سید روح الله وحیدکیانی کارشناس زنجیره ارزش در صنعت نفت و پتروشیمی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با انتقاد از رویکرد خام فروشی در صنعت نفت گفت: متاسفانه سال‌هایی سپری شد که وزیر نفت هیچ‌گونه نگاه توسعه‌ای به زنجیره ارزش در صنعت نفت نداشت و حتی نگاه پالایش و پتروشیمی در آن مهجور بوده و شاید هم بتوان گفت که مورد غفلت و بی‌مهری واقع شده بود.
وی ادامه داد: این در حالی است که در حوزه صنعت نفت و صنایع مادر هر چه به منابع اولیه و صنایع و محصولات پایه نزدیک‌تر باشیم تحریم‌پذیری ما راحت‌تر بوده و درآمد ما کمتر است. ولی اگر از خام‌فروشی به سمت تکمیل زنجیره ارزش پیش رویم تحریم‌پذیری ما به شدت کاهش یافته و درآمدهای ارزی و اشتغالزایی افزایش چشمگیری خواهد داشت.
*ضرورت توجه به بازار 500 میلیون نفری مصنوعات پلیمری در کشورهای همسایه
وحیدکیانی در خصوص رویکرد اصلی مورد نیاز در دوره جدید عنوان کرد: باید با یک نگاه کلان و یکپارچه صنعت نفت کشورمان را به سمت تولید محصولات نهایی و حتی المقدور کالاهایی با ارزش افزوده بیشتر و محصولات دانش بنیان با تکنولوژی بالاتر (های‌تک) سوق دهیم و این موضوع نیازمند یک تفکر درست در وزارت نفت و یک سیاست‌گذاری دقیق و هوشمندانه در این وزارتخانه است.
این کارشناس زنجیره ارزش در صنعت نفت و پتروشیمی ضمن اشاره به وضعیت بازار در منطقه خاطرنشان کرد: این نکته که یک بازار 500 میلیون نفری در اطراف کشورمان وجود دارد یک مزیت برجسته است که از همه مهم‌تر آن که این بازار می‌تواند به بازاری برای محصولات نهایی و مصنوعات پلیمری ایران تبدیل شود و البته بازار هدف خوبی برای محصولات پایه و این قبیل مواد اولیه نیست.
وی افزود: باید به این نکته نیز توجه کرد که محصولات پایه (مواد خام)، مواد اولیه پلیمری و شیمیایی را معمولا کشورهای صنعتی مثل چین، اروپا و آمریکا خوب مصرف می‌کنند و به نظر می‌رسد ما اگر می‌خواهیم نگاه توسعه‌ای داشته باشیم باید با نگاه به این واقعیت که بازار موتور محرک تولید است به سمت صنایع و محصولات پایین‌دست و صنایع تکمیلی متمایل شده و تلاش کنیم تا محصولات با ارزش افزوده حداکثری که درآمد بالاتری هم داشته باشد تولید کنیم.
*بازاریابی، ترانزیت کالا و انتقال پول در کشورهای همسایه به راحتی انجام می‌شود
وحیدکیانی عنوان کرد: برای کشورهای هم‌مرز بحث تحریم یا اهمیت کمتری داشته یا اثرپذیری آن به قدری نیست که بازارهای صادراتی ما را محدود کند. مزیت بازارهای عراق و افغانستان برای غالب محصولات نهایی ایران به قدری برجسته است که نمی‌توان از کنار آن به سادگی عبور کرد. از سوی دیگر برای ما نحوه ترانزیت و انتقال و جابجایی پول و بازاریابی در کشورهای همسایه بسیار ساده‌تر است تا اینکه بخواهیم به کشورهای دیگر فکر کنیم.
این کارشناس زنجیره ارزش در صنعت نفت و پتروشیمی گفت: به عبارت ساده‌تر اولویت اول تجارت؛ بازارهای منطقه‌ای است گرچه یک نگاه ویژه‌ای باید به بازار شرق با محوریت کشورهای آسیای جنوب شرقی داشته باشیم. جمعیت بسیار بالای دو کشور چین و هند مزیتی غیرقابل کتمان است و به نظر می‌رسد که زمان آن فرارسیده تا به این بازار هم یک نگاه ویژه شود.
وی در ادامه به بازارهای بالقوه جدید اشاره کرد و گفت: بازار آفریقا را داریم که متاسفانه از آن غافل بودیم و برای صنایع پایین‌دستی ما بازار فوق‌العاده خوبی است. تمامی این موارد در گرو آن است که فردی که سکاندار وزارت نفت خواهد شد باید نگاهش معطوف بر نگاه اقتصاد مقاومتی، خودکفایی، ساخت داخل، بومی سازی، زنجیره ارزش و صنایع پایین‌دست باشد. نگاهی که فقط با ادعا و موضع‌گیری‌های رسانه ای همراه نباشد بلکه به این رویکرد معتقد بوده و در این مسیر گام بردارد.
*آرایش جنگی وزارت نفت دولت سیزدهم در مواجهه با تحریم‌ها چگونه باشد؟
وحیدکیانی خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر آن که پس از خصوصی‌سازی‌های گسترده در صنعت پتروشیمی، شرکت‌های این حوزه به جزایر پراکنده تبدیل شده و از انسجام پیشین فاصله گرفته‌اند. بنابراین وزیر جدید باید بتواند بحران پراکندگی و چندپارگی مدیریتی را که با خصوصی‌سازی در صنعت پتروشیمی رقم خورده؛ با یک تغییر راهبرد بسیار ویژه آن را به یک فرصت تبدیل کند.
این کارشناس زنجیره ارزش در صنعت نفت و پتروشیمی توضیح داد: به عنوان یک نمونه مشخص می‌توان به کاهش درآمدزایی صادراتی در سال‌های اخیر اشاره کرد. این تهدیدی که درآمد صادراتی ما پس از خصوصی‌سازی پایین آمد را باید بتوان با یک تغییر راهبرد به سمت تولید حداکثری در صنایع پایین‌دست تعمیم داد تا درآمد صادراتی را افزایش دهند.
وی ادامه داد: از طرف دیگر وزارت نفت باید بتواند در چارچوب مکانیزم بازار، تمام بخش خصوصی با محوریت شرکت‌های کوچک و متوسط موسوم به SMEها را به عنوان سرباز اقتصادی سازماندهی کند و به جای اینکه شرکت ملی نفت، شرکت ملی گاز، شرکت ملی پتروشیمی، اینها در صف اول نبرد اقتصادی قرار داشته باشند؛ تعدادی سردار کارآزموده، منعطف، حرفه‌ای و کارکشته مبتنی بر دانش قوی را در خط مقدم قرار دهد که موجب اشتغالزایی، برون‌رفت از اقتصاد صدمه‌پذیر نفتی و البته باعث رونق تولید شود.
*خام‌فروشی در صنعت نفت به جای توسعه، عقب‌ماندگی و تحریم را به ارمغان آورد
وحیدکیانی در پاسخ به پرسشی در مورد چگونگی عملیاتی شدن این اهداف عنوان کرد: قطعا باید شخص وزیر نفت یک نگاهی توسعه‌محور داشته باشد که متاسفانه وزرایی که نگاهشان بر فروش مواد خام و فقط بر دیپلماسی فروش نفت متمرکز است عقب‌ماندگی و تحریم را به جای توسعه نفتی نصیب کشور کرده‌اند. بنابراین لازم است که ما یک نگاه ویژه و جستجوگر داشته باشیم که وزیر احتمالی در برنامه‌ریزی‌ها و استراتژی‌های خود نگاه ویژه به پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و صنایع پایین‌دستی داشته باشد.
این کارشناس زنجیره ارزش در صنعت نفت و پتروشیمی در پایان خاطرنشان کرد: وزارت نفت دولت سیزدهم باید ارتباط بسیار قوی با وزارت صمت را دستور کار خود قرار داده باشد حتی بتواند حوزه تولید و حوزه بازرگانی را با تفاهم‌نامه‌های تجاری، با همکاری یا رایزنان بازرگانی همچنین با استفاده از ظرفیت تشکل‌های بخش خصوصی تقویت کند. باید سکاندار آینده وزارت نفت نگاهی آمیخته با کرامت و توسعه اخلاقی داشته که ویژه‌تر به بنگاه‌ها و به بخش‌خصوصی بنگرد.
انتهای پیام/
