به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، سفر اعلام نشده و چند ساعته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به آنکارا و سفر دو روزه اش به اسلام آباد به منظور رایزنی با دولتمردان جدید این کشور و انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی که برای دوازدهمین بار بر پایبندی ایران به تعهدات برجامی صحه گذاشت، از جمله تحولات سیاست خارجی در هفته ای بود که گذشت.
*گزارش آژانس
«یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه (۸ شهریور) در دوازدهمین گزارش خود درباره راستی آزمایی اجرای برجام بار دیگر تایید کرد که ایران به مفاد تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ متعهد بوده است.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در واکنش به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تأیید مجدد پایبندی ایران به تعهدات برجامی، از شرکای برجامی خواست که این تأیید مکتوب را به اقدام عملی و حفاظت از منافع اقتصادی ایران ترجمه کنند.
به گزارش فارس، اظهارات چهارشنبه لودریان وزیر خارجه فرانسه درباره مذاکرات اتحادیه اروپا با ایران و بحث موشکی ایران واکنش بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی را در پی داشت و قاسمی تصریح کرد که برنامه موشکی ایران به هیچ وجه قابل مذاکره نیست.
لودریان در اظهاراتی عنوان کرده بود: ایران باید درباره مسئله موشکی و منطقه‌ای و همچنین وضعیت برنامه هسته‌ای ایران پس از سال ۲۰۲۵، با غرب گفت‌وگو کند.
وی پیش از نشست مشورتی غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا در وین اتریش هم اظهاراتی مشابه مطرح کرده و گفته بود ایران از مذاکره با اروپایی‌ها درباره مسائل موشکی و منطقه‌ای «راه گریزی» ندارد.
او گفته بود: «ایران از مذاکره درباره سه موضوع مهم مایه نگرانی ما، راه گریزی ندارد... لازم است که گفت‌وگو صورت گیرد، لازم است که ایرانی‌ها از این مسئله مطلع باشند.»
از دیگر سو، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به اظهارات شب گذشته دونالد ترامپ، رئیس دولت آمریکا در گفت‌وگو با بلومبرگ واکنش نشان داد.
وی در صفحه خود در توئیتر نوشت: «سیاه‌نمایی دوقطبی از ایران به‌عنوان کشوری که یا "در حال تسلط بر خاورمیانه است" و یا "در تقلا برای بقا است" نشان‌گر بی‌نظمی شناختی آمریکا و عوام‌فریبی آشکار برآمده از متلاشی شدن حیطه اخلاقی در این کشور است.»
وزیر امور خارجه ادامه داد: «ایران همواره یک بازیگر منطقه‌ای باثبات، قدرتمند و مسئول بوده و خواهد بود.
* سفر به آنکارا و اسلام آباد
به گزارش فارس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در هفته ای که گذشت به آنکارا و اسلام آباد سفر کرد، او بعدازظهر چهارشنبه (هفتم شهریور ماه) در سفری از پیش اعلام نشده و در راستای رایزنی‌های مستمر ایران و ترکیه وارد آنکارا شد و در مدت حضور چند ساعته‌اش در ترکیه با «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور و «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.
وزیر امور خارجه در بدو ورود به ترکیه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ترکیه و بسیاری از متحدان آمریکا در اروپا به این نتیجه رسیده‌اند که واشنگتن شریک قابل اعتمادی نیست، گفت: گسترش ارتباطات اقتصادی مشروع ایران با ترکیه بدون توجه به امیال و فشارهای دیگران حتما محقق خواهد شد.
وزیر خارجه ترکیه هم پس از دیدارش با همتای ایرانی گفت که درباره مسائل دوجانبه و منطقه از جمله تحولات سوریه با ظریف به گفت‌وگو پرداخته است.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین پیش از ظهر پنجشنبه در رأس هیأتی به منظور دیدار و گفت وگو با دولتمردان جدید پاکستان راهی اسلام آباد شد و در اولین برنامه دیدارش با رئیس مجلس نمایندگان پاکستان دیدار کرد.رایزنی با فرمانده ارتش پاکستان و همتای پاکستانی از دیگر برنامه های ظریف در روز جمعه در اسلام آباد بود و قرار است با عمران خان نخست وزیر جدید پاکستان نیز دیدار و گفت وگو کند.
وی پیش از این سفر در اظهاراتی با بیان اینکه ایران خواهان بهترین روابط با پاکستان است ، ابراز امیدواری کرده بود که در دوران نخست‌وزیری عمران خان این روابط گسترده‌تر شود.
*پاسخ ظریف به گزافه گویی های نتانیاهو
پس از آنکه بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی روز چهارشنبه هفتم شهریور ماه در تأسیسات هسته‌ای «دیمونا» عنوان کرد که «هر کسی که ما را به نابودی تهدید کند، خودش را با همان تهدید مواجه خواهد دید و در هدفش هم موفق نخواهد شد.»، «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران شامگاه همان روز به این گزافه‌گویی‌ها پاسخ داد.
«ظریف» با انتشار بریده‌ای از تصویر رسانه‌هایی که سخنان «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را تیتر کرده بودند، در صفحه توئیترش نوشت: «ایران به عنوان یک کشور فاقد سلاح‌های هسته‌ای، توسط جنگ‌طلبی که در نزدیکی یک کارخانه واقعی ساخت سلاح هسته‌ای ایستاده، به نابودی [با سلاح] اتمی تهدید می‌شود. گستاخی‌شان، از مرزهای بی‌شرمی فراتر رفته است.»
«چاک فِرِلیچ» معاون پیشین شورای امنیت رژیم صهیونیستی نیز روز چهارشنبه در گفت‌وگویی با روزنامه «جروزالم پست» با اذعان به اینکه نیروی سه‌گانه اتمی (تریاد) در اختیار دارند، گفت تل‌آویو حق حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را برای خود محفوظ می‌داند.
*بار سیاست خارجی را مردم تحمل می‌کنند
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه روز شنبه سوم شهریور ماه در همایش عبور از بحران و توسعه ایران طی اظهاراتی وظیفه سیاست خارجی را حراست از امنیت ملی، تمامیت ارضی و کمک به رفاه مردم خواند و گفت: ما وظیفه داریم که سیاست خارجی را به اهرمی برای کمک به اقتصاد کشور و نه به عنوان باری بر دوش مردم تبدیل کنیم. بار سیاست خارجی را مردم تحمل می‌کنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین در حاشیه این همایش و در جمع خبرنگاران درباره کمک ۱۸ میلیون یورویی اتحادیه اروپا به ایران اظهار داشت: این بسته‌ای است که دو طرف را کمک می‌کند با یکدیگر ارتباط داشته باشند و ربطی به برجام و فضاسازی‌ها نداشته و ما به ازای برجام نیست.
وی افزود: اینکه می‌گویند ما به ازای برجام است حرف بی‌ربطی است. اتحادیه اروپا قرار بود چندین اقدام انجام دهد منجمله حفظ فروش نفت ایران و حفظ کانال‌های بانکی که کماکان منتظریم انجام دهند.
*انتخاب‌های متعددی داریم
ظریف همچنین روز یکشنبه چهارم شهریور ماه در برنامه «حالا خورشید» شبکه سوم سیما حضور یافت و درباره روند گفت‌وگو‌ها با اروپا و پایبندی آنها به تعهدات برجامی عنوان کرد: ما انتخاب‌های متعددی داریم، این انتخاب کم هزینه‌تر برای مردم است و برای ما سخت‌تر است، انتخاب‌هایی که دولت و نظام داشتند خیلی راحت‌تر بود. آن انتخاب‌ها هزینه‌هاش برای مردم بیشتر بود و این تنها انتخاب ما نیست و فعلا داریم کم هزینه‌ترین انتخاب را دنبال می‌کنیم. این بدان معناست که اروپایی‌ها یک رشته تعهدات را دادند که ایران نفتش را بفروشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین بار دیگر در این برنامه نیز با اشاره به کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر که در آکتائو قزاقستان به امضای سران پنج کشور ساحلی خزر رسید گفت که « در حال حاضر سهم ایران در خزر هنوز در بستر و زیر بستر تعیین نشده است.»
وی همچنین در بخش دیگری از این گفت‌وگو بیان کرد: «متاسفانه امارات، بحرین و عربستان تصمیم گرفتند به دنبال تنش باشند، البته استقبال می‌کنیم که این تصمیم را عوض کنند. خودشان به این نتیجه رسیده‌اند نمی‌توانند خیلی روی آمریکا حساب کنند، باید روی منطقه حساب کنند. دست‌هایمان آماده فشردن دست‌هایی است که به سویمان دراز می‌شود حتی عربستان.» (جزییات بیشتر)
*نشست سران سه کشور ضامن روند آستانه در ایران
دفتر ریاست جمهوری ترکیه روز دوشنبه پنجم شهریور ماه از سفر «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور در ماه سپتامبر برای شرکت در نشست سران سه کشور ضامن «روند آستانه» به ایران خبر داد و اعلام کرد: اردوغان روز ۷ سپتامبر (۱۶ شهریور) به تهران سفر می‌کند تا با همتایان ایرانی و روسش درباره وضعیت سوریه و حرکت به سمت حل و فصل این بحران گفت‌وگو کند.
ابراهیم طاهریان فرد سفیر ایران در آنکارا نیز در اظهاراتی عنوان کرد که بررسی اوضاع ادلب اصلیترین موضوع نشست سه جانبه روسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه است.
*پیام روحانی به سلطان قابوس
در هفته‌ای که گذشت «محمدرضا نوری شاهرودی» سفیر ایران در عُمان در دیدار با «خالد بن هلال بن سعود البوسعیدی» وزیر دیوان سلطنتی عمان پیام کتبی حسن روحانی خطاب به سلطان قابوس را تقدیم کرد.
*جلسه استماع دیوان لاهه درباره شکایت ایران از آمریکا
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه روز دوشنبه 25 تیر ماه در صفحه توئیتر خود از شکایت ایران از آمریکا به دیوان بین المللی دادگستری خبر داد و نوشت: «امروز ایران شکایت خود از ایالات متحده برای برقراری مجدد و غیرقانونی تحریم‌های یکجانبه را تسلیم دیوان بین‌المللی دادگستری کرد. ایران در برابر ضدیت آمریکا با دیپلماسی و تعهدات حقوقی، بر حاکمیت قانون تأکید دارد. ضروری است که با این عادت آمریکا به نقض حقوق بین‌الملل برخورد شود.»
در همین راستا، جلسات استماع دیوان بین‌المللی دادگستری در خصوص صدور قرار موقت در پروندۀ نقض عهدنامه 1334 مودت، روابط اقتصادی، و حقوق کنسولی بین کشورمان و ایالات متحده آمریکا از روز دوشنبه پنجم شهریور 1397 در شهر لاهه در کشور هلند برگزار شد.
بر اساس برنامه زمانی اعلام شده از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری، سه‌شنبه ششم شهریور ماه نیز نماینده و وکلای ایالات متحده فرصت داشتند به اظهارات نماینده و وکلای جمهوری اسلامی ایران پاسخ دهند.
روزهای چهارشنبه و پنج شنبه نیز به ترتیب نمایندگان و وکلای جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده، استدلال‌ها و نظرات تکمیلی خود را ارائه دادند. در روزهای بعد نیز، قضات دیوان بین‌المللی دادگستری وارد شور شده و رای خود را در خصوص درخواست ایران به صدور قرار موقت در فاصله چند هفته آینده صادر خواهند کرد.
نماینده ایران روز چهارشنبه در نشست دیوان دادگستری لاهه ضمن اعتراض به اتهامات بی اساس نماینده و وکلای آمریکا، ادعاهای کذب آنان را خارج از دستورکار رسیدگی قضایی دیوان خواند.
سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه هفتم شهریور ماه در اظهاراتی درباره شکایت ایران از آمریکا به دیوان بین‌المللی دادگستری گفت: به استناد توافقات دهه ۵۰ میلادی با آمریکا، شکایتی علیه این کشور به دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه انجام شده است [چراکه] بر اساس آن توافق، اعمال مجدد تحریم‌ها خلاف قانون است.
وی افزود: دادگاه لاهه ابتدا باید صلاحیت خود را تشخیص داده و بعد وارد محتوا شود. این پروسه طولانی خواهد بود و [البته] در نهایت هر تصمیمی گرفته شود، از منظر حقوق بین الملل الزام آور نیست.
عراقچی در ادامه خاطرنشان کرد: ما با این منطق [به بحث شکایت] وارد نشدیم که حتما در دادگاه لاهه اثبات محکومیت آمریکا را بگیریم و بعد آمریکا مجبور به حرکت شود؛ در حقیقت [این کار] برای نمایاندن حقانیت جمهوری اسلامی ایران به جامعه بین الملل است و جمهوری اسلامی ایران در این مسیر به تعهدات خود پابند بوده و طرف خلاف کار و بد عهد، آمریکاست.
*روند مذاکرات با اتحادیه اروپا
در این هفته درباره مذاکرات ایران با اروپا در خصوص برجام بدون آمریکا نیز اظهاراتی بیان شد، «مایا کوجیانچیک» سخنگوی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه پنجم شهریور گفت که طرف‌های باقیمانده در برجام هنوز هم روی گزینه‌هایی برای حفظ این توافق هسته‌ای کار می‌کنند.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز که چهارشنبه با رئیس جمهور اتریش در وین دیدار کرده بود در اظهاراتی در برجام گفت: «توافق (برجام) دارد کار می‌کند، حفظ توافق با توجه به اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا کاری چالش برانگیز است، اما ما با همه کشورهای عضو و همه شرکایمان در سراسر جهان در حال همکاری هستیم تا اطمینان حاصل کنیم، برجام ادامه یابد».
*توافق بر سر ایجاد تیم اعمال تحریم های جدید علیه ایران
روزنامه «جروزالم پست» هفتم شهریور ماه با انتشار خبری اعلام کرد که وزیران دارایی و خزانه‌داری رژیم صهیونیستی و آمریکا طی دیدار در واشنگتن برای ایجاد تیم اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران توافق کردند.
براساس این خبر، «موشه کهلون» وزیر امور دارایی رژیم صهیونیستی و «استیون منوشین» وزیر خزانه‌داری آمریکا توافق کردند که تیم مشترکی برای اجرای تحریم‌های اقتصادی جدید علیه ایران ایجاد کنند.
«برایان هوک» رئیس گروه ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا که روز سه‌شنبه (ششم شهریور) به همراه «نیکی هیلی» نماینده این کشور در سازمان ملل، مهمان «بنیاد دفاع از دموکراسی‌‌ها» (اف. دی. دی.) بود، در سخنانش با تشکر از این بنیاد ضدایرانی، گفت که وی و بسیاری از همکارانش روی بسیاری از تحلیل‌های بنیاد دفاع از دموکراسی‌‌ها، حساب ویژه‌ای باز می‌کنند. (جزییات بیشتر)
*عراق
در هفته‌ای که گذشت «ایرج مسجدی» سفیر ایران در بغداد با «فؤاد معصوم» رئیس جمهور و «ابراهیم الجعفری» وزیر خارجه عراق دیدار و گفت‌وگو کرد.
رئیس‌جمهور عراق در این دیدار بر ضرورت تقویت و توسعه همکاری مشترک در کلیه زمینه‌ها در راستای خدمت به منافع دو ملت عراق و ایران تاکید کرد.
سفیر ایران همچنین در دیدار با وزیر خارجه عراق خواستار همکاری مسئولان ذیربط عراقی برای ارائه تسهیلات به زوار ایرانی مراسم اربعین و اخذ ریال برای دریافت روادید عراق شد و ابراهیم الجعفری نیز از ظریف برای سفر به بغداد دعوت کرد.
روزنامه الاخبار لبنان هم در این هفته با انتشار خبری بر اساس اسناد درز کرده از سفارت امارات در بغداد نوشت که کشورهای حاشیه خلیج فارس تلاش می‌کنند نخست‌وزیر عراق را از ایران جدا کنند.
*جوسازی رویترز
انتشار خبری توسط خبرگزاری رویترز که اساس یک یادداشت داخلی وزارت خارجه فرانسه مدعی شد که دولت فرانسه، از دیپلمات‌های خود خواسته سفرهای غیرضروری به ایران را به تعویق بیندازند، از جمله مواردی بود که روز سه‌شنبه ششم شهریور ماه منتشر شد و این خبر واکنش بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران را در پی داشت و در این خصوص قاسمی عنوان کرد که از هیچ منبع موثقی خبری درباره محدودیت سفرهای غیرضروری دیپلمات‌های فرانسوی به ایران را دریافت نکرده و افزود: هیچگونه ضرورت و دلیلی برای اخذ چنین تصمیمی توسط وزارت خارجه فرانسه نمی‌بینم.
وی با یادآوری این نکته که روابط ایران و اروپا و بخصوص ایران و فرانسه بدخواهان و معاندینی دارد که گاهی در یک اقدام روانی سعی بر اثرگذاری منفی بر این روابط داشته و دارند، خاطرنشان کرد: اصولا سفرهای دیپلماتیک در حیطه اختیارات دولت‌هاست که می‌توانند به دیپلمات‌های خود اجازه انجام ماموریتی را بدهند یا ندهند؛ بنابراین این ادعای مطرح شده در برخی از رسانه‌ها در این برهه از زمان جای تامل دارد.
*نشست دی میستورا و سه کشور ضامن در ژنو
در حالی که قرار است نشست «استفان دی‌میستورا» نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه با نمایندگان ایران، روسیه و ترکیه (سه کشور ضامن روند آستانه) در تاریخ 11 و 12 سپتامبر (20 و 21 شهریورماه) برگزار شود، سخنگوی سازمان ملل روز سه‌شنبه ششم شهریور ماه گفت که دی‌میستورا از آمریکا و 6 کشور دیگر (انگلیس، عربستان سعودی، اردن، آلمان، فرانسه و مصر) برای برگزاری گفت‌وگوهایی درباره سوریه در ژنو دعوت به عمل آورده و قرار است این نشست در تاریخ 14 سپتامبر (23 شهریورماه) در ژنو برگزار شود.
*باز هم اظهارات نا به جای الجبیر
«عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان که به مسکو سفر کرده بود روز چهارشنبه هفتم شهریور ماه در کنفرانس خبری مشترک با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود، با متهم کردن ایران به حمایت از آنچه او آن را تروریسم خواند، توافق هسته‌ای با ایران را «ضعیف» توصیف کرد.
عادل الجبیر گفت: درباره برجام، از ابتدا گفتیم که این توافق بسیار ضعیف است و از هیچ سازوکاری که از ساخت سلاح اتمی توسط ایران در آینده نزدیک جلوگیری کند، برخودار نیست، چراکه مفاد توافق در سال ۲۰۲۵ به پایان می‌رسد و این ریسک را که ایران در مدت کوتاهی پس از آن بمب اتم بسازد را افزایش می‌دهد».
الجبیر افزود: این توافق همچنین نقش ایران در حمایت از تروریسم را محدود نکرده و از ساخت موشک‌های بالستیک توسط آنها جلوگیری نمی‌کند. باید تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال شود. به رایزنی در این مورد ادامه می‌دهیم تا مسئله ایران حل شود.
اظهارات وزیر خارجه عربستان در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایران بارها از آمادگی برای گفت‌وگو با عربستان در صورت اصلاح رویکرد و رفتار این کشور سخن گفته‌اند. در همین زمینه وزیر امور خارجه روز چهارشنبه با بیان اینکه ایران به دنبال دعوا با همسایگانش نیست، گفت: اگر دولت سعودی این آمادگی را داشته باشد که به صورت معقول وارد یک مذاکره سیاسی شود، تهران هیچ وقت در را به روی چنین مذاکره‌ای نبسته است.
انتهای پیام/
