به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزای فارس، «علم بهتر است یا ثروت؟» برای پاسخ باید گفت اگر کشور به دنبال پیشرفت علمی و تبدیل شدن به یک کشور توسعه یافته است علم انتخاب می شود اما اگر بخواهیم به عنوان یک کشور در حال توسعه باشیم ثروت خوب است که البته یک روز تمام می شود و دوباره باید به سراغ علم برویم.
یکی از ماموریت های مراکز علمی و دانشگاه های کشور تولید علم و حرکت به سمت آخرین تکنولوژی پیشرفت های پژوهشی دنیا است که به تازگی برنامه ای را برای بین المللی کردن دانشگاه ها ابلاغ کرده اند تا هرکدام با چنددانشگاه از کشورهای خارجی ارتباط برقرار و بتواند خود را با آنها هم ترازکند.
وجود دانشگاهی به نام فنی و حرفه ای با توجه به رسالتی که دارد و همانگونه که از نامش مشخص است بدون شک می تواند به عنوان متولی یا عنصر اصلی تربیت دانشجوی مهارتی در قالب متخصصان و تکنسین های علمی نقش بسزایی ایفا کند که در این رابطه در سال های اخیر اتفاقات و گام های خوبی در این راستا در دانشگاه فنی و حرفه ای انجام شده است.
باید به این نکته اشاره کرد که برای هر رویدادی باید علاوه بر برنامه ریزی و داشتن نیرو و ظرفیت کافی بودجه قابل توجهی را هم برای رسیدن به اهداف فراهم کرد به گفته مقام معظم رهبری کشور باید به عنوان پرچم دار علمی در دنیا مطرح شود که برای رسیدن به این درجه باید همه دستگاه های متولی از جمله دولت و وزارت علوم پشتیبانی لازم را از دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی انجام دهند.
دانشگاه فنی و حرفه ای با توجه به ساختاری که دارد تا کنون توانسته اقدامات بسیار خوبی را در زمینه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی و بین المللی انجام دهدکه ما برای آشنا شدن با این فعالیت ها به سراغ غلام رضا زمانی معاون مالی و اداری و مدیریت منابع دانشگاه فنی و حرفه ای رفتیم و ساعتی را با او درباره وضعیت و شرایط حاضر این دانشگاه به گفت وگو پرداختیم که خواندن این گزارش خالی از لطف نیست.
آنچه در گفت‌وگوی ما با زمانی می‌خوانید:
* به روزرسانی کارگاه‌های فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها از اولویت‌های دانشگاه محسوب می‌شود
*دانشجویان ما دیگر دانشجو محور و مهارت محور نخواهند شد
* 70 درصد سرفصل‌های درسی این دانشگاه عملی است
* سرانه ورزشی دانشگاه فنی و حرفه ای برای هر یک از دانشجویان 30 سانتی‌متر است
*برای تأمین غذای دانشجو 120 میلیارد تومان بودجه نیازمند هستیم
* مبلغ 6 میلیارد تومان برای تجهیز خوابگاه‌ها استفاده شده است
* 141 دانشجوی خارجی در سال تحصیلی جدید در دانشگاه فنی حرفه ای تحصیل خواهند کرد
فارس: درباره فعالیت اقتصادی دانشگاه بگویید؟
زمانی: ساختار اداری، بودجه و امور پشتیبانی و مالی و همچنین طرح‌های عمرانی دانشگاه فنی حرفه ای را به صورت گسترده در قالب 173 مرکز فنی و حرفه‌ای در سراسر کشور مدیریت می‌کنیم به طوری که دغدغه و همت این دانشگاه برآورده کردن تکالیف قانونی است.
فارس: منظور از تکالیف قانونی چیست؟
زمانی: منظور تقویت آموزش مهارت‌محوربوده که یکی از برنامه‌های اصلی این دانشگاه در سال تحصیلی جدید است به طوری که در حال حاضر دانشجویان مهارتی ما 14 درصد هستند و باید این تعداد تا پایان برنامه ششم توسعه به 30 درصد برسد که در این رابطه باید بگویم رسیدن به این نتیجه با توجه به مشکلات اقتصادی و کمبود بودجه‌ای که در دانشگاه وجود دارد نیازمند منابع مالی کمکی است.
فارس: مهم ترین خلاء موجود در دانشگاه فنی و حرفه ای به نظرتان چیست؟
زمانی: مهم ترین خلاء بودجه است، چرا که برای رسیدن به منویات مقام معظم رهبری و همچنین حرکت در مسیر رسیدن به دانشگاه نسل سوم باید فضای آموزشی کارگاهی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای افزایش یابد که در این موضوع هم ما برای تجهیز آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های خود نیازمند بودجه کلانی از سوی دولت هستیم البته در این رابطه باید به این نکته اشاره کنم که الزامات و تکالیف قانونی که برای دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده نتایج خوبی دارد اما موضوع مهم این است که برای فعالیت‌های دانشگاه در حوزه مهارتی و کارآفرینی باید پشتیبانی مالی صورت گیرد. از طرفی در حال حاضر برای فعالیت‌های جاری و عمومی دانشگاه‌ها با مشکلات مالی شدیدی روبه‌رو هستیم به طوری که بسیاری از بودجه این دانشگاه صرف مسائل دانشجویی می‌شود.
به روزرسانی کارگاه‌های فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها از اولویت‌های دانشگاه فنی حرفه ای است
فارس: اولویت دانشگاه فنی و حرفه ای چه موضوعی است؟
زمانی: بر اساس بند «ب» ماده 65 قانون برنامه ششم توسعه به روزرسانی کارگاه‌های فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها از اولویت‌های دانشگاه محسوب می‌شود که برای این کار به عقیده من عزم ملی را می‌طلبد چرا که تجهیز کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های بسیاری از دانشگاه‌ها از کمبود امکانات و فضای نامناسب برخوردار است که متأسفانه عزم ملی برای این کار وجود ندارد.
فارس:آیا بودجه دانشگاه کافی است؟
زمانی: خیر ، اعتباراتی که به دانشگاه‌ها می‌دهند در حال حاضر قطره‌چکانی شده است و با این وضعیت مأموریت‌های علمی و پژوهشی دانشگاه و حتی امکانات رفاهی و برنامه های مهارت‌افزایی دانشجویان با سرعت کمی در حال حرکت است و در مقابل نتایج مطلوبی که باید بگیریم را شاهد نیستیم. این در حالی است که دو سال دیگر تا پایان برنامه ششم باقی مانده اما هنوز فاصله زیادی تا درصد استاندارد مهارتی کردن دانشجویان مانده است.
بودجه دانشگاه چقدر است و اولویت مصرف آن مربوط به چه بخشی است؟
زمانی : بودجه تجهیز کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های این دانشگاه 24 میلیارد تومان است. در واقع برای خرید دستگاه‌های مورد نیاز کارگاه‌های مهارتی و آموزشی با توجه به وضعیت اقتصادی کشور بیشتر از یک دستگاه نمی‌توانیم بخریم. با این اوصاف نتیجه‌ای که حاصل می‌شود این است که دانشجویان ما دیگر دانشجو محور و مهارت محور نخواهند شد و همانند دیگر دانشگاه‌های نظری تنها آموزش تئوری دیده و فارغ‌التحصیل می‌شود.
فارس: برای رفع این مشکل راهکار چیست؟
زمانی: دولت کمک کند. یعنی اگر دولت برای بودجه دانشگاه‌ها و همچنین تجهیز آزمایشگاه‌های خود فکری نکند ما دیگر دانشجوی کارآفرین و مهارتی نخواهیم داشت به طوری که در حال حاضر دانشگاه‌ها به جای برگزاری کلاس‌های عملی در کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها باید فیلم‌های آموزشی پخش کنند تا دانشجویان بتوانند از طریق تصویری با موضوعات مختلف علمی در رشته‌های تحصیلی خود آشنا شوند.
70 درصد سرفصل‌های درسی این دانشگاه عملی است
فارس: نیاز این دانشگاه به کارگاه و آزمایشگاه چقدر است؟
زمانی: نیاز زیادی به فعالیت کارگاهی داریم. به طوری که 70 درصد سرفصل‌های درسی این دانشگاه عملی است یعنی اینکه برای انجام هر کدام از این سرفصل‌های عملی باید هزینه‌های زیادی انجام شود که اکنون اتفاق نمی‌افتد و سرفصل‌ها به صورت تئوری و در قالب فیلم‌های آموزشی انجام می‌شود به طور مثال در حال حاضر ما 320 طرح ناتمام در سراسر کشور داریم که از این تعداد 70 طرح را با کمک خیرین احداث می‌کنیم و مابقی را باید با بودجه دولت انجام دهیم که متأسفانه بودجه اختصاصی دانشگاه هم به صورت قطره‌چکانی انجام می‌شود، باید این توضیح را اضافه کنم که هر طرحی که به طول می‌انجامد مستهلک شدن بخش های مختلف را دربردارد و همچنین نه تنها به موقع افتتاح نمی‌شود بلکه هزینه ساخت آن 10 برابر بیشتر از مبلغ اولیه برای دانشگاه تمام می‌شود. به طور مثال اگر ما قرارداد پروژ‌ه‌ای را 10 میلیارد تومان بسته باشیم به دلیل نبود بودجه و طولانی شدن زمان آن این مبلغ را باید چندین برابر بر اساس میزان تورم کشور پرداخت کنیم.
فارس:درباره استفاده دانشگاه از ظرفیت خیرین توضیح دهید؟
زمانی: دانشگاه فنی و حرفه‌ای بنیادی متشکل از خیرین را تشکیل داده است که هدف از آن برقراری ارتباط دانشگاه با جامعه است. با این کار ما نه تنها تعلق خاطر بین عموم مردم ایجاد می‌کنیم بلکه نیاز دانشگاه را توسط مردم برطرف خواهیم کرد. این در حالی است که باید موضوع وقف در آموزش عالی با قدرت بیشتری انجام و سرمایه‌گذاری شود تا باعث رونق و پیشرفت دانشگاه‌ها شود.
سرانه ورزشی این دانشگاه برای هر یک از دانشجویان 30 سانتی‌متر است
فارس: سرانه دانشجویی این دانشگاه استاندارد است؟
زمانی: خیر ، در حال حاضر به طور مثال سرانه ورزشی این دانشگاه برای هر یک از دانشجویان 30 سانتی‌متر است. در حالی که استاندارد این سرانه را 1.5 متر اعلام کرده‌اند، با این وجود ما در سال 98، 30 طرح و پروژه را برای افزایش سرانه افتتاح خواهیم کرد، در بسیاری از پروژه‌ها هزینه ها را 50 درصد خیرین و 50 درصد دیگر را دانشگاه متحمل می‌شود.که در این رابطه باید بگویم دانشگاه از درآمد اختصاصی خود مانند شهریه دانشجویان و آموزش‌های کوتاه‌مدت هزینه می‌کند.
فارس: تا کنون برای کارگاه های خود چقدر هزینه کرده اید و بیشترین هزینه جاری دانشگاه چیست؟
زمانی: تا کنون 25 میلیارد تومان برای خرید تجهیزات و کمک به طرح‌های عمرانی هزینه کردیم اما با توجه به گستردگی طرح‌ها و افزایش تورم و رشد قیمت اجناس، مبلغ هزینه شده نتوانسته نیاز دانشگاه را در پیشبرد طرح‌های خود برطرف کند. اما بیشترین هزینه دانشگاه مربوط به دانشجویان است این دانشگاه در سال تحصیلی جدید هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر در حوزه دانشجویی دارد به طور مثال هزینه غذای دانشجویی بسیار سنگین بوده چراکه ما در سال گذشته 100 میلیارد تومان برای این موضوع هزینه کرده‌ایم. این در حالی است که بودجه ما برای غذای دانشجویان در سال گذشته 50 میلیارد تومان بوده است که 50 میلیارد اضافه آن را از درآمد اختصاصی دانشگاه داده ایم.
مبلغ اختصاص یافته برای غذای دانشجویی خنده دار است
فارس: بودجه امسال شما برای غذای دانشجویی چقدر است؟
زمانی: بودجه امسال متاسفانه کمتر از سال گذشته اختصاص یافته است. در حال حاضر نگرانی اصلی ما برای سال تحصیلی جدید است زیرا در مهر 98 با اضافه شدن 180 تا 200 هزار دانشجو به ظرفیت این دانشگاه بدون شک هزینه‌های آنها افزایش می‌یابد به طوری که امسال بر اساس مصوبه وزارت علوم مبلغ 40 میلیارد تومان را برای غذای دانشجویی در نظر گرفته اند. این موضوع باعث تأسف و خنده است چرا که سال گذشته 50 میلیارد تومان بودجه برای غذای دانشجویی بود اما امسال 10 میلیارد کمتر از آن را داده اند در صورتی که ما برای تأمین غذای دانشجو پیش‌بینی می‌کنیم 120 میلیارد تومان بودجه نیازمند هستیم. در این رابطه باید بگویم گدایی اگر ننگ دارد ولی پول همراه خود دارد که ما باید برای تأمین بودجه هزینه‌های دانشجویی خود از ظرفیت هر نهادی استفاده کرده و بهره لازم را ببریم.
فارس: آیا برای کاهش هزینه های دانشگاه فکری کرده اید؟
زمانی: بله ، دانشگاه فنی و حرفه‌ای برای اینکه بتواند بسیاری از هزینه‌های خود را کاهش دهد در قالب سه بخش گام برداشته است که می‌توان به صرفه‌جویی، استفاده از منابع داخلی و در نهایت کاسه گدایی دست گرفتن و از سازمان‌های مختلف درخواست بودجه کردن، است. این در حالی است که بسیاری از 173 دانشکده ما دچار مشکلات اقتصادی و بدهی به پیمانکاران هستند به طور مثال دانشگاه شمسی‌پور که در تهران واقع شده است در حال حاضر 700 میلیون تومان به پیمانکار بدهی دارد.
فارس: وضعیت اقتصادی دانشجویان دانشگاه به طور میانگین چگونه است؟
زمانی: قشر دانشجوی ما از طبقه متوسط جامعه هستند و می‌دانند که باید بعد از فارغ‌التحصیلی لباس کار بر تن کنند. این در حالی است که دانشجویان ما در میانگین سنی رشد قرار دارند. از طرفی به این نکته اشاره کنم که سرانه ای که برای دانشجویان به ما می دهند نسبت به سایر دانشگاه‌ها بسیار پایین است به طوری که به سایر دانشگاه‌ها 1.400 بودجه خدمات رفاهی می‌دهند اما به دانشگاه ما 700 تومان بودجه خدماتی می‌دهند این در حالی است که نیاز دانشگاه ما با توجه به اینکه غذاخور ما افزایش یافته ، بیشتر است. به طور مثال ما در آموزشگاه دختران در شهر اردبیل شاهد این موضوع هستیم که دانشجویان دختر ما به دلیل مشکلات مالی هر یک پرس غذا را 6 نفر استفاده می‌کنند.
فارس: وضعیت اقتصادی دانشگاه چگونه باید بهبود پیدا کند تا تکالیف دانشگاه بدون مشکل حل شود؟
زمانی: در مرحله نخست باید توضیح بدهم که یکی از مشکلاتی که ما امروز با آن مواجه هستیم هزینه‌های مربوط به انشعاب برق،گاز، آب و عوارض ساختمانی است که مبلغ قابل توجهی از بودجه ما را به خود اختصاص می‌دهد این در حالی است که آموزش و پرورش معاف از عوارض و مالیات است. اگر می‌خواهیم تکالیف قانونی مشخص شده برای دانشگاه‌ها محقق شود باید این دانشگاه را به چشمه‌هایی وصل کنیم تا بتوانند امورات خود را بگذرانند. به طور مثال در طرح مدیریت سبز که چندین سال است مطرح شده و دارای ردیف متمرکز است سالانه سازمان برنامه و بودجه مبلغی را به این موضوع اختصاص می‌دهد اما با توجه به اینکه مبلغ آن بسیار کم است ما در دانشگاه فنی و حرفه‌ای تنها می‌توانیم در حد یک پروژه از آن استفاده کنیم.
در سال گذشته 300 میلیون تومان برای پروژه‌های مراکز فنی و حرفه ای اراک و پاکدشت اختصاص دادند اما به این نکته باید اشاره کنم که ما یک دانشگاه نیستیم بلکه ما 173 دانشگاه هستیم.البته باید بگویم در سال 98 دانشگاه حداقل 8 میلیاردتومان در سرفصل‌های مدیریت سبز هزینه خواهد کرد که می‌توان به بهینه‌سازی انرژی، تعمیر و تجهیز موتورخانه‌ها، استفاده از پنجره‌های دوجداره و لامپ‌های کم‌مصرف اشاره کرد.
فارس: دانشگاه فنی و حرفه ای تا کنون دستاورد های علمی هم داشته است؟
زمانی: بله ، یکی از اتفاقات خوبی که در این دانشگاه انجام شده است استفاده از آب‌های خاکستری یا همان آب‌های بازیافتی تصفیه شده است که در قالب سیستم آبیاری تحت فشار و قطره‌ای برای حوزه کشاورزی استفاده می‌شود. همچنین ما به تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در دو استان به عنوان پایلوت پرداختیم که استان خراسان جنوبی و سمنان با استفاده از نیروی خورشید، انرژی تولید می‌کند.
مبلغ 6 میلیارد تومان برای تجهیز خوابگاه‌ها استفاده شده است
فارس: وضعیت خوابگاه های دانشجویی دانشگاه چگونه است؟
زمانی: باید بگویم تاکنون بالغ بر 40 درصد از بودجه تعمیرات مربوط به دانشگاه را به خوابگاه‌های دانشجویی اختصاص داده‌ایم که در واقع در کل مبلغ 6 میلیارد تومان برای تجهیز خوابگاه‌ها استفاده شده است. از طرفی صندوق رفاه دانشجویان باید دانشگاه فنی و حرفه‌ای را به عنوان اینکه 173 مرکز زیرمجموعه خود دارد به آن نگاه ویژه‌ای بکند باید شهریه خوابگاه‌ها را به طور کلی به دانشگاه بدهدتا بتوانیم رتبه خوابگاه های خود را افزایش دهیم چراکه هنوز این دانشگاه دارای خوابگاه رتبه 5 است.
فارس: برنامه دانشگاه برای استفاده از حداکثر ظرفیت های جوانان در سال تحصیلی جدید چیست؟
زمانی: یکی از مهم ترین برنامه های دانشگاه فنی و حرفه ای برای سال تحصیلی جدید راه‌اندازی 5 دانشکده در استان‌های مختلف است شهرهای نهبندان خراسان جنوبی، شهرستان باغ استان یزد، شهرستان ابهر استان زنجان از جمله این دانشکده ها هستند البته این مناطق به صورت هوشمندانه انتخاب شده‌اند چرا که هم ظرفیت دانش‌آموز در این مناطق وجود دارد و همچنین بعد از فارغ‌التحصیلی برای دانشجویان شغل مناسب با بازارآن شهر فراهم است.
فارس: کیفیت کادر آموزشی دانشگاه مناسب است؟
زمانی: می توانم برای پاسخ بگویم استاندارد نیست. این دانشگاه دارای 6700 نیرو در سراسر کشور است که در حال حاضر ما هزار نفر کادر آموزشی داریم که 550 نفر از آنها هیأت علمی و بقیه مدرس، دبیر و مربی هستند. یکی از مشکلات ما کمبود اعضای هیأت علمی است. در واقع ایده‌آل دانشگاه‌ها ضریب یک به 18 دانشجو و استاد است اما در دانشگاه ما این ضریب یک به 25 است که در سال تحصیلی جدید با اضافه شدن دانشجویان جدید ، ضریب ما تبدیل یک به 200 می‌شود.
تعداد 141 دانشجوی خارجی در سال تحصیلی جدید در دانشگاه ما تحصیل خواهند کرد
فارس: در حوزه بین الملل هم سرمایه گذاری کرده اید؟
زمانی: بله ، در حوزه بین‌الملل این دانشگاه برای تبادل استاد به دانشجو تفاهم‌نامه‌هایی را با کشورهای سنگال، لبنان و اقلیم کردستان امضا کرده است که با این اتفاق تعداد 141 دانشجوی خارجی در سال تحصیلی جدید در دانشگاه ما تحصیل خواهند کرد البته در مراکز خراسان جنوبی و رضوی نیز دانشجوی افغانستانی جذب می‌کنیم و همچنین در گام سوم از کشور سنگال و کردستان نیز دانشجو خواهیم داشت. این در حالی است که طی تفاهم‌نامه با کشور آلمان، فرانسه و اتریش نیز اساتید این دانشگاه برای توانمندسازی به این کشورها بورسیه می‌شوند و با گذراندن دوره‌های تخصصی و حضور در صنایع مختلف این کشورها از نظر سطح علمی ارتقا یافته و به کشور بازمی‌گردند.
فارس : به عملکرد دانشگاه چه نمره ای می دهید؟
زمانی: دانشگاه فنی و حرفه‌ای با توجه به فعالیت‌های زیرساختی و ایجاد کارگاه‌ها و آموزشگاه‌های مهارتی وضعیت قابل قبولی دارد به طوری که می‌توان به آن نمره 15 داد.
انتهای پیام/
