به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، عصر دیروز (جمعه) دهم خرداد ماه سال جاری، خبر ورود «سراج الدین مهرالدین» وزیر خارجه تاجیکستان به تهران منتشر و هدف این سفر دیدار و گفت‌وگو با محمدجواد ظریف همتای ایرانی و دیگر مقامات جمهوری اسلامی ایران عنوان شد.
البته در هفته‌ای که گذشت سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نخستین نشست خبریش با خبرنگاران با اشاره به رایزنی‌های هفته‌های اخیر دستگاه دیپلماسی از رفت و آمدها و تحرکات دیپلماتیک با همسایگان شمالی ایران در سطوح وزیر خارجه و رئیس جمهور خبر داده بود و درباره سفر حسن روحانی به چند کشور در همسایه شمالی هم گفته بود تحرک دیپلماتیک ایران شامل کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز خواهد بود و سفرهایی در سطح وزرای خارجه هم به ایران انجام خواهد شد و هم وزیر خارجه به آنجا خواهد رفت و روحانی هم به دو سه کشور منطقه در آینده نزدیک سفر خواهد کرد که اطلاعات آن سفر را نهاد ریاست جمهوری اعلام می‌کند. (بیشتر بخوانید)
لازم به ذکر است برخی منابع سفر وزیر خارجه تاجیکستان به تهران را در راستای دعوت از حسن روحانی برای سفر به دوشنبه عنوان می‌کنند.
در همین راستا وزرای خارجه ایران و تاجیکستان صبح امروز (شنبه) در تهران در میدان مشق سابق به رایزنی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پرداختند. گسترش و تعمیق روابط و همکاری‌های سیاسی، پارلمانی، گروه‌های دوستی، اقتصادی به ویژه آب و انرژی، حمل و نقل، برگزاری مشورت‌های سیاسی و کنسولی، همکاری‌های فرهنگی دوجانبه و بین‌المللی از جمله در سازمان یونسکو و نیز مقابله با افراط گرایی و تروریسم از محورهای اصلی گفت‌وگوهای محمد جواد ظریف و سراج الدین مهرالدین در تهران بود.
مهرالدین در ادامه رایزنی‌هایش در تهران به دیدار حسن روحانی رئیس جمهوری ایران رفت.
رئیس جمهور در این دیدار، با بیان اینکه دو کشور از لحاظ فرهنگی، تاریخی، ادبی، اعتقادی و زبان مشترک، پیوستگی زیادی با هم دارند، گفت: باید تلاش کنیم تا مناسبات تهران - دوشنبه در بخش‌های مختلف در راستای منافع دو ملت و تعمیق دوستی‌ها بیش از پیش گسترش یابد.
وی با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار ثبات، امنیت کامل ، تعالی و پیشرفت تاجیکستان و تقویت روابط و همکاری‌های فیمابین است»، اظهار داشت: آمادگی داریم تا با ارائه خدمات فنی - مهندسی و انتقال تجربیات در اجرای پروژه‌های تاجیکستان مشارکت بیشتری داشته باشیم.
رئیس جمهور توسعه بندر چابهار را در ترانزیت کالا در منطقه بسیار حائز اهمیت خواند و گفت: ایران می‌تواند امن‌ترین و بهترین مسیر ترانزیتی برای کالاهای تاجیکستان باشد.
وزیر خارجه تاجیکستان نیز در این دیدار توسعه روزافزون روابط با ایران را اراده دولت تاجیکستان خواند و با اشاره به دعوت رسمی رئیس جمهور این کشور از روحانی، ابراز امیدواری کرد که رئیس جمهوری اسلامی ایران در اجلاس سران سیکا که به زودی در شهر دوشنبه برگزار می‌شود، حضور داشته باشند.
به گزارش فارس، اجلاس سیکا قرار است 15 و 16 ژوئن (25 و 26 خرداد ماه) در دوشنبه پایتخت جمهوری تاجیکستان برگزار شود.
*سفری پس از وقفه چند ساله
به گزارش فارس، وزیر خارجه تاجیکستان در حالی به تهران سفر کرده است که حدود سه سال است سفری از سوی تاجیک‌ها به ایران صورت نگرفته است. البته در چند سال اخیر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران چه به صورت دوجانبه و چه برای شرکت در اجلاس اکو در دو سال اخیر (1397 و 1396) به دوشنبه سفر کرده بود.
ایران و تاجیکستان دو کشور هم زبان و هم فرهنگ دارای پیوندهای دیرینه تاریخی هستند که مناسباتشان به سال 1370 شمسی باز می‌گردد و ایران، نخستین کشوری بود که سفارت خود را در شهر دوشنبه افتتاح کرد و پس از آن رفت و آمدهایی در سطوح عالی بین مقامات دو کشور همواره برقرار بود، البته در چند سال اخیر به دلیل سوء تفاهماتی بی پایه این روابط قدری به سردی گرایید.
گفتنی است علیرغم سردی نسبی موجود بر روابط در سه سال گذشته، جرقه‌هایی در مناسبات دیپلماتیک در روزهای پایانی سال 1397 زده شد و «محمدتقی صابری» معاون اداری و مالی وزارت خارجه به عنوان سفیر جدید ایران در دوشنبه منصوب و در همان ماه اسفند استوارنامه خود را تقدیم امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان کرد و از سوی دیگر نیز فروردین ماه سالجاری (1398) بود که «امامعلی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان «نظام الدین زاهدی» معاون اول وزارت خارجه این کشور را به عنوان سفیر جدید تاجیکستان در ایران منصوب کرد و زاهدی 14 اردیبهشت ماه نیز با حضور در محل وزارت امور خارجه کشورمان ضمن دیدار با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه رونوشت استوارنامه خود را تقدیم وی کرد.
* سردی روابط از کجا رقم خورد
پس از حضور «محی‌الدین کبیری» رئیس حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در اجلاس وحدت اسلامی در تهران در دی ماه 1394، برخی چهره‌ها و سازمان‌های دولتی تاجیکستان نسبت به این اقدام رئیس حزب نهضت اسلامی واکنش نشان دادند. البته یک ماه بعد در بهمن 1394 «سراج الدین» وزیر امور خارجه تاجیکستان در نشستی خبری در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس گفت: ایران کشور هم فرهنگ و هم مذهب ما است و دوشنبه روابط خود را با تهران در همه زمینه‌ها ادامه خواهد داد.
وی با بیان اینکه در بیش از یک ماه پیش به دعوت ایران یک هیأت بلندپایه رسمی تاجیکستان برای شرکت در کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی اعزام شد، اظهار داشت: متاسفانه شخصی را که در تاجیکستان به عنوان تروریست شناخته شده و در پیگرد اینترپل قرار دارد در یک ردیف و در کنار هیأت رسمی تاجیکستان قرار دادند که به نظر ما این اقدام مناسب نبود.
وی در عین حال تأکید کرد: ما (تاجیکستان) هیچ هدفی برای پیچیده ساختن همکاری با این کشور (ایران) هم فرهنگ خود نداریم. (اینجا بخوانید)
به گزارش فارس، با اینکه در این مدت سفری از سوی مقامات تاجیک به ایران صورت نگرفت، ولی محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران 17 آبان 1396 سفری رسمی به تاجیکستان داشت و با مقامات این کشور از جمله رحمان رئیس جمهور ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه را بررسی کرد و افتتاح ساختمان جدید سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران در دوشنبه از دیگر برنامه‌های حضور ظریف در پایتخت تاجیکستان بود.
وزیر خارجه ایران در پایان این سفر، با بیان اینکه دیدارهای بسیار خوبی در تاجیکستان داشتم، ابراز امیدواری کرد که روابط با تاجیکستان هر چه بهتر و بیشتر به سمت همکاری و هماهنگی بین دو کشور حرکت کند و افزود: ایران و تاجیکستان مشترکات فراوانی دارند و نیاز است از این مشترکات به بهترین نحو استفاده کنیم.
ظریف همچنین 27 فروردین ماه 1397 در رأس یک هیأت سیاسی به منظور شرکت در بیست و سومین نشست شورای وزیران خارجه سازمان همکاری اقتصادی اکو به دوشنبه سفر کرد.
البته پس از این سفر «رضا اردکانیان» وزیر نیرو برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی آب و «غلامحسین دهقانی» معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه نیز برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی مقابله با تروریسم و افراط گرایی به تاجیکستان سفر کردند.
*احضار سفیر تاجیکستان به وزارت خارجه ایران
در این مدت نیز پس از ادعای کذب و بی اساس وزارت داخله تاجیکستان مبنی بر دخالت ایران در حمله به چند گردشگر دوچرخه سوار خارجی در تاجیکستان و واکنش سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در محکومیت این اقدام و انتقاد از عملکرد مقامات تاجیکستان در قبال تهران، سفیر تاجیکستان مرداد 1397 توسط مدیرکل اورآسیای وزارت خارجه ایران به این وزارتخانه احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی به وی ابلاغ شد.
هفتم مرداد 1397 خودرویی هفت دوچرخه سوار خارجی را در منطقه «سیبستان» ناحیه «دنغره» استان «ختلان» تاجیکستان زیر گرفت و عاملان این حادثه با چاقو و تبر به گردشگران خارجی حمله کرده و متواری شدند. در نتیجه این حادثه چهار گردشگر خارجی از جمله 2 شهروند آمریکایی، یک تبعه اهل سوئیس و یک شهروند هلندی کشته و 2 تبعه سوئیسی مجروح و به بیمارستان منتقل شدند. وزارت داخله (وزارت کشور) تاجیکستان با انتشار اطلاعیه‌ای، حزب نهضت اسلامی به رهبری حسین عبدالصمدف را مسئول حمله اخیر به گردشگران خارجی در تاجیکستان خواند و مدعی شد که عبدالصمدف چند بار در ایران آموزش دیده است.
گفتنی است در این مدت تاجیکستان دفاتر کمیته امداد امام خمینی (ره) و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دوشنبه پایتخت این کشور را تعطیل کرده بود.
*اظهاراتی مثبت از سوی تاجیک‌ها
پس از این مدت شاهد اظهارنظر مثبت وزیر خارجه تاجیکستان در قبال ایران بودیم و سراج الدین مهرالدین وزیر خارجه تاجیکستان 23 بهمن 1397 در نشستی خبری در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس در دوشنبه اظهار داشت: تاجیکستان و ایران به لحاظ تاریخی و فرهنگی دارای مشترکات بسیار زیادی بوده و مناسبات بین مردم دو کشور نیز بسیار مثبت است. در حال حاضر نیز تلاش داریم تا روابط بین دو کشور بهبود یابد.
وی در ادامه به برخی از مشکلات سیاسی بین ایران و تاجیکستان اشاره کرد که همچنان حل نشده باقی مانده است و افزود: با این وجود ما طی سال های گذشته پروژه های بزرگی مانند نیروگاه «سنگتوده 2» و تونل «استقلال» و... را با کمک ایران اجرا کردیم و حتی امروز نیز برخی از شرکت های ایرانی در ساخت نیروگاه «راغون» به عنوان بزرگ ترین پروژه اقتصادی و انرژی تاجیکستان حضور یافته اند. بنابر این در مسائل اقتصادی، اجتماعی و رفت و آمد مردم دو کشور ما مشکلی نداریم.
وی در پایان بار دیگر این مشکلات سیاسی بین دو کشور را کوچک ارزیابی کرد و گفت: امیدوارم با رفع این مشکلات، مناسبات بین دو کشور بیشتر بهبود یابد.
* تلاش‌های معاندانی که ناکام ماند
در همین راستا و در پی اظهارات مثبت وزیر خارجه تاجیکستان، بهرام قاسمی سخنگوی سابق وزارت خارجه 17 اسفند ماه 1397 در گفتگو با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، درباره روابط دو کشور ایران و تاجیکستان با بیان اینکه روابط دو کشور دارای اهمیت بسیار راهبردی است، گفت: این روابط دشمنانی دارد که در سالیان گذشته سعی کردند به هر شکل ممکن و با متوسل شدن به هرگونه ابزاری، این رابطه را از مسیر بالنده و تکاملی خود دور کنند.
قاسمی اضافه کرد: با توجه به رایزنی‌های مستمر و معمول بین دو کشور و هوشیاری که در تهران و دوشنبه وجود داشت، تا حد بسیاری تلاش‌های نامبارک و نامیمون عناصر معاند در منطقه و خارج از منطقه تضعیف روابط ایران و تاجیکستان ناکام ماند و دو کشور مصمم هستند که با هوشیاری بیشتر و دقت در برابر هرگونه کارشکنی و سنگ اندازی عناصر ثالث، روابط خود را تعمیق ببخشند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی وقت همچنین عنوان کرد: تاجیکستان به لحاظ اشتراکات تاریخی، تمدنی و فرهنگی با ایران شاید از معدود کشورهایی است که از فاکتورها و المان‌های مطرح در حوزه فرهنگی، تمدنی و تاریخی، بیشترین شاخص‌ها را می‌تواند به خودش اختصاص دهد.
وی با بیان اینکه ما در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و همچنین رایزنی ای سیاسی در موضوعات مختلف با توجه به اینکه دو کشور در یک حوزه جغرافیایی مشخص زندگی می‌کنند، مسائل مختلفی را برای تبادل نظرهای مستمر خواهیم داشت، اظهار داشت: ضرورت دارد دو کشور به طور دائم در تماس باشند و به صورت مستقیم و از کانال‌های دیپلماتیک، دیدگاه‌های طرف مقابل را بشنوند.
سخنگوی سابق وزارت امور خارجه با بیان اینکه نگاه ما به تاجیکستان نگاهی مبتنی بر یک روابط خویشاوندی است، گفت: روابط ایران و تاجیکستان روابطی عمیق و مبتنی بر ریشه‌های مشترک و کهن است؛ نمی‌توان این پیوندها و پیوستگی‌های به یادگار و ماندگار از گذشته‌های دور را نادیده گرفت.
قاسمی با بیان اینکه سیاست ایران نسبت به همسایگان، سیاستی آشکار و کاملا روشن و بر اساس تعمیق و توسعه هر چه بیشتر همکاری‌هاست، تاکید کرد: ما خواهان تاجیکستانی هستیم که همواره برخوردار از امنیت، ثبات، مقتدر و رو به و توسعه باشد. سیاست و رویکرد ایران در سال‌های بعد از استقلال این کشور همراهی و ایستادن در کنار دولت تاجیکستان بوده و این سیاست و رویکرد کماکان از سوی ما اعمال می‌شود و تغییری نکرده است.(بیشتر بخوانید)
بهرام قاسمی پیش از این نیز در اظهارنظری تصریح کرده بود که ایران از هیچ گروهی که علیه ارکان قانونی تاجیکستان اقدام کند، حمایت نکرده و نمی‌کند و همیشه روابط خوب و برادرانه با دولت آن کشور را خواستار بوده است.(اینجا بخوانید)
گفتنی است پیش از این نیز علی‌اکبر صالحی وزیر امور خارجه وقت ایران نیز فروردین 1392 به منظور شرکت در یازدهمین اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو مجمع گفت‌وگوی همکاری‌های آسیایی به دوشنبه سفر کرد.حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران هم شهریور 1393 و همزمان با برگزاری نشست سران کشورهای عضو شانگهای به تاجیکستان سفر رفته بود. امامعلی رحمان نیز مرداد 1392 برای شرکت در مراسم تحلیف حسن روحانی به تهران آمد.
انتهای پیام/
