لزوم جداکردن مسئله آب از مسائل قومیتی/ راهکارهای متخصصان برای سازگاری با خشک‌سالی+ عکس و فیلم

به گزارش خبرگزاری فارس از شهرکرد، جلسه هم‌اندیشی با موضوع بحران آب در فلات مرکزی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین امیرقلی جعفری رئیس کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری، شاهرخ پارسا مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری، سید طاهر نوربخش نماینده کشاورزان، علی محمدی‌مقدم مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری، هومان خاکپور فعال محیط‌زیست، میثم محمودیان فعال رسانه‌ای، هاشم فاطمی مدیر اداره امور آب شهرستان‌های فارسان و کوهرنگ و تعدادی از اصحاب رسانه  برگزار شد که در ادامه گزیده‌ای از مسائل مطرح شده در این میزگرد را می‌خوانیم.

مطالبه مردم استان، توقف طرح‌های غیرقانونی انتقال آب و برخورد با متخلفان است

طبق گزارش سازمان بازرسی، تونل گلاب غیرقانونی است

جعفری در ادامه خاطرنشان کرد: پروژه گلاب مصوبه و ماده 215 و مجوز تخصیص ندارد؛ حتی اسنادی وجود دارد که اجرای تونل گلاب در وزارت نیرو منتفی شده؛ همچنین سازمان بازرسی و دیوان محاسبات اعلام کرد و آن را یک تخلف می‌داند.

رئیس کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: متاسفانه در حال حاضر اجرای پروژه‌ تونل گلاب که یک تخلف آشکار به شمار می‌رود رو به اتمام است، 27 کیلومتر تونل آن انجام شده و هم‌اینک بخش انتقال و تصفیه‌خانه این تونل در حال اجرا است.

وی تاکید کرد: این روزها و در شرایط خشکسالی اقداماتی در حال انجام است، این احتمال وجود دارد که این اقدامات انجام گرفته ممکن است زمینه‌سازی باشد برای افتتاح تونل گلاب که از ابتدا به صورت غیرقانونی ایجاد شده است و مسؤولان مربوطه هم بر این تخلف چشم بهم گذاشته‌اند.

بیش از 1000 میلی‌متر کمبود بارش در چهارمحال و بختیاری

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری به ظرفیت، توانایی و پذیرش اقلیمی هر منطقه اشاره و افزود: بارگذاری‌ها در هر منطقه‌ای باید متناسب با ظرفیت اقلیمی آن انجام شود، متاسفانه معضلی که در حال حاضر با آن روبرو هستیم بارگذاری بیش از حد در اکثر مناطق کشور است.

وی با تاکید بر اینکه جمعیت کشور نسبت به 30 سال گذشته دو برابر شده است؛ در کنار این موضوع صنایع در جایی متمرکز شده که آب در دسترس آن‌ها نبوده، در صورتی که در دنیا مرسوم است صنایع بیشتر در کنار اوقیانوس‌ها و دریاها احداث شوند، ادامه داد: مسئله اصلی که الان گرفتار آن هستیم سوءمدیریت در بحث منابع آب و بارگذاری بیشتر از ظرفیت و توانایی اقلیمی هر منطقه است، در حال حاضر از منابع آب برداشت بی‌رویه صورت گرفته است.

سطح ایستابی در چهارمحال و بختیاری 20 تا 30 درصد کاهش پیدا کرده است

پارسا تعریف خشکسالی هواشناسی را این گونه عنوان کرد: هر زمان بارش کمتر از معمول شود خشکسالی هواشناسی صورت می‌گیرد، خشکسالی کشاورزی به عملکرد خاک، رطوبت محصول و ... بر می‌گردد و بعد از خشکسالی کشاورزی خشکسالی آبشناسی است که حادتر، شدیدتر و نگران‌کننده‌تر است.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: در حال حاضر معضلی که در استان، منطقه و حتی کشور با آن مواجه هستیم؛ خشکسالی آبشناسی یا خشکسالی هیدرولوژی است تا جایی که ایستابی در سطح استان به طور متوسط حدود 20 تا 30 متر کاهش پیدا کرده است.

وی با اشاره به اینکه هم‌اینک آب‌های زیرزمینی در چهارمحال و بختیاری به شکلی یا کم شده یا کیفیت آن تغییر پیدا کرده یعنی مزه آب عوض شده است، خاطرنشان کرد: بعد از خشکسالی آبشناسی متاسفانه بحث خشکسالی اجتماعی و اقتصادی مطرح می‌شود که هم‌اکنون کم و بیش با آن مواجه شده‌ایم، این خشکسالی در واقع همان تاثیری است که این پدیده هواشناسی روی مسائل اقتصادی و اجتماعی مردم دارد.

خشکسالی در کشور وجود دارد، اما مشکل اصلی مدیریت منابع آب است

پارسا با بیان اینکه وقتی خشکسالی گریبانگیر مردم شود؛ آن‌ها نمی‌توانند معیشت خود را تامین کنند، بزه افزایش می‌یابد، کوچ مردم از منطقه یا حاشیه‌نشینی زیاد می‌شود، گفت: خشکسالی تنها مختص چهارمحال و بختیاری نیست و همه کشور و بسیاری از کشورهای دنیا با آن مواجه هستند، برای مثال ایالت کالیفرنیا آمریکا چند هفته قبل گرفتار آتش‌سوزی شده، در برخی نقاط جهان حتی کشاورزی را تعطیل کرده‌ و به سمت ارائه خدمات روی آورده‌اند؛ با این وجود در هیچ جای دنیا برای مقابله با خشکسالی کارهایی همچون  انتقال بین حوزه‌ای آب، باروری ابرها و... انجام نمی‌دهند.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه کشور گرفتار خشکسالی است و شکی در آن وجود ندارد اما معضل اصلی بحث مدیریت منابع است، افزود: امروزه مسؤولان تراز اول کشور هم پذیرفتند که با این شرایط باید کنار بیایم یعنی با کم بارشی، کمبود آب و تغییر اقلیمی که وجود دارد باید سازگاری پیدا کنیم.

وی خشکسالی به‌وجود آمده در کشور را  مختص امسال و این دهه ندانست و گفت: در سنوات گذشته هم خشکسالی وجود داشته، در سنوات آماری آمده در  پاییز و زمستان سال 1335 حتی یک میلی‌متر بارش در شهرکرد صورت نگرفت پس مشخص می‌شود بروز پدیده خشکسالی در چهارمحال و بختیاری سابقه داشته است.

چهارمحال و بختیاری هفتمین استان خشک کشور است

پارسا خاطرنشان کرد: چهارمحال و بختیاری هفتمین استان خشک کشور است، کاهش بارش در سطح کشور حدود 27 درصد بوده ولی این میزان در این استان 46 درصد است، متاسفانه در شهرستان کوهرنگ و بروجن این کاهش به 55 درصد و 52 درصد می‌رسد، اگر بخواهیم ایستگاه هواشناسی کوهرنگ را به‌عنوان ایستگاه شاخص در نظر بگیرم در دو حوزه آبریز زاینده‌رود و کارون این کاهش بارش بسیار شدیدتر است.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه عمده بارش‌های این استان به صورت باران است، اضافه کرد: در سنوات گذشته میزان برف روی زمین در این استان تنها 5 سانتی متر بود؛ در دهه دوم بهمن زمستان سال 96 برفی روی زمین نبود و از میزان بارشی که باید حدود بالای 65 درصد آن برف باشد متاسفانه کمتر از 23 درصد بارش به صورت برف بوده است.

رئیس خانه کشاورز چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه موضوع تخصیص آب از سد زاینده‌رود به استان‌ها ابلاغ می‌شود، که با هماهنگی و سازوکاری که شورای حفاظت منابع آب استان‌ها مشخص می‌کنند باید اجرایی شود، بیان کرد: شاهد هستیم که شرکت آب منطقه‌ای بدون درنظر گرفتن این مصوبات یعنی بدون اینکه نظر شورای مدیریت یکپارچه زاینده‌رود را در نظر بگیرد آن‌ها را به مرحله اجرا می‌گذارد.

آب شرب مردم خط قرمز کشاورزان است

رئیس خانه کشاورز چهارمحال و بختیاری در ادامه خاطرنشان کرد: بعضا گفته می‌شود کشاورزان استان باید صرفه‌جویی کنند تا مصرف آن‌ها از ظرفیت و میزانی که تخصیص یافته است بالاتر نروند و اینکه آب شرب استان‌های پایین دست به مخاطره نیافتد، مردم این استان از قانون تبعیت کرده و بیشتر از تخصیص خود استفاده نمی‌کنند، برنامه‌های خود را نوبت‌بندی کرده، به صورت داوطلبانه تفاهم‌نامه قطع برق با شرکت توزیع نیروی برق می‌بندند و برخی آنهار را مصدود می‌کنند تا آب شرب هموطنان در سایر نقاط کشور به مخاطره نیافتد.

نوربخش به رهاسازی بیش از حد آب پشت سد زاینده‌رود  خلاف مصوبات شورای مدیریت یکپارچه زاینده‌رود و خلاف کارگروه سازندگی اشاره و بیان کرد: بر اساس یک تصمیم غلط حجم بالایی از آب پشت سد زاینده‌رود در اوج گرما رهاسازی شد؛ اگر سطح اراضی باغاتی که این آب به بهانه آن رهاسازی شده است را در نظر بگیریم می‌بینیم دبی آزادشده این رودخانه با آن سازگاری ندارد؛ آب در بستر رودخانه و زمین‌هایی که باغی در آن وجود ندارد رها شده است و نهایتا به سمت چاه‌های جذبی غیرمجاز می‌رود؛ یعنی اینکه این آب برای باغات نبوده و نهایتا به سمت چاه‌های جذبی غیرمجاز که تعداد زیادی هستند می‌رود.

خشکسالی اثرات زیان‌بار زیادی در ایران به جای گذاشته است

مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری ادامه  داد: برای مقابله با خشکسالی در سراسر جهان مدیریت ریسک خشکسالی صورت می‌گیرد، اما متأسفانه به این مسئله در کشور ما توجه چندانی صورت نگرفته است و قدم‌هایی که در این رابطه برداشته شده، ناکافی است.

وی با بیان اینکه در کشور ما در سال‌های خشکسالی، سیاست‌های سال‌های تَرسالی دنبال می‌شود، خاطرنشان کرد: این مسئله مشکلات ما در مقابله با این موضوع را دوچندان می‌کند که امروز تنها اقدام مؤثر در مقابله با خشکسالی، ذخیره نزولات آسمانی و جلوگیری از روان آب‌ها است.

80 درصد نزولات چهارمحال و بختیاری از استان خارج می‌شود

محمدی‌مقدم با تأکید بر اینکه 80 درصد نزولات آسمانی چهارمحال و بختیاری به‌علت توپوگرافی خاص این استان خارج می‌شود، افزود: ما در سال‌های تَرسالی بیش از 9 میلیارد مترمکعب بارندگی داشتیم که تقریبا حدود هفت یا هشت میلیارد مترمکعب آن به‌علت شیب زیاد از استان خارج می‌شد.

مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: مشکلاتی از قبیل برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در مصارف مختلف از جمله کشاورزی، عدم توجه به استفاده بهینه از آب‌های سطحی، عدم تخصیص آب از رودخانه زاینده‌رود و کارون و مدیریت ناصحیح آب استان توسط مسؤولان کشور بحران آب را در استان ما تشدید کرده است.

وی در ادامه با اشاره به ضرورت اجرای عملیات آبخیزداری برای ذخیره نزولات آسمانی و تغذیه منابع آب زیرزمینی، خاطرنشان کرد: متأسفانه در سال‌های گذشته توجه چندانی به عملیات آبخیزداری در کشور صورت نگرفته است و اگر نگاهی به تخصیص اعتبارات به این بخش در گذشته بیندازیم؛ می‌بینیم کل اعتباراتی که به این بخش اختصاص پیدا کرده حدود 40 میلیارد تومان است.

تخصیص رقم‌های نجومی برای احداث سدهایی که هیچ کمکی برای تولید آب نمی‌کنند

محمدی مقدم ادامه داد: اما شاهدیم برای احداث سدهایی که هیچ کمکی به تولید آب نمی‌کنند، رقم‌های نجومی صرف شده است و تنها سود احداث این سدها از نظر اقتصادی، تولید برق است؛ همچنین حجم تبخیر آب در سدها بسیار بالا است و بحران آب را تشدید می‌کند.

مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه اقدامات آبخیزداری کمک بزرگی به تولید آب در کشور می‌کند، اظهار کرد: در بحث سدهای خاکی و بندهای سنگی ملاتی، حداکثر ارتفاع سدها 13 متر است و باتوجه به اینکه بتن در بدنه و کف آن‌ها تزریق نمی‌شود؛ سه هفته پس از بارندگی آب در دشت نفوذ پیدا می‌کند و دشت را تغذیه می‌کند.

وی بیان کرد: سیاست‌هایی که دولت‌ها در پیش گرفته بودند، توجه به احداث سدهای بزرگ بوده است، اما امسال شاهد بودیم که موضوع خلق آب از طرق آبخیزداری و آبخوان‌داری مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفت و اعتباری بالغ بر 200 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی به دستور ایشان به اجرای طرح‌های آبخیزداری اختصاص پیدا کرد.
 

8 میلیارد تومان رقم تخصیص یافته به چهارمحال و بختیاری برای خلق آب

محمدی‌مقدم اعتبار اولیه اختصاص یافته به چهارمحال و بختیاری برای اجرای طرح‌های آبخیزداری از صندوق توسعه ملی را حدود 8 میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: این اعتبار براساس مساحت و حوزه‌های آبخیز هر استان اختصاص پیدا کرده بود که باتوجه به شرایط آب و هوایی این استان و با رایزنی صورت گرفته در رابطه با اینکه این استان منبع تولید آب در کشور است، این اعتبار به 17 میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.

مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: همچنین مقرر شد هر میزان اعتباری که از سوی بودجه استانی به طرح‌های آبخیزداری در استان اختصاص یافت، به همان مقدار از اعتبارات ملی به این رقم اضافه شود.

وی با اشاره به اینکه چهارمحال و بختیاری سرچشمه سه رود بزرگ کارون، دز و زاینده‌رود است، خاطرنشان کرد: وزارت نیرو درآمد سالانه این سه سد را 960 میلیاردتومان عنوان کرده است و خسارات ناشی از رسوب و فرسایش خاک از حوضه‌های بالادست سالانه 6 میلیارد تومان برآورد شده است که می‌توان تنها با اختصاص پنج درصد از درآمد این سدها به تثبیت حوزه بالادست در کاهش خسارت ناشی از رسوب کمک کرد.

محمدی‌مقدم افزود: می‌طلبد نمایندگان 6 استان حوزه کارون این لایحه را در مجلس مطرح و پیگیری کنند؛ هم‌اکنون با پیگیری‌های صورت گرفته دفتر کارون با حضور 6 استان حوزه آبخیز کارون در چهارمحال و بختیاری دایر شده است.

در موضوع آب به مسائل زیست‌محیطی و حق‌آبه آن پرداخته نمی‌شود

فعال محیط‌زیستی ادامه داد: متأسفانه شاهدیم در موضوع آب به مسائل زیست‌محیطی و حق‌آبه آن پرداخته نمی‌شود، در صورتی‌که در بین اولویت‌های چهارگانه آب، محیط‌زیست، کشاورزی و صنعت به مسائل زیست‌محیطی توجه چندانی صورت نگرفته است و مدیران مربوط به این حوزه پاسخگوی عملکرد خود نیستند.

وی با اشاره به اینکه نباید در موضوع بحران کم‌آبی انگشت اتهام را به سوی آسمان کشید، خاطرنشان کرد: بحران آب در کشور به‌علت سوء‌مدیریت در این حوزه است، اما شاهدیم مسؤولان مربوطه عامل این بحران را خشکسالی عنوان می‌کنند.

مقایسه هزینه‌های اجرای پروژه‌های آبخیزداری نسبت به سدسازی یک به ده است

خاکپور با انتقاد از عملکرد مسؤولان در حوزه آبخیزداری و آبخوان‌داری در گذشته، افزود: مقایسه هزینه‌های اجرای پروژه‌های آبخیزداری نسبت به سدسازی یک به ده است و شاهدیم سدها با هزینه‌های گزاف در کشور ساخته می‌شود، اما توجهی به آبخیزداری در کشور صورت نمی‌گیرد.

فعال محیط‌زیستی با بیان اینکه در کشور مسؤولان موضعی در برابر پروژه‌های بدون مطالعه انتقال آّب و اثرات زیست‌محیطی این پروژه‌ها ندارند، خاطرنشان کرد: خواسته مردم توقف پروژه‌های غیرقانونی انتقال آب مانند بهشت‌آباد، گلاب، ونک رفسنجان و... است.

وی ادامه داد: باید در اجرای پروژه‌های انتقال آب نگاه ملی داشته باشیم و افرادی که در این حوزه کار می‌کنند فارغ از نگاه‌های سیاسی و قومیتی ملی را در نظر بگیرند؛ امروز شاهدیم که اجرای برخی از پروژه‌های انتقال آب خسارات زیست‌محیطی فراوانی را به چهارمحال و بختیاری وارد کرده است.

اصفهان و چهارمحال و بختیاری در رقابت برای نابودی زاینده‌رود

خاکپور با بیان اینکه اصفهان و چهارمحال و بختیاری یک رقابت را برای نابودی زاینده‌رود در پیش گرفته‌اند، اذعان کرد: متأسفانه با وجود هشدارهای فراوان در رابطه با بحران آب امروز شاهد کشت برنج، محصولات آب‌بر و ایجاد و گسترش صنایع آب‌بر مانند فولاد در این دو استان هستیم و همچنین نظارتی بر برداشت از آب‌های زیرزمینی وجود ندارد.

فعال محیط‌زیستی اضافه کرد: متأسفانه یک عزم جدی برای برخورد با متخلفان در کشور وجود ندارد، زیرا مسؤولان حوزه آب هنوز به این باور نرسیده‌اند که بحران آب در کشور وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه مقصر شمردن دیگران در بحث آب، دادن آدرس غلط است، تأکد کرد: همه ما در به‌وجود آمدن شرایط فعلی مقصر هستیم و امروز شاهدیم صنایع به خاطر نگاه فردی برخی از مسؤولان در مکان‌هایی احداث شده‌اند که کمترین میزان بارش را دارد و اکنون به‌دنبال گسترش آن هستیم.

شرط واگذاری اراضی ملی برای اجرای پروژه‌های عمرانی، ایجاد 30 درصد پوشش گیاهی است

علی محمدی‌مقدم در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به لزوم وحدت در بین مسؤولان اجرایی چهارمحال و بختیاری در حل بحران آب، گفت: تمامی مسؤولان اجرایی و نمایندگان باید در راستای منافع استان حرکت کنند.

مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در ادامه با اشاره به وضعیت افت آب‌های زیرزمینی در مناطق واگذار شده برای اجرای پروژه‌های عمرانی، عنوان کرد: متولی کمیسیون واگذاری اراضی ملی به اجرای پروژه‌های عمرانی استانداری، منابع‌طبیعی، جهادکشاورزی و امور اراضی است و طبیعی است که اراضی واگذار شده برای اجرای پروژه تسطیح می‌شود و پوشش گیاهی آن منطقه نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: از بین رفتن پوشش گیاهی در هر منطقه باعث عدم نفوذ نزولات آسمانی به آب‌های زیرزمینی می‌شود، البته باید گفت که در شروط واگذری اراضی ملی برای اجرای پروژه‌های عمرانی، اختصاص 30 درصد از این اراضی به ایجاد پوشش گیاهی قید شده است.

تأمین آب مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری مسکن موقت است

هومان خاکپور در ادامه این میزگرد با اشاره به بحران آب در روستاهای شهرستان لردگان، گفت: چرا باید در منطقه‌ای که میانگین بارش سالانه آن بالای 500 میلی‌متر است، بضاعت تأمین آب شرب روستاها وجود نداشته باشد و می‌توان گفت این مسئله به سوءمدیریت در این حوزه برمی‌گردد.

فعال محیط‌زیستی گفت: اقداماتی که امروزدر بحث تأمین آب مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری صورت می‌گیرد، مسکن موقت است و باید قبول کنیم که بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، الگوی کشت نامناسب و الگوی غلط آبیاری موجب به‌وجود آمدن مشکلات فعلی شده است، بنابراین باید به‌دنبال درمان قطعی باشیم.

خاکپور با تأکید بر اینکه سوءمدیریت در حوزه آب در تمامی استان‌های کشور مشهود است، اظهار کرد: نباید در بحث آب جبهه‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی دخیل باشد.

توسعه پایدار در گرو تفکر زیست‌محیطی است

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم ریشه‌ای‌تر بحث توسعه پایدار را بررسی کنیم می‌بینیم زمانی توسعه پایدار رخ می‌دهد که نگاه‌مان یک نگاه محیط زیستی باشد و اگر نگاه زیست محیطی نداشته باشیم نمی‌توانیم شرایط را برای پایداری توسعه تعریف کنیم، ادامه داد: زمانی این توسعه رخ می‌دهد که جامعه مدنی قدرتمندی داشته باشیم؛ ارکان یک جامعه مدنی شامل رسانه‌ها، احزاب و گروه‌های مردم نهاد هستند.

فعال رسانه‌ای در ادامه خاطرنشان کرد: در لابه‌لای توسعه اشتباه این مردم ضعیف و مناطق ضعیف هستند که آسیب می‌بینند، همین اتفاق در چهارمحال و بختیاری رخ داد تا جایی که هر کجا قرار شد توسعه‌ای رخ دهد آب آن را این استان باید تامین کند.

وی با طرح این پرسش که چه زمانی می‌توانیم این باور عمومی، شعارها و مطالباتی که داریم را به صورت کاملا قانونی به گوش مراجع ذی‌ربط برسانیم، گفت: زمانی که جامعه مدنی قدرتمندی داشته باشیم می‌توانیم خواسته‌های به‌حق و قانونی استانی را به گوش مقامات کشوری برسانیم.

محمودیان اضافه کرد: در برخی استان‌ها حسنی وجود دارد و آن اینکه سمن‌ها، رسانه‌ها و... دایره‌ای از نخبگان برای خود تعریف کردند که مطالبات آن جا مطرح و چکش‌کاری می‌شود و بعد این مطالبات در اختیار مسؤولان قرار می‌گیرد.

در چهارمحال و بختیاری یک بروکراسی مریض بر نهادهای مدنی و رسانه‌ها تاثیرگذار است

فعال رسانه‌ای با اشاره به اینکه در چهارمحال و بختیاری برعکس است و یک بروکراسی مریض تاثیر خود را بر نهادهای مدنی و رسانه‌ها اعمال می‌کند، تاکید کرد: در این استان مدیران در رسانه‌ها حضور پیدا نمی‌کنند و این امر هیچ دلیلی به غیر از ترس از پاسخگویی ندارند و چرا نباید مدیران در حوزه منابع آبی و عملکرد چندین ساله خود پاسخگو باشند.

وی با بیان اینکه 8 درصد چهارمحال و بختیاری در حوزه زاینده‌رود، 90 درصد در حوزه کارون و 3 درصد در حوزه دز قرار دارد، افزود: اما دیده می‌شود همه مطالبات در دیگر حوزه‌های آبریز رها شده و تنها به زاینده‌رود اکتفا کردیم؛ سهم این استان از کارون چه قدر است.

محمودیان با تاکید بر اینکه در حوزه رسانه باید سه دسته طبقه‌بندی داشته باشیم، ادامه داد: در مرحله اول باید حوزه نخبگان چهارمحال و بختیاری را مشخص کنیم که تاثیرگذار باشند، سپس مطالبات در سه بخش مطالبات ملی، منطقه‌ای و درون استانی تقسیم‌بندی شوند.

فعال رسانه‌ای در ادامه خاطرنشان کرد: انتظار ما از رسانه‌ها باید تعریف شود؛ مردم چقدر با رسانه‌ها کار کردند، رسانه‌ها از مردم و مسؤولان توقعاتی دارند و مردم و مسؤولان از رسانه‌ها توقعاتی دیگر.

وی خاطرنشان کرد: وقتی رسانه نمی‌تواند توقعات مردمی را پوشش دهد؛ نمی‌تواند دایره نخبگان را در خود جمع کند مطالبات مردم تبدیل به اعتراض ‌شده و در خیابان‌ها شاهد آن خواهیم بود و این ضعف رسانه را می‌رساند که نمی‌تواند در حوزه خود تخصصی کار کند.

وی با بیان این گلایه که چرا در دیگر نقاط کشور آمار درست و دقیق از منابع و مصارف در حوزه آب در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد ولی در چهارمحال و بختیاری این‌گونه نیست، افزود: یک فرار از پاسخگویی به رسانه‌ها در استان ایجاد شده است و مسؤولان حاضر نیستند اطلاعات را در اختیار رسانه‌ها قرار دهند، در واقع آن‌ها رسانه‌ها را عملا در مقابل خود قرار داداند.

در دشت شهرکرد چندین سال است که آب سطحی دیده نمی‌شود

مدیر اداره امور آب شهرستان‌های فارسان و کوهرنگ با اشاره به اینکه در دشت شهرکرد چندین سال است که آب سطحی دیده نمی‌شود، در شهرستان بروجن همین مشکل وجود دارد و سد سورک احداث شده ولی قطره‌ای آب پشت آن جمع نشده است، افزود: در چند دهه گذشته تمرکز بر منابع آب زیرزمینی بوده است و این خطا به آن دلیل ایجاد شد که برنامه‌ریزی برای انتقال آب‌های سطحی نداشتیم.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر از ده دشت اصلی چهارمحال و بختیاری چهار دشت ممنوعه بحرانی، چهار دشت ممنوعه و دو دشت شلمزار و جونقان هم وضعیت مناسبی ندارند، ادامه داد: در دهه‌های اخیر برداشت از منابع آب زیرزمینی بیشتر از نیاز بود، بارش در استان از برف به باران  تغییر کرد که در نتیجه آن سطح آب‌های زیرزمینی بسیار کم شد و روز به روز سطح آب‌های زیرزمینی افت پیدا کرد.

کمبود آب‌های زیرزمینی و آلوده بودن آب‌های موجود موجب بروز بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شود

فاطمی در ادامه خاطرنشان کرد: کمبود آب‌های زیرزمینی در چهارمحال و بختیاری و آلوده بودن آب‌های موجود، موجب بروز بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شود؛ در این شرایط چه راهکاری جز انتقال آب از طریق اجرای پروژه بن به بروجن برای تامین آب 450 هزار نفر از مردم استان باقی می‌ماند.

وی به تعطیلی صنعت و کوچ مردم چهارمحال و بختیاری در صورت اجرا نشدن پروژه انتقال آب بن به بروجن اشاره و بیان کرد: یقین بدانید طرح انتقال آب بن به بروجن اجرایی نشود نیمی از مردم این استان باید کوچ کنند.

در بحث آب‌های زیرزمینی وضعیت چهارمحال و بختیاری بحرانی است

فاطمی تاکید کرد: به راحتی نباید همسو با دیگران صحبت کنیم در صورتی که شرایط آب بروجن، فرخشهر و... بسیار بحرانی است، در بحث آب‌های زیرزمینی وضعیت چهارمحال و بختیاری بحرانی است و همه دشت‌ها دچار افت مستمر هستند؛ اگر اقدام عاجل صورت نگیرد وضعیت بدتر هم می‌شود؛ در واقع باور نداریم که کشور دچار کم‌آبی شده است.

مدیر اداره امور آب شهرستان‌های فارسان و کوهرنگ با اشاره به اینکه 30 متر افت آب در خانمیرزا، 25 متر افت در سفیددشت، 17 متر افت سطح ایستابی در دشت شهرکرد، 23 متر افت در دشت کیار و... نشان از وضعیت نگران‌کننده دشت‌های چهارمحال و بختیاری دارد، خاطرنشان کرد: هر چقدر آب از نظر کمی کم شود از نظر کیفی هم وضع بدتر می‌شود کما اینکه در حال حاضر این مشکل  در چهارمحال  و بختیاری رخ داده است.

وی چهار ویژگی را ازجمله عوامل ممنوعه بحرانی شدن یک دشت دانست و عنوان کرد: این عوامل شامل افت شدید سطح ایستابی آب، کسری شدید مخزن، ایجاد فرونشست در دشت‌ها و افت کیفیت آب هستند.

فاطمی یادآور شد: خانمیرزا دشتی است که مردم در آن حتی آب برای آشامیدن ندارند و برای تامین آب شرب مردم این بخش بالاجبار طرح انتقال حدود 300 لیتر آب از زیر پل کره‌بس را اجرا کنند.

نادیده گرفتن طرح انتقال آب بن به بروجن، نادیده گرفتن نیمی از مردم استان است

مدیر اداره امور آب شهرستان‌های فارسان و کوهرنگ با اشاره به اینکه اگر بخواهیم طرح‌های انتقال آب در چهارمحال و بختیاری مثل بن بروجن را نادیده بگیریم عملا باید بخشی از مردم استان را نادیده بگیریم، گفت: در حال حاضر وضعیت در شهرستان لردگان بسیار بحرانی است، در شهرستان کوهرنگ روستاهایی وجود دارد که با تانکر آبرسانی می‌شود.

وی با بیان اینکه در مجموع از رودخانه‌های زاینده‌رود و کارون در شرایط نرمال 6.5 میلیارد مترمکعب آب خارج می‌شود ولی کل تخصیص آبی که برای استانی که خود تولیدکننده آب است تعریف شده به 150میلیون مترمکعب هم نمی‌رسد، افزود: دربحث تونل غیرقانونی بهشت‌آباد تلاش همگانی بود؛ در آن شرایط نمی‌توانستیم طرح را به یک باره متوقف کنیم اما گام به گام پیش رفتیم که خوشبختانه نتیجه داد؛ ابتدا تونل تعطیل شد و بعد با پیگیری‌هایی که صورت گرفت این طرح در وزارت نیرو لغو شد.

فاطمی با تاکید بر اینکه چهارمحال و بختیاری بعد از سمنان کمترین تعداد چاه غیرمجاز را دارد، عنوان کرد: در برخورد با چاه‌هایی که اضافه برداشت داشتند اقدامات مناسبی صورت گرفته است تا جایی که طی چند ماه گذشته توانستیم با 70 درصد تخلفات اضافه برداشت چاه‌ها برخورد کنیم.

عمده چاه‌های کشاورزی چهارمحال و بختیاری مجهز به کنتور هوشمند است

مدیر اداره امور آب شهرستان‌های فارسان و کوهرنگ ادامه داد: دشت شهرکرد بعد از دشت اسفراین در خراسان شمالی تنها دشتی است که عمده چاه‌های کشاورزی آن به کنتور هوشمند تجهیز شد ضمن اینکه برنامه داریم تا بقیه چاه‌ها هم به این کنتورها مجهز شوند؛ برای نصب کنتورهای هوشمند مشکلات در سطح کشور پیش آمد و وقفه‌ای در آن ایجاد شد ولی الان مشکلات رفع شده و این کار در دست اجرا است.

وی تاکید کرد: با توجه به شرایط جغرافیایی چهارمحال و بختیاری و شیب‌دار بودن این استان طرح‌های آبخیزداری در استان به شدت اهمیت دارد چراکه  الگوی بارش‌ها هم در سال‌های اخیر تغییر کرده و آب باران سریعا از دسترس خارج می‌شود؛ باید کارهایی صورت گیرد تا بتوانیم این آب‌ها را مهار کنیم.

رئیس کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری اولویت اول این استان را اجرای طرح‌های نیمه‌تمام دانست و افزود: این پروژه‌ها برای نجات مردم استان است نباید پا به پای دیگران بایستیم و با آن مخالفت کنیم و یا اگر حرف‌ها و اعتقاداتی پیرامون مسائل زیست‌محیطی داریم آن را به جای خودش مطرح کنیم.

وی با اشاره به اینکه طرح انتقال آب بن به بروجن تنها 30 درصد آب شهرستان بروجن را تامین می‌کند و 70 درصد دیگر آن برای نقاط دیگر استان است، ادامه داد: اشکالی که به رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست وقت که البته در استان بسیار هم از وی حمایت می‌شد وارد بود همین است که تکلیف 160 میلیارد تومان اعتباری که غلط یا درست در پروژه سبزه‌کوه هزینه شده بود و الان تعطیل شده است چه می‌شود.

نباید مسائل را سیاسی کرده و نام محیط زیست بر آن بگذاریم

جعفری با بیان اینکه حرف مردم و کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری توقف کامل احداث تونل است، عنوان کرد: این درست نیست که هر مسئله‌ای را با بحث‌های سیاسی ترکیب کرده و نام زیست‌محیطی بر آن بگذاریم.

رئیس کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه در اجرای طرح انتقال آب بن به بروجن وضعیت 450 هزار نفر از مردم استان در نظر گرفته می‌شود که 75 درصد آن برای شرب و حدود 25 درصد برای صنعت نیم‌بندی است که با تانکر آبرسانی می‌شود، خاطرنشان کرد: هرگز نگفتیم صنعت را در منطقه سفیددشت بنا کنند اما قرار نیست حالا که صنعت در این قسمت استان مستقر شده به بهانه‌های زیست‌محیطی به فولاد مبارکه واگذار شود.

خط قرمز وزارت نیرو آب شرب است؟ پس چرا 30 میلیون مترمکعب از آب سد زاینده‌رود یکدفعه آزاد می‌شود

جعفری اضافه کرد: وزیر نیرو خط قرمز این وزارت خانه را آب شرب عنوان کرد حال سوال اینجاست مگر چقدر آب پشت سد زاینده‌رود است که 30 میلیون متر مکعب آن یکدفعه آزاد می‌شود.

رئیس کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری بیان کرد: 30 میلیون مترمکعب آب که رهاسازی شده به اندازه یک سال مصرف باغات چهارمحال و بختیای است، چگونه می‌توان در 10 روز 30 میلیون مترمکعب آب به باغاتی که به بهانه آن‌ها این آب رهاسازی شده است تزریق کرد؟ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت این آب برای کشت برنج، برای صنعت فولاد، برای 15 هزار چاه آب غیرمجاز که وجود آن‌ها قبلا تایید شده است و بیشتر آن‌ها در بستر رودخانه هستند، می‌رود.

نماینده وزیر کشاورزی: برنج‌کاری در اصفهان وجود ندارد

جعفری با اشاره به اینکه فولاد در استان همجوار توسعه داده می‌شود و فاز جدید آن دو هفته‌های قبل افتتاح شد، بیان کرد: در جلسه شورای یکپارچه‌سازی زاینده‌رود نماینده وزیر کشاورزی تاکید می‌کند برنج‌کاری در استان‌های مرکزی وجود ندارد؛  این همه به مردم توهین نکنید از پل موسوم به «کله» که عبور کنید هزارن هکتار شالیزار و برنج‌کاری مشخص است چرا باید نماینده وزیر کشاورزی منکر این شود.

رئیس کمیته صیانت از آب چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: مجلس مصوب کرده که مدیریت همه طرح‌هایی که در یک استان وجود دارد به دست مقامات همان استان باشد، یعنی مدیریت طرح‌هایی همچون کارون چهار و... باید در دست استان چهارمحال و بختیاری باشد.

وی با تاکید بر اینکه متاسفانه لایه‌هایی در وزارت نیرو وجود دارد که در مقابل قانون تمکین نمی‌کنند، افزود: سازمان بازرسی کشور، دیوان محاسبات، وزارت نیرو و... همگی تونل گلاب را غیرقانونی می‌دانند.

مصرف 90 درصد آب در بخش کشاورزی درست نیست

سید طاهر نوربخش نیز در ادامه بخش دوم این میزگرد گفت: در سال‌های قبل همه می‌گفتند چهارمحال و بختیاری بخش زیادی از آب کشور را تولید می‌کند، همین حرف که به صورت شعار درآمد باعث شد مناطق دیگر کشور به سمت این استان بیایند چراکه که این استان 10 درصد آب کشور را تولید می‌کند و باید از آن استفاده کنیم.

نماینده کشاورزان چهارمحال و بختیاری افزود: اینکه گفته می‌شود بخش کشاورزی 90 درصد آب را در کشور مصرف می‌کند، غلط است.

وی با اشاره به اینکه در حوزه زاینده‌رود چهارمحال و بختیاری 17 هزار هکتار باغ وجود دارد، ادامه داد: الگو کشت این استان بادام است و بادام جز درختان کم‌ آب‌بر است که آب زیادی مصرف نمی‌کند.

نوربخش با بیان اینکه همه شاخص‌ها نشان می‌دهند که چهارمحال و بختیاری هیچ انحرافی از دستوروالعمل‌ها نداشته اما فرض می‌کنیم انحرافاتی هم وجود داشته است، عنوان کرد: با این وجود این استان به اندازه 10 درصد مقصر است پس 90 درصد دیگر چه؟ استان در حوزه خود اگر خوب عمل کند 10 درصد مقصر است و اگر بد عمل کند به اندازه 10 درصد مقصر است.

وزارت جهاد کشاورزی کشت برنج، جز در دو استان شمالی را ممنوع اعلام کرد  

نماینده کشاورزان چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه وزارت جهاد کشاورزی کشت برنج، جز در دو استان شمالی را ممنوع اعلام کرد یعنی در هیچ کجای ایران  نباید برنج‌کاری داشته باشیم، بیان کرد: 88 درصد از اراضی باغی در حوزه زاینده‌رود در این استان مجهز به سامانه‌های نوین آبیاری هستند.

نوربخش تصریح کرد: از وزارت نیرو می‌خواهیم اگر پایبند به قانون است و اگر می‌خواهد عدالت را اجرا کند حق‌آبه‌های مردم چهارمحال و بختیاری را بررسی کرده و اسناد آن را اعلام کند تا حقی از کسی ضایع نشود.

مشکل اساسی با رادیکال کردن مطالبات و قومیتی کردن آن‌ها است

میثم محمودیان نیز در بخش دوم میزگرد با اشاره به اینکه مشکل اساسی با رادیکال کردن مطالبات و قومیتی کردن آن‌ها است، گفت:  متاسفانه گروه‌هایی در چهارمحال و بختیاری و حتی برخی استان‌های دیگر وجود دارد که تلاش می‌کنند مطالبات مردمی در حوزه آب را قومیتی کنند.

فعال رسانه‌ای چهارمحال و بختیاری محیط زیست را بحث منطقه‌ای و قومیتی ندانست و افزود: این اشتباه است که بخواهیم در کنار نماینده‌ای قرار بگیریم و از نماینده‌ای دفاع کنیم که خود هم نمی‌داند تکلیفش با پروژه‌های انتقال آب چیست، چرا مردم، سازمان‌های مردم نهاد و رسانه‌ها باید با نمایندگانی همسو شوند که تکلیفشان با خودشان هم روشن نیست.

وی با طرح این سوال از نمایندگان که اگر شما از این مردم رای گرفتید و به دنبال مطالبات آن‌ها هستید چرا در این جلسات شرکت نمی‌کنید تا پاسخگو باشید، ادامه داد: نماینده مردم شهرستان‌های اردل، فارسان، کیار و کوهرنگ تکلیف خود را با پروژه بیرگان مشخص کند؛ نماینده مردم شهرستان شهرکرد نظرش را درباره اتفاقاتی که در حوزه زاینده‌رود و پروژه انتقال آب بن به بروجن رخ می‌دهد بیان کند؛ امروز نماینده مردم شهرستان بروجن چه نظری درخصوص طرح بن به بروجن دارد و چرا این پروژه امروز متوقف شده است.

چهارمحال و بختیاری ظرفیت بزرگی برای مطالبه‌گری در سطح کشور را ندارد

محمودیان عنوان کرد: چرا در گذشته برخی سوء مدیریت‌ها باعث شد دشت‌های چهارمحال و بختیاری خشک شوند این سومدیریت‌ها چه زمانی باید پاسخ داده شود و چرا نهادهای نظارتی مثل سازمان بازرسی این مدیران را بازخواست نمی‌کنند و دلایل اشتباهات آن‌ها را نمی‌پرسند تا در آینده فردی که قرار است مسؤولیتی بپذیرد بداند باید پاسخگوی رفتار اشتباه خود باشد.

وضعیت کنونی منابع آب بسیار نگران‌کننده است

در انتهای این میزگرد شاهرخ پارسا به وضعیت کنونی منابع آب که بسیار نگران‌کننده است اشاره و گفت: تغییر اقلیمی که اکنون با آن مواجه هستیم خزنده‌ بود و دفعی و آنی ایجاد نشد؛ حدود صد سال طول کشیده تا به این وضعیت رسیدیم.

مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه اگر کشورها به تعهداتشان عمل کنند و کاهش گازهای گلخانه‌ای را مد نظر داشته باشند شاید بتوانیم وضعیت موجود را حفظ کنیم، ادامه داد: خوشبینانه‌ترین سناریوهای هواشناسی می‌گویند آینده وضعیت خوبی نیست، امسال یک سال استثنایی بوده اما چون ذخایر آب زیرزمینی تقریبا خوبی داشتیم این امر کمتر به چشم آمد.

وی با تاکید بر اینکه در هر صورت پیش‌بینی می‌شود سال 97 بهتر از سال 96 باشد؛ پیش‌بینی بلندمدت این است که پاییز بربارشی خواهیم داشت، زمستان امسال بهتر از زمستان سال گذشته باشد و بارش‌ها به موقع آغاز شوند، عنوان کرد: سناریوهای اقلیمی نشان دهنده این است که در زاگرس مرکزی روند کاهشی است.

پارسا در انتها بر این نکته تاکید کرد که باید این وضعیت کمبود بارش و کمبود آب را باور کنیم، تغییر اقلیم را بپذیریم و خود را با آن سازگار کنیم.

انتهای پیام/68020/