خبرگزاری فارس - بوشهر، سینا ناجی: استان بوشهر در دوران قاجار مهمترین بندر تجاری ایران بود به شکلی که استعمار پیر انگلستان به هیچ وجه دست از این شهر برنمیداشت و تمام خلیجفارس را هم به تصرف خود درآورده بود، روسیه، عثمانی و آلمان کشورهای دیگری بودند که برای رقابت با انگلیس اقداماتی انجام دادند اما نتوانست بریتانیا را شکست دهند.
یکی از دلایل اصلی مناقشات ایران و عثمانی بر سر شهر بوشهر بود برای موقعیت تجاری فوقالعاده مهم آن، عثمانی در پی تجهیز و نگهداری بصره بود تا از این بندر به نفع خود استفاده کند اما رقیب مهمتر و بهتر بصره بوشهر بود که همواره به دلایل مهم اقتصادی مقبولیت بیشتری داشت.
گمرک بوشهر در دوران قاجار
اگر مقداری از تاریخِ دور، دور شویم و به تاریخ نزدیکتر رجوع کنیم میبینیم که در همه ادوار بوشهر جز مهمترین بنادر از جنبه اقتصادی بوده است البته باید دوران پهلوی اول را کنار بگذاریم چراکه با ایجاد راهآهن بندر شاهپور (امام خمینی فعلی) به بندر ترکمن بوشهر از رونق افتاد و نتوانست حرفی برای گفتن داشته باشد زیرا حمل نقل کلید توسعه اقتصادی است.
در هفته گذشته طی یک جلسه در مجمع تشخیص مصلحت نظام چندین شهر منطقه آزاد تجاری اعلام شدند منجمله بوشهر که سالها انتظار آن را میکشید.
مناطق آزاد تجاری، مناطقی هستند که در نقاط بندری یا غیربندری کشورها برای انجام امور و فعالیتهای تجاری در نظر گرفته میشوند و از قوانین مخصوص به خود برای انجام فرایندهای تجاری بهره میبرند؛ از آنجا که شرایط ویژهای که برای مناطق آزاد در نظر گرفته میشود، شرایطی خاص است و مزایای بیشتری برای تجارت فراهم میکند در نتیجه رونق کسب و کار تجاری در این نواحی زیاد است.البته باید گفت که این یک روی سکه است.
منطقه آزاد یا محل فساد و رانت!؟
ابراهیم رضایی در گفتوگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: به طور کلی با منطقه آزاد بوشهر مخالفیم چراکه برخلاف مصالح جامعه و مصالح اکثریت قریب به اتفاق مردم استان و کشور است.
وی عنوان کرد: در سفر دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام به استان بوشهر در مورد معایب مناطق آزاد توضیح دادیم ولی بدون توجه به نظر مردم و با فشار یا هزینه برخی افراد شاهد تصویب آن هستیم.
نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: منطقه آزاد فقط به نفع یک جمعیت کمتر از یک درصد است که پراشتها هستند و منافع خود را دنبال میکنند و هیچ توفیقی در توسعه تولید نداشتهاند چراکه محلی برای واردات بیرویه و قاچاق شده است.
رضایی گفت: منطقه آزاد بوشهر باعث گسترش زمینخواری، دلالی، گرانی زمین و مسکن، رانتخواری و فساد میشود.
صحبتهای نماینده دشتستان روی دیگر سکه منطقه آزاد است که بایستی با تأمل بیشتری به آن بنگریم.
بندر آزاد بوشهر به سمت اشتغال
عبدالکریم گراوند در جلسه در جلسه برنامهریزی و توسعه استان بوشهر گفته: در سنوات گذشته یکی از مطالبات مردم بوشهر راهاندازی بندر آزاد بود که محقق نشد و با پیگیریهای انجام شده این مهم اکنون تصویب شده است البته باید آسیبهای مناطق آزاد تجاری در کشور بررسی شود تا در منطقه آزاد بوشهر تکرار نشود.
استاندار بوشهر میافزاید: تمام فعالیت بندر آزاد بوشهر به سمت تولید، فرآوری، صادرات، ارزش افزوده و اشتغال است و لنگرگاه کالاهای وارداتی نیست همچنین محدوده تعیین شده برای ایجاد بندر آزاد بوشهر، اراضی و منابع ملی است و هیچ رانت در آن وجود ندارد.
گراوند با اشاره به اینکه بندر آزاد بوشهر بارانداز کالای وارداتی نمیشود تأکید میکند: بندر آزاد بوشهر میتواند اثبات کند که کانون تولید، صادرات و اشتغال شود.
سؤال اصلی که به وجود میآید این است که چگونه و با چه رویکردی استان بوشهر به کانون تولید و صادرات تبدیل خواهد شد.
«شفافیت» نیاز بندر آزاد
حمزه شیخیانی در گفتوگو با خبرنگار فارس در بوشهر اظهار داشت: مسؤولین استانی باید از فرصت پیشآمده به نفع استان استفاده کنند و اولویت حل مشکلات بهعنوان اقتصاد منطقه آزاد تجاری را در نظر بگیرند.
کارشناس مسائل اقتصادی گفت: برای جلوگیری از بروز فساد، قاچاق کالا، پولشویی و رانت بایستی نظارتهای مؤثر صورت بگیرد که بهترین طرح ساماندهی، انضباط بخشی و شفافسازی جریان واردات و صادرات کالا است.
وی افزود: بوشهر با تجاری شدن نباید وارداتچی در کشور شود زیرا این موضوع برخلاف اقتصاد مقاومتی و حتی مخالف شعار سال یعنی تولید، پشتیبانیها و مانع زداییها است.
شیخیانی تصریح کرد: باید سرمایهگذاریها به نفع افزایش سرانه و درآمد مردم استفاده شود تا شاهد رونق اقتصادی استان بوشهر شویم.
مسأله شفافیت به ویژه در این زمان که بوشهر تبدیل به منطقه آزاد تجاری شده بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است چراکه بیشتر انتقاداتی که بر منطقه آزاد شدن بوشهر گفته میشود در باره فساد و رانتهایی است که عدهای خاص از آن استفاده خواهند کرد و با یک سیستم شفاف این معضل حل خواهد شد.
مطلب دیگر در این پیشامد منطقه آزاد شدن بوشهر بحث زیرساختها است که این هم از اهمیت والایی برخوردار است.
لزوم ایجاد زیرساخت مناسب
عبدالکریم جمیری در گفتوگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: فلسفه وجودی مناطق آزاد، ایجاد مناطقی صادرات محور برای استقرار صنایع تولیدی است که با استفاده از منابع و دانش داخلی و خارجی به افزایش تولید، ایجاد ارزش افزوده، ارزآوری و همچنین اشتغال پایدار منجر شود. طبیعتاً وقتی این اتفاق میافتد که ما زیرساختهای لازم را داشته باشیم.
نماینده مردم بوشهر، گناوه و دیلم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر زیرساختهای لازم مانند راهآهن، راههای مواصلاتی مناسب و بندر با پسکرانه مورد نیاز برای پهلوگیری کشتیهای بالای ۵۰ هزار تن وجود نداشته باشد، منطقه آزاد به محملی برای رانتخواری و واردات کالاهای غیرضروری تبدیل خواهد شد که هیچگونه سودی برای مردم نخواهد داشت.
وی عنوان کرد: در صورتی مردم استان از منافع منطقه آزاد بهره خواهند برد که زیرساخت مناسب برای آن فراهم شود ولی با شرایط فعلی چیزی جز خسارت و گرانی دامنگیر مردم نخواهد بود.
جمیری تصریح کرد: در حال حاضر ضعف در قوانین و مقررات، ضعف در زیرساختها و تجربه بنادر آزاد ناموفق پیشروی ماست، قطعاً با همراهی نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی برای اصلاح قوانین مناطق آزاد اقدام خواهیم کرد ولی ضرورت دارد مسئولین برای جلوگیری از ضرر و زیان مردم و سوءاستفادهها اقدام عاجل به عمل آورند.
حمل و نقل توسعه اقتصادی
صاحبنظران حمل و نقل را کلید توسعه اقتصادی و رکن زیربنایی اقتصاد کشورها میدانند، فعالیتهای اقتصادی تولید، توزیع، تجارت به شدت به شبکه حمل و نقل وابسته است؛ گردشگری نیز به عنوان یک فعالیت اقتصادی مهم در کشورها به زیرساخت حمل و نقل نیاز دارد.
افزایش جمعیت و تقاضا برای حمل و نقل، گسترش تجارت و اقتصاد جهانی و پیشرفتهای علمی و فناوری در تولید وسایل حمل و نقل در نیمقرن اخیر موجب گسترش و تحول در صنعت حمل و نقل شده است؛ از آنجا که حمل و نقل در فعالیتهای اقتصادی و مکانگزینی واحدهای تولیدی، خدماتی و تجاری نقش مهمی دارد، جغرافیای حمل و نقل، شاخهای از جغرافیای اقتصادی محسوب میشود.
پیشبینی میشود با بندر آزاد شدن بوشهر سرعت ایجاد راهآهن بوشهر هم افزایش کند؛ با توجه به صحبتهای بالا بیشک استان بوشهر نیازمند خطوط حمل و نقل مناسبی است تا به کمک آن بتوان شکوفایی اقتصادی استان کلید بخورد.
منطقه آزاد امیدی برای شکوفایی اقتصادی بوشهر
سعید زرینفر در گفتوگو با خبرنگار فارس در بوشهر اظهار داشت: همانطور که میدانیم مناطق آزاد در جهان جایگاه ویژهای برای جهانی کردن صنایع و تجارت و تبدیل فعالیتها از حوزه محلی به عرصههای بینالمللی میباشند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار بوشهر گفت: بدون شک تصویب منطقه آزاد بوشهر بارقه امیدی است برای برون رفت از شرایط موجود و حرکت به سمتی که بوشهر شایسته آن است.
وی عنوان کرد: خوشبختانه بخش زیادی از زیرساختهای مرتبط با مباحث سرمایهگذاری وجود دارد و موقعیت منحصربهفرد این منطقه از جمله واقع بودن بین چهار استان میتواند فرصت خوبی برای استفاده از نیروی توانمند و تحصیلکرده برای این منطقه باشد.
زرینفر بیان کرد: همه باید از این فرصت پیشآمده استقبال کنیم و قطعاً در صورت برنامه ریزی مناسب و بهموقع و حرکت بدون انحراف در مسیر اهداف اصلی مناطق آزاد، میتوان تأثیرات بسیار زیادی را در توسعه همهجانبه بندر و استان بوشهر شاهد بود که حداقل آن خارج شدن بوشهر از بنبست اقتصادی فعلی میباشد.
صاحبنظران و اندیشمندان استان باید با تدابیر و برنامههای مطلوب از این فرصت استفاده کنند تا استان از این بنبست اقتصادی گذر کند.
یک گزارش مثبت از مناطق آزاد ندارم!
در این میان واکنش یاسر جبرائیلی هم در نوع خود قابل تفکر بود، جبرائیلی در کانال شخصی خود مینویسد: چند روز پیش نماینده شهرمان زنگ زد. گفت شنیدهایم در مجمع تو با منطقه آزاد شدن منطقه مخالفی و به ما گفتهاند تو را خاموش کنیم تا راه باز شود. استدلال کردم. گفتم من از همه دستگاهها درباره مناطق آزاد گزارش گرفتهام.
تیمهای ارزیابی به مناطق آزاد فرستادهام. یک گزارش مثبت از اینکه این مناطق به اقتصاد کشور کمکی کرده باشند ندارم. دروازه واردات و قاچاق شدهاند. نسبت سرمایهگذاری خارجی در منطقه مادر نسبت به مناطق آزاد بیشتر است. تراز تجاری اکثر این مناطق منفی است. با فروش زمین و تعرفه واردات هزینههایش تأمین میشود ... نگذاشت حرفم تمام شود. گفت اینجا مردم محروماند. اگر منطقه آزاد شود زمینهایشان گران میشود.
رئیس مرکز ارزیابی تحقق سیاستهای کلی نظام ادامه میدهد: اقتصاد ایران از توسعه کمی مناطق آزاد نهتنها نفعی نبرده، بلکه زیان فراوان دیده است. سال گذشته از طرف مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاستهای کلی نظام، یک اظهارنظر کارشناسی منتشر و اعلام کردیم که هدف بند ۱۱ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، توسعه کمی این مناطق نیست، بلکه هدف سیاستگذار، توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه صنعتی موجود، در راستای «انتقال فناوریهای پیشرفته»، «گسترش و تسهیل تولید»، «صادرات کالا و خدمات» و «تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج» بوده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی توضیح میدهد: همیشه با شعار مقابله با تحریمها و ایجاد فرصت و حلوا حلوا کردن، مناطق آزاد جدید ایجاد شده و فرجام آن پیش چشم ماست. از تصویب هفت منطقه آزاد جدید در مجمع تشخیص به شدت متأثر شدم. متأسفم که به جلسات مربوطه راه نیافتم تا بتوانم اثری بگذارم. کاش بهجای تصویب این مناطق جدید و توصیه به اصلاح قانون مناطق آزاد، لااقل بررسی موضوع به اصلاح قانون فعلی مشروط میشد.
بوشهر الگویی موفق در بندر آزاد میشود؟
همه چیز آماده است، آسیبها مشخص، راهحلهای آنها هم همینطور باید دید مسؤولین چه خواهند کرد، آیا از این فرصت به دست آمده کمال استفاده را خواهند کرد یا خیر؛ همه امیدواریم که بوشهر الگویی موفق در بندر آزاد شود.
انتهای پیام/