به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری فارس، فضاهای عمومی و نحوه زیباسازی آن نقش مهمی در فعالیت‌های زندگی مدرن شهری ایفا می‌کنند. مترو یکی از فضاهای عمومی در شهرهای مدرن محسوب می‌شود و در شکل‌گیری چهره فرهنگی و هنری کلان‌شهرها ایفای نقش می‌کند. به مناسبت ۸۵ سالگی متروی مسکو، بخش پژوهش‌های رایزنی فرهنگی ایران در روسیه، این سازه دست بشر را از منظر هنری بررسی کرده و نسخه‌ای از گزارش خود را در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده است.
یکی از بارزترین نمونه‌های ایجاد یک محیط فرهنگی ـ اجتماعی، متروی مسکو است که ساخت آن برای حل مشکلات حمل و نقل یک شهر در حال توسعه، از دهه ۱۹۳۰ آغاز شد و تا امروز نیز ادامه دارد.
در ترکیب زیبایی‌شناسی و عملکرد اولین ایستگاه‌های مترو مسکو، تنها به زیبایی و راحتی آن توجه نشد؛ بلکه نوعی فضای فرهنگی - اجتماعی شکل گرفت که هنوز بسیاری از شهرسازان مدرن در تلاشند تا آن را ایجاد کنند. متروی مسکو از دهه‌های ۱۹۳۰ - ۱۹۵۰ به عنوان پدیده ویژه فرهنگی، مورد تحسین متخصصان روس و خارجی قرار گرفت.
با این حال در جامعه مدرن روسیه، هنوز هم تمایل شدیدی به ایجاد تصور منفی از فرهنگ دوران اتحاد جماهیر شوروی وجود دارد که تا حد زیادی، مانعی برای تجدید نظر و استفاده از تجربه این دوره به ویژه در موضوعات توسعه شهری و مبانی اجتماعی و فرهنگی آن است.
متروی مسکو نه تنها به منزله وسیله حمل و نقل اصلی برای کلان‌شهر در حال توسعه، بلکه به عنوان فضای فرهنگی مبتنی بر تصویری مشخص از جهان، مفهوم انسان و ارزش‌های معنوی و اخلاقی وی طراحی شده است که یکپارچگی و اهمیت نمادین این پدیده فرهنگی را به عنوان پایه‌ای برای بازنمایی معانی فرهنگی دوران اتحاد جماهیر شوروی تعریف می‌کند.
نمادهای ثابت فرهنگی که در دوره اتحاد جماهیر شوروی در فضای نمادین متروی مسکو نقش بسته اند، عبارتند از: «کار»، «صلح»، «برادری ملت‌ها»، «شکوفایی کشور»، «ارتش قوی»، «قهرمان»، «حزب».
طراحی بی‌نظیر هنری ایستگاه‌های متروی مسکو شامل موضوعات اصلی زیر است که نمایشی تصویری از مفاهیم فرهنگی دوران اتحاد جماهیر شوروی محسوب می‌شود: «تکریم از کار انسان»، «ورزش»، «دوستی ملل»، «پرواز به آسمان و فضا»، «خانواده شوروی»، «علم و هنر»، «جنگ داخلی و انقلاب»، «جنگ بزرگ میهنی» و «سوژه مذهبی».
مترو در فرهنگ یک شهر بزرگ
سیاست مبارزه فعال علیه دین در اتحاد جماهیر شوروی تا آغاز جنگ جهانی دوم در جریان بود. روابط متقابل دولت و نهادهای مذهبی، تنها پس از تحولی جدی در همان دوره بود که تغییر کرد. ۱۴ سپتامبر سال ۱۹۴۳، شورای امور کلیساها تحت نظر شورای کمیسرهای خلق اتحاد جماهیر شوروی تاسیس شد. پس از مرگ استالین، در دوره به اصطلاح «ذوب شدن یخ‌ها »، مجموعه مبارزات جدیدی علیه دین آغاز شد. این مبارزات قبلاً به عنوان بخشی از مبارزه با «استالینیسم» صورت گرفته بود.
در آن سال‌ها تمام مقررات مربوط به احیای دین در دهه ۱۹۴۰ لغو شد و در سال ۱۹۶۴ نهاد آتئیسم علمی شکل گرفت. این سیاست تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق ادامه داشت، با این حال عناصر جهان بینی ارتدکس به عنوان عاملی در استمرار تاریخی هویت تمدن و فرهنگ، همیشه در ایدئولوژی شوروی حضور داشته است.
دوره‌های اصلی پیدایش توسعه فضای فرهنگی متروی مسکو
ان.ام. شپیتیلنیکف، رییس اداره فضای سبز و زیبایی شهر مسکو از چشم انداز حفظ سنت‌های ساخت و ساز مترو که به موجب آن، متروی داخلی از نوع خارجی متمایز می‌شود، در شرایط سخت اقتصادی ابراز نگرانی کرد. این مشکل موجب نگرانی ان.آ. آلیشینا معمار انستیتوی «متروگیپروترانس » و ای.ای. لاویکو معمار بلندپایه جمهوری سوسیالیستی فدراسیون شوروی روسیه، عضو دائم شورای شهرسازی و مدیر ۷ کارگاه بزرگ معماری نیز شد.
آلیشینا تأکید کرد که ظاهر ایستگاه‌های جدید مترو به دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌ها با »استانداردهای تعیین شده» رو به زوال است. لاویکو نیز تأکید می کند که: »صرفه جویی در هنر مترو به مثابه همان هنرمندی است که اندازه بوم یا تعداد رنگ را محدود می کند.»
بنابراین علیرغم آنکه خط مشی رسمی «پروسترویکا» در آوریل ۱۹۸۵ اعلام شد، «تفکر جدید» آگاه سازی عموم و تکثر گرایی آراء در طراحی ایستگاه های زیرزمینی با پایان دادن به «سیستم تک حزبی» ، حدود سال‌های ۱۹۷۰-۸۰ منعکس شد. اگر طراحی هنری ایستگاه‌های «کانتیمیروفسکایا » (1984)، «لنینو» (یا «ساریسینو») (۱۹۸۴) از سنت مفهوم ایستگاه «برژنسکایا» پیروی می‌کنند، پس طراحی ایستگاه‌هایی مثل «سرپوخفسکایا» (۱۹۸۳)، «تولسکایا» (۱۹۸۳)، «ناگاتینسکایا» (۱۹۸۳)، «پراژسکایا» (۱۹۸۵)، »ناگارنایا » (۱۹۸۳)، «ناخیموفسکایا پراسپیکت» (۱۹۸۳)، «سیواستاپولسکایا» (۱۹۸۳)، «چرتانوفسکایا» (۱۹۸۳)، «یوژنایا» (۱۹۸۳) و ... نمایانگر نوعی تجربه خلاق است، که بعدها در طراحی ایستگاه‌هایی همچون «بیبیروا» (۱۹۹۲)، «آلتوفیوا» (۱۹۹۴) مجسم شد. بدین ترتیب دوره «پرسترویکا» در طراحی مترو مسکو به دوره ای برای جستجوی راه حل‌های جدید هنری مدرن در طراحی ایستگاه‌ها تبدیل شد. «قهرمان»، «ارتش قدرتمند» و «برادری ملت‌ها».
طراحی هنرمندانه اکثر ایستگاه‌های خط سرپوخُفسکایا نشان از تلاشی برای بازگشت فاتحانه به توسعه ملی است که به وسیله ایده بی‌نظیر هنری از سال ۱۹۴۳ تا ۱۹۵۳ در مترو مسکو تجسم یافته است.
طراحی ایستگاه خط سرپوخفسکایا به حوزه‌های مختلف زندگی اجتماعی اختصاص داده شده است، با این حال به لحاظ معنایی، نمایانگر تصویر تاریخ و فرهنگ قهرمانانه کشور، همچون پشتوانه‌ای برای شکوفایی آن است.
با این حال، در این خط مترو، دو ایستگاه وجود دارد که مفهوم طراحی آن مغایر با روند کلی است. این ایستگاه‌ها عبارتند از: «آترادنایا» و «باراویتسکایا» .
طراح این ایستگاه‌ها هنرمند روسی ایوان نیکالایف است. تصاویر تکان‌دهنده ایستگاه «آترادنایا » که به جنگ میهنی ۱۸۱۲ و دکابریست‌ها اختصاص دارد با ملاک قرار دادن عرضه مفهوم ضد زیباشناسی موجب نارضایتی گروه بزرگی از استفاده کنندگان از مترو شد.
طراحی ایستگاه «باراویتسکایا» در نگاه اولیه ممکن است سنتی به نظر برسد. الگوی موضوعی ایستگاه، تصویری از یک قلعه است که در انتهای آن روی یک پس زمینه طلایی، ترکیبی سرامیکی با تصاویری از کاخ کرملین مسکو و درخت ملت‌های اتحاد جماهیر شوروی قرار دارد.
اگر با دقت به چهره نمایندگان جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی که بر روی درخت به تصویر کشیده شده نگاه کنید، روشن است که این ایستگاه در آستانه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و در دوره ظهور درگیری های بین قومی که نشان از پایان زمان صلح است، تاسیس شده است. این چهره‌ها هیچ گونه احساس خوب و هیچ تمایلی برای ارتباط با یکدیگر را بیان نمی‌کنند. به نظر می‌رسد که این هنرمند آهنگی خلق کرده است تحت عنوان: «مردم اتحاد جماهیر شوروی. عکسی برای یادگاری».
ایوان نیکالایف در آن سال‌ها در طراحی ایستگاه‌های مترو مسکو مفهوم ضد زیبایی شناختی خاص خود را با یادبودهای هنری گسترش داده و مجسم کرده است که در تزیینات هنر یادبود شوروی دوره‌های قبلی امکان پذیر نبود.
در دهه ۱۹۶۰ پایتخت دستخوش تغییرات اساسی در الگوی برنامه ریزی شهری شد. آغاز این فرآیند با حکم «منع افراط در طراحی و ساخت و ساز» (سال۱۹۵۵) شروع شد؛ اوضاع با انحلال آکادمی ساخت و معماری اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۶۴ تشدید شد. همچنین از دهه ۱۹۶۰ پس از تصمیم دولت از تاریخ ۳۱ ژوئن۱۹۵۷ مبنی بر «توسعه ساخت و ساز مسکن در اتحاد جماهیر شوروی»، این روند به شدت توسعه یافت. در مسکو این تصمیم در سال ۱۹۸۰ در توسعه ساختمان نمود پیدا کرد. روستاهای اطراف به »مناطق خواب » تبدیل شدند، جایی که کارگران از مرکز تاریخی به ساختمان‌های معمولی بدون چهره منتقل شدند. در نتیجه ساکنین سابق آپارتمان‌های اشتراکی از یک سو خانه‌های جدید دریافت کردند و از سوی دیگر در شرایط و فضای عادلانه تری به نسبت فضای محدود اشتراکی زندگی کردند.
در دوره «پروسترویکا» فضای مترو مسکو در «ساعت اوج شلوغی» به «میدان نبرد» واقعی تبدیل شد. علاوه براین، نگرش نسبت به هژمونی فضای شهری مترو مسکو که به عنوان جنبه‌های تکنولوژیکی عملکرد آن تبدیل به موضوع انتقاد شدید شده بود؛ کاملاً غیردوستانه و غیرمسالمت آمیز شد. دلیل این اتفاق آن بود که در اواسط دهه ۱۹۸۰ سفرهای مترو مسکو راحتی خود را از دست داد. در آن سال‌ها این عبارت کنایه آمیز در یکی از اجراهای تئاتر عروسکی مرکزی دانشگاهی به نام اس. و.آبرازتسف متداول شده بود: »ما یک مترو شگفت انگیز داریم، اما ورود به داخل آن کار آسانی نیست؛ اصلا آسان نیست».
طراحی هنری یادبود ایستگاه‌های مترو مسکو به عنوان نمایش جهان‌بینی فرهنگی دوره اتحاد جماهیر شوروی
روس‌ها براساس مطالعات انجام شده در زمینه فرهنگی مترو مسکو به عنوان پدیده ای از فرهنگ شهری، به نتایج زیر دست یافته‌اند:
تاریخ مطالعه شهرهای بزرگ اکنون تقریباً به دو قرن می‌رسد. با گذشت زمان، متخصصان رشته‌های مختلف علمی به این مشکل پرداخته‌اند. همان طور که مطالعات نشان داده است (اف.انگل، اف. تنیس،گ. زیمل، نمایندگان مدرسه شهرسازی شیکاگو، ک. زیته، چ.ام. رابینسون؛ و... ) دشوارترین مسئله برای حل معضل فرهنگی اجتماعی شهرهای صنعتی، عدم تداوم تاریخی در انتقال ارزش‌ها و معانی فرهنگی است. سازماندهی مؤلفه معماری و هنری فضای شهری و همچنین رویکرد فرهنگی نقش مهمی را در حل این مشکل ایفا می-کنند که شامل تجزیه و تحلیل منظم فضای شهری است.
مطالعات متعدد شهرسازی (ار.ام. فاگیلسون، ت.هارت، اس.پایل، ت.میسا، و.کالینیچف، ان. آنیکینا، اُ.زاپتروژتس، اُ. بردنیکووا و ...) نشان داده حمل و نقل عمومی شهری که در حال حاضر اصلی‌ترین مولفه آن مترو است، یکی از سازه‌های اصلی و تضمین کننده عملکرد موفقیت آمیز شهرهای بزرگ و همچنین و اصلی-ترین مؤلفه شهرسازی محسوب می‌شود.
اگرچه متروی لندن در زمان خود بسیار جالب به نظر می‌رسید (کرایه پایین، واگن‌های یکسان و غیره) اما جابجایی در زیر زمین بسیار سخت بود. بنابراین از سال‌های نخست وجود مترو، سازندگان آن با مسائل جدی اکولوژی روبرو شدند. برخی از اولین ایستگاه‌های مترو برلین را که ظاهرشان یادآور کاخ های زیرزمینی است، با اطمینان می توان از این نظر انقلابی نامید.
آنها ظاهر خود را مدیون این واقعیت هستند که در زمان ساخت آنها (سال ۱۹۱۰)، معماری آلمانی تحت تأثیرایده‌های شهرسازی ک.زیته بوده و به گفته برخی محققان این موضوع می‌تواند به عنوان منبع الهام بخش برای سازندگان خطوط اول مترو مسکو نیز باشد.
ما برای مطالعه فرهنگی متروی مسکو با تکیه بر «قانون اخلاقی سازنده کمونیسم»، مفاهیمی را شناسایی کردیم که بالاترین وضعیت بدیهی را در اتحاد جماهیر شوروی داشتند و بار سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی - معنایی، یعنی «کار»، «صلح» را نشان می‌دادند. «برادری ملل»، «کشور شکوفا»، «ارتش قدرتمند»، «قهرمان»، «حزب».
در نتیجه این مطالعه دریافتیم که تنها دو مفهوم »حزب» و »ارتش قدرتمند» مشتقات خالص »قانون اخلاقی سازنده کمونیسم» هستند و پنج مورد دیگر («کار»، «صلح»، «برادری ملل»، «کشور شکوفا»، «قهرمان») پیدایش آنها ناشی از موازین اخلاقی مذهب ارتدکس است.
متروی مسکو امروزه از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر محسوب می‌شود. گردشگرانی که به مسکو سفر می‌کنند مبهوت زیبایی طاق‌های مرمرین، لوسترهای امپراتوری و تابلوهای معرق آن می‌شوند و مترو مسکو دیگر به مثابه یک وسیله حمل و نقل عمومی نیست، بلکه در چشم گردشگران به منزله بازدید از یک گالری هنری جلوه می‌کند. گردشگران پوزه سگ را درایستگاه «میدان انقلاب » به صورت فرد خرافاتی لمس می‌کنند، مدتی طولانی به سقف‌های مایاکوفسکا خیره می‌شوند و با نقش‌ونگارهای درخشان دیوارهای ایستگاه کیفسکایا عکس می‌گیرند؛ چراکه چنین شاهکارهایی از معماری در زیر زمین را در هیچ کجای دیگر نخواهند دید.
۸۵ سال پیش، در ۱۵ می ۱۹۳۵، اولین بخش از این متروی افسانه‌ای از ساکولنیکی تا پارک فرهنگی گورکی در پایتخت روسیه افتتاح شد.
از آن زمان تا کنون روس‌ها در مناسبت‌های مختلف، از جمله سالگرد افتتاح متروی مسکو، بهره‌های بسیاری از فضای فرهنگی مترو با چنین معماری فاخری برده اند. از جمله رویدادها و مناسبات فرهنگی که در فضای مترو برگزار شده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تور بازدید از متروی مسکو
«تور مترو» پروژه مشترک مترو مسکو و موزه مسکو است که هدف آن عمومیت بخشیدن به میراث فرهنگی پایتخت و زیباترین متروی جهان است. گشت و گذار در زیباترین ایستگاه های مترو که ۴۴ مورد از آنها به عنوان میراث فرهنگی شناخته شده‌اند، بدون شک تعداد زیادی از گردشگران خارجی و بازدید کننده هایی از مناطق مختلف را به خود جذب می کند و ساکنان پایتخت را نیز به وجد می آورد.
برنامه‌های متنوع این تور به تمام طرفداران مترو کمک می‌کند تا صفحات کمترشناخته شده تاریخ مترو را کشف کنند. این تورها به زبان‌های روسی، انگلیسی و چینی انجام می‌شود. استفاده از سیستم راهنمای صوتی، سفر به دنیای مترو را بسیار راحت و هیجان‌انگیز می‌کند، در این تورها از نحوه ساخت مترو گفته می‌شود و بازدیدکنندگان با داستان‌ها و افسانه‌های مترو مسکو آشنا می‌شوند.
پروژه فرهنگی منحصر به فرد دیگر«موسیقی در مترو» است که در چهارچوب آن، گروه‌های موسیقی شهری هر روز با آلات موسیقی خود در مترو به اجرای آثارشان می‌پردازند. هدف اصلی برنامه موسیقی در مترو، فراهم کردن آثار موسیقی با کیفیت بالا برای مسافران مترو و همچنین گرد هم آوردن شنوندگان و طرفداران جدید برای اجراکنندگان است. به لطف چنین پروژه‌ی جدیدی، به اهالی مسکو فرصتی منحصر به فرد داده می شود تا سطح فرهنگ موسیقایی خود را افزایش دهند. افق‌های موسیقایی خود را گسترده تر کنند و با آرامش خیال در مترو سفر کنند.
در ۳۱ اکتبر۲۰۱۹ فضای سرپوشیده ایستگاه «دیلاووی سنتر » به صحنه اجرای باله تبدیل شد. تماشاچیان حاضر درآنجا توانستند قطعاتی از جدیدترین باله «دراکولا، شروع شد» را مشاهده کنند. بخش‌هایی از این باله برای اولین بار قبل از پخش رسمی در کاخ کرملین، در مترو برای تماشاگران نمایش داده شد. پیش‌نمایش آن در شب جشن هالووین اتفاق افتاد. این رویداد در ایستگاه سربسته «دیلاووی سنتر» برگزار شد که در حالت عادی برای جابجایی مسافران استفاده نمی‌شود. علاوه بر مهمانان بلندپایه؛ مسافرانی که از طریق شرکت در مسابقات شبکه‌های اجتماعی مترو، برنده بلیت‌های دعوت شده بودند، نیز به تماشای این باله نشستند.
ماکسیم لیکسوتوف معاون رئیس اداره حمل و نقل شهری گفت: «مترو مسکو نه تنها برای حمل و نقل شهری دارای اهمیت است بلکه به طور فزاینده‌ای به سکویی برای رویدادهای فرهنگی تبدیل شده است. اینجا «شب باله روسی»، «شب یوگا»، اجراهای مختلف اپرا و تئاتر و نمایش مد برگزار شده است. سریال «بازی تاج و تخت» را نمایش دادیم و اخیراً نیزجشنواره ورزش‌های هیجان انگیز برگزار شد.
هر رویداد جدید به منزله اولین اجراست؛ زیرا پیش از این هرگز در ایستگاه‌های مترو چنین چیزی نشان نداده بودند. ما طی یک سال گذشته در مترو بیش از ده‌ها رویداد مختلف برگزار کردیم که بیش از ۶ هزار نفر از آنها بازدید کردند.»
پیش‌تر در ۱۲ می ۲۰۱۵، در آستانه ۸۰ سالگی مترو مسکو نمایشگاه عکس «چهره مترو» در ایستگاه «دیلاووی سینتر» افتتاح شد. در این نمایشگاه 84 پرتره از کارگران خدمات مختلف و واحدهای مترو مسکو به نمایش گذاشته شد. این نمایشگاه از این جهت منحصر به فرد است که قهرمانان پرتره تنها کارگران ممتاز شرکت نبودند. متخصصان کاملاً متفاوتی مقابل بازدید کنندگان قرار گرفتند: چه کسانی که در تونل‌ها و ایستگاه‌ها کار می‌کنند و چه کارمندان اداره مترو. ۴۶ هزار نفر در مترو مسکو کار می کنند: زن و مرد در سنین مختلف با تحصیلات و تجربه کار متفاوت. با افتتاح نمایشگاه «چهره‌های مترو»، مترو مسکو نشان داد که هر کارمندی بدون توجه به موقعیت آن، برای شرکت مهم است.
عکس‌های سیاه و سفید بایگانی شده در طراحی نمایشگاه، بر ارتباط نسل‌ها و استمرار بهترین سنت‌های دیرینه جمعی تأکید می کند. عکس‌ها توسط آرشیو مرکزی دولتی شهرمسکو ارائه شده است.
علاوه بر این شرکت مترو مسکو در مناسبت‌های متعدد، نمایشگاه‌‌های مختلف عکس پیرامون رخدادهای مربوط به آن در ایستگاه‌های مختلف و حتی در واگن‌های قطار برگزار می‌کند.
در سال ۲۰۱۵ در ایستگاه مترو «پارتیزانسکایا »، به مناسبت هشتادمین سالگرد افتتاح مترو نمایشگاهی از واگن‌های قدیمی برپا شد. در این نمایشگاه ماشین‌های سری A ، G ، D و E که تا سال 1990 کار می‌کردند به نمایش گذاشته شد. پس از پایان نمایشگاه، برخی از واگن‌های قدیمی به موزه مترو مسکو منتقل شدند. در ایستگاه «آکتیابرسکایا » نیز به افتخار هشتادمین سالگرد افتتاح مترو مسکو رژه قطارها آغاز شد. مسافران حلقه قهوه‌ای خط مترو با قطارهای دهه‌های مختلف سفر کردند.
در ۱۵ می ۲۰۱۹ نیز نمایشگاهی از لباس کارگران مترو در مرکز مشاوره شغلی در ایستگاه «ویستاووچنایا» برگزار شد. بازدید کنندگان در این نمایشگاه با نحوه تغییر لباس کارمندان مترو آشنا شدند: از رنگ سفید به فیروزه‌ای و آبی تیره، از کلاه‌هایی با لبه قرمز تا کلاه‌های کوچک که قبل از بازی های المپیک تابستانی ۱۹۸۰ در مسکو معرفی شد تا ظاهر مترو مدرن‌تر شود.
از جمله رویدادهای جالب فرهنگی در مترو مسکو توزیع رایگان روزنامه در تمامی ایستگاه‌های مترو است. «مترو مسکو» نام یک روزنامه اطلاعات روزانه است که به طور رایگان در مسکو توزیع می‌شود (توزیع کنندگان، آن را در ایستگاه‌های مترو مسکو و در ترافیک توزیع می کنند). مقامات مسکو در سال ۱۹۹۷ با در نظر گرفتن تجربه نسخه استکهلم مترو و بر اساس آن روزنامه »مترو در سن پترزبورگ» به این نتیجه رسیدند که بهتر است چنین سبکی از روزنامه‌های رایگان در پایتخت روسیه نیز منتشر شود . در نتیجه به دستور دولت مسکو «روزنامه مترو» تاسیس شد. در اول سپتامبر ۱۹۹۷، نخستین شماره روزنامه مترو مسکو منتشر شد که به جشن هشتصد و پنجاهمین سالگرد ایجاد شهرمسکو اختصاص داشت.
تیراژ این روزنامه به طور پیوسته در حال افزایش است. در نوامبر ۲۰۱۱، تعداد ۴۸۰ هزار نسخه و در نوامبر ۲۰۱۳ - ۵۱۰ هزار نسخه منتشر شد.
در آپریل ۲۰۱۳ سهم روزنامه «مترو مسکو» در میان روزنامه‌های روزانه و هفتگی مسکو در بازار تبلیغات محلی (طبق گزارشTNS روسیه) ۱۳.۱ درصد بود. بنابراین این روزنامه همچنان پیشگامی خود را در این شاخص حفظ کرد .
مباحث اصلی موضوعات این روزنامه (علاوه بر مطالب تبلیغاتی) عبارت است از:
مروری بر مهم‌ترین وقایع زندگی درمسکو، روسیه و جهان؛ نشریات موضوعی از خبرنگاران؛ مصاحبه؛ اخبار مالی، ورزشی، نمایش تجاری، تئاتر و سینما؛ موضوعات آموزشی، بهداشتی و...؛
براساس مطالب ذکر شده در این گزارش می‌توان نتیجه گرفت با توجه به ظرفیت‌های موجود فرهنگی در ساختار مترو مسکو، مسئولین مربوطه گام بزرگ و موفقی در راستای شناساندن فرهنگ روسیه چه به شهروندان داخلی و چه گردشگران خارجی برداشته‌اند و به دنبال تلاشی مضاعف در جهت استمرار فعالیت-های فرهنگی از طریق محیط فرهنگی مترو مسکو هستند.
انتهای پیام/
