خبرگزاری فارس سمنان- مرتضی مزینانی: ایران اسلامی با پیشینه تاریخی هزاران ساله، مشحون از آثار کهن فرهنگی و تمدنی است که هر یک گنجینه‌ای گران‌بها محسوب می‌شوند که باید قدر آنها را دانست و دست مهربانی بر سر و گوششان کشید.
به هر گوشه از این سرزمین که نظری بیندازید، جلوه‌هایی از تمدن تاریخی و اسلامی مشاهده می‌کنید که هر کدام به‌گونه‌ای با ما درباره یک بازه فرهنگی، دینی، اجتماعی و تمدنی سخن می‌گویند و یکی از افتخارات همیشگی ما، بالیدن به فرهنگ و ریشه‌ای عمیق به نسبت بسیاری از نقاط دیگر دنیا بوده است.
«بی‌شک ما ایرانیان در معرفی و دفاع از زیبایی‌ها و شگفتی‌های کشورمان همیشه با صلابت سخن گفته و اوج غرور خود را در این امر به کار می‌بریم. این موضوع نشان از علاقه وافر به سرزمین و همچنین غنای فرهنگی‌مان دارد؛ فرهنگی که در آن سفر کردن و دیدن نادیده‌ها توصیه شده است و سفر را موجب نشاط روح و جسم انسان می‌داند.
به‌رغم وجود این فرهنگ غنی و آن حس زیبای وطن‌دوستی، متأسفانه هنوز بسیاری از بخش‌های کشورمان برای ما ایرانیان ناشناخته است.
برای همه ما پیش آمده است که به جایی سفر کنیم و از شهرها و روستاهای زیبا یا آبشارها و کوه‌ها، پل‌ها و کاروانسراهای تاریخی بسیاری بگذریم و آنها را ندیده باشیم یا در شهر و محله‌ای تاریخی زندگی کنیم و غریبی نشان از اثر تاریخی از ما بگیرد و ما ندانیم کجاست؛ این موضوع البته دارای جنبه‌های فردی و اجتماعی قابل‌تأملی است که باید بیشتر در آن تفکر کرد.
بخش فردی این مسأله به آنجا بازمی‌گردد که هر فرد با شناخت از مسیر سفر خود یا محیط اطرافش می‌تواند لذت بیشتری از گشت‌وگذار خود ببرد؛ اما جنبه اجتماعی آن کمک و تلاش نهادهای مسؤول در حوزه گردشگری را می‌طلبد تا با معرفی و شناساندن جاذبه‌های فرهنگی طبیعی و تاریخی کشور در رشد و پویایی جامعه به‌خصوص جوانان نقش مؤثری ایفا کنند.
توسعه فرهنگ گردشگری بین عموم مردم که سالانه حجم بالایی از مسافرت‌های داخلی را انجام می‌دهند، نیازمند به‌کارگیری روش‌های خلاقانه و همچنین فراهم آوردن امکانات لازم این امر است که متأسفانه تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است» (اتوکش و عباس‌زاده، ۱۳۹۱: سخن ناشر).
سال‌ها همزیستی با کویر
بر اساس منابع موجود، قدیمی‌ترین نویسنده‌ای که از «سرخه» در کتاب خود نامی آورده، «ابن‌رسته» بوده که در کتاب «الاعلاق النفیسه»، سرخه یا سُره را شهری در کنار شهر سمنان معرفی کرده است.
شهرستان سرخه در استان سمنان و در فاصله ۱۸۰ کیلومتری شرق تهران و در ۲۰ کیلومتری مرکز استان قرار دارد.
بر اساس آنچه در تارنمای فرمانداری شهرستان سرخه آمده، «نزدیک به ۶۰ درصد از مساحت شهرستان سرخه را دشت کویر بزرگ نمک در بخش جنوبی آن تشکیل می‌دهد.
کویر با وجود موقعیت نامناسب زمینی، دارای ویژگی‌هایی بی‌مانند است که هر یک از این ویژگی‌ها در صورت برنامه‌ریزی و بهینه کردن ارزش‌های بالقوه آن می‌توانند به مناطقی جذاب برای گردشگری تبدیل شوند.
آب و هوای کویر حداقل برای نیمی از سال مطلوب است. آسمان پرستاره کویر به‌راستی برای شهرنشینان و طالبان مناظر بدیع، دیدنی و شگفت‌آور است.
با توجه به تفاوت‌های آشکاری که در مناطق مختلف آب و هوایی وجود دارد، علاقه‌مندان زیادی هستند که به سیاحت در کویر رغبت نشان می‌دهند؛ البته اشاعه کویرگردی، مطالعات و برنامه‌ریزی‌های دقیق را می‌طلبد».
دکتر علی شریعتی نیز در کتاب خود، سرزمین کویر را به‌گونه‌ای معرفی می‌کند که اشاره خوبی به یکی از ویژگی‌های مهم سرخه است: «کویر! تاریخی که در صورت جغرافیا نمایان شده است... شب کویر به وصف نمی‌آید» (شریعتی، ۱۳۹۰: ۵۵).
همه این موارد نشان می‌دهد که شهرستان سرخه در همجواری کویر، دارای ظرفیتی بس شگرف است که تا امروز کمتر به آن توجه شده و می‌تواند در صنعت گردشگری حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
امروز اما آنچه از شواهد و قرائن برمی‌آید، استفاده از ظرفیت‌های گردشگری و میراث فرهنگی، سهم قابل‌توجهی در درآمد روستاییان و مردم بومی منطقه ندارد؛ این امر چنانچه مسؤولان شهرستان سرخه بر آن صحه می‌گذارند، نیازمند برنامه‌ریزی و تدوین راهبردهای ویژه خود است.
سمنان؛ استان قلعه‌ها
«پس از مرور در وقایع تاریخی ایران و مطالعه حوادث و گرفتاری‌هایی که گاه و بیگاه گریبانگیر مردم این کشور شده است، دورنما و موقعیت شهرهای ایران کاملاً در نظر مجسم خواهد شد که بناهای آن بایستی به چه شکلی ساخته شده و برای دفاع از تجاوز بیگانگان چه فکری اندیشیده باشند.
سرزمین ایران از قدیم‌ترین زمان مورد تاخت‌وتاز اقوام وحشی و غیروحشی قرار گرفته و همواره صحنه کارزار ملل مختلف بوده است» (حقیقت، ۱۳۷۹: ۶۳).
«سمنان به علت اینکه بر سر راه واقع بوده، بیشتر مورد هجوم طوایف مختلف قرار گرفته و هجوم و یورش ناگهانی دشمنان از شرق و غرب همواره مردم این منطقه را تهدید می‌کرده است؛ بنابراین مردم برای دفاع و مقابله با این‌گونه حملات قلعه‌های متعدد در سمنان ساخته‌اند.
این قلعه‌ها به صورت پراکنده از هم بوده است و بسیاری از آنها از راه زیرزمینی به هم مربوط بوده‌اند؛ به‌طوری که قسمتی از راه زیرزمینی قلعه لاسگرد و قلعه‌های محلات ثلاث تاکنون باقی مانده است. در هر قلعه قومی سکونت داشته‌اند و بعدها نیز دور تمام شهر را حصار کشیده‌اند» (همان منبع: ۶۵-۶۴).
سمنان، استان قلعه‌هاست؛ به دلایل مختلفی که گوشه‌ای از آن در کتاب‌های تاریخی و جغرافیای ایران و استان آمده و از این‌رو، شاهد احداث قلعه‌های متعددی در دوره‌های متفاوت تاریخی در این استان هستیم.
این قلعه‌ها گرچه امروز دیگر کارایی نظامی و امنیتی گذشته را ندارند؛ اما به لحاظ تاریخی و به خصوص بهره‌برداری در جذب گردشگران داخلی و خارجی اثرگذاری ویژه‌ای خواهند داشت؛ چنانچه در بسیاری از استان‌های موفق کشور در حوزه گردشگری، امروز شاهد بهره‌برداری قابل‌توجهی از این میراث گران‌بها هستیم.
قلعه‌های استان سمنان که در سالیان اخیر به دلایل عدیده‌ای رو به ویرانی نهاده یا متروکه شده، نیازمند حفاظت، مرمت و نگهداری است.
«ارگ بم کوچک»؛ چشم‌انتظار رسیدگی
قدمت تاریخی بسیار کهن ایران سبب شده است تا شاهد دوره‌های حکم‌رانی حاکمان مختلف در جای‌جای خاک خود باشد و این امر همواره فراز و نشیب‌هایی ایجاد کرده است.
در هر گوشه از کشور، آثار و نشانه‌های بسیاری از پیشینه تاریخی مردم ما وجود دارد که هر کدام از آنها داستان‌هایی بسیار برای گفتن خواهند داشت.
قلعه‌ها اما روایتی متفاوت دارند؛ هر کدام از آنها، روزگاری محل حکم‌رانی یا دژی سخت و نفوذناپذیر برابر تعدی دشمنان بوده‌اند و در طول تاریخ خود، بسیاری از مردم را از گزند حمله بیگانگان در امان نگه داشته‌اند و به نوعی کارکرد اجتماعی‌شان ورای همه ویژگی‌ها خودنمایی می‌کند.
این قلعه‌ها امروز در شماری از شهرهای کشور، به مقصدی جذاب و خاطره‌انگیز برای سفر تبدیل شده‌اند و در استان سمنان کمتر در این بعد از آنها استفاده شده است.
سرخه نیز به علت واقع شدن در مسیر ارتباطی شرق و غرب، همواره در ایام گوناگونی مورد تهاجم دشمنان بوده است؛ از این‌رو، مردم قلعه‌های مختلفی برای محافظت از خود بنا کرده بودند؛ ازجمله قلعه «جهان‌آباد در جنوب شهر سرخه».
قلعه تاریخی جهان‌آباد در روستایی به همین نام در جنوب سرخه قرار دارد. این قلعه با دارا بودن برج و باروهای زیبا و معماری خاص حاشیه کویر با مصالحی از قبیل خاک، گل و خشت بنا شده و تا سه دهه گذشته مورد استفاده بوده است.
کارشناسان زبده میراث فرهنگی و گردشگری، قلعه جهان‌آباد سرخه را «ارگ بم کوچک» می‌دانند و می‌گویند: این قلعه شاهکار ناشناخته‌ای است که از هرگونه آسیب باید مصون شود.
بخش‌هایی از این قلعه در سال‌های اخیر به علت حوادث طبیعی نظیر بارش‌های شدید ریزش کرده و تخریب شده است.
کاوشگران و جست‌وجوگران گنج هم در سالیان گذشته جای‌جای این قلعه را حفاری کرده‌اند و مسؤولان عقیده دارند که «شایسته است این قلعه برای بازدید گردشگران محافظت شود».
شاهکاری ناشناخته؛ در حال تخریب
«حسین ترحمی»، پژوهشگر و مشاور فرهنگی و گردشگری اما در یادداشتی که می‌توانید مشروح آن را «اینجا» بخوانید، می‌گوید: قلعه تاریخی جهان‌آباد سرخه می‌تواند یکی از بناهای مهم برای بازسازی باشد؛ این قلعه تاریخی با سازه‌های درون آن یک مجموعه تاریخی جذاب در سرخه بوده که به علت عدم توجه در حال تخریب است.
او می‌افزاید: «بحرالعلومی»، مدیرکل اسبق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان این قلعه تاریخی را «ارگ بم کوچک» دانسته و گفته بود که این قلعه شاهکاری ناشناخته محسوب می‌شود.
این پژوهشگر با بیان اینکه این قلعه متأسفانه در حال تخریب است، تصریح می‌کند: با بازسازی این قلعه، یکی از جاذبه‌های بکر استان سمنان و منطقه سرخه در معرض بازدید گردشگران قرار می‌گیرد.
حفاری‌های غیرمجاز و نظارتی که نیست!
دکتر «عبدالرفیع حقیقت» در کتاب «شناسنامه آثار تاریخی کومش استان سمنان» می‌نویسد: «قلعه شمالی سارو در سمنان بر اثر گذشت زمان و بروز سوانح طبیعی و همچنین خرابکاری افراد تنبل و زودباور در پی دست یافتن به‌اصطلاح گنج بی‌رنج تا اندازه‌ای ویران گردیده ولی اسکلت محکم آن ابهت خاصی به این دره پر از سکوت خالی از سکنه بخشیده است» (حقیقت، ۱۳۷۹: ۶۸-۶۷)؛ اما این جست‌وجوگری برای رسیدن به اشیای قیمتی و زخم بیل و کلنگ بر پیکر برخی قلعه‌های تاریخی، گویا سرنوشت محتوم آن‌هاست.
در مسیر دسترسی خاکی به قلعه تاریخی «جهان‌آباد» در روستایی در جنوب سرخه که پیش بروید، ابتدا زیبایی‌های این اثر تمدنی شما را مسحور خود می‌کند و بعد که نزدیک‌تر شوید، کمی در اندوه ویرانی فرو خواهید رفت.
بارندگی‌ها و سیلاب‌های سال‌های اخیر آسیب جدی به بدنه قلعه جهان‌آباد وارد آورده؛ اما در داخل قلعه، اتفاقات دیگری افتاده که به آسیب‌های طبیعی مربوط نیست.
از نقطه ورود به قلعه، شاهد حفاری‌های غیرمجاز متعددی خواهید بود و جای‌جای قلعه برای یافتن اشیای قیمتی حفاری شده است.
حفاران در نبود نظارت‌های لازم از سوی دستگاه‌های مسؤول، آسیب جدی به بدنه قلعه زده‌اند؛ عمق حفره‌ها در بیشتر نقاط به پنج تا ۶ متر می‌رسد و این نشانگر فراغ بال قاچاقچیان در کندوکاوهاست.
علاوه بر آسیبی که به بدنه و بستر قلعه زده شده، دیوارهای آن هم در نقاط مختلفی مورد حفاری و تخریب قرار گرفته است.
سوداگران اشیای قیمتی دیوارهای قلعه را هم شکافته‌اند و حفاری‌های غیرمجاز متعدد در بستر قلعه خودنمایی می‌کند.
قاچاقچیان بدون دغدغه، حفره‌های عمیق و با عرض قابل توجه حفر کرده‌اند و اکنون پرسش این است که چرا و چگونه این اتفاقات رخ داده است؟!
مرمت قلعه؛ از توان دولت خارج!
عدم مرمت بنای قلعه جهان‌آباد در طول سالیان گذشته، آن را مقابل بارش‌ها و وقایع طبیعی آسیب‌پذیر کرده؛ اما مسؤولان میراث فرهنگی می‌گویند آغاز عملیات مرمت قلعه از توان دولت خارج است.
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که مردم و دوستداران میراث فرهنگی، خواستار اقدام جدی برای جلوگیری از ویرانی قلعه جهان‌آباد هستند.
کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان در پاسخی که خبرگزاری فارس آن را مطالبه کرد، برایمان نوشته‌اند: قلعه تاریخی روستای جهان‌آباد شهرستان سرخه یکی از قلاع با کاربری و ساختار فنی نظامی و مسکونی مربوط به دوران صفوی و تیموری است که در سال ۱۳۹۷ پس از انجام مطالعات و بررسی معماری و پیشینه‌شناسی به‌عنوان یک اثر واجد ارزش شناخته شد.
آنها می‌گویند: با عنایت به وسعت قابل توجه اثر مذکور، محل استقرار و میزان تخریب و آسیب‌های وارده بر اثر نزولات جوی و دست‌اندازی حفاران غیرمجاز، مرمت و ساماندهی اولیه این اثر تاریخی، در حدود اقدامات استحفاظی بالغ بر بیش از 20 میلیارد ریال برآورد شده است.
کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان تصریح می‌کنند: با شرایط اقتصادی، تخصیص اعتبارات و تعداد بیش از ۸۰۰ اثر و ابنیه تاریخی واقع در استان پهناور سمنان که هر یک به فراخور جایگاه، ارزش‌ها و ابعاد جهانی خود لزوماً باید از آنها صیانت و پاسداشت شایسته صورت گیرد، آغاز عملیات مرمت در بنای موصوف امری دشوار و خارج از توان بخش دولتی پیش‌بینی می‌شود.
در ادامه تأکید شده است: گذشته از این، قلعه روستای جهان‌آباد حائز حدود بیش از ۱۰ نفر مالک خصوصی به‌صورت مشاعی بوده و پلاک در اختیار دولت یا بخش عمومی به شمار نمی‌رود؛ ضرورتاً اولویت حفاظت، مرمت و احیای اثر بر عهده مالکان بوده و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مطابق ضوابط و مقررات جاری، تنها امکان ارائه مشاوره کارشناسی و فنی، نظارت بر اجرای مرمت و حمایت‌های مالی در قالب مشارکت در مرمت بناهای تاریخی تحت مالکیت بخش خصوصی را دارد.
کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان تصریح می‌کنند: پس از درخواست و تعیین میزان آورده و مشارکت مالکان بخش خصوصی پلاک و طی مراحل اداری، با نظر مساعد معاونت میراث فرهنگی کشور، امکان تخصیص از سوی ستاد وزارتخانه وجود خواهد داشت.
همچنین عنوان شده که ضمن تأکید بر ارزش‌ها و شاخصه‌های معماری و تاریخی قلعه روستای جهان‌آباد، این اداره کل و وزارتخانه متبوع مطابق وظائف ذاتی مندرج در قانون، در چارچوب اعتبارات ابلاغی و ضوابط آمادگی دارد تا همکاری و کمک‌های فنی و کارشناسی را برای حفاظت بهینه از این اثر به مالکان ارائه دهد.
جهان‌آباد به بوم‌گردی روستایی جان می‌دهد
اما در بین همه این موارد، بازخوانی برخی گفته‌ها می‌تواند مقدمه‌ای برای «اقدام عملی» باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان چندی پیش در خبری که خبرگزاری «میراث آریا» منتشر کرد و می‌توانید مشروح آن را «اینجا» بخوانید، گفته بود: «توسعه و ترویج گردشگری به‌خصوص راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، چراغ روستاهای استان را روشن کرد و جان دوباره‌ای به زندگی روستایی بخشید».
«مهدی جمال» عقیده دارد: «اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاهای استان زمینه احیای روستاها را فراهم کرده و مرمت آثار تاریخی نیز از دیگر اقدامات این اداره کل برای احیای روستاهاست».
جدای از قضاوت درباره این گفته‌ها و میزان نزدیکی آنها به واقعیت‌های بیرونی، مرمت و بازسازی آثار تاریخی روستاهای استان سمنان ازجمله قلعه جهان‌آباد امر مهمی است که در کنار سلسله اقداماتی می‌تواند اقتصاد روستایی را در سال «جهش تولید» دگرگون سازد.
وجود یک اقامتگاه بوم‌گردی در نزدیکی قلعه جهان‌آباد، مزیت دیگری در این حوزه نیز به آن بخشیده است که باید مورد استفاده قرار گیرد.
اقامتگاه بوم‌گردی «رؤیای کویر» با قلعه جهان‌آباد تنها ۱۰ کیلومتر فاصله دارد و شمار دیگری از اقامتگاه‌ها نیز در حومه شهرستان سرخه فعالیت دارند و این امر می‌تواند عامل ترغیبی برای گردشگران به‌منظور بازدید از آثار تاریخی شهرستان سرخه از جمله «ارگ بم کوچک» باشد.
توجه به آثار تاریخی در کنار آموزش و توانمندسازی روستائیان در حوزه توسعه گردشگری و واگذاری بناهای تاریخی به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی از راه‌های احیای روستاها محسوب می‌شود که باید بدان توجه داشت.
قانون راهکارهایی دارد؛ منوط به توجه!
در حالی که کمبود منابع اعتباری به‌عنوان دلیل اصلی عدم مرمت بناهای تاریخی استان سمنان مطرح می‌شود و در بخش‌هایی هم این امر طبیعی به نظر می‌رسد؛ اما باید در نظر داشت که قانون برای جبران تنگناهای این بخش راهکارهایی پیش‌بینی و تدوین کرده است.
«پیش‌بینی معافیت مالیاتی برای مرمت‌کنندگان آثار تاریخی»، «تصویب طرح حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی» و «واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی» سه راهکار عمده قانون برای رهایی میراث کهن ایرانیان از کمند ویرانی و تخریب بوده که تا امروز کمتر در استان سمنان بدان توجه شده است.
طرح حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی مدت‌هاست با تلاش نمایندگان مجلس تصویب شده و برخی از فعالان عرصه میراث فرهنگی عقیده دارد که این طرح به جلب مشارکت هر چه بیشتر مردم در حفظ بافت‌های تاریخی کمک شایانی خواهد کرد و تا حدودی از تخریب بناها و بافت‌های تاریخی جلوگیری می‌شود؛ اما این امر یک الزام مهم دارد و آن هم، «پیگیری مدیریتی» است.
مدیران ذی‌ربط در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری استان سمنان باید بیش از این، پیگیری می‌کردند تا با استفاده از تسهیلات پیش‌بینی‌شده در این طرح، آثار تاریخی این استان به مرمت و سرمایه‌گذاری برسد؛ گرچه هنوز هم دیر نیست و باید در این مسیر اقدامات جدی انجام گیرد.
اما در بخشی دیگر، بر اساس بند (د) تبصره ۱۰ قانون بودجه سال ۹۸ اشخاص حقیقی و حقوقی شامل افراد، شرکت‌ها، صنایع، کسب‌وکارها و کلیه مؤدیان مالیاتی می‌توانند در راستای احداث، تکمیل، تجهیز فضاها، حفاظت، مرمت و نگهداری از بناهای تاریخی، فرهنگی اقدام و هزینه‌های مربوطه را با تأیید وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به‌عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی محاسبه کنند.
این مشوق بسیار مهم و واجد ارزش است. توجه به این بند در قانون بودجه سال گذشته می‌توانست پشتوانه خوبی برای اشخاص حقیقی و حقوقی باشد تا علاقه خود را در امور فرهنگی نشان دهند و در عین حال، در راستای حفظ میراث فرهنگی با انگیزه بیشتری هزینه کنند.
کارشناسان می‌گویند: اگر به‌خوبی به این تبصره قانونی توجه شود، کمک قابل‌توجهی به حفظ بناها و بافت‌های تاریخی می‌کند و شرایط مطلوب‌تری را برای احیای بافت‌ها فراهم ساخته و رونق گردشگری را به دنبال دارد.
حسین ترحمی، پژوهشگر و مشاور فرهنگی و گردشگری در سمنان اما در یادداشتی که می‌توانید مشروح آن را «اینجا» بخوانید، می‌گوید: باید مکانیسمی طراحی شود که جاذبه‌های فرهنگی و طبیعی مناطق مختلف حفظ شود و یکی از مکانیسم‌ها، استفاده مالی از صنایعی است که اقلیم و بوم منطقه را تغییر داده‌اند.
او عقیده دارد: وظیفه صنایعی که اقلیم و بوم منطقه را به هم زده‌اند، ارائه خدمات اجتماعی جایگزین است تا بتوانیم کمی به شعار توسعه پایدار عمل کنیم؛ بنابراین یکی از این خدمات اجتماعی که می‌تواند ارائه شود، بازسازی قلعه تاریخی جهان‌آباد سرخه با استفاده از ظرفیت کارخانه کربنات سدیم فعال در این شهرستان است.
واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی به جهت سرمایه‌گذاری در مرمت و احیای این بناها و سپس بهره‌برداری بنا به طرح‌های ارائه‌شده نیز از دیگر راهکارهای جلوگیری از تخریب این آثار است که می‌توان مدنظر داشت.
گرچه در راستای حفاظت از بناهای تاریخی، «هیأت امنایی» شدن تعدادی از پایگاه‌های میراث جهانی در کشورمان تجربه شده است و این امکان وجود دارد که کمک‌های مردمی برای حفظ میراث فرهنگی در قالب این طرح نیز جذب شود؛ نمونه‌های این اقدام، در اصفهان و کاشان رخ داده و تا امروز نتایج خوبی نیز به همراه داشته است.
تغییر نگرش‌ها؛ راه چاره
ارائه چند راهکار قانونی برای توجه به آثار تاریخی استان سمنان ازجمله قلعه زیبای جهان‌آباد تنها یک تلنگر کوچک بود.
این‌ها جدای از همه آن چیزی است که در علم مدیریت از آن به‌عنوان «خلاقیت مدیر» یاد می‌شود؛ مدیران حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در استان سمنان می‌توانند تا برنامه‌ریزی، تفکر و استفاده از خرد جمعی، توجه به اصول خلاقیت و نیز بهره‌گیری از ظرفیت‌های فکری و اجتماعی سازمان‌های مردم‌نهاد، برای هر بخشی از مشکلات تدبیری ویژه بیندیشند.
لازمه همه این موارد، تغییر کلان در نگرش‌هاست که حلال مشکلات امروزی خواهد بود؛ آنجا که گفته می‌شود: «وانگهی نگاهی که شهرها و آبادی‌ها را می‌نگرد، در کویر هیچ نمی‌یابد؛ نگاهی دیگر هست که آنچه را در آبادی‌ها و شهرهای شلوغ و پرهیاهو و رنگارنگ نیست، در کویر می‌تواند یافت.
برای دیدن برخی رنگ‌ها و فهمیدن برخی حرف‌ها از نگریستن و اندیشیدن کاری ساخته نیست؛ باید از آنجا که همیشه هستیم، برخیزیم» (شریعتی، ۱۳۹۰: ۳۳).
منابع:
۱- اتوکش، مازیار و عباس‌زاده، عبدالله: سیمای فرهنگ و طبیعت استان سمنان، انتشارات کریمخان زند، چاپ اول، ۱۳۹۱، تهران.
۲- حقیقت، عبدالرفیع: شناسنامه آثار تاریخی کومش استان سمنان، انتشارات کومش، چاپ اول، ۱۳۷۹، تهران.
۳- شریعتی، علی: کویر، انتشارات سپیده باوران، چاپ چهارم، ۱۳۹۰، مشهد.
۴- روزنامه رسمی: قانون بودجه کل کشور در سال ۱۳۹۸، ۱۳۹۷/۱۲/۲۸، شماره ۲۱۵۶۲.
۵- فرمانداری شهرستان سرخه: تارنما، sorkhe.ostan-sm.ir.
۶- مرآت: تارنما، meraatnews.com.
۷- میراث آریا: تارنما، www.chtn.ir.
ویدئوی فارس از شرایط قلعه جهان‌آباد که امروز برای نخستین بار منتشر می‌شود، را هم ببینید:
فیلم و عکس: علی ابک
انتهای پیام/۲۲۴۹/م/و
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
