به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، قدمت دانشگاه‌های ایران به قبل از اسلام بر می‌گردد و دانشگاه جندی شاپور و مدارس دینی و حوزه‌های علمیه از جمله این مراکز آموزش عالی با قدمت زیاد در کشور هستند. اولین دانشگاه به سبک جدید که برگرفته از تجربیات غرب بود توسط میرزا تقی خان امیرکبیر با عنوان «دارالفنون» در تهران تاسیس گردید.
دارالفنون همان پلی‌تکنیک است که در سال ۱۲۳۵ اولین فارغ التحصیل را تحویل جامعه داد و گذاشتن نام این سردار بزرگ سازندگی ایران بر روی دانشگاه پلی تکنیک پس از انقلاب اسلامی ایران نیز قاعدتاً بر همین اساس بوده است و این افتخار بزرگی برای دانشگاه ما می‌باشد.
براساس فرمایش مقام معظم رهبری این دانشگاه مادر دانشگاه‌های صنعتی کشور است و قدمت این دانشگاه مربوط به سال ۱۳۰۷ است.
در ابتدا هنرسرای عالی فنی با همکاری آلمان‌ها در سال ۱۳۰۷ تشکیل و بعدها در سال ۱۳۳۶ از ادغام هنرسرای عالی و مدرسه عالی ساختمان با همکاری یونسکو دانشگاه پلی تکنیک تاسیس شد.
در حال حاضر در دانشگاه‌های صنعتی با چندین دهه پیشینه و قدمت در کشور وجود دارند که به عنوان برندهای ملی و شناخته شده بین‌الملی هستند که دهها هزار نخبه را روانه جامعه و بازار کار کرده است. در این راستا خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس درباره اینکه «دانشگاه‌های صنعتی در برخی استان‌ها را تجمیع کنید» با چند نفر از مسؤولین کشور به گفت‌وگو نشست.
ادغام دانشگاه‌های صنعتی کار مطلوبی نیست
محمد رضا نجفی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در کلیت و حالت فراگیر این موضوعی نیست که بتوان بدون بررسی هزینه و فایده آن تصمیمی عمومی، جامع و عاقبت اندیشانه گرفت، می‌گوید: هر کدام از این مراکز دانشگاهی مانند پلی تکنیک، شریف و غیره چندین دهه پیشینه و قدمت دارند، برندهای ملی و شناخته شده بین‌المللی کشور هستند، هویت بخش و مهد تربیت و آموزش دهها هزار نفر از نخبگان کشور هستند و تجارب و سرمایه‌های بی‌نظیری را در خود خلق و تجمیع کرده‌اند، حفظ و توسعه این سرمایه‌ها باید وجهه همت همه باشد.
وی معتقد است: وجود این دانشگاه‌های صنعتی با رویکرد و مزایای متفاوتی که دارند به نوعی موجب ایجاد رقابت سالم و مولد و همچنین وجود ابزار سنجش، مقایسه‌ای و انتخاب می‌شوند. در دنیا و کشورهای توسعه یافته و صنعتی چیزی تحت عنوان ادغام دانشگاه‌های صنعتی وجود ندارد که منجر به گستره بسیار آن شود به گونه‌ای که برنامه‌ریزی، مدیریت، کنترل و نظارت رقابت و حق انتخاب را زایل کند.
نجفی می‌گوید: به نظر من ادغام دانشگاه‌های صنعتی با یک دیگر کار مطلوبی به نظر نمی‌رسد، مراکز آموزشی باید رقابتی باشند تا برای ارتقاء سطوح عملکردی، جذب دانشجویان و سهم بیشتر از تولید علم و تکنولوژی در کشور یا حتی جهان پویایی و تحرک بیشتری شکل بگیرد، این رقابت باعث می‌شود دانشجویان نیز برای امکان ورود به تناسب امکانات خود گزینه و انگیزه رو به تزایدی یابند. دانشگاه‌های صنعتی کشور با دهها هزار دانش آموخته و در حال تحصیل، بخشی از هویت فارغ‌التحصیلان را شکل می‌دهند. دانشگاه‌ها فضا و اتمسفر سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خود را دارد و این نیز زمینه مهمی برای انتخاب دانشجویان است.
تجمیع دانشگاه‌های صنعتی اقتصاد ایران را متحول می‌کند
و اما در ادامه جبارعلی ذاکری رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است: ایده تجمیع دانشگاه‌های صنعتی در استان‌ها ایده بسیار خوبی است؛ ما قبلاً این موضوع را مطرح کردیم و با بررسی‌هایی که در کشورهای دیگر از جمله فرانسه اتفاق افتاد کار را شروع کردیم و حدود سه ماه قبل ۵ دانشگاه صنعتی کشور همکاری خود را اعلام و در دفتر وزیر با حضور وی اعلام موجودیت کردند. هدف اصلی این است که هم‌افزایی بین دانشگاه‌ها و ارتباط با حوزه صنعت صورت بگیرد که این موضوع هم در ارتباطات بین‌الملل و هم در جایگاه بین‌المللی دانشگاه‌ها تاثیر بسیار مطلوبی خواهد داشت؛ البته هدف از تجمیع دانشگاه‌های صنعتی در استان‌ها به این معنی نیست که ترکیب فیزیکی آنها در راستای ساختارهای نظام آموزش عالی انجام شود.
رئیس دانشگاه علم و صنعت می‌گوید: هر دو ماه یکبار جلسات شورای راهبردی دانشگاه‌ها موضوعات مختلف درباره ارتباط با حوزه صنعت و نحوه مشارکت را بررسی می‌کنند. موضوعی تحت عنوان ساماندهی واحدهای کوچک در وزارت علوم تصویب و ابلاغ شده که قرار است در این طرح در شهرستان‌ها واحدهای کوچکتری را راه‌اندازی کنند که در قالب دانشگاه‌ها یا مجتمع‌های آموزش عالی به فعالیت بپردازند. درواقع تجمیع دانشگاه‌های صنعتی در سطح کشور می‌تواند اقتصاد ایران را متحول کند.
ذاکری درباره تجمیع دانشگاه‌های صنعتی می‌افزاید: مقوله تجمیع دانشگاه‌های صنعتی امروز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و این موضوع در دنیا شکل گرفته و هم‌افزایی دانشگاه‌هایی که هدف و رسالت مشترک و ساختارهای شبیه به هم دارند. درواقع مجموعه‌هایی هستند که امکان استفاده از ظرفیت و پتانسیل‌های همدیگر را دارند که با ادغام و ترکیب فیزیکی مجموعه‌ها تفاوت دارد که دانشگاه‌ها از این طریق یک هویت واحد پیدا می‌کنند و بر این مبنا پیش می‌روند که امیدوارم این امر در بلند مدت محقق شود. این بحث مختص دانشگاه‌های استان تهران نیست و دانشگاه صنعتی اصفهان نیز در این عرصه حضور دارد. امیدوارم مقدمات کار برای تحقق اهداف و همکاری‌ها محقق شود و ما براساس الگوهای موفق حرکت می‌کنیم.
باید آثار مثبت و منفی ادغام دانشگاه‌های صنعتی سنجیده شود
در ادامه گفت‌‌وگویی با محمد حسین فرهنگی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی داشتیم که وی درباره اینکه ادغام دانشگاه‌های صنعتی موضوع ساده‌ای نیست که بتوان در یک نگاه اظهارنظر کرد، می‌گوید: این موضوع نیاز به تحقیق و بررسی دارد. باید پیگیر این موضوع باشیم که آیا نیاز است برندهای دانشگاه‌های صنعتی کشور که در جایگاه جهانی و آثارکارکردهای بین‌المللی قرار دارند با یکدیگر ادغام شوند. بعید می‌دانم غیر از تهران و اصفهان در جای دیگری از کشور دانشگاه صنعتی داشته باشیم.
این نماینده مجلس معتقد است: اگر در تهران دانشگاه‌های چندگانه را که هر کدام یک برند علمی هستند و از جایگاه علمی ممتازی برخوردار هستند را ادغام کنیم هم‌افزایی ایجاد می‌کند یا برعکس باعث افت جایگاه علمی در حوزه صنعت می‌شود؟بنابراین به راحتی نمی‌توان درباره این موضوع اظهارنظر کرد و باید آثار مثبت و منفی سنجیده شود و درنهایت جمعی‌بندی شود که آیا به صلاح است یا نه. با وجود مقاومت‌هایی که برای این کار صورت می‌گیرد قطعا اعضای هیأت علمی و نخبگان که در دانشگاه‌های صنعتی هستند مخالف این موضوع خواهند بود. در گذشته چنین مواردی وجود داشته که باعث شده طرح به سرانجام نرسد و هزینه‌های زیادی برای دانشگاه و جامعه علمی کشور ایجاد کند.
ادغام دانشگاه‌های صنعتی ضرورتی ندارد
با این اوصاف صحبتی با سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر داشتیم که وی در این باره می‌گوید: بحث ادغام دانشگاه‌های صنعتی در آموزش عالی نبوده در صورتی که آمایش سرزمینی و آمایش آموزش عالی داریم که این طرح در دولت و وزارت علوم مطرح است و در شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن تاکید شده است. در بعضی از کشورها به دلایلی دانشگاه‌های صنعتی با یکدیگر ادغام شده‌اند که اکثراً این کار را نمی‌کنند. حدود ۸-۱۰ سال قبل تعداد زیادی مجوز به دانشگاه‌ها داده شد که از حد استاندارد گذشت و باعث شد تا کیفیت دانشگاه‌ها پایین بیاید. از طرف دیگر تعداد دانشجویان ورودی از لحاظ مسائل جمعیتی مثل تعداد جوانان، دانش‌آموزان و دانشجویان کم شد و درواقع آموزش عالی دانشگاه‌ها را زیاد کردیم و با توجه به ورودی دانشجویان با مشکلاتی مواجه شدیم.
دانشگاه‌های تازه تاسیس به سمت دانشگاه های قدیمی تر بروند
معتمدی می‌گوید: دانشگاه‌هایی که در یک شهر یا استان تازه تاسیس هستند بهتر است به سمت دانشگاه‌های قدیمی‌تر بروند و با آنها ملحق و ادغام شوند که قاعدتاً دانشگاه‌های قدیمی برند بالاتری دارند که به نفع‌شان است. به نظر من ضرورتی ندارد که دانشگاه‌های صنعتی قدیمی یا دانشگاه‌های قدیمی که سابقه طولانی دارند بخواهند با هم ادغام شوند چون سودی برای کسی ندارد فرض کنید دانشگاه امیرکبیر با شریف ادغام شود چه سودی برای دولت و جامعه خواهد داشت. زمانی بهتر است دانشگاه‌ها با هم اذغام شوند که رنکنیگ در دنیا بالا برود که این هم تفاوت زیادی نمی‌کند چون رنکینگ‌ها براساس شاخص‌های نسبی است، درست است تعداد مقالات و اساتید جمع می‌شوند اما مقالات تقسیم بر اساتید می‌شوند و در نتیجه این کار سود و منفعتی ندارد.
انتهای پیام/
