به گزارس خبرگزاری فارس از اصفهان-یادداشت؛ مصطفی مصری‌پور؛ آمارهای نقدینگی سال 97 منتشر شد و تغییرات ترکیب پایه پولی و نقدینگی در این سال پر تلاطم، اتفاقات جالبی را رقم زده است. بر اساس اعلام بانک مرکزی، حجم نقدینگی در پایان سال 97 از هزار و 880 هزار میلیارد تومان گذر کرده و ترکیب این نقدینگی نیز به سمت سپرده‌های دیداری سنگینی می‌کند. بر این اساس، نرخ رشد سپرده‌های دیداری در پایان سال 97 برابر با 53 درصد بوده که دو برابر نرخ رشد ماه‌های ابتدایی سال 97 بوده و منجر به حرکت نقدینگی از سپرده‌های مدت‌دار به سپرده‌های کوتاه‌مدت و سپرده‌های دیداری شده که دلیل آن نیز افزایش نا اطمینانی در سطح اقتصاد و شوک‌های ارزی و تورمی است.
عدم تغییر نرخ سود بانکی متناسب با شرایط تورمی و جهش‌های ارزی موجب شد تا اعتماد سپرده‌گذاران به بانک‌ها کاهش یابد و موج جدیدی از تغییر ترکیب سپرده‌ها در سال 97 شکل بگیرد که آثار آن در سایر بازارهای موازی قابل مشاهده بود. بر این اساس، در بهمن ماه سال 97، نرخ رشد نقطه به نقطه سپرده‌های کوتاه‌مدت، سه برابر سپرده‌های مدت‌دار ثبت شد و این نسبت در اسفند ماه به عدد 10 رسید.
بر اساس این آمارها، میزان اسکناس در دست مردم در پایان سال 97 به بیش از 53 هزار میلیارد تومان رسیده که بیشترین مقدار در طول تاریخ بوده و نسبت به بهمن ماه همان سال، 20 درصد رشد را تجربه کرده است. بر اساس همین آمارها، در اسفند 97 نسبت به اسفند 96، میزان اسکناس در دست مردم، 10 هزار میلیارد تومان افزایش را نشان می‌دهد. نگاهی به رشد نقطه به نقطه اسکناس در دست مردم از سال ۹۵ به بعد نشان می‌دهد که این رشد تا دی ماه ۹۶ تک رقمی و در محدوده زیر ۱۰ درصد قرار داشته است اما از دی ماه ۹۶ بر سرعت رشد نقطه به نقطه اسکناس در دست مردم افزوده شده است به طوری که در فروردین ۹۷ این رشد به حدود 16.9 درصد رسیده است.
تغییر ترکیب نقدینگی به سمت پول و افزایش وزن سپرده‌های کوتاه‌مدت نسبت به سپرده‌های بلندمدت در ادبیات اقتصادی به «داغ شدن» پول تعبیر می‌شود که از نشانه‌های جدی آغاز موج‌های تورمی و ایجاد مشکل برای نظام بانکی است. در چنین شرایطی، میزان اعتماد مردم به ثبات اقتصادی کاهش یافته و افراد با صرف نظر کردن از سود بالاتر سپرده‌های مدت‌دار، آن‌ها را به وجه نقد یا سپرده‌های کوتاه‌مدت تبدیل کرده و ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش می‌دهند.
افزایش پول در دست مردم با دو هدف رخ داده، هدف اول، تأمین سرمایه مردم برای پوشش مخارجی است که نسبت به سال قبل 3 برابر شده و در حقیقت مردم برای پوشش هزینه‌های متورم خود ناچار شده‌اند که سپرده‌های بانکی یا سایر پس‌اندازهای خود را از بانک‌ها خارج کرده و نقد کنند. هدف دوم نیز حرکت به سمت بازارهای موازی به دلیل سرکوب نرخ سود سپرده‌هاست که این اتفاق برای سپرده‌هایی با حجم بالاتر رخ داده است. اما اینکه کدام بازار در جذب این نقدینگی عمل کرده باید به حجم معاملات این بازارها رجوع کرد.
حجم معاملات در بازار سرمایه در نیمه دوم سال 97 روندی صعودی به خود گرفته و پس از وقفه سه ماهه در پاییز، مجدداً در دی ماه صعودی شده و نسبت به آذر ماه با 67 درصد رشد همراه شده است. از دیگر سو، این عدد در اسفند نسبت به بهمن ماه 50 درصد رشد را نشان می‌دهد که این آمار صعودی دقیقاً با آمار کاهشی رشد سپرده‌ها هم‌زمان شده است.
از سوی دیگر رشد نقطه به نقطه ارزش معاملات خرد بازار سرمایه نشان می‌دهد که در زمستان سال 97، این سر فصل در هر ماه به ترتیب 168 درصد، 168 درصد و 264 درصد رشد را تجربه کرده و معنای این تغییر قابل ملاحظه در ارزش معاملات خرد نسبت به سال گذشته، رونق گرفتن این بازار و تزریق قابل توجه نقدینگی به آن بوده است و به معنایی دیگر، نقدینگی خارج شده از حساب بانک ها تا حد زیادی به بازار سرمایه کوچ کرده که دلیل آن، نقد شوندگی بالاتر این بازار و بازدهی مناسب آن در کوتاه مدت بوده است. این در حالیست که در همین مدت، بازار ارز در فاز رکودی بوده و قیمت دلار، در اسفند ماه، حرکت‌های ابتدایی خود برای ثبت بازدهی منفی را آغاز کرده بود.
در بازار مسکن نیز در سه ماهه پایانی سال 97، حجم معاملات 45 درصد کاهش را ثبت کرده و ارزش آن به دلیل رشد قیمت‌ها تقریباً ثابت باقی مانده است و از این آمارها نمی‌توان استنباط کرد که بازار مسکن نقدینگی قابل توجهی را به خود جلب کرده باشد.
انتهای پیام/63062/ص30/
