به گزارش خبرگزاری فارس از خاش، گل فشان پیرگل خاش به عنوان یک جاذبه و اثر طبیعی با مساحت ۷ هکتار و داران بودن ۱۲۷ متر ارتفاع از سطح زمین و ۱۶۶۷ متر ارتفاع از سطح دریا در کنار گل فشان تنگ شهرستان چابهار از مهم‌ترین گل فشان‌های استان محسوب میشود.
این گلفشان در کوه‌های سیاه بند در شرق بزمان و جنوب غربی شهرستان خاش ( در فاصله ۱۲۰ کیلومتری) قرار گرفته است و حدودا ۲۰ مخروط قدیمی در این گل فشان وجود دارد که تحت تاثیر شرایط آب و هوایی با کاهش و یا افزایش مواجه شده اند، اکنون در بالای پیرگل ۸ دهانه فعال به قطر یک تا یک و نیم متر وجود دارد که گاز و گل از آنها خارج میشود و دوره تناوب یا ایجاد حباب در این دهانه ها بین ۱ تا ۳ دقیقه است
خصوصیات منحصر بفرد گل افشان پیرگل بیانگر تمایز این اثر طبیعی است
گلفشان پیرگل خاش تنها گل فشان غیرساحلی ایران است که با دارا بودن ۵۰ هکتار وسعت، بزرگترین گلفشان فلات ایران محسوب میشود و باتوجه به اینکه این گل فشان بین دو توده آتشفشانی تفتان و کوه بزمان (به گویش محلی زنده کوه) قرار دارد طبیعتا باید گِل خارج شده از دهانه آن گرم باشد اما سرد بودن گِل این گل فشان یکی دیگر از نکات عجیب و منحصر بفرد است ناگفته نماند وجود تعدادی چشمه آب در دامنه این گل فشان یکی دیگر از وجه تمایزات این اثر طبیعی است، همچنین داشتن چندین دهانه در گل فشان یکی دیگر از ویژگی های خاص این اثر تلقی میشود زیرا تمامی گل فشان های فعال به شکل کوه گل با داشتن تنها یک دهانه حال فعالیت میکنند.
پراکندگی گل فشان‌های ایران در شمال شرقی و جنوب شرقی دیده میشود
گل فشان ها در اکثر نقاط جهان به ویژه در کمربند متحرک آلپ،هیمالیا، اقیانوس اطلس و آسیای مرکزی قابل مشاهده هستند و پراکندگی این گل فشان ها در ایران عمدتا در شمال شرقی و جنوب شرقی بصورت یک مخروط یا حوضچه گلی دیده میشود که در این مخروط ها و حوضچه ها مخلوطی از آب، هیدروکربن ها، ماسه،گل، ریزدانه و در برخی نیز گاز گوگرد و گازکربنیک خارج میشود که پیرگل خاش عمدتا تنها گل فشان سیستان و بلوچستان است که در کنار گِل گاز کربن دی اکسید را نیز از دهانه های خود خارج میکند، بنابر گفته زمین شناسان گل فشان‌ها از عوارض بعدی آتشفشان ها محسوب میشوند.
پیرگل خاش بکرترین گلفشان سیستان و بلوچستان است
جواد عرب رئیس اداره محیط زیست خاش در گفت و گو با خبرنگار فارس اظهار داشت: بر اساس مصوبه بیست و یکمین جلسه شورای عالی حفاظت از محیط زیست در سال ۱۳۸۱ قله تفتان و گل فشان پیرگل بعنوان دو اثر طبیعی-ملی استان سیستان و بلوچستان به ثبت رسیده اند.
وی افزود: باعنایت به فراهم نبودن زیرساخت های اساسی این اثر طبیعی-ملی بصورت شایسته شناخته نشده است و بواسطه عدم فعالیت های بشری در منطقه گل فشان پیرگِل و طبیعی ماندن، در بالاترین عیار سنجش بکر بودن گل فشان های سیستان و بلوچستان قرار دارد.
عرب خاطرنشان کرد: ۲۰ گل فشان در استان وجود دارد که ۵ گل فشان حد فاصل بندر جاسک و بندر میناب، ۹ گل فشان حد فاصل بندر چابهار تا بندر جاسک و ۶ گل فشان دیگر حد فاصل بندر چابهار تا مرز کشور پاکستان قرار دارند که گل فشان پیرگل خاش با دارا بودن ۵۰ هکتار وسعت، بزرگترین گل فشان فلات ایران محسوب میشود.
کوره سفالگری همتراز با سفال کلپورگان در گل فشان پیرگل میتواند فعالیت کند
رئیس محیط زیست خاش ادامه داد: با توجه به اینکه گل حاصل از فعالیت گل فشان پیرگل از کیفیت بالایی برخوردار است و میتوان از آن در صنایع ساخت سفال،کوزه و سرامیک استفاده کرد و ضرورت دارد مردم بومی منطقه پس از طی کردن دوره های آموزشی نسبت به راه اندازی این کوره و استفاده از ظرفیت گل فشان پیرگل اقدام کنند و محصولات تهیه شده را در نمایشگاه یا گالری هایی در محل گل فشان و شهرستان در معرض نمایش و نهایتا فروش قرار دهند.
عرب افزود: با توجه به اینکه این اثر طبیعی از جنبه توریستی فراوان برخوردار است میتواند همانند سفال کلپورگان سراوان مطرح شود و تا قرن ها نیز استمرار داشته باشد.
وی یاد آورشد: گل فشان پیرگل با داشتن ویژگی های خاص و اعجاب آور نیازمند توجه بیشتر برای تامین زیر ساخت ها و معرفی دارد.
عرب بیان داشت: استفاده از خواص فراوان و گِل درمانی در گل فشان پیرگل یکی از روش‌های مناسب برای از بین بردن بیماری های پوستی است.
فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم عامل معرفی نشدن این اثر طبیعی است
متاسفانه در محل گل فشان پیرگل هیچ واحد بوم گردی جهت استقبال و ارائه خدمات به گردشگران و حتی مردم بومی منطقه و استان وجود ندارد از طرفی نبود راه دسترسی مناسب و همچنین عدم وجود امکانات رفاهی و خطوط ارتباطی و اینترنتی از دیگر مشکلات و عوامل معرفی نشدن این گل فشان میباشد که نیاز به توجه بیشتر مسئولان مربوطه وجود دارد.
همچنین عدم تمایل به معرفی و تبلیغات گسترده در سطح استان و کشور توسط مسئولین امر یکی دیگر از دلایل فراموشی این اثر و جاذبه طبیعی قلمداد میشود.
گفتنی است راه دسترسی به گل فشان از طریق دو مسیر با آسفالت بی کیفیت منطقه گوهرکوه بخش نوک آباد و دهستان کارواندر بخش مرکزی تا موتور چاه بلوچ امکان پذیر است و از موتور مذکور تا محل گل فشان با مسافت حدودا ۱۶ کیلومتر محور در گذشته بصورت مال رو بود که خوشبختانه با اقدامات اداره راه و شهرسازی خاش به تازگی عملیات تسطیح و بهسازی محور بصورت خاکی صورت گرفته است اما برای تسهیل در تردد مردم نیاز مبرم به تخصیص اعتبارات جهت انجام آسفالت وجود دارد.
پیش‌بینی بیش از ۶۰ میلیارد ریال اعتبار برای زیرسازی و آسفالت مسیر دسترسی به گل فشان پیرگل خاش
اله بخش شهنوازی رئیس اداره راه و شهرسازی خاش در گفت و گو با خبرنگار فارس اظهار داشت: با اقدامات انجام شده مسیر دسترسی به گل فشان بازگشایی شده و اکنون تردد نیز برقرار است.
وی افزود: وجود گردنه و چند مانع دیگر سبب شده تا که ماشین های سنگین توانایی تردد را در این مسیر نداشته باشند اما بزودی بحث اصلاح این موارد انجام خواهد شد.
شهنوازی با بیان اینکه زیر سازی و آسفالت این مسیر نیازمند اعتبارات ویژه است گفت: وسایل نقلیه از موتور چاه بلوچ تا گل فشان،۱۶ کیلومتر از مسیر را باید بصورت خاکی تردد کنند زیرا اعتبارات لازم جهت آسفالت این مسیر فرعی اختصاص نیافته است.
وی خاطرنشان کرد: براساس فهرست بهای اعلام شده در سال ۹۷ جهت زیرسازی و آسفالت محور خاکی گل فشان پیرگل خاش بیش از ۶۰ میلیارد ریال اعتبار پیش بینی میشود.
از محتویات گل فشان پیرگل تا خواص گِل درمانی آن
آب خروجی از دهانه‌های گل فشان پیرگل رقیق، شور و به رنگ خاکستری تیره است که گاز کربن دی اکسید نیز از آن خارج میشود همچنین قسمتی از این گل فشان گِل زرد و کرم رنگی را خارج میکند که طبق گفته، عرب رئیس محیط زیست خاش علت آن وجود اکسید آهن در این گل است.
در این گل عناصر معدنی نظیر ید، برم، منگنز، بور، مس، وانیدیم، لیتیم، استرانسیم و همچنین بی‌کربنات ها و کربنات سدیم نیز وجود دارد که از آن برای گِل درمانی نیز استفاده میشود،میتوان اهمیت گِل درمانی پیرگل خاش را در زمینه معالجه و درمان بیماری های مختلف پوستی، عضلانی به ویژه درمان مفاصل استخوانی، بیماری های گوارشی مربوط به معده و روده، بیماری های مجاری ادراری ،بیماری های عصبی و...عنوان کرد.
جهانی شدن پیرگل در گرو مصوبه مشترک ۳ سازمان منابع طبیعی،محیط زیست و میراث فرهنگی است
ملک مسعود ریگی رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاش در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: در جلسه مشترکی که با ادارات و سازمان های مربوطه صورت گرفت مصوب شد زیرساخت های لازم جهت راه اندازی یک واحد بوم گردی در منطقه پیرگل فراهم شود.
وی افزود: در این جلسه مشترک مبنای کار بر این شد تا پس از استقرار برق در منطقه موضوع روشنایی کوه و دامنه آن با اعتبار ۳ میلیارد ریال در دستور کار اداره میراث فرهنگی قرار گیرد.
ریگی ادامه داد: طرح توجیهی مناسب در خصوص ایجاد پله جهت تسهیل در تردد مردم و گردشگران به بالای کوه گل فشان و همچنین ایجاد آلاچیق در دامنه این جاذبه طبیعی به اداره کل میراث فرهنگی وگردشگری استان ارسال شده است.
وی با بیان اینکه گل فشان پیرگل خاش تا کنون بعنوان یک جاذبه در فهرست آثار ملی سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری به ثبت نرسیده است گفت: با قول مساعد مدیرکل میراث فرهنگی استان در آینده نزدیک این موضوع محقق خواهد شد.
رئیس اداره میراث فرهنگی خاش در خصوص جهانی شدن گل فشان پیرگل خاش توضیحاتی ارائه داد و افزود: جهانی شدن گل فشان پیرگل خاش در گرو مصوبه مشترک ۳ سازمان منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی است زیرا هریک از این سازمان ها در حیطه کاری خود نسبت به بررسی زیرساخت ها با رعایت اصل ضوابط و قوانین اقدام میکنند.
به گزارش فارس، گل فشان پیرگل با داشتن ظرفیت های ویژه و منحصربفرد تاکنون بطور مناسب در بین گردشگران، مردم کشور و حتی مردم بومی استان سیستان و بلوچستان معرفی و مطرح نشده اما انتظار میرود با فراهم شدن زیرساخت های لازم و اساسی که بطور مفصل به آن پرداخته شد،گل فشان پیرگل خاش نیز حجم گسترده ای از گردشگران و مردم در روزها و ماه‌های مختلف سال در خود ببیند.
انتهای پیام/3139
