مجله فارس پلاس؛ مریم شریفی: «نگاه کن! آن خانم جوان، رتبه یک کنکور ارشد روانشناسی دانشگاه تهران است. داوطلبانه به ما ملحق شده و اینجا مثل آچارفرانسه عمل می‌کند؛ مشاوره می‌دهد، برای سخنرانی و آموزش به مدارس می‌رود، همراه کلینیک سیار در سطح شهر از متقاضیان تست می‌گیرد و... واقعاً فرشته است؛ فقط بال‌هایش را نمی‌بینی. آن خانم و آقا را ببین! هر دو داوطلب هستند و همین‌جا با هم آشنا شدند و ازدواج کردند. آن‌ها برای حال خوب و شادی مادران مبتلا به اچ‌آی‌وی از هیچ کاری دریغ ندارند. همه بچه‌های ما همین‌طور هستند؛ یک گروه از جوانان معتقد، وطن‌دوست، مهربان و نوع‌دوست دور هم جمع شده‌اند و دانش، وقت و عشقشان را وقف سلامت جامعه و کمک به افراد مبتلا به ایدز کرده‌اند.» «خسرو منصوریان»، مؤسس گروه «احیاء» مکثی می‌کند و لبخندبرلب ادامه می‌دهد: «حالا باورت شد اینجا بهشت است؟»
اینجا در انجمن احیاء (حمایت و یاری آسیب‌دیدگان اجتماعی)، به‌همت افراد متخصص و متعهد و عاشق، بسیاری از مادران مبتلا به ایدز به زندگی بازگشته‌اند و خودشان سفیرانی شده‌اند برای انتقال این پیام که؛ ایدز، پایان راه نیست و مبتلایان این بیماری هم با مراعات توصیه‌های درمانی و اخلاقی، می‌توانند در کنار سایر افراد جامعه به کار و فعالیت ادامه دهند و زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی سالم و موفقی داشته‌باشند. این موسسه مردم‌نهاد که با شناسایی موارد اچ‌آی‌وی مثبت ازطریق اقدامات ابتکاری و اعتمادساز، هدایت آن‌ها به مسیر درمان و ارائه خدمات حمایتی به مادران و فرزندان مبتلا به ایدز، کارنامه قابل‌قبولی از خود برجاگذاشته‌است، حالا به‌عنوان یک الگوی موفق در سایر شهرها در حال تکثیر است.
منزل مسکونی که خانه امید توانیابان و آسیب‌دیدگان شد
با یک نگاه سریع، کل فضای کوچک انجمن احیاء را می‌توانی از نظر بگذرانی. اما ساعت‌ها و بلکه روزها وقت لازم است تا بپرسی و بشنوی از کارهای بزرگی که در این فضای محدود و اتاق‌های کوچکش انجام شده و می‌شود. اینجا ارائه مشاوره به مراجعان و انجام تست رایگان و محرمانه از متقاضیان در اولویت است، آن‌قدر که برای تسریع در انجام این کار، حتی ورود به اتاق آقای رییس هم آزاد است. اصلی که باعث می‌شود مصاحبه ما با مؤسس انجمن احیاء، نه در فضای رسمی اتاق وی بلکه در فضای عمومی موسسه انجام شود.
منصوریان که خود از کارشناسان پیشکسوت حوزه مددکاری است، بحث را با بیان یک دغدغه قدیمی آغاز می‌کند و می‌گوید: «از نگاه من، حمایت از کودکان و نوجوانان توانیاب و نیز حمایت از آسیب‌دیدگان اجتماعی، 2 واجب عینی زمین‌مانده بود که کسی سراغشان نمی‌رفت و نهادهای متولی آن هم در انجام آن ناموفق بود. این‌طور بود که حدود 20 سال قبل تصمیم گرفتم 2 موسسه مردم‌نهاد و عام‌المنفعه در این زمینه تأسیس کنم. نام انجمن حمایت و یاری آسیب‌دیدگان اجتماعی را «احیا» گذاشتم. شاید بپرسید: احیای چه چیزی؟ در جواب می‌گویم: احیای ارزش‌ها. مگر نه اینکه خداوند در قرآن کریم فرموده: هرکس یک نفر را نجات دهد و زندگی ببخشد، مثل این است که به تمام انسان‌ها زندگی بخشیده است؟ ما هم در این مرکز، می‌خواهیم با احیای ارزش‌های انسانی، به افراد آسیب‌دیده فرصت زندگی دوباره بدهیم.
خلاصه در سال 1378 بعد از اخذ مجوزها، خانه مسکونی خودمان، همان‌جایی که فرزندانم در آن به دنیا آمده‌بودند را به‌عنوان محل فعالیت این 2 انجمن درنظر گرفتم.»
حامی 77 ساله آسیب‌دیدگان اجتماعی تعجب ما را که می‌بیند، لبخندبرلب ادامه می‌دهد: «همسرم – که او هم مددکار است- و 4 فرزندم کاملاً با من همفکر بودند و در این زمینه با من همکاری کردند و با کمک آن‌ها این مجموعه آماده شد. فرزندانم که همه تحصیلکرده هستند، کارهای برق‌کشی ساختمان را انجام دادند، اتاق‌ها را رنگ زدند، کف را شستند و... حالا حدود 20 سال است بدون اینکه ریالی از بودجه و کمک دولتی استفاده کنیم، فقط از محل صدقات مردم و کمک خیّران، در خدمت توانیابان و آسیب‌دیدگان اجتماعی هستیم.»
اهالی رسانه کجا هستند؟!
«بسیاری از کشورهای جهان ازجمله ایران متعهد شده‌اند تا سال 2020 در تلاشی هدفمند، 90 درصد افراد مبتلا به ایدز در کشور خود را شناسایی کنند. اما قبل از اینکه به این موضوع بپردازم، از شما می‌پرسم: آیا می‌دانید در طول 30 سالی که از ورود ایدز به کشورمان می‌گذرد، در زمینه شناسایی موارد ابتلا به ایدز در چه شرایطی قرار داریم؟
ما فقط موفق به شناسایی 30 درصد از این افراد شده‌ایم! طبق آماری که وزیر بهداشت در یک سال و نیم قبل ارائه داد، ما 100 هزار نفر مبتلا به ایدز داریم. بنابراین ما حداقل 70 هزار نفر از این افراد را نمی‌شناسیم چون اقدام به دادن تست نکرده‌اند. اما بدتر این است که از همان 30 هزار نفر که شناسایی شده‌اند هم فقط 10 هزار نفر اقدام به درمان کرده‌اند و دارو مصرف می‌کنند.»
منصوریان مکثی می‌کند و می‌افزاید: «همه این‌ها یعنی ما 70 هزار فرد مبتلا به ایدز داریم که نمی‌دانند مبتلا به ایدز هستند. و از این میان، حتی 20 درصد آن‌هایی که از بیماری خود مطلع هستند هم دارو مصرف نمی‌کنند. چرا؟ چون نظام بهداشت و درمان، اهالی رسانه، صداوسیما و کتاب‌های درسی آموزش‌وپرورش وظیفه اطلاع‌رسانی و آموزشی خود را به‌درستی انجام نداده‌اند تا منِ مبتلا به ایدز به آگاهی برسم و از بیماری خود مطلع شوم. یا اگر می‌دانم، به 2 دلیل به سراغ درمان نمی‌روم؛ یا به اهمیتش پی نبرده‌ام یا می‌ترسم مردم به من انگ بزنند و دیگر نتوانم مثل یک فرد عادی در جامعه فعالیت و زندگی کنم.»
کمک کنیم ایدز دیگر خط قرمز نباشد
«حالا این سئوال مطرح می‌شود که وقتی ما در طول 30 سال فقط 30 درصد از مبتلایان ایدز را شناسایی کرده‌ایم، آیا در فرصت 2 سال باقیمانده می‌توانیم به آن آمار 90 درصدی برسیم؟ من می‌گویم: بله، می‌توانیم. اما به شرط اینکه عملکردمان در صداوسیما، کتاب‌های درسی و سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی در آگاهی‌بخشی به مردم در زمینه معرفی بیماری ایدز و نیز در زمینه حمایت‌های اجتماعی از افراد دارای شرایط پرخطر، به‌گونه‌ای باشد که دیگر نگوییم ایدز، خط قرمز است. باید به مردم آگاهی بدهیم. نباید اجازه دهیم ایدز سانسور شود و جامعه در بی‌خبری بماند.»
مددکار کهنه‌کار انجمن احیاء دوباره برمی‌گردد به چشم‌انداز جهانی حوزه سلامت و ادامه می‌دهد: «سازمان ملل برای پیشگیری از این بیماری تلاش دارد تا سال 2030 به اپیدمی این بیماری به‌عنوان تهدید برای سلامت مردم پایان دهد. بر اساس این استراتژی، تا زمان تعیین‌شده، 90 درصد مبتلایان باید درمورد وضعیت خود آگاهی داشته باشند، 90 درصد تحت درمان قرار گیرند و باید بتوان به مؤثر بودن 90 درصد درمان مبتلایان اطمینان حاصل کرد. امیدوارم با کمک همه دغدغه‌مندان، ما هم بتوانیم به این شاخص‌ها برسیم. ما هم در انجمن احیاء به سهم خود در این زمینه تلاش می‌کنیم.»
الو! مشاور محرمانه ایدز؟
واقعیت تلخی است که در جامعه ما هم مانند برخی از جوامع، هنوز ابتلا به ایدز مساوی است با انگ و برچسب‌های ناخوشایند اجتماعی. به همین دلیل است که بسیاری از افراد جرأت نمی‌کنند برای آزمایش اچ‌آی‌وی اقدام کنند یا اینکه نتیجه مثبت آزمایش خود را حتی از نزدیک‌ترین افراد خانواده خود هم پنهان می‌کنند. انجمن احیاء برای هرچه کمتر کردن سختی این ماجرا پیشقدم شده و یک طرح ابتکاری ارائه کرده است: «چند سالی است یک سیستم تلفنی دایر کرده و اسمش را «خط مشاوره احیاء» گذاشته‌ایم. 5 کارشناس ارشد روانشناسی استخدام کرده‌ایم تا به‌صورت تمام‌وقت پاسخگوی سئوالات مردم در حوزه‌های مختلف باشند. واقعیت این است که مردم در زندگی خود در موارد مختلف دچار سردرگمی و تردید می‌شوند اما خجالت می‌کشند مشکل خود را با کسی مطرح کنند. ما به مردم گفته‌ایم با خط مشاوره احیاء تماس بگیرید و بدون اینکه اسمتان را بگویید و کسی شما را بشناسد و بدون اینکه نیاز باشد حق مشاوره‌های ساعتی 100 تا 150 هزار تومانی بپردازید، مشکلتان در زمینه طلاق، اعتیاد و... را تلفنی مطرح کنید تا کارشناس ارشد روانشناسی به‌صورت محرمانه و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کند.»
خسرو منصوریان با بیان اینکه شماره‌های 66901010، 66935124(با ظرفیت 5 خط) و شماره 53865 به‌عنوان راه‌های ارتباط با خط مشاوره احیاء در خدمت هموطنان است، ادامه می‌دهد: «من به‌عنوان مؤسس انجمن مردم‌نهاد احیاء اعلام می‌کنم که ما اصلاً انتظار نداشتیم پرتکرارترین موضوعی که مردم با خط مشاوره تلفنی ما مطرح و درباره آن سئوال می‌کنند، ایدز باشد. و این نشان می‌دهد در جامعه ما آن‌طور که بایدوشاید، در این زمینه اطلاع‌رسانی نشده است و مردم تشنه آگاهی درباره این بیماری هستند.»
به گفته کارشناسان خط تلفنی مشاوره احیاء، از سال 1390 تا امروز 14846 مورد مشاوره تلفنی در موضوعات مختلف ازطریق این سامانه انجام شده است که از این میان، 2600 مورد مربوط به 6 ماهه اول سال جاری است.
می‌توانی از نو شروع کنی؛ حتی با اچ‌آی‌وی
اما پایان تماس تلفنی افراد آسیب‌دیده از ایدز با سامانه خط مشاوره، برای اهالی انجمن احیاء، تازه شروع کار است: «در میان افرادی که درباره بیماری ایدز سئوال داشتند، به خانم‌هایی برخورد کردیم که ازطریق همسرشان به ایدز مبتلا شده‌اند و حتی در برخی موارد، فرزندانشان هم دچار این بیماری شده‌اند. مشکل وقتی حادتر می‌شود که همسر این خانم فوت کرده‌باشد و او مانده باشد و بیماری و فرزندان و مخارج زندگی. ما به این بانوان اعلام کرده و می‌کنیم که در انجمن احیاء درجهت حمایت از آسیب‌دیدگان بیماری ایدز فعالیت می‌کنیم و به‌ازای هر فرزند، ماهانه 100 هزار تومان به آن‌ها کمک‌هزینه پرداخت می‌کنیم.»
پدر مهربان خانواده مبتلایان به ایدز نفسی تازه می‌کند و برایمان از طرح‌های حمایتی انجمن برای اعضای این خانواده می‌گوید: «اما فقط به دادن پول و به‌اصطلاح ماهی اکتفا نمی‌کنیم بلکه به آن‌ها ماهیگیری هم یاد می‌دهیم. بعد از اعتمادسازی، از آن‌ها دعوت می‌کنیم به انجمن بیایند و با خدماتش آشنا شوند. بسیاری از این مادران مبتلا به ایدز هر هفته اینجا دور هم جمع می‌شوند، با افرای مثل خودشان آشنا می‌شوند، صحبت می‌کنند و از هم روحیه می‌گیرند. ضمن این دیدارها، مربیان انجمن هم برایشان از بازگشت به زندگی می‌گویند. به آن‌ها می‌گوییم: کمک می‌کنیم روی پای خودتان بایستید. کارگاه مهارت‌آموزی اینجا دایر می‌کنیم تا هنرهایی مانند خیاطی یاد بگیرید، ابزار کار در اختیارتان قرار می‌دهیم، فضایی هم برای زندگی و کار کردن برایتان تأمین می‌کنیم.
بعضی از این مادران فکر می‌کنند به آخر خط رسیده‌اند اما همین جلسات به بازسازی روحیه آن‌ها کمک می‌کند. به آن‌ها می‌گوییم: با اینکه ازطریق همسر سابقتان به ایدز مبتلا شده‌اید، دوباره می‌توانید ازدواج کنید و فرزند سالم به دنیا بیاورید، فقط باید توصیه‌های پزشک را کاملاً اجرا کنید. ما حتی زنان و مردان اچ‌آی‌وی مثبتی را که مناسب ببینیم، به هم معرفی می‌کنیم.»
مادران مبتلا به ایدز، مادران حامی سلامت
«مادری که روز اول مراجعه به انجمن، به پهنای صورت اشک می‌ریخت، دچار افسردگی شده‌بود و نمی‌دانست با این بیماری چه کند، با کمک روانشناس، متخصص خانواده و متخصص تغذیه انجمن احیاء، حالا آن‌قدر از نظر روحی و جسمی قوی شده که باورکردنی نیست.» منصوریان از قدم رو به جلوی دیگری که در انجمن احیاء برداشته شده، این‌طور می‌گوید: «یک‌بار خانمی که هنوز نتوانسته‌بود با بیماری‌اش کنار بیاید، می‌گفت: می‌خواهم از آن‌هایی که این بلا را بر سرم آوردند، انتقام بگیرم. گفتم: فایده این کار چیست؟ که چند نفر دیگر هم در شرایط تو قرار بگیرند؟ و اضافه کردم: مگر ما داوطلبانه وارد میدان نشده‌ایم تا کمک کنیم تو بر مشکلاتت غلبه کنی و زندگی خوشبخت‌تری داشته‌باشی؟ تو هم با ما همراه شو؛ بیا برویم در مراکز عمومی مثل دانشگاه‌ها و برای مردم بگو چطور مبتلا شده‌ای و کمک کن دیگران آگاه شوند و مثل تو رنج نکشند... کار به جایی رسید که او که اوایل بیماری‌اش را حتی از خواهرش پنهان می‌کرد، قبول کرد همراه فرزندش در برنامه ماه عسل حاضر شود و برای مردم حرف بزند و از امید به زندگی باوجود بیماری ایدز بگوید.»
و این، آغاز یک حرکت مبارک درجهت آگاهی‌بخشی در جامعه با کمک افراد آسیب‌دیده بود: «در انجمن احیاء به این مادران فداکار و داوطلب، «مادران حامی سلامت» می‌گوییم. گهگاه همراه آن‌ها به مراکز مختلف ازجمله دانشگاه‌ها می‌رویم و آن‌ها به بیان تجربیاتشان در زمینه بیماری ایدز و راه‌های انتقال آن می‌پردازند. نظرسنجی از دانشجویان نشان می‌دهد تاثیرگذاری این برنامه‌ها با حضور این مادران بسیار بالا بوده است.»
از مدرسه‌ها غافل نشوید!
حواس اهالی انجمن احیاء به بچه‌مدرسه‌ای‌ها هم بوده است. «زینب ملکی»، روانشناس خط مشاوره، شاهد این ماجراست که تا از جلسه سخنرانی در مدرسه به انجمن برمی‌گردد، هم‌صحبت ما می‌شود و می‌گوید: «مدارس یا ازطریق خانه‌های سلامت و یا از خود ما درخواست برگزاری جلسات اطلاع‌رسانی درباره بیماری ایدز می‌کنند. ما هم استقبال می‌کنیم و این جلسات را در همه مقاطع تحصیلی و متناسب با سن دانش‌آموزان برگزار می‌کنیم. در بعضی مدارس حتی والدین هم از این جلسات استقبال کرده و در آن حضور پیدا می‌کنند. بعضی مدارس هم که ملاحظات خاص خود را دارند، ترجیح می‌دهند این جلسات را برای والدین برگزار کنیم و آن‌ها موارد را به فرزندانشان منتقل کنند.» خانم روانشناس ادامه می‌دهد: «باتوجه به سن دانش‌آموزان، ما مجوز برای انجام تست از آن‌ها نداریم. اما پاسخگوی تمام سئوالات آن‌ها هستیم و باید بگویم از سئوالاتی که بچه‌ها درباره راه‌های انتقال ایدز می‌پرسند، تشخیص می‌دهیم که متاسفانه برخی از آن‌ها رفتارهای پرخطر را تجربه کرده‌اند. و این، زنگ هشداری است برای والدین، آموزش‌وپرورش و تمام جامعه که اطلاع‌رسانی و فعالیت‌های پیشگیرانه را در زمینه بیماری ایدز جدی‌تر بگیرند.»
بفرمایید! مینی‌بوس ایدز در خدمت شماست
«یک‌بار یکی از دانشجویان گفت: من دوست دارم تست اچ‌آی‌وی بدهم اما از ترس اینکه نتیجه مثبت باشد، جرأت نمی‌کنم به درمانگاه‌ها و کلینیک‌ها مراجعه کنم چون آنجا هویتم مشخص می‌شود... این دغدغه باعث شد دست‌به‌کار شویم و در انجمن احیاء سیستم تست و مشاوره داوطلبانه، محرمانه و رایگان را راه‌اندازی کنیم. این سیستم که از 3،4 سال قبل آغاز به کار کرده، میزان مراجعات افراد به انجمن برای انجام تست را بالا برده‌است.
اما در ادامه با خودمان گفتیم شاید همین مراجعه به انجمن هم برای بعضی‌ها دشوار باشد و راحت‌تر باشند در فضاهایی مانند محوطه دانشگاه خودشان این تست را انجام دهند. بنابراین یک دستگاه مینی‌بوس را به‌عنوان کلینیک سیار اطلاع‌رسانی و مشاوره تجهیز کردیم و در حیاط دانشکده شهید رجایی مستقر شدیم. وقتی به دانشجویان گفتیم اینجا تست اچ‌آی‌وی به‌صورت محرمانه و رایگان انجام می‌شود، تعداد فراوانی از آن‌ها جلوی مینی‌بوس صف کشیدند. درواقع، ما به‌جای اینکه منتظر بنشینیم تا شهروندان برای انجام تست به انجمن مراجعه کنند، با این مینی‌بوس، خودمان به سراغ آن‌ها می‌رویم. تا امروز با این کلینیک سیار در مکان‌های مختلفی مانند دروازه غار، میدان شوش، پارک دانشجو و پارک المهدی (عج) حضور پیدا کرده‌ایم و خوشبختانه استقبال هم خوب بوده است.»
مؤسس انجمن احیاء با اشاره به اینکه 230 میلیون تومان هزینه تجهیز این مینی‌بوس و در ادامه، هزینه نوسازی آن از محل کمک‌های مردمی تأمین شده است، می‌افزاید: «در مینی‌بوس جدیدمان، فضای مشاوره و دندانپزشکی هم تعبیه کرده‌ایم و در برخی موارد، با همراهی یک دندانپزشک داوطلب به مناطق مختلف می‌رویم و خدمات ارائه می‌کنیم. درواقع، این یک فرهنگ‌سازی است و می‌خواهیم نشان دهیم با رعایت ملاحظات بهداشتی، هیچ منعی برای مراجعه افراد مبتلا به ایدز به دندانپزشکی وجود ندارد.»
به‌گفته «نجیمه بابا گُل»، روانشناس انجمن احیاء، از فروردین 1394 تا فروردین 1397 در مینی‌بوس ایدز 1620 مورد مشاوره و 1083 مورد تست ایدز انجام گرفته است و از این میان، 31 مورد اچ‌آی‌وی مثبت شناسایی شده است. او می‌افزاید: «امسال 6 مورد اچ‌آی‌وی مثبت از طریق تست‌های انجام‌شده در مینی‌بوس ایدز شناسایی کرده‌ایم و خوشبختانه همه آن‌ها به درمان وصل شده‌اند.»
70 مادر باردار مبتلا به ایدز، فرزندان سالم به دنیا آوردند
بسیاری از دختران و بانوان مبتلا به ایدز از ترس انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به فرزند خود، تصور می‌کنند باید مادر شدن را فراموش کنند. اما خبر خوب این است که آن‌ها به‌راحتی می‌توانند فرزند سالم به دنیا بیاورند و طعم شیرین مادر شدن را بچشند: «به همه بانوان مبتلا به ایدز می‌گوییم به زندگی دوباره، به ازدواج و مادر شدن فکر کنند و آن را هرگز دور از دسترس نبینند. کافی است تحت نظر پزشک باشند، فرزندشان را ازطریق عمل سزارین به دنیا بیاورند و خودشان به او شیر ندهند.» منصوریان با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته برای شناسایی افراد مبتلا به ایدز در کشور می‌افزاید: «یکی از این اقدامات، اضافه کردن تست اچ‌آی‌وی برای مادران باردار از سال گذشته بوده است. با همین روش ساده، سال گذشته بیش از 70 مادر باردار اچ‌آی‌وی مثبت شناسایی شد که بدون اینکه بدانند، داشتند با این بیماری زندگی می‌کردند. به آن‌ها گفته‌شد هیچ مشکلی برای فرزندانشان پیش نخواهد آمد و فقط کافی است زایمان طبیعی نداشته‌باشند.»
اگر داوطلب شوید، انجمن احیاء در کشور تکثیر می‌شود
خسرو منصوریان، مؤسس انجمن احیاء از آرزویش برای گسترش فعالیت‌های پیشگیرانه و حمایتی درزمینهٔ بیماری ایدز این‌طور می‌گوید: «در 11 شهر ازجمله کرمان، اراک، شیراز، کرج، بندرعباس و بم، موسساتی را با همین الگوی انجمن احیاء راه‌اندازی کرده‌ایم. از داوطلبان آن شهرها دعوت کردیم به انجمن آمدند و با سازوکار فعالیت‌هایمان آشنا شدند. ابتدا با مجوز ما فعالیت‌هایشان را شروع کردند اما بعد، تشویق و حمایتشان کردیم مستقل شوند. حالا به دغدغه‌مندان شهرهای دیگر مانند اصفهان، قزوین، زنجان و ... هم می‌گویم: شما هم به میدان بیایید. در شهر شما هم ایدز هست. کافی است یکی‌تان خانه‌اش را به این کار اختصاص دهد، آن یکی خودرویش را، دیگری وقتش را و... به‌این‌ترتیب، شما هم می‌توانید موسسه‌ای مانند انجمن احیاء در شهرتان راه‌بیندازید.»
انتهای پیام/
