جعفر مهراد مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس با اشاره به پیشرفت‌های دانشگاه‌های چین و کره جنوبی، گفت: مطالعه درباره دانشگاه های چین و کره‌جنوبی در ایجاد دانشگاه‌های تراز اول و مقایسه آنها با موسسات آموزش عالی آمریکا نشان می‌دهد که دانشگاه‌های چین و کره جنوبی در رتبه بندی‌های بین المللی از لحاظ مرتبه برتری داشته و جایگزین تعداد بیشماری از دانشگاه های ایالات متحده آمریکا شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: بررسی اثربخشی سیاست گذاری های دولتی پیرامون دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی جهان حاکی از آن است که دانشگاه های چین و کره جنوبی با استفاده از منابع مالی دولتی توجه خود را بر توسعه برنامه های پژوهشی در رشته های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (رشته های STEM) متمرکز کرده و اکنون در نظام های رتبه بندی بین المللی در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارند. البته، این نکته قابل توجه است که دانشگاه های آمریکا هنوز در بین ۱۰۰ دانشگاه ممتاز جهان برتری داشته و بیشترین تعداد دانشگاه های رتبه بندی شده، در این دامنه، در اختیار ایالات‌متحده آمریکا است.
مهراد با بیان اینکه چین اکنون در نظام های رتبه بندی بین المللی بر ژاپن پیشی گرفته و شکاف موجود با ایالات متحده آمریکا را نیز به سرعت ترمیم می کند، گفت: با این حال، آن گونه که بیان شد، دانشگاه های آسیای جنوب شرقی در ساخت دانشگاه های تراز اول به طور کلی به منابع مالی دولتی و برنامه‌ریزی مرکزی متمرکز وابسته اند.
به گفته مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری، برای سیاستگزاران علمی در بسیاری از کشورهای آسیای شرقی، دانشگاه های تحقیقاتی، نیروی محرکه توسعه اقتصادی بشمار می آیند. با استفاده از مدل دانشگاه های تحقیقاتی برتر در آمریکا و تعدادی از سایر کشورهای غربی، دانشگاه های آسیای جنوب شرقی در بسیاری از رشته ها اما با اولویت رشته های به اصطلاح STEM برای ایجاد دانشگاه های تراز اول سرمایه گذاری های راهبردی هنگفتی به عمل آورده اند.
* عملکرد خوب چین از لحاظ ورود تعداد دانشگاه‌های برتر به جمع دانشگاه‌های ممتاز جهان
وی با اشاره به مرور نتایج رتبه بندی سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ کیو اس و ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ تایمز برای مشاهده اثر بخشی استفاده از مدل دانشگاه های تحقیقاتی آمریکا و سایر کشورهای غربی، گفت: در این مرور، چین از لحاظ ورود تعداد دانشگاه های برتر به جمع دانشگاه های ممتاز جهان عملکرد بهتری از خود نشان داده است. افزایش تعداد دانشگاه های چین در نظام های رتبه بندی معطوف طرح های ابتکاری دولت و اختصاص بیش از ۲۰ میلیارد دلار به بیش از ۱۰۰ دانشگاه برتر این کشور است. بودجه های تخصیص یافته عمدتا در رشته های STEM صرف شده که این به نوبه خود افزایش ۹۴ درصدی انتشارات پژوهشی را به دنبال داشته است. این دانشگاه ها در سال ۲۰۱۲ میلادی ۸/۶ درصد استنادهای پژوهشی جهان را تولید کرده اند. این رقم در سال ۱۹۹۶ تنها ۸ صدم درصد بود.
مهراد افزود: دانشگاه‌های کره جنوبی نیز با ورود ۳ دانشگاه از این کشور به فهرست ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه خود را بهبود بخشیده اند. برای افزایش رقابت پذیری و ایجاد زیر ساخت های پژوهشی کره‌جنوبی ۱/۲ میلیارد دلار در برنامه های تعدادی از دانشگاه های این کشور سرمایه‌گذاری کرده است. این کشور در سال ۲۰۱۲ میلادی ۲/۲ درصد از استنادهای پژوهشی جهان را به خود اختصاص داده که نسبت به سال ۱۹۹۸ میلادی ۴ برابر شده است.
به گفته مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری، ظهور دانشگاه های برتر در چین و کره‌جنوبی با خروج تعدادی از دانشگاه های ژاپن از جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان همزمان است. ژاپن که پیش از این از مدل دانشگاه های تحقیقاتی برتر غرب سود برده بود، در خلال دو دهه گذشته، دولت این کشور از حمایت های کلی دست برداشته و تنها بر روی تعداد برگزیده ای از برنامه های پژوهشی سرمایه‌گذاری می کند. نتیجه‌ای که از این سیاست حاصل شده است کاهش استناد های پژوهشی است.
وی گفت: دولت فدرال و دولت های ایالتی آمریکا میلیاردها دلار در تحقیقات دانشگاهی سرمایه‌گذاری می کنند، اما درصد استناد های پژوهشی آمریکا در فاصله زمانی ۱۹۹۶ و ۲۰۱۲ از ۴۱ درصد به ۲۴ درصد کاهش یافته است.
* اختصاص 100 درصدی بودجه‌های پژوهشی دولت چین به دانشگاه‌های برتر متمرکز در رشته‌های STEM
مهراد با بیان اینکه توسعه برنامه‌های STEM در دانشگاه‌های آسیای شرقی در افزایش رتبه‌های بین المللی موثر بوده است، گفت: دولت چین ۱۰۰ درصد بودجه های پژوهشی خود را به دانشگاه های برتری که تمرکز آن ها در رشته های STEM بیشتر است اختصاص داده است. در حالیکه در کره‌جنوبی و ژاپن این سرمایه‌گذاری به ترتیب ۶۲ درصد و ۳۵ درصد است. در مقابل، آمریکا در تخصیص بودجه و کمک‌های مالی به ۱۰۰ دانشگاه برتر میان رشته های STEM, علوم‌انسانی و اجتماعی تعادل برقرار کرده است. در مقابل، آمریکا در تخصیص بودجه و کمک‌های مالی به ۱۰۰ دانشگاه برتر میان رشته های STEM, علوم‌انسانی و اجتماعی تعادل برقرار کرده است.
انتهای پیام/
