خبرگزاری فارس ـ گروه موسیقی: جشنواره موسیقی نواحی ایران، با هدف شناساندن فرهنگی‌ترین نماد موسیقی کشور در عرصهٔ اجرا و تولید آثار فاخر و ارزشمند موسیقی اقوامِ ایران، با بهره‌گیری از استادان این حوزه و نیز پژوهشگران برجستهٔ موسیقی‌شناسی و قوم‌موسیقی‌شناسی تاسیس شد.
هدف این جشنواره ضمن حفظ کرامت هنر موسیقی اقوام و استادان برجستهٔ این حوزه، برقراری اخلاق حرفه‌ای، اقدام به ایجاد فرصت‌های برابر برای شکوفایی و پرورش استعدادهای موسیقی نواحی کشور بوده تا ظرفیت‌های موسیقی نواحی ایرانِ فرهنگی را در سطح منطقه معرفی کند. همچنین با تربیت هنرمندان شایسته و متعهد و دارای توان علمی و هنری بالا، آفرینش هنری و نوآوری را برای رسیدن به سربلندی و موفقیت هرچه بیشتر هنرمندان موسیقی نواحی کشور در عرصه‌های بین‌المللی برای حال و آینده برنامه‌ریزی کند. جشنوارهٔ موسیقی نواحی ایران ضمن همکاری همه‌جانبه با سایر موسیقی‌های قومی در سطح بین‌المللی، می‌تواند مکانی برای همکاری، هم‌افزایی، اشاعهٔ تفکر هم‌زیستی فرهنگ‌ها باشد.
حال در سیزدهمین سال از برگزاری این رویداد فرهنگی موسیقایی اقوام، انتقادات و سوالاتی برای فعالین فرهنگی رسانه ای و نیز هنرمندان فعال در حوزه موسیقی نواحی پیش آمده و برخی نیز منتقد روند برگزاری جشنواره از ابعاد مختلف هستند.
در این خصوص خبرنگار موسیقی فارس در گفتگویی صریح، سوالاتی در بر گیرنده مشکلات، انتقادات و دغدغه های اهالی هنر و رسانه را با آقای «احمد صدری» دبیر سیزدهمین و چند دوره پیشین جشنواره موسیقی نواحی ایران جویا شده که در ادامه می خوانیم:
**آقای صدری مکانیسم انتخاب هنرمندان برای اجرا در جشنواره به چه شکل بوده است؟
-همانطور که می دانید این دوره از جشنواره با توجه به شرایط خاصی که در حال حاضر کشور به دلیل رعایت ضوابط بهداشتی و بیماری کرونا، طبیعتا ما نمی توانیم به صورت حضوری در خدمت عزیزان هنرمند و نوازندگان مختلف ایران به صورت حضوری در جشنواره باشیم. لذا به طور نمادین، به شکلی که چراغ این جشنواره روشن بماند، از نمایندگان هنرمندان تمام اقوام ایران در این جشنواره حضور دارند. این نمایندگان از طریق مشورت با پژوهشگران میدانی مختلف، از اعضای شورای علمی جشنواره که خود آنها نیز از همین پژوهشگران میدانی هستند، از نظرات این عزیزان بهره گرفتیم، و عزیزانی که امکان سفر در این شرایط بخصوص را داشتند، برایشان مهیا کردیم. از این رو ما بسیار بسیار محدود به صورت آن لاین جشنواره را از دهم تا سیزدهم آبان ماه در شهر کرمان در خدمت هنرمندان خواهیم بود. لازم است که عرض کنم، این دوره از جشنواره در چند مرحله برگزار می شود. یک مرحله، اجراهای آن لاین یا برخط است. جشنواره به صورت ساخت فیلم های مستند موسیقایی قرار است از زندگی هنرمندان مختلف ساخته شود و در طول زمان و بعد از تدوین، اینها در فضای مجازی در اختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت.
**آیا قرار است «جشنواره موسیقی نواحی ایران» همچنان در کرمان برگزار شود؟
-در خصوص سوال دوم باید عرض کنم که تصمیم در این خصوص که کدام استان میزبان جشنواره باشد، با ریاست جشنواره موسیقی نواحی ایران که همان مدیرکل دفتر موسیقی است و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. خیلی از استان ها می توانند به شرط داشتن زیرساخت های لازم مانند سالن مناسب برگزاری، امکانات صوتی، صدابردار، نیروهای اجرایی و فنی و همچنین امکانات اقامتی و اسکانی مانند هتل ها به تعداد مناسب که بتوانیم میزبان این هنرمندان باشیم، می تواند در این استانها برگزار شود.امسال و سالهای گذشته از استانهای مختلف متقاضی برگزاری جشنواره بودند، ولی با توجه به پیگیری های مسولین محترم استان کرمان خصوصا استاندار محترم استان کرمان جناب آقای دکتر فدایی صورت گرفت و پیگیری هایی که از طرف ایشان انجام شد امسال هم قرار هست که این جشنواره در کرمان برگزار شود ولی اینکه سالهای بعد قرار است چگونه بشود، این در حیطه اختیارات معاونت محترم هنری ارشاد و مدیرکل محترم دفتر موسیقی است.
**نقش «دفتر موسیقی» معاونت هنری ارشاد و «انجمن موسیقی ایران» در جشنواره موسیقی نواحی ایران چیست؟
-وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی سه جشنواره موسیقی بزرگ و ملی است. یکی جشنواره بین المللی موسیقی فجر، دومی جشنواره ملی موسیقی جوان و سوم، جشنواره موسیقی نواحی ایران، که این جشنواره موسیقی نواحی ایران مطابق با روالی که سالهاست توسط وزارت ارشاد اتخاذ شده، قرار است در یکی از استان ها برگزار شود که طی این چند سال در استان کرمان برگزار شده است. مدیریت این جشنواره و رئیس ستاد اجرایی این جشنواره و تشکیل شورای سیاست گذاری و پیشنهاد دبیر جشنواره به معاونت هنری با مدیرکل دفتر موسیقی است. نقش انجمن موسیقی ایران این است که انجمن، بازوی اجرایی دفتر موسیقی است. بنابر این کلیه امور اجرایی که در جشنواره موسیقی نواحی ایران داریم بر عهده انجمن موسیقی ایران است. از آنجایی که انجمن موسیقی ایران در استانهای مختلف دارای شعب است، این عملیات اجرایی را به شعب استانی خودش، به شعبه استان کرمان سپرده است که جا دارد همینجا از رئیس انجمن موسیقی استان کرمان جناب آقای سورج یاسایی کمال تشکر را داشته باشم که زحمات اجرایی این دوره را هم به عهده می گیرند. این انجمن هم طبیعتا زیر نظر انجمن موسیقی کشور انجام وظیفه می کند. در واقع انجمن موسیقی ایران نقش ستادی دارد، نقش هماهنگی های اجرایی را برعهده دارد و همین سبب شده که به لحاظ اجرایی ارتباط نزدیکی بین انجمن موسیقی ایران و انجمن موسیقی استان کرمان ایجاد شود و کارها و امور اجرایی با هماهنگی بیشتر انجام پذیرد.
**«سورج یاسایی» رئیس انجمن موسیقی استان کرمان در مصاحبه ای میگوید «استان کرمان تنوع بی‌نظیری از دوبیتی‌خوانی دارد و ...» چیزی که طی چند سال اخیر از جشنواره موسیقی نواحی ایران دیده می شود، توزیع محتوایی جشنواره در این چند دوره ناظر بر تنوع جغرافیایی نبوده و تم ها و موضوعات اصلی جشنواره غالبا در مورد موسیقی بخش نواحی شرقی و مرکزی ایران بوده، حال آنکه گستره و غنای موسیقی زاگرس نشینان از کردستان تا لرستان و چهارمحال و...دارای بخشهای متنوعی است که کمتر به موسیقی این بخش ها پرداخته می شود. دلیل چیست؟
- اصلا با شما موافق نیستم بلکه در طی این چند سالی که جشنواره برگزار شده تلاش بر این مبنا صورت گرفته که موضوعاتی برای جشنواره انتخاب شود که در بر گیرنده تمام اقوام ایران باشد و شکلی از موسیقی را داشته باشیم که بتواند تمام مناطق ایران را پوشش بدهد، نه یک بخش جزئی را، کما اینکه در دوره های گذشته ما تمی که داشته ایم با موضوعات «منظومه های حماسی»، «منظومه های تغزلی» و در این دوره که «دو بیتی ها» را داریم که اتفاقا «دو بیتی ها» در تمام مناطق با عناوین مختلف ولی محتوای یکسان وجود دارد و اجرا می شود و این فرم متعلق به هیچ منطقه خاصی نیست و برخی از مناطق دیگر را هم داریم که تنوع زیاد و اسامی زیادی را داراست.
**بودجه کلی امسال جشنواره اعم از بخش تامینی استان کرمان و بخش تامینی مرکز(تهران) چقدر بوده؟ آیا با توجه به بحران کرونا این بودجه محدودتر یا بیشتر شده و دلایل آن را توضیح بفرمایید.
-بودجه جشنواره تا جاییکه بنده اطلاع دارم در حد همان سال گذشته است البته تفاوتی که دارد همانطور که قبلا هم عرض کردم این است این دور از جشنواره در دو مرحله اجرا می شود که بخشی از هزینه ها مربوط به هزینه های آنلاین و یک بخشی از آن مربوط به ساخت مستندهای موسیقایی که طبیعی هست که دستمزدهای این عزیزان که به صورت ساخت مستند موسیقایی است و تیم های فیلمبرداری به محل سکونت هنرمندان اعزام می شوند، ازینرو ما از طرف ستاد برگزاری جشنواره، حق الزحمه این عزیزان در محل به آنها پرداخت خواهد شد.
**یکی از اهداف اینچنین جشنواره هایی ترویج، تبلیغ و شناساندن موسیقی نواحی و هنرمندان آن است تا علاوه بر تمام اهداف مهم آن، باعث ایجاد رونق این بخش شده و موجب بهبود وضعیت مالی هنرمندان نواحی شود. شما برای جذاب تر کردن جشنواره و اجراها چه تمهیداتی اندیشیده اید؟
-همیشه تلاشم این بوده که در چیدمان گروهها خصوصا در این دوره که اجراها به صورت «بر خط»(آن لاین) برگزار می شود، برای جذاب کردن آن و برای مخاطبین این برنامه، متغییرهایی چون تنوع قومیت، زبان، ساز، مضامین، موسیقی های آوازی و سازی را مورد توجه قرار دادیم که این تنوع خود سبب جذابیتی بشود که مخاطبین این برنامه موسیقی های مناطق مختلف ایران را به صورت مداوم و پیگیر در طول یک ساعت بتوانن این موسیقی های اصیل را گوش کنند و از آن بهره ببرند.
**خروجی اصلی این جشنواره شامل چه مواردی می شود و تا چه اندازه توانسته اید اهداف و آرمان های «جشنواره موسیقی نواحی ایران» را عینیت ببخشید؟
-همانطور که در موارد پیشین اشاره کردم، مهمترین خروجی اصلی این جشنواره اجراهای برخطی هست که طی چهار روز جشنواره یعنی از دهم تا سیزدهم آبان ماه این جشنواره را داریم و عزیزان می توانن به صورت زنده برنامه ها و اجراها را پیگیری کرده و بعدا نیز در شبکه های مختلف مجازی و در سایت خود جشنواره موسیقی نواحی ایران اجراهایی که از این گروهها و هنرمندان ضبط شده را مجدتد ببینند و گوش کنند و از آن بهره بگیرند و همچنین ساخت مستندهای موسیقایی هست که به صورت مجموعه در طول زمان آماده شده و در اختیار عزیزان مخاطب و علاقمندان قرار خواهد گرفت.
یکی از عللی که باعث شده طی این چند دوره مضامین دوره های مختلف را بر آواز قرار بدهم به نظر مکن در کنار مهارت های لازمه برای موسیقی، شعر خیلی کمک می کند به نظام معرفتی حاکم بر موسیقی اقوام، لذا ما هرچه به شعر توجه بیشتر بکنیم، آن بخش از نظام معرفتی که لازم هست هنرمند در خودش تقویت کند، علاوه بر بحث مربوط به تکنیک و مهارت و این دو وقتی در کنار هم قرار می گیرد یک اثر به کمال خودش نزدیک می شود. وقتی که عزیزی فقط به مهارت بپردازه و کارش فاقد معرفت باشد، فقط در سطح ظاهرجلوه گری می کند و اگر کسی نیز صرفا به حوزه معرفتی برود در حوزه موسیقی بحث عمل هست و باید بتواند آن را به منصه ظهور برساند. اگر نتواند به منصه ظهور برساند، اثر هنری شکل میگیرد، لذا آنچه که قدما داشته اند در حوزه موسیقی مانند «صفی الدین ارموی» این جامع علم و عمل بودن هست ازینرو من در این چند دوره تاکید زیادی روی شعر داشتم چراکه شعر فقط یک کلام مُخَیَّل نیست بلکه حاوی ودایع فرهنگی هست که در کی قوم در طول تاریخ، متناسب با شرایط تفکراتی و سنتی آن قوم شکل گرفته و وقتی به این نظام دست پیدا کند، نوآوری هایی هم که می خواهد داشته باشد در تداوم همان فرهنگ خواهد بود.
**بعضا انتقادهایی از اهالی رسانه و هنرمندان موسیقی نواحی شنیده می شود که چرا چند دوره است که آقای «احمد صدری» همچنان دبیر جشنواره است. در این مورد توضیح دهید و دلایل خود را برای پذیرش مجدد این مسولیت ذکر بفرمایید.
-به نظر می رسد که بهتر بود این سوال از مدیرکل محترم دفتر موسیقی وزارت ارشاد که ریاست جشنواره را برعهده دارند و پیشنهاد دهنده دبیر جشنواره موسیقی نواحی ایران به معاونت محترم هنری هستند سوال شود که این انتخاب به چه دلیل صورت گرفته است.
یکی از موضوعاتی که همیشه طی سالهای گذشته ذهن من را گرفته بود این وحدت موسیقایی هست که می توانیم علی رغم اینکه صورت ظاهر موسیقی نواحی ایران مختلف است ولی در باطن دارای یک وحدتی هست همیشه می خواستم این را در یک جشنواره ای نشان بدهم. یکی از این عوامل، یکی از این شکل ها، یکی از این موضوعاتی که می توانست این عامل را نشان بدهد، «دو بیتی» هست که در تمام نواحی مختلف ایران وجود دارد. یعنی سه مصراعی که حالت بیان دارد، یک موضوعی را مطرح می کند و مصراع چهارم که موضوع را جمع می کند و موضوع را به جمع بندی می رساند. از طرفی نیز از این طریق می شد نشان داد که در این وحدت فرهنگی موسیقایی مناطق مختلف ایران را به نظر می رسید می توانست از این طریق به گونه ای عینی آن را مورد مطالعه قرار دادو نشان داد که چگونه موسیقی اقوام مختلف ایران علی رغم صورت های مختلفی که دارد، دارای یک وحدت است و از طرفی می توانیم نشان دهیم که چگونه بین موسیقی ردیف دستگاهی ایران و موسیقی نواحی ایران هم ارتباط ژنتیکی وجود دارد هم ارتباط ارگانیکی. لذا برای نشان دادن این تابلوی فرهنگی، این مسولیت را پذیرفتم.
انتهای پیام/
