به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان به نقل از روابط عمومی شرکت ذوبآهن، یکی از آرمانهای بسیار بزرگ ایرانیان داشتن صنعت ذوبآهن بود؛ با وجود مشکلاتی که کشورهای خارجی با ایران داشتند حاضر به ارائه این تکنولوژی به کشورمان نبودند اما در نهایت قرارداد احداث ذوبآهن اصفهان در سال ۱۳۴۴ با کشور شوروی سابق منعقد شد و در سال ۱۳۴۶ کلنگ این شرکت عظیم تولید فولاد در اصفهان زده شد.
احداث ذوبآهن در آن زمان و تحت شرایط حاکم بر آن دوران، بزرگترین پروژه صنعتی در کشور بود که ظرف مدت چهار سال کلنگ زنی شد و در سال ۱۳۵۰ اولین بهرهبرداری از کوره بلند شماره یک ذوبآهن انجام گرفت و آرزوی ملی ایرانیان محقق شد؛ ذوبآهن اصفهان چشم همگان را به صنعت فولاد روشن کرد، این مهم به واقع شاهکار بزرگی برای صنعت فولاد کشور به شمار میرود که در اذهان مردم ایران زمین تا همیشه جاودانه است.
با احداث ذوبآهن، استان اصفهان محور تولید فولاد ایران، قرار گرفت، گزینش اصفهان به این علت بود که این استان در مرکز کشور قرار داشت و با آسیبهای مرزی کمتری مواجه بود و همچنین قرارگیری آن در کنار معادن که فاصله آن تا معدن یزد ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر بود و قرارگیری در جوار رودخانه زایندهرود از سایر مزیتهای آن بود. علاوه بر این مزایا، اصفهان شهر صنعتگران ماهر و زبردستی است که در زمینههای مختلف نقشآفرین بودند و تاریخ گواه این موضوع است.
در زمان ساخت ذوبآهن کارشناسان روس هم حضور داشتند اما محور اصلی کار در اختیار صنعتگران، کارگران ماهر و متخصصین و کارشناسان و مهندسین ایرانی بود که با احداث این شرکت خدمات بسیاری را به دیگر صنایع کشور ارائه داد. با ورود ذوبآهن به ایران و تولید ۵۵۰ هزار تن که طرح اولیه روسها بود، طبیعتاً دو محور برای توسعه مورد توجه قرار گرفت.
توسعه ذوبآهن پس از بهرهبرداری اولیه ۵۵۰ هزار تن بود، پس از آن متوجه شدند این کارخانه با امکانات و تجهیزات نصب شده توان افزایش تولید را دارد بر این اساس طرح توسعه ذوبآهن به میزان یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن افزایش یافت که گستره این موضوع در تمامی زمینههای خط تولید ذوبآهن بود.
از آنجایی که ایران، صنعت مادر ذوبآهن را داشت و در کنار آن صنایع کوچکتر تولید فولاد نیز وجود داشتند، برنامهریزی شد که تولید فولاد در آن مقطع به مرز ۵ میلیون تن برسد. بدین منظور شرکتهای کوچکتر در شهرهای دیگر پیشبینی شد که مقاصدی از جمله اشتغالزایی و تولید فولاد در مناطق دوردست و همچنین توسعه صنعت را از شرق کشور به غرب مورد توجه قرار داده بودند. بنابراین در آن موقعیت ذوبآهن اصفهان بود که میتوانست به توسعه صنعت فولاد در اقصی نقاط کشور کمک کند زیرا تنها مرکزی بود که باوجود حضور فعال سرمایههای انسانی متخصص، فرایندهای طراحی، ساخت، نصب و بهرهبرداری را به عنوان شاهکلیدهای توسعه فولاد در درون خود نهادینه ساخته بود. ذوبآهن اصفهان به عنوان شناسنامه تولید فولاد در کشور با استفاده از سنگ آهنی که از معادن استخراج میشد، پروفیلهای ساختمانی اعم از تیرآهن، آرماتور، نبشی، ناودانی و… که محصول نهایی نورد بود، در سبد محصولات خود قرار داد.
فرزندان ذوبآهن اصفهان
ذوبآهن اصفهان در توسعه فولاد و احداث صنایع مختلف نقش بیبدیلی داشت که همگان بر آن واقف هستند. این شرکت در ساخت سایر صنایع نقش مستقیم داشته است. از مهمترین این صنایع میتوان موارد زیر را برشمرد:
فولاد میبد یزد
ذوبآهن اصفهان در دهه ۷۰ و در زمان حضور مهندس صادقی در این شرکت، برای تولید چدن و احداث یک کوره بلند ۵۰۰ مترمکعبی، منطقه میبد یزد را انتخاب کرد. تعدادی از سهامداران برای احداث این واحد شروع به فعالیت کردند.
فولاد مبارکه
یکی دیگر از کارهایی که ذوبآهن اصفهان برای توسعه فولاد کشور انجام داد، نقش بارز آن در همکاری و ساخت بخشی از مجتمع فولاد مبارکه بود که طرح اولیه آن در بندرعباس پیشبینیشده بود. در ابتدای انقلاب مباحث بسیار زیادی مطرح شد که این مجتمع در اصفهان با توجه به مزیتهای این شهر ساخته شود که در نهایت مسؤولان کشوری و وزارت صنایع و معادن وقت با تأسیس فولاد مبارکه در شهر صنعتی اصفهان به عنوان قطب تولید فولاد موافقت کردند و نیروی انسانی متخصص ذوبآهن به آنجا اعزام شد. به تدریج برنامهریزی برای تولید ۵ میلیون تن فولاد انجام شد و واحدهای فولادی دیگر در قالب طرحهای پنجگانه تأسیس شدند.
همچنین طرحهای بسیاری مقرر بود در ذوبآهن اصفهان انجام شود اما شرکت ملی فولاد تصمیم گرفت طرحهای پنجگانه را در شهرهای مختلف اجرا نماید لذا بازسازی مبارکه توسط همین شرکت، طرح سبا و فولاد خراسان با سرمایهگذاری ذوبآهن اصفهان، فولاد میانه توسط خوزستان و در نهایت بازسازی فولاد خوزستان نیز به همین شرکت واگذار شد. بنابراین نقش ذوبآهن اصفهان در توسعه فولاد کشور در چند بخش متمرکز شد که از جمله فولاد سبا برای تولید ۷۰۰ هزار تن ورق با استفاده از آخرین تکنولوژی به روز دنیا جهت تولید اسلب یا تختال نازک بود این فرایند، کاهش حجم سرمایهگذاری در واحد نورد را در پی داشت زیرا تولید ورق پیوسته انجام میگرفت بدین معنا که ماشین ریختهگری تختال نازک رامستقیم روی استندهای نورد میفرستاد و تولید ورق انجام میگرفت که رقم قابلتوجهی صرفهجویی به دلیل پیوسته بودن تولید حاصل میشد.
فولاد خراسان
در سال ۱۳۸۱ تولید ۵۵۰ هزار تن آرماتور در فولاد خراسان انجام شد. سهامدار اصلی، این شرکت سرمایهگذاری آن و ارائه خدمات و انتخاب پیمانکاران توسط ذوبآهن اصفهان انجام میگرفت. در این بخش نیز ذوبآهن با اعزام نیروی انسانی متخصص نقش اساسی در ساخت این مجموعه فولادی داشت.
قروه و همدان
در سال ۱۳۸۱ دو واحد دیگر که عمدتاً نقش انتقال تکنولوژی تولید فولاد را بر عهده داشتند در قروه و همدان ایجاد شدند که واحدهای کوچک ۱۰۰ مترمکعبی با ۷۰ تن تولید چدن بودند. در این دو منطقه نقش ذوبآهن بسیار مهم بود به دلیل اینکه ۴۹ درصد از سهام این دو واحد را شرکت ملی فولاد ایران داشت. ذوبآهن اصفهان در راهاندازی این واحدها از سه منظر نقش داشت که شرکت ملی فولاد ایران سهامدار عمده برخی از واحدهای ساختهشده بود که ذوبآهن اصفهان نیز بخشی از این شرکت به شمار میرفت. بنابراین نقش طراحی، سازندگی و اجرا را بر عهده گرفت.همچنین درخشش تلاشگران اولین شرکت عظیم فولادی (ذوبآهن اصفهان) برای توسعه فولاد کشور و حضور در صنایع مختلف به لحاظ استراتژیک بسیار مهم بود.دیگر نکته به دلیل دارا بودن مواد اولیه (کک وآگلومره)، نقش تأمین خوراک این کارخانهها را در زمان بهرهبرداری بر عهده داشت.
فولاد خوزستان
در سال ۱۳۷۳ ذوبآهن اصفهان در زمینه اعزام نیروی انسانی متخصص به فولاد خوزستان هم کوتاهی نکرد و هر ماه تعدادی از نیروهای انسانی ماهر خود را برای راهاندازی و افزایش تولید فولاد در مجموعه خوزستان به این شرکت فرستاد.
فولاد آلیاژی یزد
در سال ۱۳۷۲ دانیلی ایتالیا، فولاد آلیاژی یزد را احداث کرد. زمان بهرهبرداری آن به دلیل نیاز مبرم به نیروی انسانی متخصص، ذوبآهن اصفهان بار دیگر نیروهای انسانی خود را طی قراردادی به این مجموعه اعزام کرد و پس از آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص بومی، ذوبآهنیهای با غیرت به خانه خود بازگشتند و مجدد بر روی فعالیتهای شرکت و تولید یکمیلیون و ۹۰۰ هزار تن، و پس از آن نیزطرح توسعه سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن متمرکز شدند و این طرحهای توسعه توسط متخصصین کارخانه و پیمانکارانی که تربیت کرده بودند ادامه یافت.
ذوبآهن به عنوان یک صنعت مادر در کشور به ویژه از بُعد اقتصادی، تولید فولاد و بینیاز نمودن ایران از واردات آهن، اهمیت دارد. این شرکت به دلیل دارا بودن مواد اولیه، سوخت و نیروی انسانی متخصص نقشآفرین بود. کشورهایی که صنایع سنگین مانند ذوبآهن دارند در تمامی زمینهها توسعه مییابند، در کنار اینکه وجود ذوبآهن سبب توسعه صنعت فولاد در کشور شد و تولید آن بحمدالله… در حال حاضر به ۲۱ و چهاردهم میلیون تن رسید و ظرفیتسازی برای ۳۵ میلیون تن نیز صورت گرفته است.
همچنین در برنامه چشمانداز ۱۴۰۴ کشور، دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال دیده شده است. دیگر صنایع مانند نفت، گاز، سیمان و… در کنار ذوبآهن نقش توسعه خود را در کشور نشان دادند. اصفهان قبل از ذوبآهن با وجود صنایع کوچک، صنعتی بود اما توسعه صنعتی این شهر توسط صنایعی که در کنار واحدهای بزرگ تولید فولاد خلق شدند شکل گرفت و در واقع از برکت وجود این صنعت مادر، اصفهان چهره نوینی از خود عرضه کرد.
این نقش غیرمستقیم ذوبآهن اصفهان در توسعه صنعت فولاد کشور و سایر صنایع، همه را مرهون این شرکت بزرگ نموده و مزیتهای بسیاری را در صحنه بزرگ صنعتی کشور ایجاد کرده است و افتخار بزرگی برای کشور جمهوری اسلامی ایران است. انشاا… با توکل به خدا به زودی ظرف چند سال آینده شاهد تولید ۵۰ میلیون تن فولاد در کشور باشیم. هر کدام از این صنایع، فرزندان باوفا و صدیق ایران بودند که در جایجای نقشه پهناور کشور پایهگذاری شدهاند و نقشی در توسعه فولاد کشور دارند.
نقش ذوبآهن اصفهان در معادن
یکی از دلایلی که ذوبآهن اصفهان در ایران پایهگذاری شد دارا بودن مزیت نسبی و غنی بودن کشور از معادن زغالسنگ و سنگآهن بود. اگر چه در دنیا بسیاری از کشورها هستند که مواد اولیه ندارند اما از تکنولوژی برخوردار هستند و تولید فولاد را انجام میدهند. در سال ۱۳۴۴ که قرارداد ساخت ذوبآهن منعقد شد، توسعه معادن و قابل بهرهبرداری نمودن آنها و اکتشاف پهنههای معدنی ایران توسط کشور شوروی سابق انجام گرفت. بنابراین معادن و بنادر برای تأمین برخی از مواد اولیه که به دلایلی از خارج وارد میشد و همچنین شرکتهای تولیدی همه زیر چتر شرکت ملی فولاد قرار داشتند که صاحب صنعت فولاد کشور بود.
اما به تدریج که توسعه و تغییرات ساختاری در مالکیتها انجام شد متأسفانه ذوبآهن اصفهان به عنوان پیشکسوت صنعت فولاد کشور برای تأمین مواد اولیه با مشکل مواجه شد. مواد اولیه که خوراک این صنعت تولید فولاد است متأسفانه به صورت خام صادر میشود و این موضوع مشکلآفرین است. در حال حاضر تکنولوژی تبدیل مواد خام را به محصول نهایی و دریافت ارزش افزوده را دارا هستیم که خوشبختانه وزارت صنعت، معدن و تجارت با برنامهریزیهای مدون درصدد جلوگیری از خام فروشی است. یکی از معادن سنگآهن را نیز در اختیار ذوبآهن اصفهان قرار دهند که این شرکت دچار کمبود مواد آهنی نباشد.
نقش ذوبآهن در تربیت نیروی انسانی
ذوبآهن اصفهان علاوه بر ایفای نقش در تولید فولاد کشور و همکاری با سایر صنایع؛ در زمینه تربیت نیروی انسانی متخصص نیز نقش بارزی ایفا کرده است. در حال حاضر در هر جای ایران متخصصینی که محور اصلی صنعت کشور هستند به نوعی با ذوبآهن در ارتباط میباشند. آنان دوران کارآموزی، خدمت سربازی، استخدام و… را به نحوی از این کارخانه عظیم آغاز کردند. لذا یکی از کمکهای زیربنایی ذوبآهن، تربیت نیروی انسانی متخصص و تزریق آن به بدنه صنایع مختلف بود. همچنین بعد از اجرای اصل ۴۴ که واگذاری صنایع و سایر شرکتها به بخش خصوصی مطرح شد بسیاری از نیروهای انسانی که محور کارخانههای تولیدی در زمینههای مختلف هستند در صحبتهای خودشان عنوان میکنند که تجربه حضور در ذوبآهن اصفهان، موفقیت آنها را در شغل فعلی رقمزده است. این افراد سفیران این کارخانه مادر صنعتی در جای جای ایرانزمین به شمار میروند.
مهمترین مزیتهایی که بیش از نیمقرن ذوبآهن اصفهان به کشور هدیه داد
معمولاً وقتی میخواهند از باب تجربه، تخصص و پیشکسوت بودن افراد را محک بزنند به سن و سال آنها توجه میکنند. مزیتهایی که طی این بیش از نیم قرن برای کشور ایران به ارمغان آورده شد این است که با ساخت و راهاندازی صنعت ذوبآهن اصفهان، اعتماد به نفس افراد صنعتی افزایش یافت، مدیران فنی بسیاری آموزش دیدند و منشأ اثر شدند. مجموعه ذوبآهن اصفهان به عنوان یک دانشگاه کاربردی با قدمت بیش از ۵۰ سال در مقابل سایر صنایع مزایا و دستاوردهای قابلتوجهی را برای کشور به ارمغان آورده است. رشدی که صنعت کشور در این ۵۰ سال در کنار ذوبآهن اصفهان کسب نموده قابل تحسین است. تکنولوژیهای خوبی در کنار ذوبآهن داشتیم، طرح قائم به عنوان تولید آهن اسفنجی در کنار روشهای متداول دنیا است و صاحبامتیاز آن کشور جمهوری اسلامی ایران است.
نقش ذوبآهن اصفهان در شهرسازی
زمانی که ذوبآهن در ۳۵ کیلومتری شهر اصفهان در دشت طبس مقرر شد تأسیس شود بحث اولیه این بود که در کنار ذوبآهن یک شهرک صنعتی داشته باشیم که نیروهای متخصص را در کنار ذوبآهن به دو دلیل اسکان دهیم: هزینه حمل و نقل زیادی به شرکت تحمیل نشود و دیگر اینکه کارکنان با اسکان در جوار شرکت هر لحظه که نیاز باشد میتوانند در کمترین زمان در کارخانه حضور یابند و مشکل مسکن نیز نخواهند داشت.
با توجه به اینکه اسکان نیروی انسانی شرکت جزء برنامههای مهم ذوبآهن بود دو منطقه را انتخاب کرد، ابتدا شهرک صنعتی واحد بود که اولین شهرک در جوار صنعت در کشور محسوب میشد و متخصصین ذوبآهن همراه با کارشناسان روس در آن اقامت داشتند، سپس کلنگ شهر فولادشهر در سال ۱۳۴۶ و در شش کیلومتری ذوبآهن زده شد. در کنار آن ساخت منازل، امکانات شهری و… مطرح شد. نیروهایی که در ابتدا کار ساخت ذوبآهن را انجام میدادند، ساخت منازل شهر فولادشهر را نیز به صورت همزمان بر عهده گرفتند.
در ذوبآهن علاوه بر کارگاههایی که ساخت قطعات و تجهیزات کارخانه را انجام میدادند در واحد ساختمانی تجهیزاتی وجود داشت که کارهای مربوط به پیش ساختههای منازل مسکونی به صورت انبوه در آن انجام میگرفت، این پیش ساختهها را پس از ساخت به فولادشهر حمل میکردند و در آنجا سریع از طریق این قطعات برجها و ویلاها ساخته و به کارکنان در عرض چندین ماه تحویل داده میشد. این شهر بزرگ یادگاری از ذوبآهن اصفهان است که به دست توانای کارکنان ذوبآهن اصفهان ساخته شد.
همین کار بزرگ الگویی برای ساخت منازل پیش ساخته در کشور شد. ذوبآهن پس از اتمام کار ساخت منازل فولادشهر در تولید پیش ساختهها و ارسال به سایر نقاط مختلف کشور نقشآفرین بود. قبل از اینکه کار ساخت شهر فولادشهر به پایان برسد کارکنان در اصفهان ساکن بودند. اتوبان ذوبآهن قبلاً یک جاده دو طرفه بود و حوادث ناگواری داشت با احداث ذوبآهن در ۳۵ کیلومتری اصفهان، اتوبان فعلی با سرمایهگذاری توسط کارخانه ساخته شد. موجشکنهای فعلی نیز که اطراف باند اتوبان ذوبآهن نصبشدهاند توسط این شرکت سرمایهگذاری و تولید شد و برای نصب به اداره راه و ترابری تحویل داده شد.
ذوبآهن اصفهان با ساخت مراکز تفریحی، سیاحتی و اقامتی در شهرهای مختلف نیز علیرغم توجه به مسأله رفاه پرسنل در رونق صنعت گردشگری و اقتصاد شهرهای مختلف نیز نقش مؤثری داشته است. به عنوان مثال شهرستان چادگان با تأسیس مراکز رفاهی ذوبآهن در ایران شناخته شد و از رونق اقتصادی خوبی برخوردار است. قبلاً موسسه خیریه قائم رضا متعلق به ذوبآهن بود و در امور خیریه نیز نقش داشت که انشاا… همیشه پایدار باشد و در کنار تولید محصولات فولادی با برند مطرح جهانی، نقش اجتماعی و فرهنگی خود را همچون گذشته در کارنامه ایرانزمین ثبت نماید.
انتهای پیام/۶۳۰۸۶/ج/