گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، صندوق نوآوری و شکوفایی به منظور تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، کاربردی کردن دانش و دستاوردهای پژوهشی و تکمیل زنجیره ایده، محصول و بازار، از شرکتهای دانش‌بنیان پشتیبانی و حمایت کرده و خدمات مالی و اعتباری از جمله تسهیلات و مشارکت برای آنها تامین می‌کند. به طور کلی هدف نهایی صندوق‌نوآوری و شکوفایی به عنوان یک نهاد توسعه‌ای کمک به رونق اقتصادی کشور از طریق حوزه‌های دانش بنیان و فناوری‌های برتر است.
در این راستا گفت‌وگویی با محمدصادق خیاطیان یزدی عضو هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی درباره فعالیت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی داشتیم.
آنچه در گفت‌وگوی با محمدصادق خیاطیان می‌خوانید:
* گردش عملکرد صندوق نوآوری و شکوفایی به ۲ هزار میلیارد تومان رسیده است
* پرداخت ۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکتهای دانش‌بنیان در یکسال اخیر
* همکاری جدید صندوق نوآوری و شکوفایی با ۱۸ صندوق پژوهش و فناوری به صورت قانونی
*صدور ۷۱۸ میلیارد تومان ضمانتنامه در یکسال اخیر
* وصل شدن به بازار، صنایع و سازمان‌های بزرگ یکی از نیازهای شرکتهای دانش‌بنیان
*تاسیس اولین صندوق نوآوری اجتماعی کشور با مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی و بخش خصوصی
فارس: فعالیت صندوق نوآوری و شکوفایی چه زمانی و با چه هدفی شروع شد؟
خیاطیان یزدی: صندوق نوآوری و شکوفایی براساس قانون حمایت از شرکتهای دانش‌بنیان مصوب سال ۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی تشکیل شد، عملاً صندوق فعالیتش را از سال ۱۳۹۲ آغاز کرد، آئین‌نامه اجرایی، اساسنامه و موارد بالادستی که مرتبط با صندوق نوآوری بود به تصویب مراجع ذی‌‌ربط رسید و از سال ۱۳۹۲ به طور رسمی فعالیتش را آغاز کرده و توانست منابعی را که براساس قانون پیش‌بینی شده بود، جذب کند.
در حال حاضر سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی بالغ بر ۲۶۷۰ میلیارد تومان است که به طور کامل طبق قانون تأدیه نشده، طبق قانون پیش‌بینی شده بود سرمایه صندوق ۳ هزار میلیارد تومان باشد.
در یک دوره پنج ساله که هیأت عامل دوم صندوق نوآوری و شکوفایی از سال۹۷-۹۲ فعالیت داشتند، اقدامات و فعالیت‌های متعدد خوبی انجام دادند و از سال ۹۷ هیأت عامل جدید صندوق نوآوری و شکوفایی مستقر شدند و براساس نیازها و رویکردهای جدید سعی کردیم برنامه‌ریزی‌ها و خدمات متناسبی را برای شرکتهای دانش‌بنیان فراهم کنیم.
* گردش عملکرد صندوق نوآوری و شکوفایی به ۲ هزار میلیارد تومان رسیده است
فارس: صندوق نوآوری و شکوفایی چه خدمات و حمایت‌هایی را به شرکتهای دانش‌بنیان ارائه می‌کند؟
خیاطیان یزدی: صندوق نوآوری و شکوفایی به منظور تأمین مالی شرکتهای دانش‌بنیان تاسیس شده و وظیفه حمایت از شرکتهای دانش‌بنیان را برعهده دارد که به طور کلی چهار نوع از خدمات از جمله تسهیلات، صدور ضمانتنامه برای شرکت در مناقصات و حسن انجام کار، سرمایه‌گذاری، توانمندسازی که به صورت کمک بلاعوض به شرکت های دانش بنیان اعطا می‌شود.
انواع تسهیلات از قبیل نمونه‌سازی پیش از تولید صنعتی، تولید صنعتی، سرمایه در گردش، سرمایه در گردش فوری، اشتغال پایدار، لیزینگ، خرید محل کار و تسهیلات اسناد خزانه اسلامی را در نظر گرفته‌ایم که بالغ بر ۹ مورد خدماتی است که در قالب تسهیلات به شرکتهای دانش‌بنیان پرداخت می‌شود.
* پرداخت ۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکتهای دانش‌بنیان در یکسال اخیر
* درباره عملکرد صندوق نوآوری توضیح دهید.
خیاطیان یزدی: در یکسال اخیر که هیأت عامل جدید صندوق نوآوری و شکوفایی شروع به فعالیت کرده است حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومان (تا پایان آبان ماه) و تا پایان دی ماه به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکتهای دانش‌بنیان پرداخت شده که این عدد بسیار خوبی است، به طوری که شرکتهای دانش‌بنیان برحسب محصولاتشان دانش‌بنیان می‌‌شوند و صندوق نوآوری و شکوفایی به همه فعالیت‌های شرکتهای دانش‌بنیان تسهیلات ارائه نمی‌کند که این یک کار بسیار ارزشمند و خوبی بوده که اتفاق افتاده است.
در گذشته با یک فرایند طولانی در صندوق نوآوری و شکوفایی مواجه بودیم که برای شرکتهای دانش‌بنیان ایجاد نارضایتی کرده بود؛ خوشبختانه قانون به ما اجازه داده بود که با یکسری از ابزارها و نهادهای همکار مانند صندوق‌های پژوهش فناوری و بانک‌ها بتوانیم به شرکت‌ها خدمات بدهیم تا دیگر شرکت ها در صف طولانی درخواست تسهیلات باقی نمانند.
* همکاری جدید صندوق نوآوری و شکوفایی با ۱۸ صندوق پژوهش و فناوری به صورت قانونی
فارس: از مهمترین اقدامات صندوق نوآوری و شکوفایی بگویید.
خیاطیان یزدی: صندوق نوآوری و شکوفایی همکاری جدیدی با ۱۸ صندوق پژوهش و فناوری که به صورت قانونی تشکیل شده است، آغاز کرده و حدود ۲۷۰ میلیارد تومان اعتبار در قالب وام به این صندوق‌ها پرداخت کرده و از طرفی نزدیک به هزار میلیارد تومان خط اعتباری نیز به آنها داده است تا به نیابت از صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکتهای دانش‌بنیان تسهیلات مالی پرداخت کنند؛ همه این اقدامات منجر به کوتاه تر شدن فرایندهای صندوق شده است. از ۲۷۰ میلیاردی که به عنوان تسهیلات در اختیار صندوق‌های پژوهش و فناوری قرار دارد، آنها مجاز هستند که به شرکتهای فناور هم پرداخت کنند که این اتفاق خوبی بود تا استارتاپ‌ها هم از این خدمات بهره ببرند.
*صدور ۷۱۸ میلیارد تومان ضمانتنامه در یکسال اخیر
فارس: درباره عملکرد صندوق نوآوری بگویید.
خیاطیان یزدی: صندوق نوآوری و شکوفایی در یکسال اخیر توانسته است بیش از ۱۷ برابر کل عملکرد گذشته ضمانتنامه صادر کند که بسیار حائز اهمیت است که رقمی بالغ بر ۷۱۸ میلیارد تومان است.
در موضوع سرمایه‌گذاری رویکرد جدیدی که در هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی داشتیم این بود که سعی کردیم با نهادهای همکارمان موضوع سرمایه‌گذاری را دنبال کنیم که سرفصل مهمی است؛ صندوق نوآوری و شکوفایی با دو نهاد یعنی صندوق‌های پژوهش فناوری و صندوق‌های جسورانه بورسی که هر دو را به عنوان نهادهای رسمی کشور به رسمیت می‌شناسد در موضوع سرمایه‌گذاری همکاری خوبی را شروع کرده است.
در این راستا از نهاد همکار خود در اکوسیستم نوآوری و فناوری یعنی صندوق‌های پژوهش و فناوری استفاده می‌کنیم؛ در این حوزه به حدود ۲۵ عامل موجود در کشور اعلام کرده‌ایم تا ۲۰ درصد هر پروژه‌ای که مناسب تشخیص می‌دهند را تامین کنند، ۸۰ درصد باقی مانده را صندوق نوآوری تامین می‌کند.
دسته دوم ابزار صندوق نوآوری، ایجاد صندوق‌های جسورانه است، در این حوزه صندوق نوآوری تا ۴۰ درصد مشارکت صندوق‌های جسورانه در پروژه‌ها، مشارکت خواهد کرد چرا که معتقدیم توسعه نهادهای تخصصی می‌تواند مشکلات این اکوسیستم را مرتفع کند. در نهایت صندوق نوآوری به ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی نیز کمک می‌کند، به این صورت که صندوق نوآوری تا ۴۰ درصد سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی را تامین خواهد کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده صندوق نوآوری دو ابزار دیگر را در بحث سرمایه‌گذاری پیش‌بینی کرده است و معتقدیم این ابزارها به جذب بیشتر سرمایه برای این اکوسیستم کمک خواهد کرد. صندوق به طور مستقیم به این بازار ورود نخواهد کرد اما از این طریق کمک می‌کند تا سرمایه‌های موجود وارد این بازار شود.
در این بخش برای نهادهای مختلف ابزارهای متفاوتی در نظر گرفته‌ایم؛ به عنوان مثال برای حمایت از استارت‌آپ‌ها از صندوق‌های جسورانه بورسی استفاده می‌کنیم. برای شرکتهای تولیدی و صنعتی نیز مشارکت در صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی را در نظر گرفته‌ایم. علاوه بر این در جایی که نیاز به «سرمایه‌گذاری بذری» دارد، صندوق نوآوری به صورت «هم‌سرمایه‌گذاری» با اهرم بالا ورود پیدا کرده و تا چهار برابر سرمایه بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
*صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی به دنبال فناوری‌های هایتک و پرریسک نروند
فارس: انتظار شما از سرمایه‌گذاری‌های بورسی چیست؟
خیاطیان یزدی: انتظار ما از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی این است که خیلی به دنبال فناوری‌های هایتک و پرریسک نروند و به دنبال سرمایه‌گذاری‌هایی بروند که ریسک پایین‌تر و زود بازده‌تری دارند. در این صورت صندوق نوآوری و شکوفایی معادل پولی که این شرکت‌ها به آورده خود بیاورند، سرمایه‌گذاری می‌کند.
* صندوق‌های پژوهش فناوری به سراغ موضوعات هایتک و با ریسک بالا بروند
اما درباره صندوق‌های پژوهش فناوری این موضوع متفاوت است؛ انتظارمان از آنها این است که چون با شرکتهای دانش‌بنیان و فناور سروکار دارند به سراغ موضوعات هایتک و با ریسک بالا بروند.
* ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری صندوق‌های پژوهش و فناوری با صندوق نوآوری و شکوفایی است
فارس: درباره سرمایه‌گذاری بر روی محصولات هایتک توضیح دهید.
خیاطیان یزدی: صندوق‌های پژوهش و فناوری چنانچه در طرح هایتکی حاضر باشند ۲۰ درصد سرمایه‌گذاری کنند تا ۸۰ درصد مابقی را صندوق نوآوری و شکوفایی سرمایه‌گذاری خواهد کرد و چون اکثر ریسک با صندوق نوآوری و شکوفایی است، استقبال خوبی از آن خواهد شد.
در زمینه خدمات توانمندسازی، صندوق با ارایه کمک بلاعوض از طریق خدمات آموزش، مشاوره، توسعه بازار، استانداردها و مجوزها، عارضه یابی، حفاظت از مالکیت فکری، رویدادها و شبکه سازی از شرکت های دانش‌بنیان حمایت می‌کند.
* وصل شدن به بازار، صنایع و سازمان‌های بزرگ یکی از نیازهای شرکتهای دانش‌بنیان
فارس: شبکه‌‌سازی و تبادل فناوری چیست؟
خیاطیان یزدی: یکی از نیازهای شرکتهای دانش‌بنیان وصل شدن به بازار و صنایع و سازمان‌های بزرگ است، صندوق نوآوری و شکوفایی در قالب رویدادهای مختلفی که برگزار می‌کند شرکتهای دانش‌بنیان را با شرکتهای بزرگ به هم‌رسانی کرده و طی ۷ رویدادی که سال جاری(تا آبان ماه) برگزار شده است شرکت ها توانسته اند بالغ بر ۲۸۰۰ میلیارد تومان تفاهم‌نامه امضا کنند.
در حوزه شرکت در نمایشگاه‌ها اگر شرکتی بخواهد به صورت پاویون یا حضور مستقل در نمایشگاه خارجی یا داخلی شرکت کند، صندوق نوآوری و شکوفایی از حضور این شرکت‌ها در نمایشگاه‌های مختلف داخلی و خارجی به صورت کمک بلاعوض حمایت می‌کند.
در حوزه آموزش و مشاوره شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف اعم از عمومی و تخصصی نیاز به مشاوره و آموزش دارند، به درخواست شرکتهای دانش‌بنیان کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشی، جلسات عارضه‌یابی و مشاوره برنامه‌های متنوعی را برگزار می‌کنیم که در قالب کمک‌های بلاعوض صندوق‌های نوآوری و شکوفایی در اختیار شرکتهای دانش‌بنیان قرار می‌گیرند.
* اجرای برنامه توسعه فناوری آینده در دستور کار قرار دارد
فارس: آیا صندوق نوآوری و شکوفایی برنامه‌های جدید و در دست اقدام جدیدی دارد؟
خیاطیان یزدی: به اعتقاد ما فاصله زیادی با دنیا در برخی از موضوعات مانند هوش مصنوعی، کلان‌داده، علوم شناختی نداریم و نیاز به یک برنامه‌ریزی جدی و حمایت ویژه از این نوع فناوری‌ها داریم.
برنامه‌ای را تحت عنوان برنامه توسعه فناوری آینده در دستور کار قرار داده‌ایم که انواع خدمات را سوار بر این برنامه می‌کنیم و دست یاری به سوی فناوران و پژوهشگران کشور دراز می‌کنیم که صندوق نوآوری و شکوفایی حاضر است حمایت‌های مختلفی را از این شرکت‌ها داشته باشد.
* تاسیس نخستین صندوق نوآوری اجتماعی کشور با مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی و بخش خصوصی
فارس: آیا صندوق نوآوری و شکوفایی برای حل مسائل اجتماعی اقدامی انجام داده است؟
خیاطیان یزدی: بله؛ صندوق نوآوری و شکوفایی باید برای مسائل اجتماعی که در کشور وجود دارد راه‌حل‌های نوآورانه ارائه و از این راه‌حل‌ها برای مسائل اجتماعی حمایت کند، مسائلی همچون اعتیاد، آموزش، سلامت و اشتغال موضوعات اجتماعی هستند که مردم به صورت صریح و مداوم با آن درگیر هستند، خوشبختانه با مطالعاتی که انجام داده‌ایم ابزارهایی تدارک دیده‌ایم. در همین راستا نخستین صندوق نوآوری اجتماعی کشور را با مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی و بخش خصوصی تاسیس خواهیم کرد و به دنبال این هستیم از پروژه‌هایی که بتوانند برای حل مسائل اجتماعی کمک کنند، حمایت کنیم.
* راه‌حل‌های فناورانه و نوآورانه در حل مسائل راهبردی
فارس: بیشتر توضیح می‌دهید.
خیاطیان یزدی: از صندوق‌های نوآوری و شکوفایی انتظار می‌رود که در حل مسائل راهبری همچون محیط زیست، آلودگی هوا، انرژی و آب که جزو موضوعات کلان راهبردی است و کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند، حمایت لازم را داشته باشند و از طرفی هم می‌دانیم که راه‌حل‌های فناورانه و نوآوانه برای حل این مسائل وجود دارد.
برای اینکه بتوانیم در حل مسائل راهبردی کشور مشارکت کنیم برنامه‌ریزی و ابزارهایی را تعبیه کرده و تلاش می‌کنیم تا در این حوزه ورود کرده و درنهایت در موضوعی به نام کمک هزینه تحقیق و توسعه که یکی از نیازهای ما برای توسعه شرکتهای دانش‌بنیان است، جوشش داشته باشیم.
اگر برای تحقیق و توسعه شرکتهای نوآوری و شکوفایی کمک نکنیم این شرکت‌ها درجا می‌زنند و نمی‌توانند رقابت‌پذیر شوند؛ بنابراین باید برنامه‌ای داشته باشیم که بتوانند در تحقیق و توسعه به صورت مستمر نوآوری و فعالیت داشته باشند تا بتوانند محصولات جدید عرضه کنند که نیاز به حمایت دارد. برای حمایت از شرکتهای دانش‌بنیان در حوزه تحقیق و توسعه در حال نهایی کردن ابزارهای حمایت در صندوق هستیم که بزودی اطلاع رسانی خواهد شد.
انتهای پیام/
