به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه به نقل از «آسیا پلوس»، وارد کنندگان مواد سوختی تاجیکستان از اول سال جاری میلادی با مشکل بزرگی، یعنی تبدیل ارز داخلی به دلار و روبل مواجه شدند که این امر «دوشنبه» را در آستانه بحران کمبود مواد سوختی قرار داده است.
در حسابهای بانکی شرکتهای واردکننده مواد سوختی میلیونها سامانی جمع شده، اما آنها نمیتوانند این مبالغ را به ارز روسی یا دلار تبدیل کنند تا با این مبلغ از خارج مواد سوختی خریداری و به تاجیکستان وارد کنند.
بر اساس برخی اطلاعات تایید نشده، تنها در حسابهای بانکی شرکت «گازپروم نفت تاجیکستان» که حدود 55 درصد مواد سوختی را به این کشور وارد میکند بیش از 200 میلیون سامانی معادل 1.5 میلیارد روبل روسیه جمع شده است.
اگرچه مسئولین این شرکت از انتشار جزئیات در این خصوص خودداری کردند، با این حال، وضعیت را دشوار عنوان نمودند.
سایر شرکتهای مشغول به واردات مواد سوختی تاجیکستان نیز با مشکلات مربوط به تبدیل سامانی به پول خارجی اشاره میکنند.
بنابر برخی منابع، بعضی شرکتهای تامین کننده مواد سوختی از دولت تاجیکستان درخواست حل و فصل این مشکل را کردند.
وارد کنندگان مواد سوختی هشدار میدهند که در صورت عدم انجام اقدامات لازم برای حل وضعیت در بازار ارز، واردات فراوردههای نفتی به این کشور میتواند به طور قابل توجهی کاهش یا حتی به طور کامل متوقف شوند.
بنابر اطلاعات آژانس آمار تاجیکستان واردات فراوردههای نفتی طی 4 ماه اول سال جاری میلادی 166 هزار تن به ارزش 106 میلیون دلار را تشکیل داده است.
میانگین تقاضای ماهانه تاجیکستان به مواد سوختی بنابر این اطلاعات بیش از 40 هزار تن است که برای آن بیش از 26 میلیون دلار لازم است، یعنی برای تامین نیازهای این کشور به فراوردههای نفتی شرکتهای مرتبط روزانه به تبدیل حدود 900 هزار دلار نیاز دارند.
بنابر آمار بانک ملی تاجیکستان بانکهای این کشور در حال حاضر روزانه قادر به تبدیل 1.5 میلیون دلار میباشند، اما باید توجه داشت که همزمان با وارد کنندگان مواد سوختی همچنین شرکتهای وارد کننده سایر محصولات نیز به ارز خارجی نیاز دارند.
با توجه به اینکه مواد سوخت در ساختار واردات این کشور بیش از 10 درصد را تشکیل میدهد میتوان گمان کرد که تقاضای روزانه شرکتهای وارد کننده محصولات از خارج به تاجیکستان در مجموع حدود 10 میلیون دلار را تشکیل میدهد.
به این ترتیب، میتوان نتیجه گیری کرد که بانکهای این کشور در حال حاضر قادر به تامین تنها 15 درصد نیاز شرکتهای وارد کننده میباشند.
کمبود ارز خارجی
بنابر گفته بانک ملی تاجیکستان کمبود ارز خارجی در این کشور با تعادل تجاری منفی و افزایش دورهای فعالیتهای تولیدی و تجاری در فصل بهار مربوط است.
علاوه بر این در بانک ملی تاجیکستان به افزایش هزینههای نقدی بودجه دولتی در ارتباط با ساخت تاسیسات استراتژیک و پرداخت بدهیهای دولتی اشاره میکند که در نوبه خود بر کمبود ارز در بازار تاثیر میگذارد.
با دستور بانک مذکور سازمانهای اعتباری موظف شدند که در مرحله اول نیاز وارد کنندگان مواد سوخت، گندم، شکر، روغن و سایر کالاهای ضروری را به ارز خارجی تامین کنند.
این در حالی است که بانکها میگویند که ذخایر دلار آنها تنها برای پرداخت مبالغ انتقالی کافی است.
در مورد ارز روسی که به بانکهای تاجیکستان از طریق انتقال پول مهاجران وارد میشود میتوان گفت که بنابر مقررات بانک ملی تاجیکستان پولهایی که مهاجران از روسیه به میهن خود به روبل منتقل میکند به مردم به سامانی پرداخت میشوند.
یک منبع آگاه در بانکهای خصوصی تاجیکستان اذعان داشت که ارزهای روسی را بانک ملی به دلار تبدیل میکند اما بخش عمده این مبالغ کجا میروند، معلوم نیست.
بنابر آمار بانک مرکزی روسیه مبالغ انتقالی مهاجران کاری تاجیک از این کشور به تاجیکستان در سال گذشته میلادی 2 میلیارد و 553 میلیون دلار براورد شده است.
به عبارت دیگر بر اساس این اطلاعات روزانه به تاجیکستان 7 میلیون دلار پول وارد شده است.
پیامدهای بحران فرآوردههای نفتی
کارشناسان معتقدند که تامین فراوردههای نفتی یک مسئله مربوط به امنیت ملی بوده و باید مورد توجه ویژه قرار داده شود.
«صالح حمید اف» کارشناس اقتصادی تاجیک بر این باور است که حتی کمبود کم مواد سوختی میتواند باعث افزایش ارزش فراوردههای نفتی شده و در نتیجه افزایش قیمت سایر محصولات را به دنبال داشته باشد.
بنابر صحبتهای وی توقف فروش فراوردههای نفتی حتی به مدت چند روز منجر به ایجاد بحران میشود که در نوبه خود تمام جنبههای زندگی در این کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
انتهای پیام/ح