سلامت اجتماعی بدون مدد‌گیری از علوم شناختی کامل نخواهد بود

فرانک شیروانی عضو کمیته علمی کنفرانس علوم شناختی و رسانه خبرگزاری فارس در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس در رابطه با سلامت اجتماعی و ارتباط آن با علوم شناختی گفت:  علوم شناختی تاثیر بسزایی در سلامت اجتماعی افراد می‌تواند داشته باشد.زمانی که به اهمیت سلامت اجتماعی و تعریف و مؤلفه‌های آن می‌پردازیم،‌ارتباط تنگاتنگ علوم شناختی با سلامت اجتماعی، مشخص‌تر می‌شود. سلامت اجتماعی مؤلفه مهمی است که بدون مدد‌گیری از علوم شناختی،‌کامل نخواهد بود. نارسایی شناختی سلامت اجتماعی افراد را دستخوش تغییر خواهد کرد. در بسیاری از مقالات نیز بین علوم شناختی و سلامت اجتماعی ارتباطات معنا‌داری به اثبات رسیده است. سلامت اجتماعی بعنوان یک مفهوم بسیار کاربردی و حائز اهمیت دارای مؤلفه‌هایی است که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.

شیروانی با بیان اینکه سلامت اجتماعی بعنوان یک مفهوم بسیار کاربردی و حائز اهمیت دارای مؤلفه‌هایی است،‌ادامه داد: مفهوم سلامت اجتماعی از چند دهه پیش مدنظر سلامت اندیشان در جهان قرار گرفته و امروزه به رکنی اساسی در تعریف سلامت تبدیل شده است افرادی که سلامت اجتماعی دارند به این مؤلفه‌ها مجهز و به فنون گفت‌وگو، آگاه هستند و جدل و اقناع طرف مقابل، جای خود را به گفت‌وگوی معطوف به راه‌حل می‌دهد.

وی ادامه داد: افراد دارای سلامت اجتماعی به همان اندازه که انتظار حمایت‌گری دارند، حمایت می‌کنند و البته به همین دلیل همیشه از حمایت‌های دیگران بهره‌مند هستند.

شیروانی با بیان اینکه فردی که مدام در پی پیوستن و گسستن از دیگران است، از نظر اجتماعی سالم نیست،‌گفت: حفظ طولانی مدت روابط اجتماعی و صمیمیت و پایش و آب و دانه دادن به روابط انسانی، شرط سلامت اجتماعی است اعتماد به سلامت اجتماعی عنصری محوری است. مهم است که آدمی بداند به چه کسی، در چه جایی و تا چه حد اعتماد کند.

عضو کمیته علمی کنفرانس علوم شناختی و رسانه خبرگزاری فارس یادآور شد: فردی که در مسیر سلامت اجتماعی حرکت می‌کند، موفقیت دیگران را جشن می‌گیرد و آنها را به موقع تأیید می‌کند و اهل کنایه زدن نیست؛ یک فرد سالم اجتماعی، سقف جهاتش بسیار از سقف خانه‌اش بلندتر است و دغدغه و تحلیل اجتماعی دارد. افرادی که سلامت اجتماعی دارند برای تبادل عقاید و حرف‌های مشترکشان دور هم جمع می‌شوند. این افراد هوش اجتماعی (EQ) بالایی دارند. همچنین کسی که می‌تواند خود را در جامعه پیرامونش نشان دهد و جایگاه مناسبی برای خود دست و پا کند از نظر اجتماعی سالم است.

*رسانه‌ها به عنوان مؤثرترین ابزار آگاهی بخشی به اجتماع می‌توانند سلامت اجتماعی شهروندان را تحت تاثیر قرار دهند

این روانشناس در ادامه اظهار داشت: باید دقت کرد که گذر از جوامع سنتی به مدرن، همواره یک پیامد مهم در بردارد و آن گسترش روز افزون پدیده شهرنشینی است. زندگی مدرن به همراه خود شرایط و پدیده‌هایی را به همراه می‌آورد که می‌تواند بر روی مفهوم سلامت اجتماعی مؤثر واقع شود. در تکمیل اهمیت علوم شناختی باید گفت که گسترش رسانه‌های مدرن فرد را در یک محیط پیرامونی جدید در عرصه اجتماع قرار می‌دهد. امروزه تجربه زندگی در دو جهان سنتی و مدرن، ویژگی محرز بسیاری از شهروندان ایرانی است که هم زمان سنت گذشته را یاد دارند و هم با آن خاطرات در جهان زندگی می‌کنند که به سوی مدرنیسم می‌رود. در اینجاست که نقش مؤثر رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی در مقوله سلامت اجتماعی قابل تأمل است. در واقع رسانه‌ها به عنوان مؤثرترین ابزار آگاهی‌بخشی به اجتماع عمل می‌کنند و می‌توانند سلامت اجتماعی شهروندان را تحت تأثیر قرار دهند.

*مهمترین نهاد الگوساز در هر جامعه رسانه‌های عمومی هستند

وی خاطر نشان کرد: فلسفه وجودی رسانه‌های گروهی در قالب زیست جمعی و زندگی اجتماعی قابل تعریف است. بنابراین می‌توان گفت سلامت اجتماعی،علوم شناختی رسانه و زندگی شهری از اساس دارای پیوندی درونی هستند و به این ترتیب در مهندسی سلامت اجتماعی و زندگی شهری، توجه به رسانه‌ها و علوم شناختی بسیار حائز اهمیت است. بدیهی است که رسانه‌ها می‌توانند در این میان شمشیری دو لبه باشند. یعنی هم در جهت تخریب سلامت اجتماعی حرکت کنند و هم در جهت بازتولید آن، زیرا مهمترین نهاد الگوساز در هر جامعه رسانه‌های عمومی هستند.

شیروانی اظهار داشت: سلامت اجتماعی، عنوان ارزیابی فرد از کیفیت روابط خود با خانواده، دیگران و گروه‌های اجتماعی تعریف شده است. به واقع مقیاس سلامت اجتماعی بخشی از سلامت فرد را می‌سنجد که نشانگر رضایت یا عدم رضایت فرد از زندگی و محیط اجتماعی است و در واقع شامل پاسخ‌های درونی فرد (احساس، تفکر و رفتار) می‌باشد.کییز در یک مدل تحلیلی عاملی، یک مدل ۵ بعدی قابل سنجش شامل ابعاد انسجام اجتماعی، همبستگی اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، پذیرش اجتماعی و مشارکت اجتماعی از سلامت اجتماعی ارائه داد.

وی تاکید کرد: طبق این ابعاد، فرد سالم از نظر اجتماعی زمانی عملکرد خوبی دارد که جامعه را به صورت یک مجموعه معنادار، قابل فهم و دارای نیروهای بالقوه برای رشد و شکوفایی بداند. احساس کند که متعلق به گروه‌های اجتماعی است و خود را در اجتماع و پیشرفت آن شریک بداند، محتوای مقیاس سلامت اجتماعی، طیف مثبتی از تجارب فرد در جامعه است علاوه بر این پنج بعد، می‌توان مواردی مانند میزان خشنودی از زندگی، افسردگی، امید به زندگی، میزان بیکاری، میزان طلاق، میزان قتل و خودکشی، جرائم کیفری و مالی، بزهکاری‌ها و انحرافات مصرف سیگار، افت تحصیلی و ترک تحصیل، مصرف موادمخدر،الکل و سیگار و سایر آسیب‌های اجتماعی جزء ابعاد سلامت اجتماعی دانست. بدیهی است که به هر میزان بر روی علوم شناختی سرمایه‌گذاری و کار بیشتری شود، سلامت اجتماعی بالاتر را در سطح جامعه شاهد خواهیم بود. 

انتهای پیام/