به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، چند سالی است که بازار ارز و طلا در ایران دچار نوسانات شدید شده که همین نوسانات شدید و مداوم راه را برای ایجاد فساد در این بازار افزایش داده است.
به طور کلی نبود برنامه مدون، ثبات اقتصادی و بهویژه نبود نظارت سبب شده در برخی بازارها فرصت برای تولید و به تبع آن اشتغالزایی جای خود را به دلالی و سوداگری بدهد، چراکه متاسفانه تجربه به برخی ثابت کرده سوداگری سودی بهمراتب بیشتر از تولید دارد.
بازار طلا هم از این امر مستثنا نیست و شاهد هستیم که مدتی است با ورود سرمایههای سرگردان به این بازار، برخی چگونه نبض بازار را در دست گرفته و با یک شبه بالا و پایین کردن قیمتها چه سودهای کلانی که نمیبرند.
امروز واسطهگری به دلیل همین سودهای هنگفت جای تولید در بازار طلا را گرفته و ضربهای سخت به این صنعت وارد کرده است؛ چرا که صنف طلافروشان و طلاسازان(البته نه همه آنان را) به این مسیر سوق داده و آنها را از تولید بازداشته است.
چندی پیش بهواسطه یکی از دوستان با بازار کاغذی طلا آشنا شدم بازاری که بهواسطه قمار بودن بهصورت زیرزمینی فعالیت دارد و همین سوداگران با راهاندازی آن، چه سودهای کلانی که نمیبرند و در مقابل چه افرادی که با وسوسه یک شبه پولدار شدن کل زندگی خود را باختهاند.
حتی یک گرم طلا هم معامله نمیشود
بهمنظور بیشتر آشنا شدن با روند کار این کاغذبازان سری به یکی از خیابانهای مشهد که اتفاقا تعداد زیادی واحد طلافروشی در آن مشغول فعالیت است میشوم، یکی از مغازهها را نشان کرده و وارد آن میشوم، طلافروش مرد جوانی است که پس از معرفی و توضیح در خصوص گزارشی که آن را پیگیری میکنم انگار از دادن اطلاعات بَدَش نمیآید.
توضیح میخواهم از او در خصوص نحوه فعالیت واسطهگران که میگوید: نحوه فعالیت در این بازار اینگونه است که یک نفر با ایجاد یک اتاق(به صورت مجازی) تعدادی را با خود همراه میکند و تقریبا شاید هر روز این افراد درون اتاق اقدام به خرید و فروش طلا به صورت کاغذی میکنند.
وی ادامه میدهد: در اصل در این اتاقها طلا بهصورت واقعی مورد معامله قرار نمیگیرد و اصولا طلایی وجود ندارد که معامله شود، بلکه تنها حرفها هستند که رد و بدل میشود به این صورت که دو نفر با هم به صورت لفظی طلا معامله میکنند و فروشنده قول میدهد یک کیلو طلا را یک روز یا سه روز و یا یک هفته دیگر به خریدار بدهد و ملاک معامله قیمت طلا در روز تحویل است.
این طلافروش بیان میکند: چنانچه قیمت طلا در روز تحویل افزایش پیدا کرد فروشنده سود حاصل از این معامله را به خریدار میدهد، اما چنانچه قیمت طلا کاهش یابد اینبار باید خریدار ضرر حاصل از کاهش قیمت طلا را به فروشنده تحویل دهد.
وی تصریح میکند: در این معامله حتی یک گرم طلا هم ردوبدل نمیشود و معاملات بر اساس اطمینان صورت میگیرد.
از مغازه وی خارج شده و مابقی مغازهها را برانداز میکنم تا ببینم ممکن است کدام یک اطلاعات بیشتری در خصوص این گونه معاملات بدهند.
مغازهای را انتخاب و وارد میشوم با وجود تمام روانشناسی که کردم تیرم به سنگ میخورد و فروشنده بهمحض اینکه متوجه میشود خبرنگارم و موضوع گزارش چیست به همکارش نگاه چپ چپی میکند و با اکراه میگوید بفرمایید و تقریبا اطلاعات خاصی نمیدهد و هرجا که کمی توضیح میدهد با اخطار همکارش مواجه میشود، ناامید از اینکه تقریبا اطلاعات خاصی بهدست نیاوردم از مغازه خارج میشوم.
نوسانات شدید، اتاقهای معاملاتی را ایجاد کرده است
وارد یکی دیگر از مغازههای طلافروشی میشوم برخلاف فروشنده قبلی از موضوع گزارش استقبال و سعی میکند اطلاعاتی را که میخواهم در اختیارم قرار دهد.
فروشنده میگوید: بازار ارز و طلا متأثر از هم هستند هر زمان ارز افزایش قیمت را تجربه میکند به تبع آن طلا هم دچار افزایش قیمت میشود و بالعکس.
وی ادامه میدهد: از زمانی که نوسانات بازار ارز و طلا افزایش یافته است شاهد ایجاد این اتاقها هستیم و پیش از این نوسانات چنین معاملاتی به این شکل را شاهد نبودیم.
بسیاری زندگیشان را پای این اتاقها باختند
وی با بیان این نکته که این معاملات به نحوی است که یک نفر سود میکند، اما چندین نفر متضرر میشوند، ابراز میکند: همکاران بسیاری داشتیم که کار و زندگی خود را رها کرده و وارد این اتاقها شدند و هرچه داشتند باختند.
این طلافروش میافزاید: حتی برخی هستند که توان ایجاد مغازه طلافروشی را ندارند، اما با جمع کردن چند نفر اقدام به احداث یک اتاق میکنند.
وی بیان میکنند: در این اتاقها به دو روش معامله صورت میگیرد در یک روش براساس اعتمادِ خریدار و فروشنده معامله صورت میگیرد و در روش دوم پولی تحت عنوان بیعانه و تضمین قرارداد وسط گذاشته میشود و طرف برنده معامله چه خریدار و چه فروشنده سود خود را از روی مبلغ تضمین برمیدارند.
طمع؛ مانع کنار کشیدن از اینگونه معاملات
این طلافروش این روش معامله را قمار میداند و تصریح میکند: بسیاری در این بازار ضرر کردهاند، اما طمع نمیگذارد از این بازار کنار بکشند، البته معمولا افرادی که سرمایه زیادی دارند وارد این بازار نمیشوند.
وی ضمن بیان اینکه این اتاقها در تهران، مشهد و اصفهان نسبت به دیگر شهرها بیشتر است، ابراز میکند: تا زمانی که نوسانات ارز و طلا شدید باشد این اتاقها هم به کار خود ادامه میدهند، به طور کلی در هر بازاری که نوسانات به این شدت باشد سوداگری رخ میدهد.
از نحوه فعالیت کانالهای تلگرامی و وجود تحلیلگران در این کانالها میپرسم که پاسخ میدهد: عدهای با راهاندازی یک کانال تلگرامی و عضو کردن جمعی در آن نوسانگیری میکنند و در همان کانالها لینکی را درج و اعلام میکنند چنانچه تحلیل بهتر میخواهید وارد این کانال ویژه شوید و تنها تعداد خاصی اجازه ورود به این کانالهای ویژه را دارند و هر ماه با دادن 500 هزار تومان از تحلیلهای این تحلیلگران بهره میبرند.
این طلافروش ادامه میدهد: به نظر من که این تحلیلها همگی دروغ و حتی گاهی بچگانه هستند، چنانچه در این تحلیلها کمی دقت کنید میبینید مثلا امروز طلا گرمی 930 هزار تومان است و تحلیلگر میگوید تا گرمی 950 بالا میکشد و یا زمانی که به گرمی 850 کاهش مییابد، تحلیلگر میگوید گرمی 830 را هم ببینید، این تحلیلها از یک بچه هم برمیآید.
چرا پلیس فتا کانالهای تلگرامی را جمع نمیکند؟
وی ادامه میدهد: جمع کردن این کانالها و اتاقها عملا اقدام مشکلی نیست، اما نمیدانم چرا پلیس فتا کاری نمیکند و اجازه رشد به آنها میدهد.
ماندن در بازار حتی بهقیمت ضرر 3 میلیارد تومانی!
در ادامه تحقیقاتم در خصوص این گونه معاملات با یکی از افرادی که با این بازار آشنایی کامل داشت وارد گفتوگو شدم، وی گفت: از آنجا که پایه این اتاقها بر اساس اطمینان و اعتماد به طرفین بنا شده است فردی که وارد این اتاقها میشود باید شناخته شده و مورد اعتماد باشد تا زمانی که در معامله متضرر شد، ضرر را یا خودش پرداخت کند و یا ضامن او.
وی ادامه داد: به همین دلیل وارد شدن به این اتاقها به سادگی نیست و باید به واسطه یک آشنا وارد این اتاق شوید، یکی از دوستانم که درون این اتاقها فعالیت دارد اقدام به وارد کردن یکی از دوستانش به اتاق کرد، به دلیل ضرری که این فرد متحمل شد و اقدام به پرداخت ضرر به طرف دوم معامله نکرد، آشنای من مجبور به پرداخت ضرر 3 میلیارد تومانی وی کرد تا خودش بتواند در این بازار معامله بماند!
وی بیان میکند: به طور کلی هر فردی که بخواهد در این اتاقها بماند و فعالیت کند باید ضرر حتی ضررهای هنگفت را بپردازد تا حذف نشود.
در ادامه به سراغ رئیس اتحادیه طلاوجواهر مشهد میروم.
پلمب 3 اتاق معاملات کاغذی طی یک سال اخیر
معبودینژاد در خصوص کانالهای تلگرامی که اقدام به تحلیل قیمت طلا میکنند، میگوید: این پیشبینیها واقعی نیست، چندی پیش همین تحلیلگران گفتند قیمت طلا افزایش مییابد و این در حالی بود که قیمت کاهش یافت.
وی ضمن بیان این نکته که متأسفانه این کانالها در بیشتر استانها فعالیت دارند، ادامه میدهد: اتحادیهها در حال مبارزه با این کانالها هستند و هر کجا تخلف محرز شود ضمن تشکیل پرونده به دادگاه ارجاع میشوند.
رئیس اتحادیه طلاوجواهر مشهد در ادامه سخنان خود به معاملات کاغذی طلا اشاره و ابراز کرد: در این گونه معاملات فردی اتاقی را اجاره و تلفن تماسی هم در اختیار میگیرد و با جمع کردن عدهای گرد هم اقدام به معامله طلا به صورت کاغذی میکنند بدون اینکه طلایی مورد معامله قرار گیرد.
معبودینژاد با تاکید بر اینکه این معاملات کاملا قمار است، افزود: فعالین این اتاقها به انتهای هفته که میرسند اصطلاحا تصفیه میزنند و از آنجا که معاملات بسیار سنگین است بسیاری زندگیشان را میبازند.
وی ضمن توصیه به افرادی که وارد این بازار شده و یا زین پس میخواهند وارد شوند، خاطرنشان میکند: بارها اعلام کردهایم که فعالیت در این اتاقها غیرقانونی است در صورت مشاهده برخورد صورت میگیرد، اما متأسفانه برخی همچنان وارد این اتاقها میشوند با این تفکر که سودی هنگفت نصیبشان شود، اما هرچه دارند را میبازند.
رئیس اتحادیه طلاوجواهر مشهد از پلمب سه اتاق معاملات کاغذی در مشهد طی یک سال اخیر خبر داد و گفت: در حال حاضر نیز برای دو اتاق در دادگاه پرونده تشکیل شده است.
معبودینژاد با بیان این نکته که در این اتاقها فقط افراد خاصی سود میبرند، در خصوص تاثیر این اتاقها بر بازار طلا، تصریح میکند: باتوجه به اینکه طلایی جابهجا نمیشود و تنها بر روی کاغذ معاملات انجام و سود و ضرر حاصل از معاملات رد و بدل میشود، بنابراین تاثیر آنچنانی بر بازار ندارد و تنها فعالین این بازار را از زندگی ساقط میکند.
وی میافزاید: قیمت طلا رابطه مستقیم با قیمت دلار دارد و هر زمان که دلار افزایش قیمت یابد طلا هم افزایش قیمت را تجربه میکند، همچنین عرضه و تقاضا هم در رابطه با افزایش یا کاهش قیمت تأثیرگذار است.
رئیس اتحادیه طلاوجواهر مشهد تاکید میکند: طی دو سال اخیر بهواسطه نوسانات شدید ارز و طلا شاهد ایجاد این اتاقها و کانالها هستیم و سابق بر این این اتاقها را نمیدیدیم.
عدم پاسخگویی نیروی انتظامی
متأسفانه با وجود تماسهای مکرر و نامهنگاری با پلیس فتا و پلیس امنیت اقتصادی استان هیچ کدام حاضر نشدند در این خصوص و میزان نظارتها و پلمبهای احتمالی این اتاقهای کاغذی و جمعآوری کانالهای تلگرامی پاسخ دهند و هر کدام توپ را به زمین دیگری پاس دادند.
** همانگونه که در گزارش پیشرو گفته شد طی دو تا سه سال اخیر به دلیل نوسانات شدید در بازار ارز و طلا، بسیاری وسوسه شده و به سمت معاملات کاغذی رفتند معاملاتی که به گفته علما جایز نیست.
به طور مثال رهبری معظم انقلاب در استفتائی در پاسخ به اینکه حکم خرید و فروش طلا در بازار کاغذی چیست؟، گفتهاند: چنین معامله ای نافذ نیست و شرعاً اعتبار ندارد، در معامله صحیح شرعی باید جنس و قیمت معیّن باشند (ولو در وقت معامله جنس و قیمت رد و بدل نشود)؛ اما باید پس از آن قابل رد و بدل باشند، بنابراین چنین معاملهای که دارای این خصوصیات نیست و صوری هست شرعاً بیاعتبار است.
با وجود اینکه گفته میشود معاملات کاغذی در بازار تأثیری ندارد، اما در آماری که سال 96 از میزان معاملات کاغذی طلا در جهان انجام شده نشان میدهد که معاملات کاغذی گسترده در بازارهای بینالمللی تأثیر زیادی بر نوسانات قیمت طلا داشته است بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی مؤسسه جی. اف. ام. اس، ارزش کل مبادلات کاغذی طلا در سال ۲۰۱۶ به ۹.۸ تریلیون دلار رسیده که این رقم نسبت به مبادلات ۶.۷ تریلیون دلاری سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۴۶ درصد رشد داشته و مبادلات کاغذی بر روند نوسانات قیمت طلا از مبادلات فیزیکی و تقاضای سرمایهگذاری بیشتر بوده است.
از آنجا که اینگونه مبادلات در کشور ما اعتبار قانونی ندارد و به صورت مخفیانه انجام میشود آماری از میزان آن وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت بیتأثیر در قیمتها هم نباشند.
آنچه مسلم است اینکه اینگونه معاملات در سایه نبود نظارت کافی از طرف دستگاههای مسؤول از قبیل قوه قضائیه، پلیس فتا و اتحادیه هر روز بیش از گذشته رشد مییابد و شکلی جدید به خود میگیرد.
==================
گزارش: فرزانه زراعتی
==================
انتهای پیام/ 70071/ح