«حسین اسوبعلی اف» کارشناس سیاسی منطقه در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد به بررسی نتایج مقدماتی انتخابات دیروز ریاست جمهوری قزاقستان پرداخته است.
در این یادداشت آمده است: در 9 ژوئن 2019 ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری قزاقستان برگزار شد و وجه ممیزه این انتخابات در این بود که در میان نامزدها «نورسلطان نظربایف» حضور نداشت.
بر اساس اطلاعات مقدماتی «قاسم ژامارت تاکایف» رئیس جمهور موقت و نامزد مورد تائید نظربایف با کسب 70 درصد از آرا نام خود را در تاریخ قزاقستان به عنوان دومین رئیس جمهور به ثبت رساند.
«امیرجان کاسانف» از جنبش میهن‌پرستان قزاقستان با کسب بیش از 15 درصد آرا در مقام دوم قرار گرفته و 5 نفر نامزد دیگر زیر 3 تا 5 درصد (در مجموع حدود 14 درصد) آرای انتخاب کنندگان را به دست آوردند.
بنابر اطلاعیه کمیسیون مرکزی انتخابات قزاقستان 77.4 درصد واجدین شرایط رای در انتخابات دیروز حضور یافتند.
طی روزهای اخیر تعداد زیادی از مطالب رسانه‌های داخلی و خارجی روی این نکته تاکید داشتند که با برگزاری انتخابات 9 ژوئن ریاست جمهور قزاقستان هیچ گونه تغییر و تحول ساختاری و اساسی در این کشور رخ نخواهد داد.
با این وجود در ساختار قدرت در قزاقستان تغییراتی هرچند کوچک در حال شکل گیری است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
مهمترین تغییرات این است که در ذهن مردم تصور انتقال قدرت توسط نظربایف در حال تبدیل شدن به یک واقعیت غیر قابل انکار می‌باشد.
در قزاقستان، کشوری که ساختارهای قبیله‌ای هنوز نقش مهمی ایفا می‌کنند، به نظر می‌رسد که انتقال تدریجی قدرت تحت کنترل رئیس جمهور سابق تنها گزینه‌ای است که قادر به تضمین روند انتقال قدرت به صورت مسالمت آمیز و قابل پیش بینی خواهد بود.
با این حال در میان مردم قزاقستان واکنش‌های متفاوتی نسبت به این موضوع مشاهده می‌شود و به صراحت دیده می‌شود که بخشی از ساختارهای جامعه که در روند سیاسی دخیل نیستند، تمایل به درک نیاز به انتقال آرام و تدریجی قدرت را ندارند.
بخش‌های از جامعه این کشور خواستار انجام این روند به طور سریع و به اشکال دیگر می‌باشند آنها معتقدند که با شرایط و فضایی که برای انتخابات روز یکشنبه ایجاد شده بود، انتخابات نامزد مورد نظر بیشتر مردم، امکان پذیر نمی‌باشد.
به این دلیل بود که در شهر «نورسلطان» و «آلماتی» اعتراضاتی محدود از سوی برخی از گروه‌های مخالف اتفاق افتاد که خواستار تغییرات دموکراتیک به ویژه در مورد «حق انتخاب» بودند.
برگزاری تظاهرات آن هم در زمان انتخابات ریاست جمهوری یا پارلمانی پدیده‌ای غیرمعمول برای قزاقستان است.
با توجه به تعداد بازداشت شدگان (از 500 تا 1000 نفر) می‌توان گفت که اعتراضات ابعاد گسترده‌ای نداشته اما به این نکته باید توجه داشت که چنین اقداماتی در شرایطی که جامعه قزاقستان در حال رکود سیاسی مربوط به دوران نظربایف به سر می‌برد، می‌تواند به تدریج زمینه برای اعتراضات منظم در سراسر کشور را فراهم کند که با توجه به گستردگی قلمرو قزاقستان و محدودیت تعداد نیروهای امنیتی و انتظامی، کنترل آن مشکل خواهد بود.
چنانچه طرف‌های ثالث علاقه مند نسبت به بی ثبات سازی قزاقستان دست به کار شوند پس امکان تغییر و تحول جدی در فضای سیاسی و امنیتی کشور را می‌تواند در پی داشته باشد.
البته فعلا حضور 1.5-2.5 هزار نفر در اعتراضات شهرهای نورسلطان و آلماتی (در آکتوبه تعداد تظاهرکنندگان 100-150 نفر عنوان شده است) نمی‌تواند روی نتایج انتخابات تاثیر گذارد ولی در رابطه با انتخابات آتی پارلمانی احتمال تغییر وضعیت بعید نخواهد بود.
رسانه‌های غربگرا بر این نکته اشاره داشتند که اعتراضات سازماندهی شده و دارای نماد متمایز (بادکنک‌های آبی رنگ مشابه به پرچم قزاقستان) بوده و به طور مستقیم مربوط به حمایت‌های «مختار آبلیازوف» رهبر اپوزیسیون می‌باشد که در غرب به سر می‌برد.
ولی کارشناسان محلی خاطرنشان می‌کنند که بیشتر اعتراضات هیچ ارتباطی با آبلیازوف و سازمان وی به نام «انتخاب دموکراتیک قزاقستان» ندارند.
البته در رابطه با آینده وضعیت سیاسی قزاقستان این نکته مهم است که رئیس جمهور جدید تا کجا قادر به حفظ ثبات اجتماعی و رعایت تعادل بین مراکز سیاسی قدرت در صورت عدم امکان حضور نظربایف به هر دلیلی (از جمله وضعیت سلامتی) در فرایندهای سیاسی خواهد بود.
اگر بخواهیم چگونگی روحیه اعتراضی در قزاقستان را پیش بینی کنیم، باید به روانشناسی قزاق‌ها و همچنین ویژگی‌های وضعیت اجتماعی و سیاسی این کشور توجه داشته باشیم.
پس از اعلام استعفای نظربایف، مردم قزاقستان برای مدتی به تغییرات اجتماعی و سیاسی امیدوار شده بودند اما زمانی که پی بردند نظربایف همچنان کنترل کشور را در دست خواهد داشت، در میان بخش عظیمی از مردم احساس نارضایتی ایجاد شد و احتمالا به تدریج تبدیل به نارضایتی در برابر نظام موجود قدرت سیاسی خواهد شد.
بنابراین به تناسب پا گرفتن نوع جدیدی از مدیریت سیاسی در قزاقستان همچنان قدرت واقعی در اختیار نظربایف و تیم وی باقی مانده و رئیس جمهور جدید در حقیقت نقش و جایگاه نمایشی خواهد داشت و به همین دلیل میزان ناراحتی و اعتراضات سیاسی و اجتماعی در این کشور افزایش خواهد یافت.
این نکته از این جهت مهم است که برخی از کشورهای منطقه درصدد تکرار تجربه سیاسی «انتقال قدرت» به شیوه قزاقی می‌باشند.
انتهای پیام/.
