محمد مهدی شمسائی عضو کمیته علمی کنفرانس علوم شناختی و رسانه خبرگزاری فارس در گفت وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس گفت: یادگیری؛ تغییرنسبتاً پایدار در توان بالقوه رفتار حاصل تجربه است. تجربه اصلی ترین منبع تغییر است تغییری با ویژگیهای یادگیری. هر موقعیت تلخ و شیرین زندگی، تجربه هایی برای یاد گرفتن، رشد یافتن، بزرگ شدن، و شکوفا شدن توانمندیهای درونی مان است.
وی ادامه داد: شوخی های افراطی، احساس تهدید از تجربه، خیال پردازی به گذشته و آینده، و.... موانع مواجهه با تجارب زندگی است. تجاربی که اگر بدون قید و شرط و با تمام وجود آن را نپذیریم و در آغوش نگیریم تغییر رشد دهنده ای را تجربه نخواهیم کرد؛ چیزی را یاد نخواهیم گرفت. مانند کودک هفت ساله ای که تغییر رفتن به مدرسه و دوری از خانه را نپذیرد و در تمام مدت حضور در مدرسه فقط به خیال پردازی بودن با مادر؛ فقط به تهدیدزا ادراک کردن محیط مدرسه و افراد جدید توجه کند. چیزی یاد نخواهد گرفت. ولی ورود به مدرسه یک تجربه است، تجربه ای که باید تغییری در ما رخ دهد ولی ما چیزی یاد نخواهیم گرفت تا زمانی که فقط احساس تهدید کنیم نه ادراک یک تجربه جدید زندگی که از آن اجتناب نباید کرد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه برای رفتار سازگارانه سه گام جدی وجود دارد، یادآور شد: ابتدا باید تقاضای محیط کرونایی را از خودمان تشخیص دهیم. احساس و تهدید و اجتناب از فکر کردن به این موقعیت؛ امکان فهم تقاضاهای واقعی و اصلی این موقعیت را به ما نمی دهد. به تنفس خود توجه کنید، به تغییرات درون بدن خود به دلیل تنفس توجه کنید؛ به رفت و آمدهای هوا در محفظه دهانی و حلق تان توجه کنید. ده بار نفس عمیق از بینی بکشید و با کنترل از دهان بیرون دهید با آگاهی کامل از تغییرات بدنی حین تنفس؛ حال این سوال را از خودتان بپرسید: تقاضای این موقعیت از من چیست؟ در حال تجربه چه چیزی در محیط خانه و زندگی خود هستم؟ این تغییرات چه تقاضایی از من دارند؟باید به این تقاضا پاسخ بدهید. این تقاضا را ارضاء کنید.
شمسایی ادامه داد: این پاسخ باید پاسخی مناسب باشد. پاسخی که فقط جوابگوی تقاضای محیط باشد می تواند برای فرد آسیب زا باشد. پاسخی که اکثر افراد جامعه با کوله باری از احساس ترس و نگرانی دستهایشان را می شویند و بهداشت شخصی را با دلهره فراوان رعایت می کنند. پاسخ مناسب، پاسخی است که هم تقاضای موقعیت را پاسخگوست و هم باعث رشد، مجرب و خردمند شدن فرد می شود. به تعداد افرادی که با تهدید کرونا مواجه هستند پاسخ مناسب رشد دهنده وجود دارد. با پاسخ دادن به تقاضای این فضای کرونایی چه ترس، آرزو، خیال، قصد، دلهره، باور، رفتار و.... آسیبزایی باید با شستن دستهایمان از وجودمان پاک شود.
عضو کمیته علمی کنفرانس علوم شناختی و رسانه خبرگزاری فارس خاطر نشان کرد:کرونا یک تجربه جدید از زندگی است که اگر با روال قبل زندگی، بخواهیم زندگی کنیم چیزی از آن یاد نمی گیریم، هیچ تغییر نسبتاً پایدار سازگارانه رشد دهنده ای را تجربه نمی کنیم.
*گامهای کمک کننده برای سازگاری با موقعیت کرونایی
وی در پاسخ به این سوال که برای یادگیری از این تجربه جدید زندگی و سازگاری با این موقعیت کرونایی چه گامهایی کمک کننده هستند، اظهار داشت: زاویه و موقعیت خود را با این تجربه تغییر دهید، به جای ادراک تهدید صرف به این توجه کنید که این موقعیت به دنبال یاد دادن چه چیزی به شما است. بدون قضاوت و تفسیر و تعبیر این موقعیت آن را توصیف کنید. یعنی آن چه را مشاهده می کنید را بدون هیچ نتیجه گیری و سوگیری فقط مشاهده کنید.
شمسایی اضافه کرد: نگران بودن یعنی برداشت و ادراک از خودمان دال بر ضعیف و ناتوان بودنمان است. با علاقه و توجه به ظرفیت و توانمندی هایتان خودتان را مورد پذیرش، احترام، مهربانی و شفقت قرار دهید. با آرامش و مهربانی با خودتان صحبت کنید مانند مادری که با کودک وحشت زده و آسیب دیده خودش در حال حرف زدن است؛ خودتان را در آغوش بگیرید و از این عبارات استفاده کنید:"لیاقت و ارزشمندی آسودگی و آرامش را داری"؛"برای برخورد با این موقعیت هم قدرتمندی"،" بهترینها را تجربه خواهی کرد". یک "خود نامهربان" توانمندی سازگار شدن با این شرایط را ندارد.
وی افزود: با قرار گرفتن در هر تجربه خوب و بد زندگی، جملاتی از این دست را به خودتان بگویید. "اینکه در حال تجربه تهدید کرونا، کاهش درآمد و.... هستم یعنی انتخاب شده ام"؛ "انتخاب برای انجام رسالتی" "رسالتی در قبال دیگران" هر یک از ما توانمندی و ظرفیتهایی داریم؛ ما چه داریم تا در فرصت فعلی، رسالت خود در قبال دیگران انجام دهیم. به جای نگرانی نسبت به سلامتی نزدیکان یا بی توجهی به سلامت دیگران؛ رسالت خود را نسبت به آنها و با توجه به توانمندی هایمان انجام دهیم. یافته های پژوهشی گویای این هستند که مهرورزی نسبت به خود و دیگران با پیامدهای درمانی و سلامتی ارتباط جدی دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه تفکر قطعیت انگاری را در خود شناسایی و آن را کنار بگذارید، گفت: قطعاً بیچاره شدم؛ قطعاً خوشبخت شدم؛ قطعاً بدبخت شدم؛ ....یکی از قوانین زندگی دنیا این است که در آن هیچ قطعیتی (غیر از قطعی نبودن چیزها) وجود ندارد. به افرادی فکر کنید که کسب مدارک دانشگاهی ، کسب تجارب جهانی و خلاقیت، شرکت و کارخانه های با تولید محصولی مورد نیاز را مردم را دو ماه قبل در ابتدای بهمن ماه راه اندازی کرده اند و ارزیابی شان این بوده که قطعاً تا انتهای فروردین ۹۹ سود سرشاری را کسب خواهند کرد و حال با شرایط فعلی مواجه شده اند. چه قطعیت اشتباهی همانطور که اگر الان فکر کنند قطعاً بیچاره شدند و سرمایه شان بر باد رفت.قطعیت های برباد رفته تان با آمدن کرونا را شناسایی کنید .اگر در حال حاضر نیز قطعیتانگاریهایی دارید که نگرانی و ترس شما را زیاد می کند بدانید سرانجامی مانند قطعیت قبلی تان را دارد. تنها چیز قطعی عدم قطعیت است.
شمسایی با تاکید بر اینکه تفکر فاجعه انگاری را در خود شناسایی و آن را کنار بگذارید، یادآور شد: طبق یافته های پژوهشی افراد مضطرب و افسرده، تجارب جدید و خارج روال عادی و زندگی روزمره را فاجعه و مصیبت قلمداد می کنند. فرهنگ دینی ما کمک خوبی برای اجتناب از فاجعه انگاری است. ما در زیارت عاشورا خود را دارای یک مصیبت عظما و یک مصیبت میدانیم. پس باقی تجارب تلخ زندگی یک مسئله یا مشکل هستند که باید راهکار مقابله با آن را یاد بگیریم نه فاجعه ای ناتوان کننده که در مقابل آن بیچاره و درمانده ایم.
عضو مرکز تحقیقات سلامت معنوی دانشگاه علوم پزشکی ایران در ادامه تاکید کرد: حتی در افراد با نگرانی بالا به خاطر احساس تهدید از کرونا؛ ایامی از زمان خود را در آرامش یا نگرانی پایینی می گذرانند؛ خود را با آن بخش وجودتان یکی کنید و تماماً آن بخش وجودتان شوید. بخش مهمی از این تجربه آرامش حاصل ارتباطی عمیق و با تمام حضور قلب با نیرویی برتر و فرامادی تحت عنوان "خداوند" است. خداوندی مهربان، حکیم، و با مراقبتی لحظه به لحظه.پس برای یادگیری از زندگی؛با خود مهربان باشیم؛به جای ادراک فاجعه، رسالت مان نسبت به دیگران را بیابیم، ارتباط خود با خداوند را نزدیک و عمیق کنیم؛ تا واکنش سازگاری به این تجربه جدید زندگی بدهیم.
انتهای پیام/
