خبرگزاری فارس- شعیب بهمن- تصویب موافقت‌نامه همکاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مجلس شورای اسلامی و سپس تایید آن توسط شورای نگهبان، فرصت بی نظیری برای توسعه همکاری های منطقه ای میان ایران، روسیه و سایر کشورهای منطقه بوجود آورده است؛ فرصتی که هم در راستای توسعه همکاری های منطقه ای قابل بهره برداری است و هم می تواند گام مهمی جهت بی اعتبار کردن و کاهش اثرگذاری تحریم های آمریکا محسوب شود.
در حال حاضر کشورهای روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند. این کشورها در قالب اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک بازار یکپارچه با بیش از 183 میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی بیش از 4 تریلیون دلار را تشکیل داده اند.
ایجاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا یکی از ایده های مهمی بوده که روسیه طی سال های اخیر در حوزه اقتصادی دنبال کرده و تلاش داشته که این اتحادیه نه فقط با حضور کشورهای منطقه اوراسیا، بلکه کشورهای فرمنطقه ای را نیز در بر گیرد. از نظر روسیه، اتحادیه اوراسیا می تواند از یک سو راهی برای اجرای پروژه های نوآوری مشترک و افزایش رقابت در توانایی تمام کشورهای حوزه اوراسیا باز کند و از سوی دیگر پاسخ‌گوی نیازهای متقابل کشورهای عضور این اتحادیه و برخی از همسایگان نیز باشد.
بر این اساس هرگونه گسترش همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اوراسیا می تواند در شرایط تحریم به نفع ایران باشد و به فعالیت های اقتصادی متقابل میان ایران و کشورهای منطقه تحرک تازه ای ببخشد. در این راستا همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا می تواند مزایای قابل توجهی در بر داشته باشد.
1. با توجه به ظرفیت های موجود در اتحادیه اوراسیا، گسترش همکاری میان ایران و کشورهای عضو این اتحادیه می تواند باعث تنوع بخشی به صادرات و واردات کالاهای مورد نیاز ایران و همچنین دسترسی سریع‌تر و ارزان‌تر به برخی از کالاهایی شود که در حال حاضر تهیه آنها دارای هزینه های زیادی است.
2. ایران می تواند به بازار کالاهای تولید شده در اتحادیه اوراسیا در سطح منطقه خاورمیانه مبدل شود. نکته قابل توجه آن است که تبادل کالا میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا شامل کالاهایی با ارزش افزوده بالا است.
در واقع مواد خام و انرژی در تبادلات اقتصادی طرفین نقش چندان زیادی ندارند و این امر می تواند سطح مناسبات تجاری میان طرفین را به طور جهشی افزایش دهد. در این راستا ایران می تواند به شریک بزرگ بازرگانی هر یک از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا تبدیل شود.
به عنوان مثال ایران در رابطه با روسیه می تواند به بازار بزرگ فروش ماشین و ماشین آلات، وسایل نقلیه، محصولات فلزی و چوبی تبدیل شود که همگی این کالاها در زمره محصولات با ارزش افزوده بالا محسوب می شوند.
3. اتحادیه اوراسیا می تواند دروازه ورود ایران به منطقه اوراسیا باید و مناسبات اقتصادی تهران با کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز، اروپای شرقی و روسیه را افزایش دهد. بازارهای کشورهای عضو این اتحادیه، بازاری مناسب برای محصولات و کالاهای ایرانی به شمار میروند. در این راستا به ویژه صادرات محصولات کشاورزی از سوی ایران به کشورهای اوراسیایی می تواند مورد توجه قرار گیرد.
4. ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود می تواند پل اتصال منطقه اوراسیا با خلیج فارس و خاورمیانه عربی باشد. در حال حاضر روسیه و سایر کشورهای منطقه اوراسیا برای تبادل کالاهای اقتصادی خود با کشورهای خاورمیانه مسیر نسبتا دشواری را می پیمایند و همین امر نیز باعث شده که میزان مبادلات اقتصادی میان این کشورها با یکدیگر بسیار پایین باشد.
این در حالی است که ظرفیت های بالقوه ای برای همکاری های اقتصادی میان کشورهای منطقه اوراسیا و کشورهای منطقه خاورمیانه وجود دارد. در این بین جمهوری اسلامی ایران می تواند دروازه ورود و پل اتصال دو منطقه به یکدیگر به شمار آید و از این لحاظ درآمد سرشاری نیز بواسطه حق ترانزیت کسب نماید.
5. با توجه به آنکه ایران یکی از بزرگترین منابع و تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان است و اتحادیه اوراسیا نیز قابلیت های چشمگیری در این خصوص دارد، چنانچه همکاری در حوزه انرژی میان طرفین شکل گیرد، این امر می تواند تاثیر شگرفی بر بازارهای جهانی بگذارد.
6. افزایش همکاری های اقتصادی اتحادیه اوراسیا با ایران می تواند موجب پیوستگی جغرافیایی کشورهایی نظیر پاکستان و هند به منطقه اوراسیا شود.
7. در درازمدت، الحاق جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه گمرکی با توجه به توان و ظرفیت های بالقوه و بالفعل اقتصادی، علمی ـ فنی و دفاعی آن می تواند موجب رشد قابل توجه تولید ناخالص ملی کشورهای عضو گردد.
با توجه به موارد فوق، هر نوع همکاری، همگرایی و حتی الحاق جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه اوراسیا برای هر دو طرف دارای منافع بیشماری است. به خصوص با توجه به روابط خوب و رو به گسترش ایران با روسیه و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، چنانچه در آینده نزدیک، ایجاد محدوده آزاد تجاری میان طرفین مورد توافق قرار گیرد، می توان به گسترش همکاری تجاری و اقتصادی فی‌مابین امیدوار بود و حتی موضوع عضویت کامل ایران در این اتحادیه را در دستور کار قرار داد.
نباید از یاد برد که در حال حاضر کشورهای مجاور اتحادیه اوراسیا نظیر هند، ترکیه و چین نیز نسبت به پیوستن به این اتحادیه ابراز تمایل کرده اند. از این رو گسترش همکاری و همگرایی میان اتحادیه اوراسیا و ایران می تواند ضمن توسعه روابط اقتصادی خارجی با کشورهای منطقه و کم اثر کردن تحریم های یکجانبه امریکا، گام موثری جهت توسعه اقتصادی داخلی نیز به شمار آید.
انتهای پیام/ح
