به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس محمدعلی خطیبی، مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در میزگرد «نقش توسعه ظرفیت پالایشی در بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی» با اشاره به معضل خام فروشی نفت اظهار داشت: پالایش نفت خام و تبدیل آن به فراورده، از اصولی‌ترین راهکار بی‌اثرکردن تحریم‌ها است.
وی ادامه داد: ایران در دوره قبلی تحریم‌ها در فروش فرآورده‌های نفتی اصلا مشکلی نداشت. برعکس در واردات بنزین مشکل داشتیم، بنابراین باید در حوزه پالایش نفت خام کارهای زیادی انجام دهیم که در این صورت یک بازار مطمئن برای صادرات نفت کشور نیز ایجاد کرده‌ایم.
خطیبی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حتی کارهای خیلی عادی مثل اجاره ظرفیت اضافی پالایشگاههای خارجی را هم انجام نمی‌دهیم. متاسفانه در زمینه ساخت پالایشگاههای صادراتی کار خیلی خاصی نکردیم و دولت نیز خود را کنار کشیده و به این امور توجه ندارد. بخش خصوصی هم که سرمایه‌ای ندارد که در این حوزه ورود پیدا کند.
وی در ادامه با اشاره به وجود سیاست‌های مختلف برای فروش و تزریق نفت در پالایشگاه‌ها گفت: برای افزایش ظرفیت‌های پالایشگاهی، کشورها سیاست‌های متفاوتی را اتخاذ کرده‌اند. برخی کشورها ظرفیت پالایشی داخل را افزایش داده و پالایشگاه هایی تاسیس کردند که مخصوص صادرات است. برخی کشورها مانند عربستان و کویت در خارج از کشور و عمدتا در کشورهای صنعتی پالایشگاه خریدند و حتی در سیستم توزیع بنزین و در پمپ بنزین‌ها هم سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در نتیجه طبیعی است که رقبا در فروش نفت از ما موفق‌تر باشند.
خطیبی با تاکید بر ضرورت احداث پالایشگاه و صادرات فرآورده‌های نفتی گفت: غیر از ستاره خلیج‌فارس، در این عرصه بعد از ساخت پالایشگاه بندرعباس دیگر پالایشگاه نساختیم، به نظر من دولت و مجلس باید در سیاست‌هایشان تغییراتی ایجاد کنند و با عزم جدی به این موضوع وارد شوند. متاسفانه سوءمدیریت کار را به جایی رساند که الان در شرایط تحریم دچار مشکل شده‌ایم.
وی با بیان اینکه در حالی که با ساخت پالایشگاه و تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی علاوه بر خنثی‌سازی تحریم‌ها می‌توانستیم اشتغال‌زایی داشته باشیم، تصریح کرد: ما در بعد بازاریابی برای فروش نفت کشورمان ضعف بزرگی داریم و دشمن هر چند وقت از این نقطه به ما فشار وارد می‌کند.
* برای ساخت پالایشگاههای کوچک به شدت به بخش خصوصی سخت‌گیری می‌شود
خطیبی ادامه داد: متاسفانه دولت استراتژی بلندمدتی برای ساخت پالایشگاه نداشته و بخش خصوصی هم توان بالایی ندارد. از طرفی بخش خصوصی خارجی هم به دلیل مشکلات تحریمی، حتی برای ایجاد صنایع سودآور بالادستی تمایلی ندارد.
مدیر سابق امور بین الملل شرکت ملی نفت با اشاره به اهمیت توسعه صنعت پالایشی کشور گفت: ساخت پالایشگاه از سه جنبه فروش نفت، مقابله با تحریم‌ها و مسائل استراتژیک حائز اهمیت است. باید توجه داشته باشیم که دولت باید به طور مستقیم به این عرصه وارد شود، زیرا بخش خصوصی توانایی این کار را ندارد.
وی اظهار داشت: در طی 15 سال اخیر پشت سر هم به بخش خصوصی مجوز پالایشگاه میدهیم اما کدام پالایشگاه ساخته شده است؟ شفاف بگویم که ما از این طریق به نتیجه نمی‌رسیم.
خطیبی در مورد توانایی بخش خصوصی برای ورود به این حوزه گفت: بخش خصوصی ما که توان مالی اندکی دارد، عمدتا به دنبال ساخت پالایشگاههای کوچک است که البته این پالایشگاه‌ها نیز از لحاظ تکنولوژی بسیار مدرن هستند و ما می‌توانیم در این زمینه هم کار کنیم و بخش خصوصی هم از این موضوع استقبال می‌کند.
* تبعیض شدیدی بین پالایشگاه و پتروشیمی وجود دارد
وی ادامه داد: به هر صورت ما نمی‌توانیم میعانات گازی را استخراج نکنیم، زیرا این میعانات همراه گاز بیرون می‌آید و نمی‌توانیم گاز تولید نکنیم، چون نیاز حیاتی کشور است، بنابراین بهتر است این میعانات را به پالایشگاههای کوچک بدهیم و مشکل سودآوری و سرمایه‌گذاری هم به عهده‌ی خود بخش خصوصی است، اما بنده شاهد هستم که چقدر در مشارکت بخش خصوصی در این زمینه سخت‌گیری می‌شد.
خطیبی در پایان خاطر نشان کرد: شما مشاهده کنید که برای تاسیس پتروشیمی‌ها چه مقدار به آنها رانت خوراک داده شد. رانتی که هنوز هم ادامه دارد. ولی طبق قانون برنامه، نفت خامی که به پالایشگاه‌ها میدیم 95 درصد قیمت فوب است که خیلی گران محاسبه می‌شود و تبعیض‌های شدیدی بین پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها وجود دارد. در جذب سرمایه برای تاسیس پالایشگاه ما باید مشوق هایی ایجاد کنیم مثلا زمین را مجانی کنیم و برای 10 سال معافیت مالیاتی داشته باشیم تا سرمایه وارد این حوزه شود و صنایع پالایشی کشور توسعه یابد.
انتهای پیام/ب
