به گزارش خبرگزاری فارس، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (به اختصار سمات) یکی از شرکت‌های تابعه سازمان بورس و اوراق بهادار است که طبق اساسنامه آن وظیفه تسویه وجوه معاملات اوراق بهادار و کالاهای مورد معامله در بورس‌های کشور و همچنین پایاپای اوراق بهادار و نگهداری سوابق معاملات و مالکیت آنها را بر عهده دارد. یکی از دیگر وظایف این شرکت پرداخت سود سهام سهامداران شرکت‌های مختلف به وکالت از طرف این شرکتها می باشد.
تمامی کارمزدهای شرکت سمات توسط هیات مدیره سازمان بورس تصویب می‌شود و این شرکت بدون تصویب سازمان بورس نمی‌تواند درآمدی برای خود تعریف نماید.
مساله چیست؟
شرکت سمات به دلیل ماهیت فعالیت خود و لزوم دارا بودن نقدینگی جهت فعالیت در راستای ماموریت‌های خود باید سرمایه کافی داشته باشد که بر اساس آخرین صورتهای مالی حسابرسی شده برای دوره مالی شش ماهه منتهی به 31 شهریور 1398 سرمایه شرکت بالغ بر 150 میلیارد تومان می‌شود که بخشی برای خرید داراییهای ثابت و ... استفاده می‌شود و بخشی نیز به صورت سپرده بانکی در حسابهای بانکی نگهداری می‌شود.
بر اساس صورتهای مالی مذکور کل وجه سرمایه گذاری کوتاه مدت این شرکت در پایان سال 1397 که در سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری شده است، حداکثر مبلغ 121 میلیارد تومان است که با توجه به یادداشت شماره 17 صفحه 35 صورت های مالی ششماهه، با نرخ های 18 تا 22 درصد در بانکهای مختلف سپرده شده است. اگر بخواهیم نرخ سود حداکثری را برای کل سال 1397 در نظر بگیریم و فرض را بر این بگذاریم که شرکت در کل سال 1397 به این میزان سپرده در بانکها داشته است، این شرکت باید حداکثر 26.6 میلیارد تومان سود حاصل از سپرده های بانکی داشته باشد، در صورتی که می بینیم در صورت سود و زیان این شرکت برای سال 1397 رقمی بیش از 69 میلیارد تومان سود حاصل از سپرده بانکی شناسایی شده است.
سوال اصلی اینجاست که این رقم 42 میلیارد تومان مازاد از کجا آمده است؟ بررسی اعداد و ارقام صورت های مالی شرکت سمات نشانه‌هایی از محل شناسایی این سود به دست می دهد که صحت یا سقم آن را سازمان بورس باید روشن نماید.
به نظر می‌رسد شرکت سمات با توجه به در اختیار داشتن وجوه سرمایه گذاران و خریداران و فروشندگان اوراق بهادار و کالاهای مورد معامله در بازار سرمایه، اقدام به مذاکره با بانکها و اخذ سود از این منابع کرده است که در طول سال 1397 به عددی بیش از 42 میلیارد تومان و در ششماهه اول سال 1398 عددی حدود 25 میلیارد تومان از این محل برای خود نموده است. سوال اساسی این است که آیا شرکت سمات برای دریافت سودهای بانکی فوق از وجوه سرمایه‌گذاران و معامله گران، مجوزهای لازم را از سازمان بورس دریافت کرده است؟ و آیا سازمان بورس می توان چنین مجوزی برای دریافت سود به سمات بدهد؟
سودهای به دست آمده کجا هزینه شده است؟
یکی از نکات جالب در تحلیل صورتهای مالی شرکت سمات افزایش قابل توجه هزینه‌های این شرکت در سال 1397 نسبت به دوره قبل و همچنین شش ماهه اول سال 1398 نسبت به مدت مشابه سال قبل آن است؛ به نحوی که کل هزینه های این شرکت در سال 1397 نسبت به سال 1396 بالغ بر 52 درصد و در ششماهه اول سال 1398 نسبت به شش ماهه اول سال 1397 بالغ بر 94 درصد رشد داشته است.
مقایسه صورتهای مالی شرکت سمات با چهار بورس بازار سرمایه (شرکت های بورس و فرابورس و بورس کالا و بورس انرژی) نشان می دهد شرکت سپرده گذاری در ششماهه اول سال تقریبا به اندازه دو بورس تهران و بورس کالا هزینه داشته است. این در حالی است که از 5 عضو هیات مدیره این شرکت، سه عضو آن از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین می‌شود و طبیعتا انتظار بر این است که سازمان بورس نظارت بیشتری بر این شرکت داشته باشد.
از سجام چه خبر؟
یکی از نکات جالب در صورتهای مالی شرکت سمات، درآمد حاصل از اجرای طرح موسوم به سجام و هزینه‌های آن است. طبق یادداشت شماره 5 بالغ بر 15 میلیارد تومان درآمد حاصل از ارایه خدمات در سامانه سجام کسب شده است که مشخص نیست هزینه توسعه و بهره برداری از این سامانه به چه میزان بوده است. در حالی که بخش عمده عملیات این سامانه توسط شرکت های کارگزاری و دفاتر پیشخوان انجام می شود.
در نهایت:
نکات فوق بخشی از ابهامات و سوالات متعددی است که در خصوص عملکرد شرکت سپرده گذاری مطرح است که لازم است سازمان بورس جهت شفاف سازی و جلب اطمینان فعالان بازار سرمایه پاسخهای قانع کننده‌ای ارایه نماید.
اسناد مرتبط را می‌توانید از اینجا + 
سپرده گذاری مرکزی + و اینجا+ سمات + دریافت کنید.
انتهای پیام/ب
