سرویس اجتماعی خبرگزاری فارس؛ شیراز| روزهای گرم تابستان که احساس نیاز به مصرف آب بیشتر می‌شود، کم‌آبی نیز شدت یافته و مردم را دچار مشکل می‌کند به گونه‌ای که در نقاط مختلف کشور، استان فارس و شهر شیراز فریاد بی‌آبی یا کم‌آبی همواره از سوی مردم به‌ویژه در نقاط روستایی به گوش می‌رسد.
از سویی شیوع ویروس کرونا در سال جاری میزان مصرف آب را در فارس به میزان ۲۰ درصد افزایش داده است و همین امر موجب شده تا امروز پیام‌های مختلفی را از سوی مردم جای جای استان فارس به عنوان مصرف‌کنندگان خانگی دریافت و دلایل این کم‌آبی‌ها را برای چندمین بار از سوی مسوولان مربوط مطالبه و پیگیری کنیم.
#حرف- مردم
(قطعی آب در امیرکبیر ، شهروندان شیرازی را کلافه کرده است
چرا در مورد قطع آب هیچ نمی‌گویید؟ چرا هیچ مسولی جوابگو نیست. حتما باید یکی از مسوولین در امیرکبیر سکونت داشته باشد تا شما گزارش بگیرید و پیگیری کنید؟ چرا ما باید هر روز با قطعی آب مواجه شویم؟
#حرف_مردم
چرا قطعی آب را اطلاع رسانی نمی کنید؟
آب منطقه زند شیراز (خیابان بیست‌متری) از روز دوشنبه ۲۰ مرداد تا جمعه ۲۴ مرداد، روزی حدود ۹ ساعت قطع بوده است.
یک روز از هفته گذشته نیز قطعی آب ۱۰ ساعته را داشتیم. چرا در سایت آبفای فارس، برنامه قطعی آب اعلام نمی‌شود؟؟ واقعاً با وجود گرمای هوا و بیماری کوید-۱۹ بی‌آبی طاقت‌فرسا است. این قطعی‌ها تا کِی ادامه دارد؟
اینها تنها دو مورد از کلافگی مردم ناشی از کم‌آبی، قطعی و یا افت فشار آب در دو نقطه در دل شهر شیراز است که شهروندان از ما تقاضای پیگیری دارند.
معاون بهره‌برداری از آب آبفا فارس، مدیرعامل آبفا شیراز، رئیس سازمان جهادکشاورزی فارس و معاون هماهنگ‌کننده امور عمرانی استانداری فارس در این گزارش به مطالبه خبرگزاری فارس در راستای اقدامات لازم جهت رفع مشکل کم‌آبی در استان پاسخ گفتند و تلاش خبرنگار فارس جهت گفت‌و‌گو با مدیرعامل آب‌منطقه‌ای فارس از طریق تماس تلفنی و ارسال پیامک بی‌نتیجه ماند.
برنامه‌ریزی کلان بر مبنای استفاده از منابع پایدار
برنامه‌ریزی کلان جهت تامین آب شرب شهرها بر مبنای استفاده بیشتر از آب‌های پایدار همچون آب‌های سطحی و سدها همچنین استفاده کمتر از چاه‌ها و آب‌های زیرزمینی حاصل گفته‌های معاون عمرانی استاندار فارس است.
محمود رضایی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه این برنامه‌ریزی در مورد برخی شهرها انجام و برای برخی دیگر به زودی انجام خواهد شد، گفت: ورود ۷۵۰ لیتر آب در ثانیه از سد درودزن به شیراز که منجر به افزایش سه مترمکعب آب در هر ثانیه می‌شود، تا حد زیادی به ویژه در جنوب شهر شیراز مشکل را حل کرده است.
وی با اشاره به اینکه پنج سد در استان در نقاط مختلفی چون نی‌ریز، کوار و فسا در دست احداث است، افزود: بر اساس تنظیم سه بازه زمانی بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت، اقداماتی را در دستور کار داریم به گونه‌ای که راهکار کوتاه‌مدت استفاده از چاه‌های موجود مثل چاه‌های متعلق به شهرداری و یا چاه‌های کشاورزی است همچنین تامین آب روستاها نیز از طریق تانکر یا آب‌شیرین‌کن صورت می‌گیرد.
رضایی ضمن اشاره به کمتر شدن آبرسانی سیار در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته، گفت: اینها به معنای نبود مشکل به شکل مطلق نیست چرا که در حوزه سدها و حفر چاه‌های جدید همچنین تصفیه‌خانه‌ها مشکلاتی وجود دارد.
تامین ۷۰ میلیون مترمکعب آب از سد تنگ‌سرخ بشار، تا حد زیادی مشکل کم‌آبی را مرتفع می‌کند
وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر طولانی‌شدن پروژه خط دو آبرسانی شیراز گفت: طولانی شدن پروژه در حصول نتیجه تاثیری نخواهد داشت و آنچه مهم است، رفع مشکل با ورود ۷۵۰ لیتر آب به شهر شیراز است و در آینده نزدیک نیز، ضمن افزایش قطر، از همه ظرفیت آب از سد درودزن استفاده خواهیم کرد که بر اساس آن بیش از ۶۰ درصد مردم شیراز از این آب بهره‌مند خواهند شد و مابقی هم توسط چاه‌هایی که حفر شده و خواهد شد.
رضایی به تامین ۷۰ میلیون مترمکعب آب از سد تنگ‌سرخ بشار از استان کهکیلویه و بویر‌احمد اشاره کرد و افزود: این اقدام نیز به زودی انجام و تا حد زیادی مشکلات کم‌آبی را مرتفع خواهد کرد البته در صورت نیاز، از ظرفیت چاه‌هایی که سابقه تامین آب شرب داشته‌اند هم استفاده خواهیم کرد.
لزوم صرفه‌جویی در مصرف آب توسط شهروندان
مدیرعامل آبفا شیراز نیز بر عدم قطعی مطلق در نقاط مختلف شهر شیراز تاکید کرد و گفت: ممکن است در برخی نقاط و برخی از ساعات شبانه روز به دلیل بروز مشکلات مختلف، قطعی موقت آب یا افت فشار را داشته باشیم اما به هیچ عنوان قطعی مطلق را نداریم.
بهمن بهروزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس ضمن تاکید بر اینکه تولید اضافه نمی‌شود اما مصرف آب همواره افزایش می‌یابد، گفت: این عدم توازن در تولید و مصرف سبب بروز مشکلاتی می‌شود بنابراین با توجه به شرایط موجود اعم از گرمای هوا، شیوع کرونا همچنین استفاده از وسایل سرمایشی که عواملی جهت افزایش مصرف آب هستند، ضروری است شهروندان نسبت به مصرف آب صرفه‌جویی کنند.
وی همچنین قول مساعد داد تا در صورت مشاهده مشکل کم‌آبی در هر نقطه از شهر شیراز از آن نقطه بازدید کرده و گزارشی آماده شود. معاون بهره‌برداری از آب آبفای استان نیز به ارائه گزارشی از وضعیت آبرسانی به شهرها و روستاهای استان پرداخت.
کمبود اعتبار؛ مهم‌ترین مشکل تاخیر در پروژه‌های آبرسانی
رضا عسکری به خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر هشت شهر استان معادل ۷ درصد به لحاظ کمبود آب شرب در وضعیت قرمز (بحران) قرار دارند.
۱۲ شهر معادل ۱۰ درصد در وضعیت نارنجی (تنش)، ۲۱ شهر معادل ۱۸ درصد در وضعیت زرد (هشدار) و در نهایت ۶۰ درصد در وضعیت عادی به‌سر می‌برند.
در حال حاضر هشت شهر استان معادل ۷ درصد به لحاظ کمبود آب شرب در وضعیت قرمز (بحران) قرار دارند
وی با اشاره به وضعیت روستاها در سطح استان تاکید کرد: در روستاها به واسطه پراکندگی، کشت مداوم برنج و ذرت که سبب فرونشست زمین و تحت تاثیر قرار دادن آبخوان‌ها می‌شود، شرایط حادتر و مشکلات منابع آبی بیشتر است به گونه‌ای که ۴۲۸ روستا معادل ۲۸ درصد در شرایط قرمز (بحران)، ۶۹۶ روستا معادل ۳۰ درصد در شرایط نارنجی (تنش) و هزار و ۱۷۴ روستا در شرایط عادی به سر می‌برند.
عسکری ادامه داد: در حال حاضر در ۶۳۴ روستا به واسطه مشکل تامین آب چه به لحاظ کمی و چه کیفی، آبرسانی به صورت سیار صورت می‌پذیرد که ۱۱۵ هزار خانواده را در‌بر‌می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه برخی چاه‌ها به لحاظ کیفی شرایط نامناسبی دارند و قابل شرب نیستند، افزود: از آب این چاه‌ها جهت مصارف بهداشتی و از تانکرهای سیار جهت تامین آب شرب استفاده می‌شود.
او در ادامه از تدوین طرح جامع آبرسانی در سه بازه زمانی کوتاه، میان و بلندمدت یاد کرد و گفت: طرح کوتاه‌مدت در بازه زمانی یک ساله، میان مدت در بازه پنج ساله و بلندمدت در بازه‌ای بیش از پنج سال اجرایی می‌شود به‌گونه‌ای که همه شهرها و روستاها در این طرح گنجانده شده و بودجه‌های لازم برآورد شده است.
بر اساس گفته‌های معاون بهره‌برداری از آب آبفای فارس، در پروژه بلندمدت، از منابع آبی پایدار همچون سدها استفاده می‌شود که به چهار هزار و۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیازمند است.
به طور کلی برای رفع موارد کم‌آبی در هشت شهر بحرانی استان، ۲۶۷ میلیارد تومان، برای ۱۲ شهر دارای تنش، ۳۹۴ میلیارد تومان و برای ۲۱ شهر در وضعیت هشدار، ۶۲۱ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
عسکری، انقباضی بودن بودجه‌های سنواتی، عدم فروش نفت، تحریم‌های ظالمانه و مواردی از این قبیل را که عامل وجود مشکلات اقتصادی امروز در کشور است، دلیل مشکل تامین اعتبار و در نتیجه سرعت کند کار عنوان کرد و افزود: در صورت حل مشکل اعتبار، برنامه‌های مدون ما به خوبی پیش خواهد رفت و مشکلات آبرسانی هر چه سریع‌تر حل خواهد شد.
وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر رفع مشکل آبرسانی در بیرم، اسیر و گله‌دار گفت: به طور کلی بخش‌های جنوبی استان مشکل کم‌آبی و فقر منابع آبی دارند اما با استقرار آب‌شیرین‌کن، حفر و کف‌شکنی چاه مشکل آنها تا حدی مرتفع شده است.
در مناطق جنوبی استان، دام‌ها نیز از آب شرب استفاده می‌کنند در حالی که وزارت جهاد کشاورزی مسوول تامین آب دام‌ها است پس بهتر است مردم آن مناطق این موارد را رعایت کنند
عسکری با تاکید بر اینکه در اسیر و گله‌دار مشکل آبرسانی وجود ندارد، در مورد بیرم نیز اظهار کرد: در بیرم علی‌رغم اختصاص بودجه، از طریق دیون خود را بدهکار کرده و در حال کف‌شکنی چاه و حفر گالری هستیم که تا ده روز آینده به اتمام می‌رسد و به لحاظ کمی و کیفی مشکلی وجود ندارد همچنین تا انتقال آب از سد سلمان به بیرم و دیگر روستاهای آن منطقه، که در حال مطالعه است، مردم آب شرب خود را از طریق آب‌شیرین‌کن ها تامین می‌کنند.
معاون بهره‌برداری از آب آبفای فارس با اشاره به اینکه وزارت نیرو مسوول تامین آب مورد نیاز دام نیست، گفت: در آن مناطق دام‌ها نیز از آب شربی که ما تامین می‌کنیم استفاده می‌کنند در حالی که وزارت جهاد کشاورزی مسوول تامین آب شرب دام‌ها است پس بهتر است مردم آن مناطق این موارد را رعایت کنند.
این در حالی است که مردم مناطق بیرم، اسیر و گله دار در هفته‌های اخیر مطالبات زیادی در بحث آبرسانی و کمبود آب، همچنین آلودگی آب و غیرقابل استفاده بودن آن حتی برای مصارف بهداشتی و خانگی به خبرگزاری فارس مطرح کرده‌اند که معاون آب آبفای فارس آلودگی مخازن را علت کدر بودن رنگ آب عنوان کرد.
استراتژی اصلی جهاد کشاورزی بر مبنای آب است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس، مسوول دیگری است که درباره نحوه استفاده آب در مصارف کشاورزی به خبرنگار فارس پاسخ داد.
محمدمهدی قاسمی گفت: تمام استراتژی‌های سازمان جهاد کشاورزی بر مبنا و محور آب است بنابراین به دلیل کم‌آبی و قرار گرفتن فارس در کمربند خشک باید در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
وی با اشاره به اینکه برخی روش‌ها به طور مستقیم بر آب اثرگذار است، اظهار داشت: نمونه بارز این ادعا، آبیاری تحت‌فشار است که انتقال آب از طریق لوله صورت گرفته و چندین سال است که فارس در این راستا مقام اول را در سطح کشور دارد.
وی، مکانیزاسیون کشاورزی و کشاورزی حفاظتی را نیز به عنوان روش‌هایی عنوان کرد که به طور غیرمستقیم بر روند کاهش مصرف آب اثرگذار هستند.
قاسمی افزود: به گونه‌ای که در این روش بقایای گیاهی در خاک نگه داشته می‌شوند تا رطوبت نیز در خاک بماند که این امر تا ۳۰ درصد مصرف آب مورد نیاز را در کشاورزی کاهش می‌دهد.
استفاده از فضای گلخانه‌ای نیز به دلیل امکان کشت در تمام فصول، کاهش آفات و کشت در محیط حفاظت شده نیز از دیگر اقدامات سازمان جهادکشاورزی جهت بهره‌وری از آب است که وی به آن اشاره کرد و گفت: در این راستا به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد کشت گلخانه‌ای را افزایش داده‌ایم همچنین با بهره‌گیری از صنایع تبدیلی، ضمن افزایش اشتغال، کاهش ضایعات و کاهش مصرف آب را شاهد بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه کاهش مصرف آب در امور کشاورزی آن چیزی است که در سازمان جهاد کشاورزی همواره بر آن تاکید می‌شود، گفت: همه اقدامات ما در سازمان بر مبنای کاهش مصرف آب است چرا‌که آب، مهم‌ترین داده ما در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک است.
او در ادامه ضمن اشاره به اخذ اعتبار از صندوق توسعه ملی توسط منابع طبیعی جهت استفاده از آب سیل و روان‌آب‌ها گفت: حتی در بحث صادرات و واردات نیز به دنبال تجارت آب مجازی و مثبت کردن آن هستیم.
قاسمی، تجهیز و نوسازی اراضی را بر راندمان آب موثر دانست و افزود: تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی،کاهش علف‌های هرز و افزایش نهاده‌ها در این امر موثر هستند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس در پاسخ به این سوال مبنی بر لزوم یا عدم لزوم کاشت اقلام پر مصرف در حوزه آب، مانند برنج یا هندوانه گفت: اینها علی‌رغم پر آبی، موارد پر مصرف و مورد نیاز مردم هستند و لذا باید با توجه به تناسب اقالیم کشت شده و مازاد نباشد تا در کنار رفع نیاز جامعه، به دنبال تجارت مجازی این محصولات هم نباشیم.
وی تاکید کرد: ما در سازمان جهاد کشاورزی به جهت رعایت صرفه‌جویی در مصرف آب، آب را به صورت حجمی در اختیار کشاورزان قرار می‌دهیم تا آنها نتوانند هر محصول دلخواه را به هر قیمتی تولید کنند اما بحث کنترل چاه‌ها موردی است که باید از سوی وزارت نیرو پیگیری شود که چرا نظارت کافی بر حفر چاه‌ها وجود ندارد!؟
در پایان باید گفت آنچه دیده می‌شود تلاش برای رفع مشکل کم‌آبی در نقاط مختلف استان است اما اعتبارات قطره‌چکانی، برنامه‌ریزی که گاهی جزیره‌ای به آنها عمل می‌شود، طولانی شدن بیش از حد پروژه‌هایی که با جان مردم سروکار دارد و لزوم اولویت‌دار کردن رسیدگی به چنین مباحثی که مربوط به رفع نیازهای اولیه مردم است، باید آنچنان در اولویت دستگاه‌ها باشد تا ما در اوج کرونا و در داغ‌ترین روزهای سال شاهد گلایه‌های وقت و بی وقت مردم به ویژه در روستاها و مناطق محروم آن هم نسبت به مطالبه ابتدایی‌ترین حقشان نباشیم؛
چرا که از حرف و برنامه تا به عمل و به بار نشستن نتیجه، فاصله از زمین تا آسمان است!
انتهای پیام/ س
