به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، اهمیت گاز طبیعی به عنوان سوخت پاک طی چند سال گذشته بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. به نحوی که عمده کشورهای در حال توسعه نیز همانند کشورهای توسعه یافته به دنبال افزایش سهم گاز طبیعی در سبد مصرف انرژی خود هستند.
ویژگی ذاتی گاز طبیعی موجب شده است که ساختار بازار آن تفاوتهای اساسی با بازار نفت داشته باشد. تفاوتهایی که به خوبی در قراردادهای صادرات گاز قابل مشاهده است.
یکی از ویژگیهای گاز طبیعی که موجب ایجاد این تفاوتها شده است حجم بالای گاز طبیعی نسبت به نفت خام است. به دلیل حجم بسیار بیشتر گاز طبیعی عملا امکان انتقال آن در حجمهای بالا به فاصلههای دور همانند نفت خام وجود ندارد. در واقع به دلیل حجم پایین نفت خام امکان حمل آن با کشتیهای نفتکش وجود دارد، تا پس از تولید در هر جای دیگر از دنیا به مصرف برسد.
اما گاز طبیعی به دلیل حجم بالای خود یا باید با خط لوله انتقال یابد یا میبایست پس از مایع سازی با کشتی به مقصد مورد نظر حمل شود، سپس در محل به گاز بزگردانی گردد که این روش به دلیل هزینه بالای حمل قابل رقابت با خط لوله نیست به همین دلیل دو سوم بازار گاز جهان متعلق به خط لوله است و تنها یک سوم آن به روش مایع سازی انتقال مییابد.
محدودیت گاز طبیعی در فاصله انتقال موجب شده تا بازار گاز بر خلاف بازار یکپارچه و جهانی نفت تبدیل به یک بازار منطقهای شود، یعنی گاز طبیعی تنها در محدوده چند هزار کیلومتری از محل تولید خود به مصرف برسد. این موضوع موجب شکل گرفتن بازارهای منطقهای همانند بازار آمریکا شمالی یا بازار روسیه به اروپا شده است که قیمتهای مختص به خود نیز دارند.
منطقهای بودن بازار گاز موجب می شود که کشورهای واردکننده امکان واردات از کشورهای مختلف را نداشته باشند و نیازمند واردات از کشورهای نزدیک خود باشند. این موضوع موجب کاهش احتمال تحریم پذیری صادرات گاز طبیعی شده، چرا که بر خلاف نفت که به راحتی امکان خرید از تامین کنندگان مختلف نفت در سراسر جهان وجود دارد، تامین گاز از مناطق دورتر هزینه بسیار بیشتر داشته و امکان رقابت اقتصادی با گزینههای منطقهای را ندارد.
بنابراین صادرات گاز طبیعی تحریم پذیری کمتری نسبت به نفت خام خواهد داشت و کشوری همچون ایران که همواره در معرض تحریمهای فروش نفت قراردارد باید رویکرد خود را از صادرات نفت خام به صادرات گاز طبیعی تغییر دهد تا در شرایطی همچون شرایط فعلی درآمدهای خود را از تحریمهای احتمالی مصون دارد.
انتهای پیام/ب