به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، داشتن یک سرپناه و محلی برای زندگی از زمانی که انسانها یکجانشینی را انتخاب کردند از اساسیترین نیازهایی بوده که به آن پرداخته شده است؛ در گذشته مساله اصلی «ساخت» یک خانه بود اما امروزه در کنار ساخت «زمین» هم موضوعیت پیدا کرده و حتی در کشور پهناوری مانند ایران پیدا کردن زمین برای ساخت خانه با محدودیت روبروست.
محدودیتی که دولتها را به ناچار برای مدیریت این بخش دست به کار کرده، اصل ۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصریح دارد «داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به خصوص روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم کند».
علیرغم تاکید قانون اساسی، «خانه دار شدن» برای عموم جامعه در شرایط فعلی سخت و برای نیازمندان سخت تر شده، چرا که مسکن از یک کالای مصرفی به سرمایه ای بدل شده و در سالهای اخیر با کاهش ارزش پول به یکی از گزینههای اصلی برای حفظ دارایی تبدیل شده و از سوی دیگر نبود طرح جامعی از سوی دولت یازدهم و دوازدهم موجب انباشت تقاضای واقعی مسکن شده تا این دو عامل رشد چند برابری مسکن طی دو سال اخیر به ویژه در کلانشهر هایی مانند اصفهان را رقم بزنند.
مدیریت و بی مدیریتی مسکن در دولتها از نگاه آمار
بررسی آمار نشان میدهد چطور دولت نهم و دهم با طرح مسکن مهر توانست بخشی از نیاز بازار را پاسخ دهد و ادامه ان روند میتوانست شرایط خانه دار شدن را برای مردم ایران تسهیل کند اما اوضاع به شکل دیگری رقم خورد.
جمعیت ایران در سال ۱۳۸۵ با رشد ۱۰ میلیونی به ۷۰.۴۹۵ میلیون نفر رسید. تعداد خانوار نیز ۱۷.۵۰۱ میلیون خانوار بود و به ازای هر ۱۰۰ خانه در دسترس ۱۱۰ خانواده وجود داشت، در این سال واحدهای ملکی ۶۷.۹ درصد، واحدهای استیجاری ۲۲.۹ درصد و سایر واحدها ۹.۱ درصد بوده است.
سال ۱۳۹۰ آمار از بهتر شدن اوضاع تولید مسکن حکایت دارد اما تعداد مستاجران افزایش یافته و با رشد ۳.۶ درصدی به ۲۶.۶ درصد رسیده است. در این سال به ازای هر ۱۰۰ واحد مسکونی در دسترس ۱۰۶ خانواده وجود داشت. همچنین تعداد واحدهای ملکی ۶۲.۷، واحدهای استیجاری ۲۶.۶ و سایر واحدها ۱۰.۷ درصد بوده است. سال ۱۳۹۰ ایران با رشد جمعیت ۵ میلیون نفری نسبت به پنج سال قبل، ۷۵ میلیون نفر جمعیت داشت.
در سال ۱۳۹۵ یک بار دیگر آمار از افزایش تعداد مستاجران حکایت کرد اما در بخش واحد مسکونی نسبت به خانوار، افزایشی ایجاد نشد، در این سال تعداد خانوادهها ۳ میلیون خانوار افزایش یافت اما برخلاف دورههای قبل تعداد واحد در برابر خانوار رشد پیدا نکرد. از سوی دیگر تعداد مستاجران ۴ درصد افزایش یافت. در این سال به ازای هر ۱۰۰ خانه در دسترس ۱۰۶ خانواده وجود داشته که نسبت به پنج سال قبل از آن بدون تغییر بوده است. سال ۱۳۹۵ جمعیت ایران ۷۹.۹۲۶ میلیون نفر، تعداد خانوار ۲۴.۱۹۶ و تعداد واحد مسکونی ۲۲.۸۳۰ میلیون بوده است.
اصفهان رتبه دوم در خانههای خالی
البته نقش دولت در مدیریت بازار مسکن محدود به ساخت آن نیست، موضوعی که چندین سال است از سوی کارشناسان مطرح میشود وضع مالیات بر خانههای خالی بسیار زیادی است که میتواند افراد جویای مسکن را به رویای خانه دار شدن برساند اما پس از گذشت سالها این خانهها همچنان بلااستفاده ماندهاند.
بیش از ۳ میلیون خانه خالی از سکنه در شرایطی روی دست اقتصاد کشور مانده که فشار تقاضا برای مسکن در بخش مصرفی روز به روز بیشتر میشود و به شکل افزایش قیمت و افزایش نرخ اجاره بها خود را نشان میدهد.
اطلاعاتی که در سال ۹۵ جمع آوری شده از خالی ماندن ۲.۵ میلیون واحد مسکونی خالی حکایت دارد که استان اصفهان با بیش از ۲۴۰ هزار خانه خالی رتبه دوم را از این نظر پس از پایتخت دارد؛ این در حالی است که تعداد واحدهای مسکونی خالی در سال ۱۳۹۰ برابر با یک میلیون و ۶۶۳ هزار بوده، اگر با همین نسبت طی ۴ سال گذشته به خانههای خالی اضافه شده باشد در حال حاضر ۳.۵ میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد، این میزان چیزی حدود یکهفتم کل خانههای موجود در کشور است.
در همین راستا خبرگزاری فارس طی گزارشی تصویری (اینجا) به وجود برجها متعدد در کلانشهر اصفهان پرداخت که از مدتها قبل در حال ساخت هستند و اغلب آنها به ظاهر مدتهاست که تکمیل شدهاند اما همچنان خالی از سکنه هستند، موضوعی که تنها دلیلی که میتوان برای آن متصور بود گرانتر فروختن آنها در وقت لازم است.
مجموعهای با هزاران خانه خالی
به صورت ویژه در این گزارش به سراغ منطقهای رفتهایم که به جرأت میتوان گفت بیشترین خانههای خالی اصفهان در آن متمرکز شده جایی در جنوب شرق اصفهان در «شهرک شهید کشوری»، شهرکی که قدمتش به ۳ دهه قبل بر میگردد و در خود ۶۰ برج مرتفع را جای داده، ساختمانهای بلندمرتبهای که از دور آماده به نظر میرسد اما سالهای سال است که غبار غفلت گرفتهاند.
قطعه زمینی بزرگی که گفته میشود متعلق به ارتش بوده در دهه ۷۰ از سوی رهبر انقلاب آزادسازی میشود تا در آن خانههایی برای کارکنان هوانیروز ارتش ساخته شود، اما به مرور خانههای ویلایی به آپارتمان و آپارتمانها به برجهای ۲۰ طبقه تبدیل شدند، شهرداری عهده دار نظارت آنها نشد و زیرساختهای اساسی آن مورد غفلت قرار گرفت تا سالهای سال برجهای متعدد آن که میتوانست بخشی از نیاز مسکن کلانشهر اصفهان را پاسخ دهد بلااستفاده بماند.
آنچه از طرح اولیه شهرک شهید کشوری (امروزه این منطقه جزئی از شهرداری منطقه ۶ اصفهان شده و اطلاق شهرک به آن صحیح نیست) در آرشیو سایتها وجود دارد نشان دهنده دید بلندپروازانه موسسان این شهرک در شرکت عمران آبشار اسپادانا وابسته به تعاونی ارتش است، تصاویری که نشان میدهد قرار بوده این شهرک به آخرین فناوریهای روز مجهز شود و زیبایی آن چشمها را خیره کند.
اما حالا، استفاده از مصالح بی کیفیت منجر به ریختن نمای سختمانهای تازه تأسیس شده، شلنگهای آتشنشانی متصل نیستند و یا آب در آنها نیست، سند بسیاری از خانهها در رهن بانک است، نه مدرسه ای، نه بیمارستانی، نه فضای سبزی و ... آن طور که ساکنان شهرک می گویند حتی یکصدم از طرح اولیه شهرک در عمل پیاده نشد!
مثنوی هفتادمن مشکلات مجموعه شهید کشوری
متولی مجموعه کشوری شرکت عمران آبشار اسپادانا است، این شرکت در سایت خود پیرامون شکل گیری و فعالیتش نوشته است «در سال ۱۳۷۹ با توجه به اهمیت، گستردگی و شرایط خاص مجتمع بزرگ آبشار (پروژه شهید کشوری)، مقرر شد شرکتی جهت مدیریت و اجرای پروژه مذکور که جزء عظیمترین پروژههای عمرانی کشور محسوب میگردد، به صورت سهامی خاص تأسیس شود تا کلیه امور پروژه تحت یک مدیریت متمرکز و هماهنگ سامان گیرد.
بدین منظور در تاریخ ۱۳۷۹/۱۱/۱۷ به ثبت رسید و فعالیت خود را رسماً شروع نمود و از اوایل سال ۱۳۸۰ حسب برنامهریزیهای صورت گرفته، ساخت و ساز مجموعههای مسکونی تحت فازهای مختلف در پروژه تعریف و آغاز گردید به نحوی که هماکنون پروژههای متعدد در قالب یک برنامه مدون به سرعت در حال اجرا است».
بنا بر اعلام شرکت عمران آبشار اسپادانا مجتمع مسکونی آبشار، ۱۳۰ هکتار از اراضی مجتمع بزرگ آبشار را در برمیگیرد که با هدف ساخت بیش از ۱۱۰۰۰ واحد مسکونی در ۷ فاز اجرایی طراحی گردید.
خانههای خالی که می توانست رویای خانهدار شد را محقق کند
علی اسلامی رئیس هیأت مدیره مجموعه شهید کشوری در گفتوگو با فارس در خصوص وضعیت این مجموعه اظهار داشت: بنابر گفته مسؤولان شرکت عمران اسپادانا، ظرفیت این مجموعه ۱۱ هزار واحد است که بخش عمده آن ساخته و تکمیل شده است اما در حال حاضر حدود ۵ هزار واحد ساکن شدهاند، خانههای خالی بسیاری که میتوانست در این سالها رویای خانهدار شدن را برای چندهزار خانواده اصفهانی تحقق ببخشد.
اسلامی با بیان این که در کنار خالی ماندن نیمی از واحدها، مشکلات ساختمانهای تحویل داده شده خودش مثنوی هفتادمن میشود، تشریح کرد: عدم تاییدیه ایمنی ساختمانها از نظر آتش نشانی، رهن بودن سند در بانک و ناقص بودن مدارک خانهها، کمبود و نبود امکانات فرهنگی و ورزشی (فرهنگسرا، سالن اجتماعات، سالن ورزشی، مدرسه و...)، عدم وجود تابلوهای راهنمایی و رانندگی، نبود کلانتری و لزوم برقراری امنیت، نداشتن فضای ساختمانی برای بهداشت و درمان و ... تنها برخی از مسائلی است که در اکثر خانههای تحویل داده شده وجود دارد.
وی اضافه کرد: از این کمبودهای اولیه که بگذریم، خانههای جدید تحویل داده شده در فازهای ۶ و ۷ حتی آیفون هم نصب شده و آن را به عهده مالک گذاشتهاند، در شرایطی که در همین دو فاز ساخت و ساز غیرقانونی انجام شده و برای نمونه ساختمانی که باید در ۱۹ طبقه ساخته میشده ۲۱ طبقه ساختهاند، این مساله باعث کمبود پارکینگ شده و این مشکل هم منجر به اختلاف میان ساکنان شده است.
اطفای حریقی که نبود و خانم جوانی که دیگر نیست
رئیس هیأت مدیره مجموعه شهید کشوری موضوع ایمنی را اولویت شهرک دانسته و تاکید کرد: هشدارهای ما برای رسیدگی به نکات ایمنی ساختمانها به نتیجه نرسید تا این که شهریور ۹۶ حادثه ای در یکی از مجتمعهای مسکونی رخ داد که به دلیل فعال نبود سیستم اطفا حریق و ناقص بودن تجهیزات ایمنی، ماموران آتش نشانی نتوانستند به موقع امدادرسانی کنند و خانم جوانی جانش را از دست داد.
وی افزود: نامه نگاریهای بعد از این حادثه نشان داد که برای تأییدیه آتش نشانی ۲۷ اقدام لازم است، قابل تأمل این که پس از جان باختن یک نفر و گذشت سه سال از آن حادثه همچنان ایمنی آن مجتمع و سایر مجتمعها تکمیل نشده است.
اسلامی یادآور شد: اولویت بعدی سند خانههایی است که مدتها تحویل داده شده اما سندشان در رهن بانک است، شرکت عمران آبشار وامهای روی این سندها گرفته و اقساطش را از ساکنان اخذ کرده اما مشخص نیست که چرا هنوز تسویه حساب نکردهاند تا سندها آزاد شود.
دل پردرد اهالی
گفتوگو با اهالی شهرک ابعاد مشکلات را بیشتر باز میکند، مشکلاتی که فراتر از از ظرفیت یک گزارش است، آقای حدودا پنجه ساله ای از ساخت و ساز در منطقه ای که فضای سبز بوده گلایه داشته و میگوید «زمانی که این خانه را خریدیم امید داشتیم که مقابلش فضای سبز است اما حالا درختان را قطع و گودبرداری کردهاند».
خانم میان سالی که در زمان ثبت نام این واحدها همسرش زنده بوده و امروز ۱۰ سال از فوت همسرش گذشته میگوید: «بیست و هفت سال پیش با پرداخت حدود چهار تا چهار و نیم میلیون تومان روی خانهدار شدن در شهرک، سرمایه گذاری کردیم در حالی که با همان پول میتوانستیم در شهر مسکن خریداری کنند و خانهدار شویم».
وعدههای بدون پایان
جعفر آقایی مدیر عامل شرکت عمران آبشار اسپادانا بهمن ۹۷ در پاسخ به مشکلات متقاضیان وعده داد «تا پایان سال آینده همه واحدهای مسکونی بطور کامل ساخته شده و تحویل متقاضیان داده میشود» وعدهای که همچون بیست سال گذشته محقق نشد و قابل تأمل این که پاسخگوی رسانهها و اعتراضات هم نیستند.
در پایان باید گفت تکمیل خانههای تحویل داده شده در کنار کامل کردن واحدهایی که در پایان مراحل ساخت است میتواند بخش قابل توجهی از نیاز مسکن در اصفهان را پاسخ دهد، نیازی که سالها انباشته و فکری برای پاسخ به آن نشده است و البته این مشتی نمونه خروار در کلانشهرهای کشور است.
انتهای پیام/۶۳۰۶۴/ص۳۰/