گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس؛ حجت عابدی اصل- تعلیم و تربیت در هر کشوری به عنوان یکی از اساسی‌ترین بخش‌های نظام حاکم بر سیستم آموزشی محسوب می شود، دانشگاه تربیت مدرس که مولود انقلاب اسلامی است طی چند دهه اخیر براساس مأموریتی که بر عهده داشته توانسته تعداد قابل توجهی از نیروی انسانی جامعه را تأمین کند اما در چند سال اخیر با رویکرد سایر مراکز علمی کارکرد و اهداف این دانشگاه دچار تغییر شده و برای خود چشم اندازی را تا سال ۱۴۰۴ ترسیم کرده است.
برای آشنایی با فعالیت های این دانشگاه بزرگ در جمهوری اسلامی ساعتی را با محمدتقی احمدی رئیس دانشگاه تربیت مدرس به گفت‌وگو پرداختیم و درباره موضوعات مختلف آموزشی و علمی سیاست‌های این دانشگاه را مورد بررسی قرار دادیم.
آنچه در گفت‌وگوی ما با احمدی می خوانید:
* تربیت اساتید برای سایر دانشگاه‌ها از اولویت‌های دانشگاه تربیت مدرس بود
* هدف ما تربیت نیروهای مذهبی که قدرت تدریس را در دانشگاه‌ها دارند
* ایجاد رشته‌های بین رشته‌ای یک برگ برنده است
* ما برای جذب دانشجوی خارجی یکسری استانداردهای سخت‌گیرانه داریم
* فرصت‌های مطالعاتی اساتید و دانشجویان امسال نیز انجام می‌شود
* تا سال ۱۴۰۴ حدود ۲۰ درصد دانشجوی خارجی و ۱۰ درصد اساتید بین‌المللی داریم
* بودجه دانشگاه‌ها باید بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از منابع غیر دولتی تأمین شود
* دانشگاه بیش از ۴۰۰ پروژه کوچک را برای تحقق اهداف خود در دست اجرا دارد
* تربیت اساتید برای سایر دانشگاه‌ها از اولویت‌های این دانشگاه بود
فارس: به عنوان نخستین سؤال بفرمایید با توجه به اینکه برای هر دانشگاه در کشور مأموریتی تعیین شده است، به طور کلی مأموریت دانشگاه تربیت مدرس چیست؟
احمدی: این دانشگاه مأموریت خود را براساس آرمان‌های جمهوری اسلامی از ابتدای دوران انقلاب آغاز کرد به طوری که تربیت اساتید برای سایر دانشگاه‌ها از اولویت‌های این دانشگاه بود، چرا که در دهه اول انقلاب یکی از معضلات اساسی که وجود داشت موضوع تأمین اساتید بود این در حالی است که در دهه ۶۰ تا ۷۰ طیف وسیعی از رشته‌های تحصیلی در این دانشگاه در سطح مقطع ارشد و دکتری تحصیل می‌کردند.
* این دانشگاه فارغ‌التحصیلانی را با ویژگی جایگاه استادی به جامعه تحویل می‌دهد
فارس: درباره شکل‌گیری دانشگاه توضیح دهید؟
احمدی: دانشگاه تربیت مدرس در اواخر دهه شصت و در اوایل دهه هفتاد موضوع پیشرفت علمی را در بین سایر دانشگاه‌ها ترویج داد و این باور را برای آنها ایجاد کرد، در واقع پیش قراول جریان توسعه علمی و فناوری در سراسر دانشگاه‌های کشور توسط این دانشگاه انجام شد. به طوری که افتخارات علمی امروز کشور ناشی از همان بلندنظری و آینده‌نگری دانشگاه تربیت مدرس است، از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که وجود جو مکتبی و انقلابی هدفمند که از دهه شصت در این دانشگاه بود باعث شد با گزینش اساتید و دانشجویان فارغ‌التحصیلانی را با ویژگی و جایگاه استادی تحویل جامعه اسلامی بدهد.
* هدف ما تربیت نیروهای مذهبی که قدرت تدریس را در دانشگاه‌ها دارند
فارس: در حال حاضر هم این دانشگاه همچنان با همان مأموریت اول فعالیت می‌کند؟
احمدی: خیر، در سال‌های اخیر این دانشگاه دیگر تنها مأموریت تربیت اساتید دانشگاهی را ندارد چرا که سایر دانشگاه‌ها این کار را انجام می‌دهند، در واقع ما در دانشگاه تربیت مدرس به سوی آموزش و تربیت نیروهای مذهبی و دارای شخصیت تعاملی و فنی می‌پردازیم که قدرت تدریس را در دانشگاه‌ها دارند. به طوری که به آنها گواهی مدرسی می‌دهیم، این در حالی است که این دانشگاه به صورت اختصاصی دوره‌های آموزش مدرسی را برگزار می‌کند.
* هیچگونه اختلاف نظر و دودستگی در این دانشگاه وجود ندارد
فارس: اساتید دانشگاه از چه جایگاهی برخوردار هستند؟
احمدی: اساتید دانشگاه تربیت مدرس از جمله افرادی هستند که به عنوان یک دانشمند محسوب می‌شود که در واقع این افراد بعد از انقلاب اسلامی تربیت شده‌اند و همچنان جایگاه خود را از نظر علمی و انقلابی حفظ کرده‌اند، چرا که در حال حاضر هیچگونه اختلاف نظر و دو دستگی و همچنین مشکلات مختلفی که در سایر دانشگاه‌ها دیده می‌شود در این دانشگاه وجود ندارد.
* دانشجویان خودشان را در جایگاه استادی می‌بینند
فارس: دانشجویان این دانشگاه از چه طیفی هستند؟
احمدی: از آنجایی که این دانشگاه دوره تحصیلی کارشناسی ندارد بسیاری از افرادی که در مقطع تحصیلات تکمیلی وارد این دانشگاه می‌شوند اطلاعات ناقصی در مورد نحوه آموزش و بافت علمی و فرهنگی آن دارند اما پس از گذشت مدتی از زمان تحصیل نگاهشان تغییر می کند طبق سنجشی که انجام داده‌ایم این دانشجویان نه تنها رضایت کافی را از نحوه آموزش دارند بلکه آنها خودشان را در جایگاه استادی می‌بینند. از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که دانشگاه دارای محیطی کاملاً علمی است، چرا که بیشتر دانشجویان آن مربوط به دوره تحصیلات تکمیلی هستند و به سن بلوغ رسیده و از نظر فرهنگ اجرایی با سایر دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها متفاوت هستند.
* ایجاد رشته‌های بین رشته‌ای یک برگ برنده است
فارس: دانشگاه تربیت مدرس چه جایگاهی دارد؟
احمدی: دانشگاه تربیت مدرس جزء ۲ دانشگاهی است که دوره پزشکی را در تعامل رشته‌های بین رشته‌ای در کنار رشته‌های علوم انسانی و علوم پزشکی دارد که این خود به تنهایی برای دانشگاه یک برگ برنده بوده و به عنوان یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.
* هدف این دانشگاه طرح راهبردی و استراتژیک تحول آموزشی است
فارس: آیا چشم‌اندازی برای آینده این دانشگاه دارید؟
احمدی: یکی از اهداف این دانشگاه طرح راهبردی و استراتژیک تحول آموزشی است که در دو سال اخیر به عنوان یک مسئله برونگرایی دانشگاه و حضور فعال بین‌المللی مطرح شده است. چرا که در ۵ سال گذشته دانشگاه تربیت مدرس نگاه درون‌گرایی داشت و بیشتر توجهش به مشکلات و مسائل کشور و تحقیقات در این زمینه بود، اما امروز فعالیت‌های پژوهشی آموزشی و حتی فرهنگی را با سایر دانشگاه‌های بین‌المللی آغاز کرده‌ایم. به طوری که در قالب طرح بورسیه و آزاد سالانه ۵۰ دانشجوی خارجی را جذب می‌کنیم. البته باید به این نکته اشاره کنم که در حال حاضر این دانشگاه ۲۰۰ دانشجوی خارجی دارد. به طوری که در دو سال اخیر با استفاده از روش‌های جدید به معرفی دانشگاه و تعامل با شبکه‌های دانشگاهی خارجی در زمینه تبادل دانشجو گام برداشته‌ایم، این در حالی است در ۶ ماهه اخیر امسال از بین ۵۰۰ نفر دانشجوی خارجی ۱۰۰ دانشجو در این دانشگاه جذب شده‌اند که از بهمن ماه امسال شروع به تحصیل خواهیم کرد.
* ما برای جذب دانشجوی خارجی یکسری استانداردهای سخت‌گیرانه داریم
فارس: وضعیت جذب دانشجویان خارجی در دانشگاه چگونه است؟
احمدی: ما برای جذب دانشجوی خارجی یک سری استانداردهای سخت‌گیرانه داریم، به طوری که باید دانشجویانی که خواهان تحصیل در این دانشگاه هستند باید زبان فارسی بدانند همچنین از نظر علمی و سوابق تحصیلی دارای کارنامه خوبی باشند. این مسئله به تنهایی باعث ریزش جذب دانشجویان خارجی می‌شود. از طرفی باید بگویم ۹۰درصد دانشجویان خارجی ما مربوط به کشورهای همسایه بوده و ۱۰ درصد دیگر نیز از کشورهای اروپایی و آسیای شرقی هستند.
* بیشترین دانشجویان خارجی ما از کشورهای عربی تاجیکستان و افغانستان هستند
فارس: درباره ضوابط پذیرش دانشجوی خارجی بگوئید؟
احمدی: مقوله‌های مانند سوابق تحصیلی، کارنامه دانشجویی مقطع کارشناسی و داشتن هوش و استعداد تحصیلی از مهم‌ترین معیارهای جذب دانشجوی خارجی است که در حال حاضر دانشجوی کشورهایی مانند تاجیکستان و افغانستان و کشورهای عربی به لحاظ مسلط بودن در زبان فارسی یا زبان انگلیسی بیشترین دانشجویان ما را تشکیل می‌دهند.
* فرصت‌های مطالعاتی اساتید و دانشجویان امسال نیز انجام می‌شود
آیا امسال برای اساتید و دانشجویان فرصت مطالعاتی دارید؟
احمدی: بله، فرصت‌های مطالعاتی اساتید و دانشجویان امسال نیز انجام می‌شود اما با توجه به شرایط قیمت ارز این فرصت‌های مطالعاتی کاهش یافته است به طوری که دو سال قبل بین ۸ تا ۱۲ نفر در سال برای انجام فرصت‌های مطالعاتی اعزام می‌شدند اما اکنون به شش نفر رسیده است، البته باید بگویم اساتید دانشجویانی که از نظر علمی و پژوهشی دارای اهداف مشخص هستند نیز برای سفر به کشورهای خارجی حمایت می‌شوند.
* این دانشگاه دارای طرح راهبردی تحول است
فارس: برنامه ای برای پیشرفت علمی دارید؟
احمدی: بله، این دانشگاه دارای طرح راهبردی تحول است که از سال ۹۵ به صورت اجرایی آغاز شده که براساس تجربیات بین‌المللی و شناخت نقاط ضعف و قوت و همچنین سند علمی کشور و اسناد بالادستی در حال انجام است، از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که طرح راهبردی تحول دانشگاه در ۶ جلد تدریس شده است که در آن ما چهار هدف را دنبال می‌کنیم.
* هدف ما سرآمدی در کیفیت آموزش، پژوهش و تجربه زندگی دانشجو در دانشگاه است
فارس: درباره اهداف خود توضیح دهید؟
احمدی: نخستین هدف ما در طرح تحول دانشگاه سرآمدی همه‌جانبه در کیفیت آموزش، پژوهش و تجربه زندگی دانشجو در دانشگاه است، دومین هدف ما نیز تعامل شبکه‌ای و میان‌‌رشته‌ای است چرا که دنیای امروز دنیای علوم ترکیبی و تکنولوژی ترکیبی بوده و باید براساس علوم مختلف مانند علوم اجتماعی، اقتصاد و پزشکی فعالیت‌های علمی انجام شود زیرا مسائل امروز به صورت تک رشته‌ای قابل حل نیست.
* رسیدن به اقیانوس علم جهان باید با ارتباط با دانشمندان دنیا برقرار شود
فارس: هدف سوم دانشگاه در طرح تحول را بگوئید؟
احمدی: برونگرایی و حضور فعال بین‌المللی به عنوان سومین هدف این دانشگاه در نظر گرفته شده است چرا که دانشگاه تربیت مدرس این مزیت را دارد که تعامل میان رشته‌ای و توسعه‌ای آن را انجام دهد به طوری که از اساتید دانشگاهی داخلی و خارجی استفاده می‌کنیم. در واقع معتقدم اگر رقابت در پیشرفت علمی را با سربلندی تجربه کنیم به نتایج خوبی خواهیم رسید، از طرفی رسیدن به اقیانوس علم جهان باید با ارتباط با دانشمندان دنیا برقرار شود.
دانشگاه تربیت مدرس باید تا سال ۱۴۰۴ حدود ۲۰ درصد جمعیت دانشجویی‌اش را دانشجویان خارجی و ۱۰ درصد اساتید دانشگاه را از اساتید بین‌المللی تأمین کند
* تا سال ۱۴۰۴ حدود ۲۰ درصد دانشجوی خارجی و ۱۰ درصد اساتید بین‌المللی داریم
فارس: درباره ارتباطات بین المللی بیشتر توضیح دهید؟
احمدی: این دانشگاه در اوایل سال تحصیلی دارای ۹۵۰۰ دانشجو بوده که این تعداد در شهریورماه با توجه به فارغ‌التحصیل شدن تعداد زیادی از آنها به ۸ هزار نفر رسیده است، این در حالی است که دانشگاه تربیت مدرس باید تا سال ۱۴۰۴ حدود ۲۰ درصد جمعیت دانشجویی‌اش را دانشجویان خارجی و ۱۰ درصد اساتید دانشگاه را از اساتید بین‌المللی تأمین کند.
* بودجه دانشگاه‌ها باید بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از منابع غیر دولتی تأمین شود
فارس : هدف چهارم دانشگاه را شرح دهید؟
احمدی: چهارمین هدف ما خوداتکایی و پایداری است به طوری که دانشگاه‌ها امروز با بودجه دولتی آسیب‌پذیر هستند و باید از بخش‌های خصوصی و خیریه و همچنین استفاده از روش‌های منابع بین‌المللی نیاز خود را برطرف کنند که اگر این اتفاق بیافتد دانشگاه می‌تواند خودش را به راحتی مدیریت کند و دیگر با فراز و شیب‌های اقتصادی کشور شکننده نخواهند شد، در واقع بودجه دانشگاه‌ها باید بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از منابع غیر دولتی تأمین شود، این در حالی است این دانشگاه ۱۵ درصد منابع اختصاصی دارد. ما امیدواریم بتوانیم تا سال ۱۴۰۴ در تراز ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار بگیریم.
* دانشگاه بیش از ۴۰۰ پروژه کوچک را برای تحقق اهداف خود در دست اجرا دارد
فارس: در حاضر در اجرای طرح تحول گامی هم برداشته اید؟
احمدی: بله ، در حال حاضر این دانشگاه بیش از ۴۰۰ پروژه کوچک را برای تحقق اهداف خود در دست اجرا دارد، به گونه‌ای که در سه سال گذشته در حوزه تولید علم و روابط بین‌الملل پیشرفت خوبی داشته‌ایم. البته باید به این نکته اشاره کنم که منابع مالی که مجلس برای دانشگاه مصوب کرده با توجه به بنیه اقتصادی دولت این اعتبارات متأسفانه دیر به دست دانشگاه‌ها می‌رسد و ما در پیشبرد اهداف خود با وقفه روبه‌رو می‌شویم.
در حال حاضر ۱۴۰ گروه فناورانه از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه تشکیل شده است که با برنامه و نقشه راه مشخص و قابل دفاع توسط پارک علم و فناوری حمایت می‌شود
* 140 گروه فناورانه از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه تشکیل شده است
فارس: دانشگاه تربیت مدرس برای کارآفرینی و مهارت افزایی دانشجویانش چه اقداماتی انجام داده است؟
احمدی: دانشگاه مدرس دارای پارک و فناوری و مراکز رشد است که متأسفانه این پارک در سال‌های اخیر آنگونه که باید نتوانسته عملکرد خوبی داشته باشد و فعالیت‌های کوچکی داشت، اما خوشبختانه در دوره جدید در چهار سال اخیر این پارک با توسعه و پشتیبانی فناوری توانست در رشته‌های هنر، علوم انسانی و علوم پایه عملکرد خوبی داشته باشد، به طوری که در حال حاضر بسیاری از دانشجویان می‌توانند تسهیلات مختلفی را در قالب وام از این پارک علمی و فناوری دریافت کنند. همچنین این مجموعه به تعلیم روش کسب و کار فناورانه می‌پردازد. به طوری که در حال حاضر ۱۴۰ گروه فناورانه از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه تشکیل شده است که با برنامه و نقشه راه مشخص و قابل دفاع توسط پارک علم و فناوری حمایت می‌شود.
* گروه‌های فناور دارای هدف و مسیر مشخص هستند
فارس: درباره گروه‌های فناورانه بیشتر توضیح دهید؟
احمدی: گروه‌های فناور که دارای هدف و مسیر مشخص هستند با حمایت پارک علم و فناوری از یک تا سه سال فرصت دارند نتیجه فعالیت خود را مشخص کنند که در صورت تأیید عملکردشان آنها تبدیل به شرکت دانش‌بنیان می‌شود و برای بار دوم با پشتیبانی مالی روبه‌رو خواهد شد که در ادامه به عنوان یک شرکت مستقل وارد جامعه حرفه‌ای می‌شود، این دانشگاه دارای ۴۰ شرکت فناورانه است که از این تعداد ۲۸ شرکت دانش‌بنیان هستند.
* نمره ۲۰ برای این دانشگاه قابل قبول است
فارس: اگر بخواهید به دانشگاه نمره بدهید چه نمره ای را در نظر می گیرید؟
احمدی: با توجه به وجود ۷۵۰ هیأت علمی و ۹ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی و همچنین تولید ۳ هزار مقاله علمی در هر سال ، این دانشگاه باید بیشتر از این جایگاهی که دارد پیشرفت می‌کرد، از طرفی ایجاد توسعه رشته‌های بین رشته‌ای از دستاوردهای این دانشگاه بوده است که نشان از روحیه انقلابی و انگیزه دانشجویان دارد، همچنین باید بگویم این دانشگاه در تولید علم رتبه بالای ۳۰۰ را در میان دانشگاه‌های جهان کسب کرده است که با همه این تفاسیر و در نظر گرفتن فداکاری، ایمان و هوش اساتید و دانشجویان نمره ۲۰ برای این دانشگاه قابل قبول است.
انتهای پیام/
