
عامری ادامه داد: وزیر خارجه دولت سیزدهم ضمن این‌که باید برخوردار از ویژگی‌های تجربی و دانشی مرتبط با وزارت خارجه و اداره و مدیریت آن باشد، باید معتقد به تحول و تغییر هم باشد. اگر ما تحول در حوزه وزارت خارجه را همین طور که در گفتمان رئیس جمهور منتخب بود این‌گونه تلقی کنیم که وزارت خارجه‌ای می‌خواهیم که شرایط را تغییر داده و نگاه نو و تحولی داشته باشد، پس باید وزیر خارجه‌ای را انتخاب کنیم که با رویکردها و برنامه و گفتمان جدید وزارت خارجه سازگاری داشته باشد.
* وزارت خارجه به سمت متوازن کردن رویکرد نگاه به شرق و غرب برود
وی افزود: به نظر می‌رسد وزارت خارجه در دولت سیزدهم به سمت متوازن کردن رویکرد نگاه به شرق و غرب برود. یعنی نگاه معطوفش به غرب را کمی تعدیل و سعی کند رویکرد به شرق را تقویت کند، تا تعادل و توازن در این زمینه رخ دهد و از ارتباطات بین‌المللی با شرق، فرصت و بسترهایی فراهم شود.
عامری با بیان این‌که رئیس جمهور منتخب معتقد به تقویت روابط خارجی نزدیک با همسایگان و کشورهای اسلامی است، اظهار داشت: قاعدتا وزیر خارجه جدید باید در این زمینه فرد توانمندی باشد که منطقه پیرامونی ما را به خوبی بشناسد و اهمیت آن را درک کند.
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی با بیان این‌که رئیس جمهور منتخب معتقد به جبهه مقاومت و تقویت آن و دفاع از مظلومان عالم است، اظهار داشت: گفتمان دولت سیزدهم عدالت است و عدالت می‌تواند شعار جهانی جمهوری اسلامی باشد. قاعدتا وزیر خارجه دولت سیزدهم باید کسی باشد که بتواند این حوزه را تقویت کند. هم معتقد به این کار باشد و هم سازوکارهای تقویت این حوزه را بداند.
* نیازمند ایجاد توازن در رویکردهای اقتصادی وزارت خارجه هستیم
وی با ذکر این نکته که بحث‌های فراوانی شده که وزارت خارجه دولت سیزدهم باید رویکردهای اقتصادی خود را تقویت کند، اظهار داشت: بعضی به افراط می‌گویند وزیر خارجه دولت سیزدهم باید یک وزیر اقتصادی باشد، ولی شخصا معتقدم نیازمند ایجاد توازن در رویکردهای اقتصادی وزارت خارجه هستیم. البته نمی‌توانیم نقش سیاست خارجی در توسعه فرهنگی، تعاملات علمی و فناوری و ارتباطات بین‌المللی را نادیده بگیریم و همه اینها با هم مرتبط است.
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی با یادآوی این نکته که امروز بخش عمده‌ای از اقتصاد مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان و تبدیل دانش به ثروت است، خاطرنشان کرد: نمی‌شود اینها را از هم جدا کرد. باید ضمن این‌که به رویکردهای وزارت خارجه تنوع ببخشیم، رویکردهای اقتصادی را نیز تقویت کنیم. ما از گذشته عقب ماندگی‌هایی در این زمینه داریم و باید جبران کنیم تا بتوانیم از فرصت‌های اقتصادی خود در روابط بین‌الملل به خوبی بهره ببریم.
* عقب ماندگی‌هایی در حوزه روابط اقتصادی
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در بیان مصادیق این عقب ماندگی‌ها گفت: ما در حوزه روابط خارجی در چند زمینه عقب ماندگی‌هایی داریم، سال‌هاست مقام معظم رهبری از رویارویی فرهنگی یا جنگ نرم با نظام سلطه صحبت می‌کنند که ما درگیر جنگ تمام عیار فرهنگی هستیم. البته ایران درگیر این جنگ نیست و جنگی است که امروزه بر بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها تحمیل می‌شود و لازم است وزارت خارجه دولت سیزدهم در این حوزه رویکرد قوی داشته باشد و نظام فرهنگی بین‌الملل و نظام ارتباطات بین‌الملل را به خوبی بشناسد.
عامری با بیان این‌که امروزه منابع قدرت در دنیا تغییر یافته است، گفت: باید تنوع بخشی به رویکردها در وزارت خارجه اتفاق بیفتد. وزارت خارجه همواره نقش جدی در توسعه تجارت، صادرات و روابط اقتصادی بین دولت‌ها و ملت‌ها را بازی می‌کند و در همین زمینه وزارت خارجه در گذشته تلاش فراوانی کرده، ولی متناسب با نیاز انقلاب اسلامی و کشور رخ نداده و عقب ماندگی‌هایی در حوزه روابط اقتصادی داریم.
* هیچ‌گاه وزارت خارجه نماینده برجسته‌ای برای بخش اقتصادی کشور نبوده
وی با طرح این پرسش که امروز از بازار بزرگ منطقه چقدر بهره مندیم؟ گفت: ما در بسیاری از زمینه‌ها چه در حوزه‌های علمی و فناوری و دیگر حوزه‌ها قادر به صادرات خدمات علمی، فنی و در کنار آن صادرات محصولات و تولیدات ایرانی هستیم. هیچ‌گاه وزارت خارجه جمهوری اسلامی نماینده برجسته‌ای برای بخش اقتصادی کشور نبوده است و این عقب ماندگی باید در دولت سیزدهم جبران شود.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل به تعاملات علمی و فناوری اشاره کرد و گفت: درست است امروز با اتکا به جوانان و دانشمندان رشد زیادی در بسیاری از حوزه‌های علمی به دست آوردیم، ولی باید بتوانیم از تجربه کشورهای دیگر بهره‌مند شویم تا این علم را به ثروت تبدیل کنیم. تبدیل ثروت یعنی تولید ثروت به سرمایه ملی و افزایش رفاه عمومی و این موضوع باید در رویکرد جدید وزارت خارجه جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.
* توجه به ایرانیان خارج از کشور
وی در ادامه این گفت‌وگو به موضوع ایرانیان خارج از کشور نیز اشاره کرد و گفت: امروز ایرانیان خارج از کشور فرصت و سرمایه فوق العاده بزرگی برای کشور هستند، ولی متاسفانه در دولت‌های گذشته با فراز و نشیب‌هایی که بوده و بی مهر‌ی‌هایی که در این زمینه رخ داده نتوانسته‌ایم از ظرفیت بزرگ ایرانیان خارج از کشور به نفع مملکت خود بهره لازم را ببریم و حتی به آنها خدمات مورد نیازشان را نیز به موقع ارائه نداده‌ایم و ارتباط آنها را با میهن‌شان به خوبی برقرار نکرده‌ایم.
عامری با بیان این‌که درصد بسیار کمی از ایرانیان خارج از کشور و در واقع زیر۳ درصد از آنها جزو معارضان و منتقدان و مخالفان و افرادی هستند که از میهن‌شان جدا افتاده و راه دیگری را در پیش گرفته‌اند، یادآور شد: بیش از ۹۵ درصد ایرانیان خارج از کشور ایرانیانی هستند که ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشند، ولی به میهن خود عشق می‌ورزند و برای مملکت خود تلاش می‌کنند و افراد نوع دوستی هستند و علاقه‌مندند ارتباطشان را با میهن خود حفظ و حتی به مردم میهن خود خدمت کنند.
به باور دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی ما نتوانستیم به این رویکرد به خوبی نگاه کرده و آن را تبیین و سازوکار لازم را برای آن ایجاد کنیم.
وی با طرح این سؤال که در چند سال گذشته چند بار جلسه شورای عالی ایرانیان خارج از کشور برگزار و چقدر به این موضوع توجه شده است؟ گفت: خوشبختانه آیت‌الله رئیسی نگاه روشن و قوی در این زمینه دارد و وزارت خارجه باید این ظرفیت را به نفع کشور تقویت کرده و از آن استفاده کند. ما و انقلاب اسلامی دوستداران فراوانی در جای جای جهان داریم ولی از این فرصت در برقراری ارتباط با دوستداران انقلاب اسلامی و مرتبط کردن با فضای اقتصادی داخل و بیرون کشور، هیچ بهره‌ای نبردیم.
* ظرفیت فوق العاده سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های مدنی و مردمی
عامری در ادامه این گفت‌وگو به رویکردهای متنوع دیپلماسی در جهان کنونی اشاره کرد و افزود: امروز دیپلماسی‌های خاص و تخصصی اعم از دیپلماسی فرهنگی، فناوری، عمومی و دفاعی نقشی مکمل برای دیپلماسی رسمی کشور ایفا می‌کنند. متاسفانه در دولت‌های گذشته نسبت به استفاده از ظرفیت‌های مردم در سیاست خارجی کاملا غفلت شده است. ما ظرفیت فوق العاده‌ای در سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های مدنی و مردمی در کشور داریم که می‌تواند وزارت خارجه ما را متحول کند و این موضوع می‌تواند دست وزارت خارجه را در بسیاری از امور بگیرد. قاعدتا وزیر خارجه جدید و وزارت خارجه دولت سیزدهم باید این رویکرد را تقویت کند.
* سهم خواهی‌ها و فشار را بر دولت کم کنید
وی در ادامه این گفت‌وگو با بیان این‌که باید دست رئیس جمهور را در این حوزه و تعیین وزیر خارجه باز گذاشت، اظهار داشت: خواهش برادرانه از جریان‌های سیاسی و دوستداران انقلاب اسلامی است که کمی سهم خواهی‌ها و فشار را بر دولت کم کنند و اجازه دهند که دولت با هوشمندی لازم مدیران خود را انتخاب کند چرا که این انتخاب نقش جدی در کارآمدی دولت سیزدهم خواهد داشت.
* وزیر خارجه دانش لازم را در این حوزه داشته باشد
عامری در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره ویژگی‌ها و مشخصههای وزیر خارجه گفت: حتما وزیر خارجه جدید جمهوری اسلامی باید دانش و دانایی لازم را در این حوزه داشته باشد. این یک کار تخصصی است و نمی‌شود فرد فاقد دانش در این حوزه را وارد این صحنه کنیم. وزیر خارجه جدید باید سلیقه دولت سیزدهم، هر چه باشد، را بپسندد و بپذیرد و همراهی کند. حتما وزیر خارجه جدید باید معتقد به تحول در وزارت خارجه باشد.
به گفته این تحلیلگر مسائل بین‌الملل وزارت خارجه باید در تراز جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی قرار بگیرد و تحول پیدا کند آن هم تحول برای تعالی بخشی به ظرفیت‌های دیپلماسی کشور.
* وزیر خارجه پرکار، معتقد به آرمان‌های انقلاب و آشنا به سیاست بین‌الملل باشد
وی از دیگر ویژگی‌های وزیر خارجه دولت سیزدهم را پرکاری برشمرد و گفت: البته در گذشته هم وزرای خارجه ما تلاش‌های فراوانی کردند و نمی‌خواهیم تلاش آنها را زیر سؤال ببریم، ولی باید وزیر خارجه جدید به جهت نیازهای امروز کشور باید در جبهه‌های مختلف حضور داشته باشد و پرکار باشد و از سوی دیگر نیازمند وزیر انقلابی هستیم.
به گفته عامری وزیر انقلابی می‌تواند دولت سیزدهم را در مسیر پیشرفت کمک کند.
دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های وزیر خارجه دولت سیزدهم این است که بتواند بین ظرفیت‌های ملی و سیاست‌های وزارت خارجه و دیپلماسی ارتباط برقرار کند و به جای خط کشی و جداسازی مسیر هم افزایی را دنبال کند. ظرفیت‌های مختلفی در صحنه، اجرا و میدان عمل داریم که باید بتوانیم آنها را در سیاست خارجی نقد کرده و از آن استفاده کنیم.
به باور وی یکی از ویژگی‌های وزیر خارجه جدید جمهوری اسلامی عملگرا بودن و هم افزایی بین ظرفیت‌های مختلف کشور است و افزود: این وزیر باید بتواند تیم قوی و کارآمدی را متناسب با این نگاه تحول خواهانه ایجاد کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: وزیر خارجه حتما باید ولایت پذیر و معتقد به آرمان‌های انقلاب اسلامی، آشنا به سیاست بین‌الملل و معتقد به برنامه‌های دولت سیزدهم باشد. در دولت‌های گذشته بعضا دیدیم که وزرایی نگاه و برنامه وزیر خارجه را قبول ندارند و یا در همراهی و هم افزایی عمل نمی‌کنند. وزیر خارجه دولت سیزدهم ضمن هماهنگی با کل کابینه باید معتقد به برنامه‌ها و دیدگاه‌های رئیس جمهور باشد تا بتواند این مسیر را کامل کند.
وی عنوان کرد: البته برخی فکر می‌کنند پیدا کردن افرادی با همه این ویژگی‌ها در کشور مشکل است ولی معتقدم به رغم این‌که عقب ماندگی‌هایی در تربیت نیروی انسانی داشته‌ایم ولی این مملکت پر از نیروهای کارآمد است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
