دو راهی انتخاب در گذرگاه کنکور/ چطور انتخاب رشته کنیم که پشیمان نشویم؟

گروه خانواده- خبرگزاری فارس؛ انتخاب کردن از همان ابتدای زندگی بشر، دغدغه او بوده است. کودکی که بین دو نوع آب نبات نمی داند کدام یک را انتخاب کند در دنیای شیرین کودکانه اش در دوراهی گیر کرده است که ذهنش را مشغول می کند. اما این موضوع در گذرگاه هایی از زندگی، آن قدر اهمیت پیدا می کند که سرنوشت فرد را تغییر می دهد.

حالا در اولین روزهای پاییز و با تحول زمین و زمان، نوجوان پشت کنکوری هم می توانند با انتخاب رشته ، تحول بزرگی را در زندگی تجربه کنند. تحولی که باید به کمک اطرافیان، یک گام مثبت برای آینده شان باشد. در انتخاب مسیر تحول باید المان های مهم را شناخت و با درک بهتر از شخصیت فردی ، راه رسیدن به آرزوها را هموار کرد.

طاهر عطاران روان شناس و مدرس مهارت های نرم با ما از راه های خودشناسی و یک انتخاب خوب گفت. راه هایی که نه تنها برای انتخاب رشته برای هر انتخابی در زندگی می تواند کارگشا باشد.

چشم به دهان دیگران نباشیم!

یکی از نکات مهم در هر انتخابی در مراحل مختلف زندگی  این است که انتخاب باید بر اساس منابع داخلی به سمت محیط بیرونی هدایت شود. این در حالی است که انتخاب های کنونی فرزندان ما تحت تاثیر فاکتورهای محیطی است مثلا برای انتخاب رشته ، نوجوانان به این موضوع فکر می‌کنند که کدام شغل آینده بهتر مالی دارد و یا مورد اقبال جامعه قرار دارد. بسیاری از نوجوانان به سخنان اطرافیان توجه می کنند که از نظر آنها کدام رشته و شغل آبرومند و بهتر است و بر اساس داده های محیطی تصمیم گیری می کنند.

باید این فرآیند به طور معکوس در افراد اتفتق بیفتد یعنی عوامل درونی تاثیر در محیط بیرونی داشته باشند. افرادی که بر اساس عوامل بیرونی، دست به انتخاب می زنند و شغلی را به عنوان مثال برای میزان بالای درآمدش انتخاب می کنند، پس از مدتی که محرک های بیرونی و مشوق ها از بین بروند، دیگر انگیزه ای برای ادامه فعالیت ندارند و یا حس رضایت مندی از شغلشان ندارند.

انتخاب شغل ، یکی از مهم ترین تصمیمات زندگی

باید پذیرفت که کار، بخش عمده ای از زندگی ما را پوشش می دهد و اگر در شغلمان رضایت شغلی نداشته باشیم نمی توانیم معنای کامل خوشبختی را درک کنیم.

سه مولفه اصلی برای انتخاب مسیر شغل و تحصیلات وجود دارد که در دروس دانشگاهی هم تدریس می شود.این سه مولفه بر اساس تکنیک تی دی وی تقسیم بندی شده که در جشنواره کارافرینی آلمان هم توانست جایزه ویژه ای را دریافت کند. استعداد، علاقه و ارزش های شغلی این سه فاکتور را تشکیل می دهند .

یک تعریف درست از استعداد

انرژی و پتانسیل درونی هر فرد که به صورت ذاتی می تواند آن را انجام دهد و توانایی که فی الذات  برای بهتر انجام دادن کاری در وجود فرد به ودیعه گذاشته شده است، استعداد نام دارد.

تا زمانی که این توانایی بالقوه به بالفعل تبدیل نشود، فقط یک فاکتور است و لزوما در هر چیزی که استعداد داریم، نباید به آن علاقه هم داشته باشیم. متاسفانه در هدایت تحصیلی ، مسیر اشتباهی ترسیم می شود که بر اساس استعداد یک فرد انتخاب رشته و شغل انجام می شود.اگر صرفا از مولفه استعداد یابی استفاده کنیم ، باید متوجه عوارض متعدد آن باشیم. فرد به خاطر استعداد و نیروهای بیرونی  و تشویق اطرافیان، راهی را انتخاب می کند که در میانه راه با کم رنگ شدن انگیزه های بیرونی، از به پایان رساندن آن باز می ماند.

چگونه استعداد را از مهارت متمایز کنیم؟

استعداد یعنی فرد بتواند فعالیتی را  نسبت به متوسط جامعه هدف، بهتر انجام دهد و کار را در کوتاه ترین زمان ممکن با کمترین صرف انرژی و با بهترین کیفیت و آموزش حداقلی آن را به اتمام برساند.

به عنوان مثال خواندن و نوشتن در یک کودک سه ساله، یک استعداد محسوب می شود اما همین فعالیت برای یک انسان بالغ ، فعالیت خاصی به حساب نمی آید.

خطر تمرکز بر استعداد

والدین فراموش نکنند که توجه منحصر به استعداد، یک خطر جدی است چرا که تمرکز بر استعداد یعنی رشد مهارت های سخت و فرد از رشد مهارت های نرم وارتباطی باز می ماند.

کم ندیدیم نخبگانی که به واسطه توجه زیاد به استعداد، نمی توانند ارتباط موثر و مناسبی با افراد بر قرار کنند و این موضوع در دانشجویان دانشگاه های درجه یک کشور به چشم می خورد.

مرزهای علاقه را بیشتر بشناسیم

در مورد هر عامل بیرونی یک نموداری برای احساسات فرد وجود دارد که از تنفر شروع و به دوست داشتن و شیفته شدن ختم می شود.

بچه ها در مورد مشاغل مختلف از اصطلاح خوشم می آید استفاده می کنند .این نوع از دوست داشتن در محدوده لایک قرار می گیرد . این محدوده یک گام تا عاشق شدن فاصله دارد و چون واقعی نیست ، فردا نیز فرد به یک موضوع دیگر علاقه مند می شود.

اگر فرد در فعالیتی، زمان ومکان را فراموش کرد و به نیازهای فیزیولوژیک بدن نظیر گرسنگی، تشنگی و خوابیدن توجهی نداشت، می توان گفت که او عاشق انجام آن فعالیت است.

برای آنکه متوجه شویم که علاقه مان به فعالیتی واقعی است باید حداقل 6 ماه تا 1 سال آن فعالیت را انجام داده  و وابستگی و پیوستگی موجب خستگی و دلزدگی نشده باشد.اگر فرزندمان کاری را که دوست دارد ، انتخاب کند ، به جای خستگی و کاهش انرژی ، انرژی اش افزایش می یابد.

اولویت کاری و دنیای ارزش های متفاوت

11 ارزش کاری وجود دارد که از آنها می توان به پول، پیشرفت، جایگاه اجتماعی، استقلال و ایمنی اشاره کرد. این ارزش ها لزوما هم اخلاقی نیستند و همه موارد مختلف ارزش ها را در بر می گیرد. به عنوان مثال دو برادر می توانند ارزش های کاری متفاوتی داشته باشند یکی از آنها ارزش مادی برایش اولویت دارد و دیگری خدمت به هم نوع. این دو برادر در انتخاب شغل باید دقت کنند چرا که اگر فردی که برایش خدمت به هم‌نوع اولویت دارد کاسبی را انتخاب کند، در آینده ورشکسته می شود و یا اگر برادری که علاقه به پول دارد پزشک شود، می تواند بیماران را منبعی برای درآمد ببیند.

راهکار نجات از سردرگمی

با وجود همه این توضیحات ممکن است برخی از نوجوانان همچنان سردرگم باشند . دلیل این سردرگمی این است که ما خودمان را خوب نمی شناسیم . خود شناسی بزرگ ترین و مهم ترین مولفه ای است که می تواند کمک کند تا  فرد در انتخاب های زندگی اش مشکل کمتری را تجربه کند.

متاسفانه والدین از همان ابتدا که صاحب فرزند می شوند ، به جای آنکه به فرزندشان کمک کنند تا خودش را بشناسد، برای آینده اش نقشه می کشند . باید تلاش کرد تا فرد از همان ابتدای کودکی ، هویت خود را بشناسد و تصمیمات مهم زندگی اش را بر اساس استعداد، علاقه  وارزش های کاری بگیرد.

یک راه مهم برای انتخاب رشته بهتر

در تصمیم گیری در ابتدا باید دید که چه چیزی را نمی خواهیم . ذهن ما با استفاده از این تکنیک، راحت تر می تواند آنچه را که می خواهد ، پیدا کند. حذف عقلی یکی از تکنیک های مهم تصمیم گیری است. پس توصیه می کنم در مسیر انتخاب رشته ، اول رشته هایی را که دوست ندارید حذف کنید و به ترتیب میزان علاقه، دایره انتخابتان را محدودتر کنید تا در انتها رشته موردنظر و مطلوبتان را پیدا کنید.

انتهای پیام/