به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس، در هفته‌های گذشته مجلس شورای اسلامی با فوریت طرح اصلاح موادی از قانون آیین‌نامه داخلی مجلس (شفافیت فعالیت نمایندگان) مخالفت کرد. طرحی که شهریور پارسال و به پیشنهاد حجت الاسلام مجتبی ذوالنور نماینده محترم مردم قم تقدیم هیئت رئیسه مجلس شد.
ذوالنوری به عنوان متقاضی بررسی دو فوریت طرح اصلاح موادی از آیین‌نامه داخلی مجلس با رویکرد شفافیت آرای نمایندگان و علنی شدن حضور و غیاب آن‌ها در مجلس گفت: «مشروعیت نمایندگان به رای مردم است مردم باید بر نماینده‌شان نظارت داشته و مطالبه‌گری کنند. این امر وقتی محقق می‌شود که مردم از عملکرد نماینده‌شان اطلاع داشته و بدانند که نماینده چه زمانی در مجلس است و رایش به لوایح و طرح‌ها چگونه می‌باشد. ما در این طرح پیشنهاد ایجاد سامانه‌ای داده‌ایم که رسانه‌ها و موکلان ما بتوانند به عملکرد نمایندگان نظارت داشته باشند. بعضا در مواردی یک سال برای طرح و لایحه‌ای کار می‌شود اما به خاطر عدم شرکت یک نماینده در رای‌گیری آن طرح یا لایحه بی نتیجه می‌ماند. یا اینکه در زمان رای‌گیری مدام رئیس جلسه می‌گوید که چند نفر رای ندادند و تقاضای شرکت همه نمایندگان در رای‌گیری را می‌کند بعد یک مرتبه نماینده‌ای که در ابتدا در بحث نبوده خود را به صندلیش برای رای دادن می‌رساند و از نماینده کنار دستی می‌پرسد که آیا مخالف یا موافق رای می‌دهد. نتیجه آن است که قوانین مصوب بی‌خاصیت و بی‌کیفیت بوده و محققانه و عالمانه نیست. اگر رای و رفتار نماینده در معرض قضاوت موکلانشان باشد آنگاه خروجی کار با کیفیت خواهد شد.»
تجربه‌ای تلخ
اولین بار این طرح در بحبوحه بررسی طرح شفافیت آرا مطرح شد که متاسفانه در آن طرح هم با وجود اینکه حمایت بیش از 200 نماینده را داشت اما یک فوریت آن در مجلس شورای اسلامی رای نیاورد. در زمان رسیدگی به یک فوریت طرح شفافیت آرا در صحن علنی، عده‌ای از نمایندگان بیان کردند با اینکه با شفافیت موافق هستند اما با این طرح مخالفت می‌کنند، علت این مخالفت را جامع نبودن طرح شفافیت آرا بیان کردند و از وجود طرح دیگری سخن گفتند که به مجلس ارائه خواهد شد.
از جمله این مخالفان حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا سلیمی نماینده محلات و دلیجان بود که در مخالفت با طرح شفافیت آرا عنوان کرده بود: « من ابتدا عرض کنم که ما با اصل شفافیت موافق هستیم، ولی این طرح نمی‌تواند آنچه که در ذهن ما است را محقق کند، این طرح چند نقص دارد، نواقص، نواقص جدی است. ببینید! در اینجا فقط گفته که حالا در رأی‌گیری مخالف، موافق و ممتنع اعلام بشود. در تبصره چه گفته؟ تبصره آمده استثناء قائل شده، استثناءها را هم محدود نکرده. می‌گوید در موارد استثنائی، موارد استثنائی کجا است؟ چه کسی مشخص می‌کند؟
دو، این طرح جامع نیست، نواقص فراوانی دارد. جناب آقایان: امیرآبادی، ذوالنوری و حاجی یک طرحی آوردند، آن طرح خیلی کامل‌تر از این است. من توضیحاتی می‌دهم روشن بشود. مثال یک نماینده منتخب می‌شود مجلس می‌آید، اسپانسر دارد، چه کسی اسپانسر نماینده است؟ هزینه‌های تبلیغاتی او از کجا تأمین می‌شود؟ در طرح نیامده، نقص دارد. یعنی نقص روشن است. آقایان از کجا هزینه‌های تبلیغاتی دادند، کدام حزب، کدام شخص و کدام ثروت؟ این یک، نقص اول. عرض کردم، این نقص دارد. با این طرح مخالف هستم نه با شفافیت، اینها با هم متفاوت است.
سه، سفرهای نمایندگان باز در اینجا نیامده، چقدر سفر رفتند، برای چه رفتند، خروجی سفر چه بوده. به نظر می رسد که این طرح اگر تصویب بشود موجب می شود آن طرح جامع ذبح بشود و نادیده گرفته بشود و تحت الشعاع قرار بگیرد. تبصره 2 استثناء است، این استثناء ها کجا است، محدوده‌اش چقدر است، چندتا است، چون روشن نیست به نظر می‌رسد که دوستان اینجا مخالفت کنند تا ان شاء‌الله الرحمن آن طرح اصلی به صحن بیاید و آن را تصویب کنیم.» اما نادرستی استدلال این نماینده و سایر نمایندگان در روزهای اخیر کاملا مشخص شد.
با وجود وعده‌ها و حواله تصویب فوریت شفافیت آرا به طرح جامع شفافیت نمایندگان، هفته‌های گذشته بعد از گذشت یکسال از ارسال طرح به هیئت رئیسه مجلس، این طرح با 190 امضا به صحن علنی مجلس شورای اسلامی آمد. مطابق انتظار، با وجود اینکه 190 نماینده در ظاهر این طرح را امضا کرده بودند اما در عمل تنها ۶۹ نماینده از مجموع ۲۱۲ نماینده حاضر در صحن با دو فوریت این طرح موافقت کردند و در نتیجه دو فوریت آن رأی نیاورد. سپس یک فوریت این طرح به رای گذاشته شد که با ۵۹ رای موافق، ۷۴ رای مخالف و ۷ رای ممتنع از مجموع ۱۹۸ نماینده حاضر در مجلس مجددا تصویب نشد، تا این طرح نیز به سرنوشت طرح شفافیت آرا دچار شده و جهت بررسی به صورت عادی به کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی ارجاع شود. لازم به ذکر است طرح قبلی که به طرح شفافیت آرا مشهور است، در کمیسیون آیین‌نامه داخلی با تغییراتی در متن و عنوان به تصویب رسید. اما در طرح مصوب کمیسیون خبری از شفافیت آرا نمایندگان نیست و تنها به انتشار اسامی نمایندگانی که در جلسات حاضر هستند اما در رأی‌گیری‌ها شرکت نمی‌کنند، اکتفا شده است. به این ترتیب طرح شفافیت آرا از اساس دچار تغییر شد و از اهداف طراحان خود فاصله گرفت. این در حالی است که آقای سلیمی و سایر مخالفان می‌توانستند با تصویب یک فوریت طرح شفافیت آرا در همان زمان، پیشنهادات اصلاحی خود را به مرور ارائه و تصویب کنند.
درسی ماندگار!
تجربه‌ی طرح شفافیت آرا نشان می‌دهد نمایندگان هر چند در ظاهر از شفافیت حمایت می‌کنند و در محافل عمومی از موافقت با شفافیت سخن می‌گویند اما در عمل به آن رای نمی‌دهند. اینکه طرحی 190 امضا دارد ولی 69 رای می‌آورد به این علت است که امضای نمایندگان پای طرح‌ها شفاف است و به اطلاع عموم مردم می‌رسد اما آرای نمایندگان که تصمیمات هم براساس آن اتخاذ می‌شود، مخفیانه است و همین امر بیانگر لزوم شفافیت آراست. مادامی که آرا نمایندگان شفاف نباشد مطمئنا نباید انتظار داشت تا طرح‌هایی در موضوع شفافیت هزینه‌های انتخاباتی نمایندگان، شفافیت حضور و غیاب، شفافیت سفرهای خارجی و... در مجلس شورای اسلامی تصویب شود، چون احتمالا آن‌ها هم سرانجامی مشابه طرح شفافیت آرا خواهند داشت. بنابراین لازم است در ابتدا تنها به شفافیت آرای نمایندگان پرداخته شود و سپس به سراغ سایر طرح‌های شفافیتی مجلس رفت. بی‌شک با شفافیت آرا به تصویب سایر شاخص‌های شفافیت مجلس هم کمک خواهد شد.
انتهای پیام/
