ترامپ و سرمایه داری همپالگی ها

گروه غرب از نگاه غرب خبرگزاری فارس: چهار سال گذشته است، اما سرانجام فرار مالیاتی رئیس جمهور آمریکا دونالد ترامپ و بدهی های سنگین او فاش شده اند، مثل بسیاری از اقدامات او در راستای تامین منافع خود و تلاش هایش برای سود رساندن به همپالگی هایش. در دوران ترامپ اندک اندک سرمایه داری همپالگی ها در ایالات متحده عینیت پیدا کرده است؛ سیستمی که در آن رهبران سیاسی در ازای برخورداری از عدم مخالفت های سیاسی و لطف های اقتصادی، منافع  برخی کسب و کارها را تامین و از آنها حفاظت می کنند.
بر اساس چنین ترتیباتی که عموما در کشورهای پسا استعماری و پسا کمونیستی مشاهده می شود، «همپالگی ها» همان «دوستانی» هستند که از حکام خودکامه حمایت و آنها را تامین مالی می کنند. در مقابل کمک های مالی انتخاباتی و دیگر کمک های مالی، این دوستان با پست های انحصاری، تخفیف های مالیاتی خاص، حفاظت در برابر واردات های رقیب و معافیت های تعرفه ای که سایر رقبا را دربرنمی گیرد، به آنها پاداش داده می شود. به این ترتیب عبارت «سرمایه داری» به یک اسم بی مسما تبدیل می شود: هر چند فعالیت اقتصادی در بخش خصوصی جریان دارد، اما سودآوری آن بستگی به پاداش ها و مجازات های اعمال شده توسط حاکمان سیاسی دارد نه کارآمدی اقتصادی یا رضایت مشتری.
یک مثال برجسته از سرمایه داری همپالگی ها در دوران معاصر را می توان در روسیه تحت رهبری پرزیدنت ولادیمیر پوتین یافت که در آن کل اقتصاد به عنوان یک سیستم حمایتی دو جانبه برای الیگارش های ثروتمند و کرملین عمل می کند. اما بسیاری کشورهای دیگر نیز هستند که در طیف سرمایه داری همپالگی ها قرار می گیرند و حساب آنها از اقتصادهایی که در آن به واسطه وجود رقابت، حقوق اموال خصوصی و یک میدان بازی برابر معمولا همیشه استانداردهای زندگی و رشد اقتصادی رو به بهبود دارند جداست.
«یک میدان بازی برابر»- جایی که بر اساس قانون با تمام بخش های اقتصادی برخورد برابری می شود- دقیقا همان سیستم هایی هستند که طیف سرمایه داری های همپالگی ها فاقد آن هستند. چرا که در این شکل از سرمایه داری، شکل گیری یک مدل کسب و کار موفق مستلزم توجهات مقامات دولتی است و عملکرد کلی اقتصادی به ناگزیر رو به وخامت می رود، حتی اگر سودآوری بهبود یابد. این وضعیت به خصوص در کشورهای غنی از منابع  طبیعی مشاهده می شود که فرصت های فراوانی برای بلعیدن ثروت ها از طریق ترتیبات سرمایه داری همپالگی ها وجود دارد. در این موارد رشد اغلب کند است یا اصلا وجود ندارد، اما سیستم دوام پیدا می کند به این دلیل که حاکمان می توانند منافع کافی را برای خرید عدم مخالفت سیاسی مردم به دست بیاورند یا دست کم وفاداری نهادهای کلیدی همچون ارتش را خریداری کنند. 
از وقتی که ترامپ به عنوان نامزد ریاست جمهوری جمهوری خواهان در سال 2016 قد علم کرد، سرمایه داری همپالگی ها چون قارچ در ایالات متحده سربرآورده است. تازه ترین مثال از این وضعیت، مداخله مستقیم و شخصی ترامپ در اقدامات قانونگذاری علیه شبکه اجتماعی چینی تیک تاک است. او بعد از آنکه در ابتدا خواهان یک بازنگری امنیت ملی از عملیات های این شرکت در آمریکا شد، اعلام کرد که فعالیت آن را در آمریکا یکسره ممنوع می کند، مگر آنکه یک شرکت آمریکایی آن را خریداری کند. به مدت چندین هفته در تابستان سال جاری به نظر می رسید که ترامپ با این ادعا که سهم قابل توجهی از قیمت این خریداری باید سهم خزانه داری آمریکا شود، از پیشنهاد مایکروسافت برای خرید این شرکت پشتیبانی می کند.
در مورد اخیرتر کاخ سفید بر معامله ای مهر تایید گذاشته است که طی آن شرکت های اوراکل و والمارت  یک سهم اقلیت را در این شرکت خریداری خواهند کرد.  بلومبرگ با بالا بردن پرچم های قرمز باز هم بیشتر گزارش می دهد که لری الیسون رئیس و موسس اوراکل 250 هزار دلار را به یک کمیته اقدام سیاسی برای سناتور کالیفرنیای جنوبی لیندزی گراهام- یکی از وفادارترین متحدین سیاسی ترامپ- اهدا کرده است، آن هم در «همان روزی که شرکت الیسون اعلام کرد که  تصمیم گرفته است تامین کننده فناوری مورد اعتماد آمریکا برای تیک تاک باشد.»
البته هیچ قانونی در آمریکا وجود ندارد که بر اساس آن منافع حاصل از یک فروش خصوصی نصیب خزانه داری شود. همانطور که هیئت سردبیری واشنگتن پست اشاره کرد «رئیس جمهور در اینجا اساسا مرتکب گوش بری شده و بعد از تهدید به تعطیل کردن این شرکت، زمانی که این شرکت از او راضی شده لطف خود را شامل یک معامله کسب و کار خصوصی کرده است.» برای آنکه مبادا عده ای سناریوی تیک تاک را به عنوان یک مورد منفرد از مداخله رئیس جمهور در اقتصاد رد کنند، می توان به بسیاری مثال های دیگر نیز اشاره کرد. در سال های 2016 و 2017 ترامپ به شرکت فورد موتور فشار آورد تا طرح های خود را برای گشایش یک کارخانه اتومبیل سازی در مکزیک لغو کند. اکونومیست تهدیدات ترامپ علیه این شرکت را با عنوان «یک بی احترامی مطلق» توصیف کرد، در حالی که سباستین مالابی ستون نویس واشنگتن پست آن را «تنها هدف از این کار این است که او می خواهد جهان بداند که می تواند شرکت ها را از روی یک هوس نابود کند.»
ترامپ به تولید کننده تاسیسات برودتی کریر نیز فشار آورد تا یکی از کارخانه های خود را به مکزیک منتقل نکند. اما در این مورد تهدیدات ترامپ ناکام ماند، با اینکه در ادامه او اعتبار این ادعا را از آن خود کرد که صدهای شغل آمریکایی را «نجات داده است.» به همین تریب در سال 2017 ترامپ لاف زد که فاکس کان را متقاعد کرده تا در ازای تخفیف های مالیاتی 10 میلیارد دلار در ویسکانسین سرمایه گذاری کند و هزاران شغل به وجود آورد.  این مشاغل هنوز تحقق پیدا نکرده اند و فاکس کان اخیرا اعلام کرده است که برنامه های خود را تغییر داده است. و در موردی اخیرتر ترامپ شرکت موتورسیکلت سازی نمادین آمریکایی هارلی دیویدسون را به خاطر تصمیماتش به منظور انتقال تولیدات خود به خارج از کشور در واکنش به جنگ تجاری ترامپ تقبیح کرد.
ترامپ یک بار خود را «مرد تعرفه ها» نامید و تعرفه ها به راستی ابزاری کارآمد برای تهدید کردن و پاداش دادن به کسب و کارها محسوب می شود. تعرفه های فولاد آمریکا یک مورد از این مثال به شمار می روند. وقتی که دولت ترامپ  در سال 2018 افزایشی 25 درصدی را روی فولاد وارداتی تحمیل کرد، برنامه ای را برای تک تک موسسات به منظور برخورداری آنها از معافیت ها نیز تدوین کرد. همانطور که عده زیادی پیش بینی کرده بودند، این دولت از آن زمان بیشتر به نفع تعدادی از شرکت ها عمل کرده تا برخی شرکت های دیگر. و همانطور که واشنگتن پست سال گذشته گزارش داده بود «جنگ تجاری ترامپ این کسب و کار را به خیابان کی استریت (استعاره ای برای صنعت لابیگری سیاسی آمریکا) فرستاد.» بعلاوه همانطور که دولت ترامپ تعرفه بر اقلام وارداتی از چین را افزایش می داد، با تصمیم در مورد اینکه کدام کالاها را شامل این افزایش تعرفه کند، برندگان و بازندگان را انتخاب کرده است.
با توجه به اینکه اکثر آمریکاییان نسبت به نفوذ پول در سیاست نگرانند، جای تعجب دارد که چقدر از مردم همچنان نسبت به خطرات این اشکال فساد سهل انگار مانده اند. اقتصاد آمریکا به طور تاریخی از جمله مولدترین اقتصادهای جهان بوده، به این دلیل که همواره یک میدان بازی برابر منطقی را در اختیار بازیکنانش قرار داده است. اما در دولت ترامپ سرمایه داری همپالگی ها ریشه دوانده و اکنون لازم است که آن را ریشه کن کرد. در غیراین صورت در حالی که شیادها و کلاش ها جیب هایشان را پر می کنند، اقتصاد آمریکا همچنان لنگ خواهد زد.

منبع:  https://b2n.ir/151303