به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، اندیشه بشری در زمینه مدیریت بحران معطوف پیشگیری، آمادگی و مقابله با بحران در زمینه بحران‌های سازمانی و بحران‌های طبیعی شده است.
در همین زمینه مطالعات بسیاری در ارتباط با مدیریت در بحران‌های مختلف صورت گرفته است اما آنچه که در این بین مغفول مانده است، مدیریت بحران بین نهادی است موضوعی که همواره در مواقع ضروری مشکل‌ساز شده و موجب بروز حوادث تلخی شده است.
وقوع حوادث متعدد در کشور از جمله سیل اخیری که در ابتدای سال رخ داد و خسارات جانی و مالی که بر جای گذاشت نشان داد که مدیریت بین بخشی وجود نداشته و اتفاقا دستگاه‌ها در امور غیرتخصصی عملکرد بهتری نسبت به امور تخصصی دارند.
هرچند که استان زنجان در موضوع بارندگی ابتدایی سال عملکرد خوبی از خود نشان داد و با وجود بارش به نسبت کمی که در مقایسه با سایر استانها داشت خوب عملکرد کرده و مدیریت مطلوبی در این زمینه صورت گرفت اما به نظر می‌رسد استان به همین میزان در زمینه مقابله با آتش‌سوزی کمتر موفق بوده است.
آتش‌سوزی هفته گذشته بادامستان و طولانی شدن مدت زمان اطفای حریق و شاید ناهماهنگی که بین دستگاه‌ها وجود داشت موجب شد که خسارات بسیاری به منطقه بادامستان زنجان وارد شود، اتفاقی که مشابه آن دو روز قبل دوباره و تقریبا در همان منطقه رخ داد و این در حالی بود که همان روز یعنی روز وقوع آتش‌سوزی (بادامستان) جلسه مدیریت بحران استان برای هماهنگی مقابله با حوادث تشکیل شده است.
در هر صورت آتش‌سوزی که بنا به گفته مسؤولان عمدی بوده و توسط عده‌ای متخلف رخ داده بود موجب شد که بار دیگر به این نتیجه برسیم که نه تجهیزات، نه نیروی انسانی و نه هیچ چیز دیگری جای مدیریت را نمی‌گیرد و این عملکرد و واکنش درست است که در هر حادثه‌ای موجب موفقیت عملیات می‌شود.
اما نظرات مدیران مرتبط در این حوزه نیز نسبت به حوادث آتش‌سوزی رخ داده به ویژه دو حادثه رخ داده متفاوت است.
*افزایش تجهیزات و نیروها
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار زنجان با اشاره به اینکه وضعیت آب و هوایی حاکم بر استان موجب شده است که زمینه برای وقوع چنین حوادثی مناسبت‌تر باشد، اظهار کرد: بارندگی‌ها در استان موجب رشد بسیار علف‌های هرز شده و همین موضوع بروز آتش‌سوزی شد.
مهرداد سلطانی با اشاره به فرآیند وقوع آتش‌سوزی در علوفه افزود: وقتی که به اواخر تابستان نزدیک می‌شویم این علوفه خشک شده و آماده اشتعال می‌شود از همین رو وقتی تراکم آن هم بالا باشد، زمانی که محلی آتش گرفت به مناطق دیگر نیز سرایت می‌کند.
وی با بیان اینکه هر سال ما شاهد بروز آتش‌سوزی در مناطقی که علف هرز روییده هستیم، تصریح کرد: امسال به علت افزایش آمار این آتش‌سوزی‌ها، وسعت بیشتری هم یافته است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار زنجان با اشاره به اینکه در کنار این موضوع دلایلی نیز مطرح می‌شود که عامل آتش‌سوزی انسانی و عمدی بوده است، اضافه کرد: البته هنوز استدلال کافی برای این داستان مطرح نشده است که این آتش‌سوزی عمدی بوده است.
وی با بیان اینکه چنین آتش‌سوزی‌هایی معمولا در یک یا دو ساعت اطفا می‌شود، اضافه کرد: اما آتش‌سوزی هفته قبل گسترده بود و چون در چند نقطه رخ داد از همین رو امکان خاموش شدن آن در مدت زمان کم میسر نشد و تا ساعت 2 شب طول کشید.
سلطانی با اشاره به اینکه امکانات و نیروهای ما نسبت به سنوات قبل بیشتر شده است و هر سال تجهیزات بسیاری به عنوان آتش‌کوب تهیه شده و در حوادث استفاده می‌شود، افزود: اما امسال این حجم آتش‌سوزی موجب شده است که اطفای آن طول بکشد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار زنجان در ارتباط با اینکه آیا حضور دیرهنگام نیروها موجب تسری آتش به مناطق مختلف شده است یا خیر، اظهار کرد: همین اتفاق رخ داده و نیروها به سرعت در منطقه راهی شدند اما امسال تعداد زیادی آتش‌سوزی داشتیم که بسیاری از آنها در مدت زمان کم اطفا می‌شود اما در برخی از آتش‌سوزی‌ها به علت صعب‌العبور بودن منطقه و تسری سریع آتش، کار اطفا در مدت کم ممکن نمی‌شود.
*کمبود تجهیزات
فرماندار شهرستان طارم نیز با اشاره به وقوع دو آتش‌سوزی گسترده در شهرستان طارم طی یک هفته گذشته اظهار کرد: برای اطفای آتش نیروهای بسیاری از بسیج، هلال احمر، منابع طبیعی و ... را به منطقه اعزام کردیم که آتش هرچه زودتر اطفا شود، اما نشد.
ستار صفری با اشاره به اینکه برای آتش‌سوزی نخست بیش از 600 نیرو و برای آتش‌سوزی دوم بیش از 160 نیرو در منطقه حضور داشتند، اضافه کرد: در آتش‌سوزی بادامستان 500 هکتار از مراتع طارم در آتش سوخت هرچند که بنده جزئیات خسارات مالی را از نظر ارزش ریالی ندارم.
وی با اشاره به اینکه وزش باد و صعب‌العبور بودن منطقه موجب گسترده شدن آتش شده است، افزود: ما کمبود تجهیزات را منعکس کردیم و گفته‌ایم که این تجهیزات جوابگوی حداقل شهرستان طارم نیست و به علت صعب‌العبور بودن مناطق، شاید بهترین کار وجود و حضور امداد هوایی باشد.
فرماندار طارم با بیان اینکه حضور امداد هوایی مستلزم تخصیص اعتبار است، تصریح کرد: آنطور که بنده اطلاع دارم پیگیری‌های لازم از سوی مدیریت بحران برای اختصاص تجهیزات هوایی در حال انجام است و امیدواریم حداقل برای سنوات آینده این اتفاق رخ دهد.
وی اضافه کرد: امسال آتش‌سوزی تا یک هفته اخیر برد زیادی نداشت تا اینکه در هفت روز گذشته 4 یا 5 آتش‌سوزی رخ داده است.
*نامیزان بودن اعتبارات و خسارات
مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان نیز به ابلاغ قانون جدید مدیریت بحران کشور اشاره کرد و اظهار داشت: با توجه به قانون جدید مدیریت بحران کشور، سه سند در سطح ملی و دو سند در سطح استان زنجان تدوین خواهد شد.
توحید سلیمی با ارائه گزارشی از حوادث رخ داده در استان طی سال جاری اضافه کرد: بیشترین حادثه رخ داده در استان زنجان طی نیمه نخست امسال آتش‌سوزی بوده است.
مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان از افزایش تعداد آتش‌سوزی‌های رخ داده در استان خبر داد و افزود: امسال 67 واقعه آتش‌سوزی در استان زنجان رخ داده است که یکی از گسترده‌ترین آتش‌سوزی‌ها مربوط به آتش‌سوزی بادامستان طارم بود و البته یک آتش‌سوزی نیز در ماهنشان رخ داده بود.
مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان گفت: با توجه به گستردگی آتش‌سوزی رخ داده در این منطقه پس از ساعت‌ها و با حضور 600 نیرو موفق به مهار آن شدیم.
مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان با اشاره به اینکه در مجموع طی 6 ماهه نخست امسال 108 حادثه در استان ثبت شده است، تصریح کرد: سیل و آبگرفتگی و سپس یخ‌بندان، یخ‌زدگی، برف و بوران از جمله حوادث رخ داده در استان است.
وی در ارتباط با خسارات وارده ناشی از حوادث رخ داده در استان زنجان نیز گفت: تقریبا از سال 1382 تا سال 1395 میزان خسارت وارده به استان در حدود 5 هزار میلیارد تومان بوده اما اعتبار اختصاص یافته از سال 1372 تاکنون 300 میلیارد تومان بوده است و این یعنی میزان خسارت با اعتبار اختصاص یافته همخوانی ندارد و برابری نمی‌کند.
مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان افزود: برای برابر کردن این دو مبلغ سه راهکار داریم، اولی افزایش اعتبارات، دوم کاهش خسارات و سوم نیز جبران خسارت حوادث از منبعی غیر از دولت و به نوعی استفاده از ظرفیت بیمه‌هاست.
*بحران در مدیریت بحران
سخنان سه نفر از مسؤولانی که در جریان آتش‌سوزی و همچنین مدیریت بحران استان قرار دارند، نشان می‌دهد که مشکل استان زنجان در زمان وقوع بحران نیروی انسانی و یا تجهیزات نیست، چون گاها نیرو و تجهیزات نیز وجود داشته اما حوادث به شیوه مناسب مدیریت نشده است یا ورود دستگاه‌های غیرمرتبط به حوادث موجب شده است که دستگاه‌های تخصصی نتوانند آنطور که باید و شاید به وظیفه خود عمل کنند.
این ناهماهنگی و شاید ورود به صحنه برای حل مشکل از سوی همه دستگاه‌ها مرتبط یا غیرمرتبط موجب شده است که مدیریت بحران به درستی انجام نشود، در صورتی که مدیریت بحران دقیقاً به معنای سوق دادن هدفمند جریان پیشرفت امور به روالی قابل کنترل، انتظار برگشتن امور در اسرع وقت به شرایط قبل از بحران است.
به گفته کارشناسان پیش‌بینی و پیشگیری، برنامه‌ریزی و آموزش و در نهایت هدایت و کنترل نیروها در مبحث بحران و مدیریت آن مجموعه‌ای از اجزاست که با هم درحال تعامل هستند، که اگر این اجزا دچار مشکل شوند بر تعاملات اجزا و در کل سیستم تاثیر می‌گذارد موضوعی که شاید در حوادث اخیر آن چنان رعایت نشده و همین موضوع موجب طولانی شدن امر گذر از بحران شده است.
ناگفته نماند که استان زنجان در کمتر از یکسال گذشته، سه مدیر کل مدیریت بحران استان زنجان داشته است.
انتهای پیام/73005/ق/گ
