به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران، همزمان با هفتاد و دومین زادروز زنده‌یاد محمدرضا لطفی، آیین گرامیداشت یاد و خاطره این هنرمند شاخص کشورمان شامگاه جمعه ۱۴ دی ماه با حضور جمعی از اساتید و علاقمندان به موسیقی اصیل ایرانی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
* تأثیر لطفی بر موسیقی همچنان پابرجاست
شهرام صارمی نوازنده و دبیر اجرایی سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر در ابتدای این برنامه ضمن تبریک سالروز تولد محمدرضا لطفی گفت: دوران پربار زندگی لطفی شامل نوازندگی، تدریس، برگزاری کنسرت های متعدد و در نهایت فرهنگسازی است. البته هنرمندان بسیاری وجود دارند که در عرصه هنر کارهای تاثیرگذاری انجام دادهاند اما اینکه این تاثیر زنجیروار ادامه یابد، فقط از هنرمندی چون لطفی بر میآید. به اعتقاد من تاثیری که او از خود در موسیقی به جای گذاشت همچنان پابرجاست.
وی، بدعتگذاری در ترجمان هنر را از ویژگیهای آثار لطفی دانست و افزود: تاسیس کانون چاوش، مکتبخانه میرزا عبدالله و خانه شیدا از جمله فعالیتهای بسیار تاثیرگذار لطفی است.
صارمی با اشاره به فعالیتهای لطفی در عرصه پژوهش موسیقی گفت: لطفی مقالهای با عنوان ب«نیان‌های نوازندگی تار» دارد که با مطالعه این مقاله میتوان به قوانین حاکم بر دستگاههای موسیقی ایران به خوبی آشنا شد.
این نوازنده با اشاره به تاسیس کانون «چاوش» پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط لطفی، ابتهاج و علیزاده افزود: این کانون تاثیرات شگرفی بر موسیقی داشته که امروز هم ادامه دارد. نگاه نو و به روز به موسیقی ایران همراه با دیگر هنرها و همراهی با اتفاقات اجتماعی ایران از دستاوردهای این کانون است. به هر صورت لطفی در خارج از مرزهای ایران بسیار تاثیرگذار بود و فعالیتهای گستردهای چه در محیطهای عمومی و چه محیطهای دانشگاهی داشت. این فعالیتها منجر شد تا در خارج از ایران شناخت صحیحی از موسیقی ایران به وجود آید.
* تعلیم و تعلم موسیقی، نخستین فعالیت لطفی بود
در ادامه پویان بیگلر از هنرمندان پرورش یافته در محضر محمدرضا لطفی به اجرای موسیقی پرداخت. سپس امیرحسین رائی نوازنده و از بنیانگذاران مکتب «شیدا» نیز در این مراسم ضمن بر شمردن ویژگیهای موسیقی دستگاهی، موسیقی را از جمله هنرهای اجتماعی دانست که چندوجهی است.
وی درباره چندوجهی بودن فعالیتهای لطفی افزود: نخستین فعالیت لطفی، تعلیم و تعلم موسیقی است. این هنرمند همواره تلاش داشت تا موسیقی دستگاهی را به نسلهای بعد انتقال دهد. لطفی به حضور منظم هنرجویان در کلاس، کوک دقیق، تشریح گرامر ردیف و موارد دیگر بسیار اهمیت میداد. وی همواره اصرار داشت تا تمام دانستههایش را به نسل بعد انتقال دهد و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نمیکرد.
رائی درباره ویژگی های نوازندگی محمدرضا لطفی ادامه داد: نوازندگی لطفی به ۲ بخش تکنوازی و گروهنوازی تقسیم میشود. این هنرمند همواره از پرچمداران شورانگیزترین تک‌نوازی‌ها بوده است. به اعتقاد من لطفی بداههنوازی را نیز احیا کرد. ضمن اینکه گروهنوازی این هنرمند نیز کاملا تحت تاثیر رخدادهای اجتماعی بود. وی همواره همگام با روح زمانه حرکت میکرد.
وی یادآور شد: لطفی همچنین بدنه موسیقی دستگاهی را تقویت کرد و کوشید دستگاههای مهجورمانده همچون نوا را ارایه و زنده کند. زنده یاد لطفی در حوزه پژوهش هم به موسیقی بسیار خدمت کرد. جلسات نقد و پرسش و پاسخ، انتشار کتابهای «سال شیدا»، «نقد جریان نوگرایی در موسیقی ایرانی»، «بازتالیف و احیای هنر بداههنوازی» از جمله فعالیتهای ماندگار محمدرضا لطفی بوده است.
* چرا باید مقام لطفی را گرامی داشت؟
سیدعباس سجادی مدیرعامل بنیاد آفرینش های هنری نیاوران هم در این برنامه با بیان اینکه هنر بدون مخاطب چیزی نیست، گفت: اگر هنرمند مخاطب نداشته باشد گویی در دالان تاریکی به تنهایی نشسته است و مینوازد.
وی در ادامه با طرح سوالی بیان کرد: چرا باید مقام لطفی را گرامی داشت؟ در دنیایی که سلبریتیها و فضای مجازی خود را به ما تحمیل میکنند، بزرگ داشتن بزرگان از واجبات است.
این پژوهشگر بیان کرد: دیروز هواپیمایی حامل تعداد بسیاری از هنرمندان موسیقی از تهران به بم رفت تا یکی از آرزوهای محمدرضا شجریان یعنی گشایش فاز نخست باغ هنر بم انجام شود. در این وانفسایی که هواپیماهای ما با مشکلات عدیدهای روبرو هستند، چه چیزی باعث میشود که حدود هشتاد نفر از بزرگان موسیقی به بم سفر کنند، حسین علیزاده و گروهش به اجرای برنامه بپردازند و بعد بدون استراحت بازگردند. همه اینها از عشق است. نقشه این راه را خردمندی به نام محمدرضا شجریان کشیده؛ خردمندی که برآمده اندیشههای بزرگانی همچون محمدرضا لطفی است. ما با نگاهی به تمامی این عوامل درمییابیم که چرا باید یاد لطفی، کسایی، شهناز، وزیری، شجریان را گرامی بداریم.
سجادی در پایان سخنانش گفت: لطفی چراغ راه است، حتی اگر در بین ما نباشد ما موظفیم قدر داشته هایمان را در عرصه هنر و فرهنگ بدانیم.
* لطفی روشنفکران را با موسیقی دستگاهی ایرانی آشنا کرد
در ادامه مراسم بابک خضرایی از اساتید دانشگاه، لطفی را نادره دوران دانست که گستره فعالیتهایش از موسیقی فولکلوریک تا کار با ارکستر سمفونیک است.
وی گفت: لطفی موسیقی کلاسیک تا موسیقی خانقاهی را میشناخت و با شعر و انواع آن آشنا بود. او جانش را به این فرهنگ پیوند میداد. لطفی هیچ گاه کار پیش پا افتاده انجام نداد. این روحیه‌اش با صبا هماهنگ بود.
خضرایی افزود: مهمترین وجه کار لطفی آشنا کردن نسل روشنفکر جامعه با موسیقی دستگاهی ایرانی بود. بسیاری میپنداشتند که این موسیقی محفلی است. اما آثار لطفی تمام این تفکرات را عوض کرد. لطفی و دیگران، همچون علیزاده و مشکاتیان نشان دادند که در دشتی و ماهور، با تار و سنتور هم میشود سرودهایی پر شور ساخت. لطفی رموز نوازندگی را میدانست. وی عارف و عامی را شیدای موسیقیاش کرد. لطفی گروهنوازی را هم دگرگون کرد.
* دوست داشتم در مراسم لطفی ساز بزنم
مجید درخشانی نوازنده و آهنگساز آخرین سخنران آیین یادبود محمدرضا لطفی بود. درخشانی گفت: دوست داشتم امشب ساز بزنم ولی آمادگی جسمی ندارم. من در محضر لطفی آموزش دیدم، از اخلاق و منش او خاطرات بسیاری دارم. لطفی در همه امور به ویژه تدریس به شاگردانش بسیار دقت داشت. این یک ویژگی بارز و برجسته است.
در پایان مراسم، محمود مختوم (خواننده) و محمدامین اکبرپور (نوازنده تار) قطعهای را به یاد لطفی در ابوعطا نواختند.
این چهارمین سال پیاپی است که در آستانه زادروز محمدرضا لطفی مراسمی به همت مکتبخانه میرزا عبدالله و بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران در فرهنگسرای نیاوران برگزار میشود.
انتهای پیام/
