«سرگئی سرگئیوچ» کارشناس مسائل تاریخی قرقیزستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک با اشاره به تنش‌های اجتماعی اخیر در ارتباط با استخراج اورانیوم در منطقه «قیزیل امپال» استان «ایسیک کول» اظهار داشت: احتمالاً تجمع‌های اعتراضی نتیجه درگیری شرکت‌های کانادایی، آمریکایی و روسی است.
وی تصریح کرد: در سال‌های 1960 دولت شوری سابق 2 برنامه برای استخراج اورانیوم در استان ایسیک کول داشت. در واقع آب دریاچه ایسیک کول دارای مقدار کمی اورانیوم و دیگر مواد هسته‌ای می‌باشد که این عامل ویژگی‌های درمانی را به آب این دریاچه می‌بخشد.
سرگئیوچ ادامه داد: کارشناسان به دنبال دریافت مواد هسته‌ای مستقیم از آب بودند اما بعداً معلوم شد که این روش با اهداف صنعتی شوروی سابق تناسب ندارد و بسیار گران است.
این کارشناس خاطر نشان کرد: برنامه دوم مربوط به استخراج سنگ معدن اورانیوم بود زیرا در قرقیزستان چند معدن اورانیوم بزرگ قرار دارد.
وی گفت: شوروی از وجود مواد هسته‌ای در منطقه موسوم به «قیزیل امپال» در استان ایسیک کول خبر داشت و حتی تلاش‌هایی برای آغاز فعالیت در این منطقه انجام داد.
سرگئیوچ افزود: همزمان اقداماتی نیز در منطقه موسوم به «مین کوش» در جنوب کشور شروع شد که در این منطقه تمام ساختمان‌ها، آزمایشگاه‌ها، کارخانه‌های صنعتی و تجهیزات غنی سازی اورانیوم جمع شدند.
این کارشناس گفت: در قرقیزستان در کارخانه «کارابالتا» تمام اقدامات لازم برای غنی کردن اورانیوم انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: علاوه بر این معدن مین کوش به طور قابل توجهی بزرگتر از قیزیل امپال است.
کارشناس مسائل تاریخی قرقیز عنوان کرد: این موضوع تهدیدات جدی برای سلامت شهروندان منطقه استان ایسیک کول دارد و این دلیلی برای توقف فعالیت‌ها در زمینه استخراج مواد هسته‌ای در شمال قرقیزستان است.
سرگئیوچ تصریح کرد: از سوی دیگر استخراج اورانیوم در مناطق مرکزی قزاقستان با قرقیزستان رقابت می‌کرد و امروز هم «نورسلطان» دارای 33 درصد سهم بازارهای جهانی اروانیوم است.
وی ادامه داد: امروز وضعیت جاده‌های مین کوش بسیار خراب هستند و پروسه حمل‌ونقل مدت زیادی را طلب می‌کند بنابراین سرمایه گذاران خارجی به دنبال راه‌های آسان‌تر هستند.
این کارشناس خاطر نشان کرد: کیفیت جاده‌های قیزیل امپال خوب است و راه آهن کنار معدن قرار دارد و جا به جایی بار و صادرات اورانیوم سریع انجام می‌شود.
وی اظهار داشت: رد زمان شوروی استخراج اروانیوم یکی از اقدامات استراتژیک بود و به این دلیل اطلاعات درباره این موضوع کم است اما باید گفت که مواد هسته‌ای استخراج شده برای تولید بمب‌های هسته‌ای نیز استفاده می‌شد.
تاریخ شناس قرقیز گفت: شوروی سابق 4 مرکز استخراج اورانیم از جمله در قزاقستان، مغولستان، ازبکستان و قرقیزستان داشت که تمام اورانیوم‌های استخراج شده برای نیازهای ارتش استفاده می‌شد.
وی تصریح کرد: اگر به شورش‌های اخیر در ارتباط با اورانیوم در استان ایسیک کول بازگردیم، معلوم می‌شود که در فضای اطلاعاتی و رسانه‌ای از ابزار‌های جنگی ترکیبی برای تحریک مردم استفاده شده است.
این کارشناس خاطر نشان کرد: در مدت کوتاهی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی اطلاعات درباره اورانیوم گسترش یافته و شایعه‌های مربوط به حضور شرکت‌های روس در این پروژه منتشر می‌شد.
سرگئیوچ ادامه داد: بر اساس اسناد رسمی شرکت «یور آسیا» که مجوز حضور در منطقه قیزیل امپال را دارد یک شرکت کانادایی با تأمین مالی آمریکا می‌باشد.
وی اظهار داشت: همچنین در قالب بازدید «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه از قرقیزستان «مسکو» برای سرمایه گذاری 30 میلیون دلاری جهت استخراج اورانیوم در خاک قرقیز ابزار علاقه‌مندی و این پیشنهاد را «بیشکک» حمایت کرد.
سرگئیوچ گفت: در نتیجه بین شرکت کانادایی- آمریکایی و تجار روسیه درگیری ایجاد شد و هر 2 طرف برای پیروزی در فضای اطلاعاتی و رسانه‌ای در تلاش هستند و از افکار عمومی و شوروش‌های اجتماعی به طور ماهرانه استفاده می‌کنند.
این در حالی است که در اواخر ماه آوریل در قرقیزستان 4 تجمع اعتراضی با هدف لغو مجوز حضور شرکت یورآسیا در منطقه قیزیل امپال برگزار شد.
معترضان با همدیگر از طریق شبکه‌های اجتماعی ارتباط می‌گرفتند و اطلاعات درباره اورانیوم در قرقیزستان را نشر می‌دادند.
انتهای پیام/ح
