عبدالمهدی مستکین، مدیر بخش فرهنگ کمیسیون یونسکو در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس درباره پیگیری مخاطبان خبرگزاری فارس و درج یک مطلب در «فارس من» با عنوان «مصادره مفاخر ایرانی از جانب کشورهایی مثل ترکیه» با اشاره به ۸ معیارِ یونسکو برای معرفی شخصیت‌های برجسته کشورها اظهار داشت: شخصیت معرفی شده باید از نظر منطقه‌ای شناخته شده باشد. به این معنی که دست‌کم در چند کشور از بُعد مختصات جغرافیایی اشتهار داشته باشد.
وی تصریح کرد: سال تولد یا وفات آن شخصیت و رویداد مضربی از ۵۰ یا ۱۰۰ باشد و با دوره دو ساله یونسکو انطباق داشته باشد؛ همچنین «آثار زندگی فعال» آن شخصیت باید کاملا مشهود باشد. به بیانِ دیگر آثار علمی، آموزشی و فرهنگی او بسترساز یک جریان فکری و فرهنگی ماندگار در عرصه منطقه‌ای و جهانی باشد. مثلا آثار ابن‌سینا در حوزه طب و فلسفه به ویژه کتاب «قانون و شفا» تاثیر بسزایی در تکوین و توسعه علم طب و فلسفه ارسطویی در جهان شد یا کتاب «الحاوی» اثر زکریای رازی یا «حکمت الاشراق» از شیخ شهاب‌الدین سهروردی از نمونه‌های برجسته در معرفی زندگی فعال آن شخصیت‌های جهانی به نام ایران زمین بوده است.
مستکین چهارمین معیارِ یونسکو برای معرفی شخصیت‌های جهانی کشورها را تاثیر شخصیت و آثار فرد معرفی شده نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد صلح و دوستی، رواداری، مدارا، گفت‌وگو و تقارب فرهنگی دانست و با بر شمردن نمونه‌هایی گفت: برای نمونه، آثار سعدی، حافظ و ابوسعید ابوالخیر، میرسیدعلی همدانی و ناصرخسرو که همگی به نام ایران در فهرست مشاهیر جهانی ثبت شده‌اند، همیشه مرجع و محملی برای دوستی و گفت‌وگوی بین فرهنگی در بستر قرن‌های متمادی بوده‌اند. یکی از محوری‌ترین معیارهای یونسکو برای درج نام مشاهیر در فهرست جهانی، عضویت و پیوستن چند کشور به پرونده آن شخصیت است. این معیار در راستای ترویج و تقارب بین فرهنگی بین ملت‌هاست که یونسکو روی آن بسیار تاکید دارد.
مستکین با تاکید بر این مسئله که حداکثر تعداد پرونده‌ای که یک کشور می‌تواند ارائه دهد دو شخصیت یا رویداد فرهنگی است، عنوان داشت: علاوه بر این‌که برای پیوستن به پرونده‌های مشترک محدودیتی وجود ندارد، این وضعیت برای پرونده‌های میراث ناملموس نیز بسیار حائز اهمیت است. کشورهای عضو پس از درج نام شخصیت و رویداد مورد نظر باید در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در طول دوره دوساله برنامه‌ای مدون و تعریف شده را ارائه و گزارش ادواری آن را به دبیرخانه یونسکو اعلام کند.
مدیر بخش فرهنگ کمیسیون یونسکو معیار هشتم را در حوزه قدرت به اشتراک‌گذاری دستاوردها و آموزه‌های آن شخصیت و رویداد دانست و ادامه داد: از نظر یونسکو این مسئله اهمیت زیادی دارد. «شخصیت و آثار“ ابوسعید ابوالخیر به نام ایران ثبت شده است، اما محل تولد ابوسعید در مهنه ترکمنستان است و این کشور اگر علاقه‌مند به پیوستن به پرونده باشد، ایران با کمال میل این اتفاق را می‌پذیرد، چون هدف اصلی گفت‌وگوی بین فرهنگی و دوستی میان ملت‌ها از رهگذر مشاهیر است. «میرسید علی همدانی» که در شبه قاره و تاجیکستان به نام «شاه همدان» مشهور است، توسط ایران ثبت شده، اما آرامگاه او در کولاب تاجیکستان است و مردم تاجیکستان ارادت عمیقی به این شخصیت برجسته ایرانی مانند حافظ، سعدی و فرودوسی دارند. بنابراین تاجیکستان به این پرونده پیوست و عاملی برای تعمیق و ترویج دوستی‌های پایدار و ماندگار شد.
وی ادامه داد: همچنین «ناصرخسرو قبادیانی بلخی» دربلخ به دنیا آمد و در بلخ نیز فوت کرد، اما پرونده او به نام ایران ثبت شد. سفرنامه او از مرو شروع شد، به سرخس، نیشابور، بسطام، تبریز، مرند، خوی، حلب، بیت‌المقدس و قاهره رفت و با دیدن مکه، مدینه، طائف، آبادان، ارگان، لردگان، اصفهان و طبس، بار دیگر به سرخس و مرو و بلخ رسید و آن‌جا فوت کرد، اما ایران او را در فهرست «مشاهیر، مفاخر و رویدادها» ثبت کرده است.
مستکین خاطرنشان کرد: با این وجود ما از پیوستن کشور افغانستان به پرونده ناصر خسرو قطعا استقبال می‌کنیم و این اقدام را گامی موثر برای گسترش مرزهای دوستی و برادری بین دو ملت هم‌زبان و هم‌کیش می‌دانیم.
وی در توضیح بیشتر گفت: «ابن سینا» در افشنه، منطقه‌ای نزدیک بخارا در کشور کنونی ازبکستان که زادگاه مادری او بود به دنیا آمده و پرونده ابن‌سینا نیز به نام ایران در فهرست مشاهیر جهان ثبت شده است، اما از عضویت ازبکستان و سایر کشورها در ترویج و معرفی هر چه بیشتر ابن‌سینا در منطقه و جهان استقبال می‌کنیم.
مدیر بخش فرهنگ کمیسیون یونسکو ضمن بیان این مطلب که همان‌طور که ما بر مفهوم ایران فرهنگی تاکید داریم، کشور مغولستان نیز می‌تواند بر سیطره ۳۰۰ ساله خود در غرب آسیا تا نزدیک‌های اروپا تاکید کند و از این رهگذر بسیاری آثار و شاهکارهای معماری عهد تیموری و شخصیت‌های مختلف تاریخی و فرهنگی را متعلق به حوزه فرهنگی خود بداند، گفت: از این منظر بسیاری از کشورها مانند هند، مصر، سوریه و ترکیه می‌توانند همان ادعای مشابه دیدگاه ایران فرهنگی را داشته باشند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
