به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری فارس، مجموعه تالار محراب از سالن‌های زیر مجموعه اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در سال اخیر تلاش زیادی برای مرمت و بازسازی و رفع نواقص سالن‌ها و جذب مخاطب و اجراهای با کیفیت آن شده است.
ابراهیم گله‌دارزاده مدیر تالار سال‌هاست برای کیفیت بخشی به این سالن تلاش می‌کند و امسال خوشبختانه وضعیت این سالن به جایی رسیده که اجراهای پرمخاطبی هم در آن به صحنه رفتند. سالن‌ها مرمت و همینطور کافه تریای مجموعه در حیات راه افتاده است و جنب و جوش خاصی به تالار بخشیده است.
گله دار زاده نویسنده، کارگردان و مدرس دانشگاه است و تا امروز کارنامه پرباری در حوزه مدیریت و پژوهش تئاتر داشته است که عناوین زیر بخشی از این فعالیت‌ها است: مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی، رئیس مجموعه تئاتر محراب، نویسنده کتاب‌های؛ پژوهشی در اسطوره‌شناسی سیاه و شش نمایشنامه همراه، مدیر روابط عمومی مرکز توسعه رسانه‌های دیجیتال، مدیر روابط عمومی نمایشگاه بین‌المللی رسانه‌های دیجیتال، مدیر روابط عمومی مرکز فرهنگی هنری انقلاب اسلامی، معاون فرهنگی برج آزادی، معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز، عضو شورای حمایت از هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیر کارگروه تخصصی برآورد بودجه هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، داور و عضو هیات انتخاب جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، عضو ستاد اجرایی جشنواره بین‌المللی فجر و داور جشنواره‌های متعدد و اکنون نیز به عنوان مدیرعامل انجمن تعزیه ایرانیان افق‌های تازه‌ای را برای رشد و پویایی این عرصه در نظر گرفته است.
درباره مسائل مختلف مربوط به تالار محراب تا احیای تعزیه و شبیه خوانی در ایران با او به گفت وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانیم:
*به عنوان اولین سوال بفرمایید آیا فرصتی برای ضدعفونی کردن تالار محراب در این ایام و آماده سازی آن پس از اپیدمی ویروس کرونا پیدا کردید یا خیر؟
ما برنامه برای تمیز کاری و ضدعفونی سالن کردیم در این چند روز هم با توجه به کم شدن تردد در سالن، لغو اجراها و تمرینات این فرصت برایمان ایجاد شد بنابراین به نظرم فضا الان آماده شروع کارها است اما بهرحال با شیوع این بیماری در جامعه صلاح نیست که اجراها آغاز شود و ما هم منتظر هستیم و تابع سازمان‌های بهداشتی، وزارت بهداشت و تصمیمات وزارت ارشاد هستیم و بعد از دستور مجدد دو مرتبه به اجراها باز خواهیم گشت.
*آقای گله دار زاده چند کار در این اسفند ماه روی صحنه بود که به لغو آنها در این شرایط منجر شد؟
ما یک کار را شروع کرده بودیم از آقای تفرشی که اواخر اجرایشان بود و یک کار هم به نام «کابوس‌های مرد مشکوک» قرار بود به تازگی اجرایش آغاز شود که این کار جدید اصلا اجرایش را آغاز نکردیم.
الان یک مقدار شرایط برای اجرای کار خانم دشوارتر شد چون بقیه کارها شاید چند روز از اجرایشان باقی مانده بود و هماهنگ کردن این کارها ساده تر است اما کار خانم رضی را باید دومرتبه برنامه ریزی کنیم.
ما همانطور که می دانید تقریبا شش ماه پیش برنامه سال جدیدمان را اعلام کردیم و طبیعتا آن برنامه را نمی‌توان تغییر داد چرا که ریخته شده است حال می‌بایست پس از عادی شدن شرایط دو مرتبه برنامه ریزی کنیم. ممکن است من الان یک زمانی را خالی کنم اما گروه در آن شرایط نتواند به اجرا برود باید با هم صحبت کنیم در این زمینه اما در نهایت جدول برنامه‌های سال آتی تغییر نخواهد کرد ممکن است کارها دو اجرایی شود یا ساعت‌ها دست کاری شود اما جدولی که از قبل اعلام کردیم، تغییر نمی‌کند.
*امسال تالار محراب برنامه ریزی برای تجهیز و مرمت سالن‌ها، حیات و سایر فضاهای این مجموعه که تا حدودی بخشی از آن را هم اطلاع رسانی کردیم. حال شرایط به چه صورتی است آیا همه فضاها شامل این مرمت و تجهیز شده است؟
بله ما تقریبا در طول امسال کارهایی را که وعده کرده بودیم و پروژه‌های نیمه کاره مثل بهینه سازی سالن و فضای مشاعات را انجام دادیم اما برای سال جدید 99 قرار است روی سالن کوچک مجموعه تمرکز کنیم که به امید خدا اگر بشود براساس تفاهماتی با وزارت خانه انجام دادیم، قرار است از تیر یا مرداد ماه پروژه مرمت سالن کوچک هم انجام شود.
قرار است بخش‌های ورودی سالن، صندلی‌ها،کفپوش، دیوارها و پشت صحنه را کار کنیم ولی در هر حال سالن کوچک ما به لحاظ پشت صحنه مشکل خاصی ندارد
ابتدا قرار است بخش‌های ورودی سالن، صندلی‌ها،کفپوش، دیوارها و پشت صحنه را کار کنیم ولی در هر حال سالن کوچک ما به لحاظ پشت صحنه مشکل خاصی ندارد و اتاق فرمان به روز و خوبی دارد و نور و صدایش مناسب است اما وسایل استفاده شدنی مثل صندلی‌ها در طی این سال ها مستهلک شده‌اند و فضاهای عمومی ، لابی و ... نیاز به بازسازی دارد. سعی می‌کنیم سال آتی روی این مسائل تمرکز کنیم تا سالن کوچک هم مثل سالن بزرگ شرایط خوب و ایده‌آلی را کسب کند.
*اجراهای محراب برای سال آتی از چه تاریخی آغاز می‌شود؟
طبق برنامه‌ای که ریختیم اجراها در محراب از ششم فروردین ماه آغاز خواهد شد ، اولین اجرایمان نمایش باباکرم نوشته و کارگردانی وحید شاهینی است و تقریبا برنامه‌ها تا پیش از ماه محرم سال آتی مشخص است که در این دوره رپرتوآر نمایش‌های سنتی به صورت پیوسته با نمایش‌هایی که در جشنوره آیینی سنتی قبل اجرا شده اما اجرای عموم نرفته بودند، خواهد بود. این کارها به طور پیوسته از شش فروردین تا پیش از محرم برنامه ریزی و اجرا می‌شوند.
*تالار محراب امسال نسبت به گذشته شرایط خیلی بهتری را داشت با توجه به مرمت فضا و سالن‌ها، میزان استقبال گروه‌ها از اجرا در این سالن‌ها و فضای بهتر اجراها آیا آماری از مخاطبان محراب الان وجود دارد؟
تعداد عددی الان خاطرم نیست اما درصد زیادی امسال مخاطب داشتیم چندین سال پیش که با یک برنامه ریزی شروع به کار در این سالن کردیم آنقدر وضعیت مخاطب اسفناک بود و مخاطبان کمی مجموعه داشت که الان چندین برابر شدنش هم شاید عادی باشد، اما از حساب درصدی خیلی تحول بزرگی امسال اتفاق افتاده است. ما در حوزه تماشاگر از بین سالن‌های خلوت تهران تبدیل به یک سالن معمولی شدیم که مخاطبانش بدون مشکل هر روز به آنجا مراجعه می‌کنند ، نمایش‌ها را تماشا می‌کند.
هر زمان که ما نمایشی داشتیم و با یک اثر ویژه با کارگردان شناخته شده کار کردیم با انبوه مخاطب هم روبه رو شدیم و این تقریبا استقبال چندین برابری نمایش‌های تماشاخانه دیگر نه برای ما شگفت انگیز و نه غیر معمول است و خیلی اتفاق عادی برایمان شده است و خداراشکر شرایط از آن وضعیت گذشته برگشته است و نمی‌خواهم به نوعی کلمه احیا را به کار ببرم اما به نوعی کارها احیا شد.
خوشبختانه اصالت تالار محراب برای معرفی جوانان حفظ شده است و اینجا محلی برای رویش جریان نو هنر نمایشی ایران و احیای هویتش باشد
نکته دیگر هم این است که خوشبختانه اصالت تالار محراب برای معرفی جوانان حفظ شود تا محلی برای رویش جریان نو هنر نمایشی ایران احیا و هویتش را حفظ کند و مادامی که امروز جوان و جوانتر شده و الان بیش از هشتاد درصد گرو‌ها از کارگردانان تا بازیگران جوان هستند و خود این امر یک اتفاق فرخنده برای یک تماشاخانه است.
*لطفا درباره برنامه‌های ویژه سالیانه تان هم برایمان بگویید آیا قرار است به لحاظ سنتی و آیینی هم پیشرفتی و برنامه‌ای در این راستا داشته باشید؟
برای ایام محرم برنامه‌های ویژه داریم که شاید زود باشد درباره آن صحبت کنیم اما برنامه ریزی صورت گرفته است. مجالس تعزیه خوبی تدارک دیده شده است چندین مجلس خاص تعزیه با حضور پیشکسوتان و نشست‌های تخصصی در زمینه تعزیه خواهیم داشت.
در طول سال نیز به جز محرم ما نشست‌های نقد و بررسی و تخصصی را خواهیم داشت بنابراین برنامه ریزی می‌کنیم که اگر بشود به صورت چند هفته یک بار مجالس شبیه خوانی هم از اردیبهشت ماه داشته باشیم تا به محرم بپیوندد و این محفل و فضا آماده شود که اگر گردشگر و مخاطبی علاقه مند هنر نمایش ایرانی است و برنامه خود را بخواهد انتخاب کند یک جایی برای دیدن این دست کارها داشته باشد.
برنامه ریزی می‌کنیم اگر بشود به صورت چند هفته یک بار یا یک ماه یک بار ،مجالس شبیه خوانی از اردیبهشت ماه دایر باشد
بهرحال ما در حال حاضر جایی برای دیدن این دست کارهای شبیه خوانی و تعزیه در کشور نداریم و مکانی برای اینکه به میراث فرهنگ ناملموسمان توجه کنیم نداریم پس یکی از کارهایی که باید صورت بگیرد این است که منسجم و با برنامه یک نهاد و تالاری به این قسم کارها توجه کند و این کارها قسمی هم نیاز به حمایت‌های مالی بیشتری دارد از جمله بخش‌هایی مثل میراث فرهنگی و اداره کل هنرهای نمایشی حمایت داشته باشند.
البته از حق نگذریم واقعا تاکنون اداره کل هنرهای نمایشی ما را تنها نگذاشته است و کمک داشتند حتی خود این پروژه‌ای که گفتم بدون حمایت آنها انجامش دشوار می‌شود اما همانطور که دل بریدیم و چشم از فضای دانشگاهی گرفتیم.
*بله البته در این سال‌ها درس هنر نمایش‌های ایرانی هم از مفاد درسی دانشجویان حذف شده است...
بله بهرحال در سال‌های اخیر درس نمایش های ایرانی را از دانشگاه حذف کردند انگار همه هنر نمایش عالم محدود به چند کشور اروپایی می‌شود و انگار همه دنیا باید همان سبک باشند و همان آثار را بخوانند و به این سنت اروپایی تأکید دارند که همان کارها انجام شود گویی هیچ سنتی در جهان جز این سنت اروپایی وجود ندارد.
پس وقتی دانشگاه به هنر این سرزمین و سنت‌های نمایشی نگاه نمی‌کند ناگزیر دستمان برای یاری به سمت وزارت فرهنگ و ارشاد و میراث فرهنگی یعنی جاهایی که اصالتاً به فرهنگ توجه دارند باید برود تا ما هم بتوانیم این میراث فرهنگی را نگه داریم.
این همه دقتی که ما برای حفظ سنت‌های نمایشی چند کشور اروپایی مثل لهستان، آلمان، ایتالیا و فرانسه و ... داریم ای کاش یک دهم هم به حفظ و اشاعه سنت‌ها و هنرهای سرزمین خودمان به خرج می دادیم
نمایش‌های سنتی ما تفاوتی با بناها، مساجد، کاخ‌ها، کتاب‌های تاریخ ایران ندارد ، اینها همه یک میراث فرهنگی سرزمین است من نمی‌دانم این همه دقتی که ما برای حفظ سنت‌های نمایشی چند کشور اروپایی مثل لهستان، آلمان، ایتالیا و فرانسه و ... داریم ای کاش یک دهم هم به حفظ و اشاعه سنت‌ها و هنرهای سرزمین خودمان به خرج می دادیم.
کمتر کشوری در دنیا شاید باشد که به میراث هنری یک سرزمین دیگر بیش از میراث سرزمین خودش توجه کند ولی در کشور ما این امر معمول است همه هم چشم پوشی کردیم و توجه چندانی بدان نداریم و رفته رفته این هنر و میراث فرهنگی عظیم در این سرزمین فراموش و خاموش می‌شود و این امر ترسناکی است.
این برنامه‌هایی که ما برای سال بعد تدارک دیدیم هم یک نوع تلاش برای حفظ آخرین بارقه‌ها و شعله‌های این هنر است که باقی مانده است.
*تعزیه چه جایگاهی در این برنامه شما دارد؟
خیلی زیاد، ما از اردیبهشت ماه تلاشمان این است که مجالس شبیه خوانی‌مان هفتگی برگزار شود اما بهرحال برگزاری هفتگی همت بالا و کمک زیاد می‌خواهد که امیدواریم محقق شود اگر محقق نشد باز سعی می‌کنیم که ماهی یک بار را مجالس داشته باشیم که این شبیه خوانی هم منظم جایی برای عرضه و اجرا داشته باشد.
متاسفانه مجالس شبیه خوانی هم عین دیگر مجالس سنتی قدیمی و مذهبی‌مان بی توجهی تاریخی صورت گرفته است. خیلی از این مجالس شبیه خوانی نسخ‌شان وجود دارد و سال‌های سال خوانده شده و شاید الان چند دهه است که فراموش شده و گرد خاموشی روی آنها نشسته است ، بسیاری از شبیه خوانان حتی پیشکسوتان هم آواز و سبک و سیاق این تعزیه ها و شبیه خوانی‌ها را فراموش کردند ، احیای این مجالس شبیه خوانی بخشی از پروژه بزرگ توجه به میراث هنری ایران است.
انتهای پیام/
