آیتالله عبدالکریم عابدینی، نمایندهٔ ولیفقیه در استان قزوین و امامجمعهٔ قزوین در گفتوگوی اختصاصی با خبرگزاری فارس در قزوین، ضمن اشاره به حماسهآفرینی بینظیر مردم استان قزوین در زمینهٔ مواسات و کمکهای مؤمنانه، در پاسخ به پرسش مفهوم دقیق مواسات از منظر دینی، گفت: مواسات عنوانی است که برای کمکهای اقتصادی توأم با نوعی محبت و احساس مشکلگشایی بهکار میرود.
رفتار مسلمانه و مؤمنانه در مواسات را بهخوبی میتوانیم در ماجرای مهاجرین و انصار در صدر اسلام مشاهده کنیم. آنجا که مهاجرین دار و ندار خود را در مکه رها کردند و با پیغمبر همراه شده و با دست خالی به مدینه رفتند. اهل مدینه که به استقبال رسول خدا و همراهان آمدند و هر آنچه داشتند را با آنها تقسیم کردند. اینگونه نبود که بگویند ما از اضافهٔ اموال خود به اینها صدقهای اندک یا یک وعده غذای گرم میدهیم، بلکه الحق و الانصاف هر آنچه را که داشتند در طبق اخلاص گذاشتند و اموال خود را با آنان قسمت کردند. مواسات به این معنا است که بهصورت فداکارانه و ایثارگرانه در حل مشکل کسی که درمانده است ورود کنیم.
کمکهای مؤمنانهٔ مردمی در توان هیچ دولت و قدرتی نبود
نمایندهٔ ولیفقیه در استان قزوین، در سؤال دیگری که در باب جنبهها و مصادیق دیگر مواسات مطرح شد، به تأمین نیازهای مالی نیازمندان و آسیبدیدگان ناشی از ویروس کرونا به فرمان مقام معظم رهبری در ماههای اخیر در کشور اشاره و عنوان کرد: مواسات در ماههای اخیر در استان قزوین واقعاً بینظیر و تماشایی بود، بسیاری از مردمی که در طرح کمکهای مؤمنانه شرکت کردند الزاماً از نظر مالی متمکن نبودند و اینگونه نبود که تنها خیرین به میدان مواسات ورود کنند، بلکه بسیاری از اقشار ضعیفتر نیز رفتار مواساتی از خود نشان دادند و مانند ایام دفاع مقدس، با توجه به آموزههای دینی و قرآنی پایکار آمدند و علیرغم نیازهای مالی که خود داشتند، اقدام به کمک به دیگران کرده و اموال خود را با نیازمندان قسمت کردند.
این حضور پرشور مردمی اهمیت بهسزایی دارد که ثمرهٔ آن حماسهٔ بسیار بزرگی بود که آفریده شد. اگر ارزش ریالی مجموع بستههای غذایی که در اینمدت در کشور به نیازمندان و آسیبدیدگان اهدا شد برآورد شود، آنزمان مشخص میشود که در توان هیچ دولت و در قدرت هیچ حاکمیتی نبوده که اینگونه در این شرایط بحرانی به داد مردم خود برسد اما به برکت اسلام، آموزههای دینی و نظام ولایی، پروردگار این فرصت را در اختیار ما قرار داد تا از لذت واقعی مواسات و کمک مؤمنانه بهرهمند شویم.
کمک مؤمنانه برای همۀ آنهایی که در راه خدا محاصره شدند
امامجمعهٔ قزوین در ادامه به بحث آسیبدیدگان ناشی از کرونا پرداخت و آنان را مهمانان ویژهٔ سفرهٔ مواسات قلمداد کرده و اظهار کرد: در کمکهای مؤمنانهای که در ایام اخیر حماسهآفرینی شد، تنها فقرا مهمان سفرهٔ مواسات نبودند، بلکه افرادی نیز مهمان این خوان گسترده بودند که شاید در ماههای گذشته اوضاع مالی مناسبی داشتند و کسب و کار آنها رو بهراه بود و حتی به دیگران نیز کمک میکردند، اما در این ایام بهدلیل شیوع این ویروس منحوس، کسب و کار آنها تعطیل شد و دچار تنگدستی شدند و نمیتوانستند این نیازمند شدن را با کسی مطرح کنند.
خداوند در آیهٔ 273 سورهٔ بقره به فقرایی اشاره میکند که در راه خدا محاصره شدهاند. حال ما میتوانیم این تعبیر را به تحریمهای ظالمانه نیز ربط دهیم تا معنای محاصرهٔ اقتصادی را روشن کنیم. زیرا مردم ایران بهخاطر اینکه نمیخواهند زیر سلطهٔ اجانب باشند اکنون در محاصرهٔ اقتصادی قرار گرفته و تحریم شدهاند و بر آنها فشارهای اقتصادی گوناگون وارد میشود و نمیتوانند در دنیا تجارت کنند. خداوند میفرماید شما هر چه میتوانید به افرادی که در محاصرهٔ اقتصادی گرفتار شدهاند، انفاق کنید؛ زیرا بهعبارت عامیانه، خداوند کار خیر شما را تحویل میگیرد و پاداش آن نزد خدا محفوظ است.
باید همواره برای بلندمدت به فکر راهحل باشیم
آیتالله عابدینی مواسات را برای همهٔ ایام دانست و ضمن اشاره به این مسئله که کمکهای مؤمنانه تنها در زمان نشر بیماریها نیست، بیان کرد: همهٔ فعالیتهای مواساتی که مردم ما به فرمان مقام معظم رهبری و با ارشادها و هدایتهای ایشان انجام دادند، در سراسر کشور بینظیر بود. رهبر معظم انقلاب به ما فرمان داد که باید بهصورت فوریتی و با عجله بشتابید و به موضوع حمایت از آسیبدیدگان کرونا ورود کنید، همه نیز این دعوت را لبیک گفتند.
اگر بخواهیم گزینههای دیگر مواساتی را در کنار این اقدام فوری و تهیه و توزیع بستههای حمایتی قرار دهیم، این است که ما باید همواره برای بلندمدت به فکر راهحل باشیم. خدای متعال آیات زیادی را تحت عناوین صدقات، انفاقات و زَکَوات نازل کرده است. بر معنای وسیعی دارد که در کنار مسائل مادی، شامل برخی مسائل معنوی نیز میشود. همچنین خداوند آیاتی را نازل کرده که شاید هیچکدام از عناوین مذکور را ندارند اما بسیار مسؤولیتآور و انگیزهبخش هستند. این عناوین مختلف، سرمایههای بزرگ اقتصادی، اجتماعی، معنوی و فرهنگی ما هستند. زیرا میتوان از آیات قرآن و تکالیف دینی تحتعنوان سرمایه نام برد. ما باید این سرمایه را در همه حال فعال کنیم و هرگز این قید وجود ندارد که هر وقت بیماری آمد یا هر زمانکه ماه رمضان یا شعبان بود این سرمایهها را فعال کنیم و به مواسات بیندیشیم.
لازم است مساجد محور همهٔ فعالیتها باشند
نمایندهٔ ولیفقیه در استان قزوین در ادامه تأکید به فعال بودن همیشگی سرمایههای معنوی در جامعه کرد و مسجد را محور همهٔ فعالیتها دانست و خاطرنشان کرد: سرمایههای مهم معنوی و اجتماعی از قبیل مواسات باید همواره در جامعه فعال باشند. نکتهٔ مهم این است که این سرمایه باید در مسجد هر محله نشان داده شود، زیرا مساجد محل اجتماع افراد جامعه هستند. اگر ما سازمان مساجد، این تشکیلات عظیم معنوی، الهی، اجتماعی و دینی را خوب پرورش دهیم، شرایط بهگونهای میشود که همه در کنار اقامهٔ نماز در مساجد، با انگیزهای روز افزون به فکر حمایت از محرومین و مستضعفان در مساجد نیز هستند. مسجد باید این مسؤولیت خطیر را به عهده بگیرد.
در مسجد سازمان امامت و امت برقرار باشد
این موضوع باید آنقدر در مساجد ما فعال شود که مردم وقتی نام مسجد را میشنوند، عطر معنوی کمک به نیازمندان به مشام آنها برسد. البته همیشه مساجد ما اینگونه بودهاند، اما ظرفیت مساجد در جامعهٔ ما بیش از اینهاست. باید غنی و فقیر را عادت بدهیم که با عملکرد مساجد آشنا باشند. به این معنا که غنی زمان کمک به مسجد بیاید و فقیر نیز زمان نیاز به مسجد مراجعه کند.
در این صورت است که مساجد بیش از پیش احیا میشوند. باید همه مخصوصاً جوانان را ترغیب به حضور در مسجد کنیم. جوان باید مسجد را مأوای خود ببیند و نباید کاری کنیم که جوان از ندانستههای دینی خود خجالت بکشند. مردم باید بدانند که پس از خانهٔ خود، مسجد خانهٔ دوم آنها است و با آن انس بگیرند. ما باید در مساجد سازمان امت و امامت داشته باشیم، چنین مسجدی زنده است، چنین مکانی ظاهراً مسجد است، اما در حقیقت دولت است و انواع وزارتخانهها را جهت کمک به اقشار گوناگون در خود جای داده است. چنین مسجدی با برکت و تأثیرگذار است. اما متأسفانه اکنون آمدهایم امام مسجد را به پیشنماز تنزل دادیم و مساجد را نیز تنها نمازخانه میدانیم. چنین مسجدی کارایی اصلی خود را از دست میدهد.
اگر بخواهیم تنها با بسته غذایی به میدان بیاییم خطا کردهایم
امامجمعهٔ قزوین در پایان، به استفاده از ظرفیت حداکثری مساجد تأکید کرد و تصریح کرد: یکی از مهمترین ظرفیتهای مسجد جذب انفاقات، صدقات، کمکهای مردمی و رساندن این کمکها به نیازمندان است. مسجد رسالت دارد خانه به خانه مردم را بشناسد، مشکلات آنها را بداند و درصدد رفع آنها باشد. ما باید نگاه خویش را در مواسات با این دیدگاه ارتقا ببخشیم.
فرض کنید کارخانهای به دلایلی تعطیل شده است و 100 کارگر این کارخانه که هر کدام 5 سر عائله دارند بیکار شدهاند. در این میان ما اگر بخواهیم تنها با بستهٔ معیشتی به میدان بیاییم، خطا کردهایم. البته که اهدای بستهٔ معیشتی به این خانوارها نیز یک وظیفهٔ دارای فوریت است، اما تا چه مدت قرار است به این افرادی که بیکار شدهاند بستهٔ حمایتی بدهیم؟
در چنین شرایطی ما اگر نگاه مواساتی خود را کمی دقیقتر کنیم به این نقطه میرسیم که در کنار اهدای بستهٔ معیشتی ضروری به کارگران این کارخانه، به این موضوع بیندیشیم که چرا این کارخانه تعطیل شده است؟ اینجاست که باید عدالت را به مواسات گره بزنیم و برویم ببینیم چرا این کارخانه تعطیل یا فروخته شده است؟ اگر صاحب این کارخانه، مدیر، مدبر، مؤمن و دلسوز است اما مشکلاتی برای او پیش آمده که موقتاً حالت نیمهورشکستگی برای او ایجاد شده است، موظفیم هر کاری از دستمان بر میآید کوتاهی نکنیم، رایزنیهایی کنیم تا از طرق مختلف این کارخانه راه بیفتد. در چنین شرایطی است که کارگران را بینیاز از مواسات خواهیم کرد.
ما باید یک نگاه شفاف و روشن به مشکلات اجتماعی، اقتصادی و به فضاهای مدیریتی، به اجرای عدالت در جامعه و به رعایت موازین و قوانین داشته باشیم. اگر به همهٔ این مقولهها توجه کنیم، قادر خواهیم بود ریشهٔ فقر را بخشکانیم و همان کسی که نیازمند کمک مواساتی بود، کمکرسان مواساتی میشود. این مسئله نیازمند درک اجتماعی بالا و نگاه عدالتمدارانه است که بسیار مورد عنایت و توجه رهبر فرزانهٔ انقلاب است. اگر بخواهیم مشکلات کشور بهطور اساسی حل شوند، باید به فکر ایجاد اشتغال و درآمد برای افراد باشیم و تولید را ساماندهی کنیم. زمانیکه فقر به جامعه هجوم میآورد باید تولید معمولی به فرمودهٔ مقام معظم رهبری به جهش تولید تبدیل شود.
انتهای پیام/خ