به گزارش گروه اقتصاد بینالملل خبرگزاری فارس به نقل از اویل پرایس، طی ماههای گذشته چین و هند به طور متوسط روزانه ۱.۲ میلیون بشکه معادل ۶۰ درصد صادرات نفت ایران را وارد کردهاند. بنابراین این دو کشور در موفقیت تحریمهای آمریکا علیه ایران نقش بسیار مهمی دارد.
مقامات آمریکایی به این سوال که تحریمهای آمریکا چقدر از صادرات نفت ایران را کاهش خواهند داد، پاسخهای گوناگونی دادند اما درواقع این چین و هند هستند که در این باره تصمیم خواهند گرفت. درباره هند هنوز مشخص نیست که این کشور قرار است به کدام سمت برود. نزدیکی این کشور به ایران و افزایش تقاضای نفت در این کشور هند را به یکی از بزرگترین خریداران نفت از ایران تبدیل کرده است، اما در عین حال دولت نارندرا مودی در هند روابط خوبی را با اوباما و ترامپ داشته است که این مسئله از اهمیت نسبتاً بالایی برخوردار است.
در حالی که دولت ترامپ روابط آمریکا با بسیاری از کشورها را مخدوش کرده، هند تلاش کرده تا از خشم آمریکا در امان بماند. البته در صورتیکه هند تصمیم بگیرد با ادامه واردات نفت از ایران تحریمهای آمریکا را نادیده بگیرد، احتمالاً این روند دچار تغییر خواهد بود. اما نیاز هند به واردات نفت، این کشور را بر سر دوراهی قرار داده است؛ چراکه افزایش قیمت نفت در بازار جهانی برای مردم هند مشکلاتی را ایجاد کرده است. در صورتیکه هند واردات نفت از ایران را کاهش داده و به سمت خرید نفت از دیگر کشورها برود، این افزایش قیمت حتی بیشتر هم خواهد شد.
لازم به ذکر است که در دور قبلی تحریمهای نفتی علیه ایران هند جزو معدود کشورهایی بود که به خرید نفت از ایران ادامه داد.
گزارشها حاکی از آن است از زمانی که آمریکا از توافق هستهای خارج شده است، ایران برای تشویق خریداران هندی به ادامه واردات نفت ایران به این کشور پیشنهاد حمل و نقل رایگان نفت و همچنین اعتبار مهلت ۶۰ روزه را ارائه داده است.
منابع آگاه از دولت هند ماه گذشته به رویترز گفتند ما مشکلی برای جایگزین کردن نفت ایران نداریم و میتوانیم از عراق، عربستان یا کویت نفت موردنیاز خود را تأمین کنیم، اما مهمترین مسئله برای ما ابعاد اقتصادی این موضوع است، البته برخی نشانهها وجود دارند که حاکی از آن است دولت مودی قصد دارد از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی کند.
چند هفته پیش رویترز گزارش داد که وزارت نفت هند به پالایشگاههای نفت این کشور دستور داده است تا خود را برای کاهش شدید یا قطع کامل واردات نفت از ایران آماده کنند.
برخی بر این باورند که هند میتواند نفت موردنیاز خود را از آمریکا وارد کند و از این طریق با یک تیر چند نشان را بزند؛ نخست آنکه با واردات نفت از آمریکا یک جایگزین در تأمین نفت خود داشته باشد و از سوی دیگر مازاد تراز تجاری هند با آمریکا را نیز کاهش دهد و همین امر اوضاع بین آمریکا و هند را بهبود خواهد بخشید.
از سوی دیگر اگر هند از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی کند، احتمالاً شاهد مستثنا شدن واردات فولاد و آلومینیوم این کشور به آمریکا از اعمال تعرفههای ۲۵ درصدی خواهد بود.
آبهیشک کومار، کارشناس ارشد اقتصادی مؤسسه اینترفکس انرژی در لندن طی مصاحبهای با بلومبرگ گرفت، تحریمهای پیش روی آمریکا علیه ایران فرصتی طلایی را برای ورود هرچه بیشتر نفت آمریکا به بازار هند فراهم میکند.
وی گفت: تشدید تنش تجاری بین چین و آمریکا نیز میتواند به نفع شرکتهای نفتی آمریکا در توسعه نفوذ خود در بازار هند تمام شود.
از سوی دیگر چین در موقعیتی کاملاً متفاوت قرار دارد. جنگ تجاری تمامعیار بین چین و آمریکا میتواند هند را نهتنها به عدم کاهش واردات نفت از ایران بلکه به بالا بردن حجم خرید نفت از این تولیدکننده سوق دهد. علاوه بر این با توجه به اقدام پالایشگاههای اروپایی، ژاپنی و کرهای که کاهش خرید نفت از ایران را آغاز کردند هم اکنون حجم قابل توجهی از عرضه نفت در بازارهای جهانی از سوی ایران وجود دارد که میتواند توسط چین جذب شود. به احتمال زیاد ایران به پالایشگاههای چینی تخفیف خواهد داد و چین نیز دست به واردات بیشتر نفت از ایران خواهد زد.
یک مقام نفتی ایران در مصاحبه با والاستریت ژورنال گفته بود ما مشکلی در صادرات نفت خود به چین نخواهیم داشت. چیزی که میتواند برای هندیها انگیزه مضاعفی فراهم کند، پرداخت پول نفت وارداتی از ایران به یوآن خواهد بود که میتواند هم به توسعه استفاده از یوآن در معاملات بینالمللی منجر شود و هم جایگاه بورس نفتی شانگهای را بالا ببرد.
به احتمال زیاد اروپا نیز به صورت کاملاً غیرمستقیم از بالا رفتن خرید نفت ایران توسط چین با هدف حفظ توافق هستهای، حمایت خواهد کرد.
البته دولت ترامپ در این زمینه تنها توانسته چین را تهدید کرده و اعلام کند در واردات ۱۰۰ میلیارد دلار واردات از چین تعرفه اعمال خواهد کرد. کارشناسان کمی بر این باورند که چین در برابر فشارهای آمریکا سر تعظیم فرود خواهد آورد.
تهدیدات و اقدامات دولت ترامپ تنها به تشدید جنگ تجاری بین دو کشور منجر خواهد شد و این مسئله میتواند پکن را به سمت خرید هرچه بیشتر نفت از ایران برای مقابله به مثل با آمریکا سوق دهد.
اینکه چقدر از صادرات نفت ایران کاهش خواهد یافت، بستگی به آن دارد که آمریکا چقدر در این زمینه به کشورهای دیگر فشار بیاورد. در روزهای نخست ماه ژوئن یک مقام وزارت خارجه آمریکا گفت این کشور میخواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند، اما از آن زمان به بعد به نظر میرسد آمریکا از این موضع خود عقبنشینی کرده؛ چراکه مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا اخیراً اعلام کرده است که برای برخی کشورها استثنا قائل خواهد شد.
به هر حال حتی اگر آمریکا فشار بر کشورها را به بالاترین میزان خود برساند، چین و هند که در مجموع دوسوم نفت صادراتی ایران را وارد میکنند، همچنان برگهای برنده زیادی در دست خواهند داشت.
باید به خاطر داشت که هر دوی این کشورها بارها اعلام کرده اند که اهمیتی به تحریمهای یک جانبه آمریکا علیه ایران نخواهند داد و در این مسیر منافع ملی خود را دنبال خواهند کرد.
انتهای پیام/