بنجامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی، مدتی است با بهانه‌های مختلف و با استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سعی در صحبت با مردم ایران و برقراری ارتباط با آنها دارد. زمانی می‌گوید ایرانیان اگر آزادی داشته باشند، شلوار جین به پا می کنند و زمانی به علیرضا کریمی کشتی‌گیر کشورمان پیام می‌دهد و دایه مهربانتر از مادر می‌شود. همین هفته هم در خطاب به مردم ایران از حل مشکلات آب آنها سخن می‌گوید. وی در این پیام ویدیویی پیشنهاد کمک به ایران برای حل مشکل کم آبی را مطرح می‌کند. در آغاز این پیام از پارچ آبی که کنار دست دارد، لیوانی پر می‌کند و جرعه ای می‌نوشد.
سپس می‌گوید قصد دارد پیشنهادی بی‌سابقه به ایران ارائه کند. پیام، درست دو روز پس از راهپیمایی روز قدس منتشر می‌شود. راهپیمایی که در آن میلیونها ایرانی در سرتاسر کشور شعار مرگ بر اسرائیل سر داده‌اند و او حالا بی توجه به این شعارها سخاوتمندانه انگار مقابل دوربین حاضر شده و مدعی است یک پیشنهاد بی‌سابقه برایشان دارد. پیشنهادی برای ادامه حیات دشمن. پیشنهادی در حوزه آب. پیشنهادی که با مقدمه چینی و با آب و تاب فراوان آن را ارائه می‌کند.
وی مردم ایران را قربانی یک رژیم بیرحم و استبدادی می‌خواند که حتی آب مورد نیازشان را نیز از آنها دریغ می‌کند و مدعی می‌شود اسرائیل از مردم ایران حمایت می‌کند. فارغ از اهداف مشخص او در این نوع ارتباطگیری با مردم ایران، فارغ از این که سعی دارد به جای چهرهای که به آن مشهور است، به جای پیام آور جنگ و نفرت، از چهرهای رونمایی کند که پیامها در حمایت از دشمن خود و از مردم ایران دارد و بحران آب را درد مشترک دو ملت می‌داند، فارغ از اینها همه، به گمانم وی بازی هوشمندانه‌ای را آغاز کرده و نمایشی تماشاگر پسند ارائه می‌دهد. پیش و بیش از همه از موضوعی سخن می‌گوید که امروز یکی از معضلات کشور است. معضلی که کم کم ابعاد امنیتی به خود می‌گیرد و بخش قابل توجهی از استانهای کشور به آن دچار است. فکر می‌کنم توجه به چند نکته در این باب ضروری است.
نخست این که ایران مشکل آب دارد. در این بحثی نیست. ایران سرزمینی است سخت و خشک که در منطقه‌ای کم آب واقع شده و به استثنای دو منطقه کم ارتفاع یکی در ساحل خزر و دیگری در خوزستان، پوشیده است از کوه و از بیابان. دو بیابان بزرگ ایران، دشت کویر و دشت لوت تقریبا غیر قابل سکونت‌اند. اینجا زمین فراوان است، اما آب کمیاب. سالهاست این کشور با پدیده خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند. آب از دیرباز عنصری حیاتی برای ایرانیان بوده و مقدس شمرده می‌شده. ایرانیها هشتمین ماه سال و دهمین روز هر ماه را آبان نام گذاری کرده‌اند.
در تاریخ، در ادبیات، و در اساطیر ایرانی به وضوح نقش آب را می‌توان دید. برای مثال قدمت واژه میرآب در ادب فارسی خود گواه اهمیت آن برای ما از دیرباز است. در اساطیر ایرانی هم آب نقش ویژه و پر رنگی دارد. آب مظهر حیات است و درمانگر. مثال دیگر گذر از آب است یا آزمون آب، شست و شوی نمادین در آب، پاک شدن و روئین تن شدن.
نمونه اش اسفندیار و غسلی که زرتشت در آب حیات می‌دهدش و حاصل روئین تنی اوست. افزون بر اینها امروز ایرانیها بیش از هر زمان دیگری با مشکلات ناشی از کمبود آب مواجه شده‌اند. نتانیاهو درست روی نقطه‌ای انگشت گذاشته که امروز نقطه ضعف ماست، نقطه ضعفی که در صورت عدمِ تدبیر، تبدیل به تهدید می‌شود.
وی در این پیام که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده با اشاره به داده‌های سازمان هواشناسی می‌گوید: «نود و شش درصد از زمین‌های ایران به نوعی با مشکل کم‌آبی مواجه‌اند». این واقعیت هم بر کسی پوشیده نیست، سالهاست مردم و مسئولان ایرانی با این مشکل آشنا شده و حداقل در بیان، حل مشکل آب دغدغه دولتهای جمهوری اسلامی ایران است، او اما سعی دارد خلاف این موضوع را القا کند. با این همه ناچار به صحبت‌های عیسی کلانتری معاون رئیس جمهور و ریاست سازمان محیط زیست اشاره می‌کند که «وزیر پیشین کشاورزی ایران گفته که به دلیل آسیب‌های زیست محیطی ناشی از بحران آب، 50 میلیون ایرانی مجبور به ترک محل زندگی خود خواهند شد».
در این هم البته تردیدی نیست که اگر راه چاره ای برای این داستان اندیشه نشود، ایران با بحرانهای بزرگی مواجه خواهد شد، حداقل در تامین امنیت غذاییِ جمهوری اسلامی ایران با ادامه روند فعلی با چالشهای عمیقی رو به رو خواهیم شد. به ویژه در تامین نیازهای غذایی کشور بدون وابستگی به خارج.
به طور متوسط میانگین نیاز غذایی ایرانیان (ADER) 2390 کیلو کالری در روز برآورد شده است. ایران این میزان کالری را از منابع مختلف گیاهی و حیوانی باید تامین کند. بخشی از این نیاز در داخل تولید می‌شود و بخشی هم توسط واردات تامین می‌شود.
با توجه به حجم آبی که تولید در بخش زراعی، باغی و دامی در ایران به خود اختصاص می‌دهد، پیش بینی چندان دور از واقعیتی نیست این که در آینده با کمبود بیشتر آب، ناچار واردات مواد غذایی وزن بیشتری را نسبت به تولید در داخل به خود اختصاص دهد و این یعنی وابستگی بیشتر به خارج از مرزها.
در ادامه نتانیاهو به مشکل کم آبی اسرائیل نیز اشاره می‌کند: «اسرائیل هم با چالش آب روبرو است. ما فنآوریهای پیشرفتهای برای حل این مشکل توسعه داده‌ایم» وی می‌گوید آنها مشکل کم آبی را با پیشرفت تکنولوژی پشت سر گذاشته‌اند، سپس به پیشرفتهای این رژیم در مبارزه با کم‌آبی و مدیریت آب اشاره می‌کند و می‌گوید این رژیم تقریبا 90 درصد از فاضلاب خود را تصفیه و بازیافت می‌کند. بیشتر از هر کشور دیگری در دنیا.
وی همچنین مدعی می‌شود که آنها آبیاری قطرهای را اختراع کرده‌اند: «ما آبیاری قطرهای را انتخاب اختراع کرده‌ایم، تکنولوژیهای ما مواد مغذی مورد نیاز برای هر گیاه را به صورت دقیق مشخص می‌کند». اما آنچه نتانیاهو به عنوان آبیاری قطرهای اشاره می‌کند، چیزی است فراتر از آبیاری. این که مواد مغذی گیاه متناسب با نیازهایش به آن داده شود، مطلب جدیدی نیست و بخشی از "کشاورزی دقیق" یا (Precision Agriculture) است. اتفاقا محدود به منابع آبی هم نیست. در این کشاورزی که قدمت آن به دهه هشتاد میلادی می‌رسد، نهاده‌ها توسط ماشینهای با نرخ کاری متغیر (VRT)، بر اساس نیاز لازم اعمال می‌شوند؛ این نیاز توسط سیستمهای سنجش از راه دور (ماهواره‌ها و رادارها)، سنسورها و سنجیده شده و پس از تهیه نقشه‌های الکترونیکی، اطلاعات به ماشینهای کشاورزی داده می‌شود تا بر اساس این اطلاعات عملیات مختلف کشاورزی را انجام دهند.
تفاوت اساسی میان کشاورزی دقیق و مرسوم، جدا از به کارگیری فناوری فضایی و سایر سیستمهای جانبی، در اندازه کوچکترین سطح مزرعه به عنوان واحد مدیریتی است. در واقع ایده کشاورزی دقیق بر اساس کوچکترین سطح ممکن به عنوان واحد مدیریتی، بنا نهاده شده. ایده‌ای که بسیار شبیه است به کشاورزی اولیه؛ زمانی که کشاورز با دست خود هر یک از بوته‌ها را به طور جداگانه می‌کاشت. امروز کشاورزی دقیق به مدد پیشرفت مکانیزاسیون در حوزه‌های مختلف کاربرد دارد. برای مثال تغییرات در جیره دام با توجه به تولید شیر. یا همان که نخست وزیر رژیم صهیونیستی به عنوان اختراع این رژیم به آن اشاره می‌کند و می‌افزاید: «ما به کشاورزان ایرانی نشان می‌دهیم چگونه از خشکسالی فرار کرده و خانواده خود را سیر کنند». آبیاری دقیق نیازهای گیاه را در زمان مشخص با بهترین راندمان و پراکندگی ممکن پاسخ می‌دهد. در بیانی اجمالی آبیاری دقیق کاربرد میزان دقیق آب یا کاربرد آب در مکان و زمان دقیق محسوب می‌شود، راهی که عاقبت به صرفه جویی در مصرف آب و به افزایش بهره‌وری منتهی می‌شود، راهی که ایران از سالها پیش در آن قدم نهاده است.
مطلبی که نباید فراموش کرد این است که رژیم صهیونیستی، بر خلاف ادعای نخست وزیرش تنها با مدد از مکانیزاسیون کشاورزی، مشکل آب خود را حل نکرده. بخش عمدهای از نیاز آبی این رژیم از منابع آبی مناطق اشغال شده توسط این حکومت تامین می‌شود. جست و جویی ساده در اینترنت نشان می‌دهد بدون سرقت از این منابع، از مناطق اشغالی کرانه باختری و جنوب لبنان گرفته تا بلندیهای جولان، تامین نیاز آبی این رژیم ممکن نخواهد بود. مطلبی که نخست وزیر این رژیم اشغالگر به آن هیچ اشاره‌ای نمی‌کند.
بعد از این مقدمه طولانی، بالاخره در انتهای این پیام ویدیویی نتانیاهو از پیشنهاد بی‌سابقه‌اش پرده بر می‌دارد. اما این پیشنهاد سخاوتمندانه چیست؟ پیشنهادی که حالا بعد از ادعاهای فراوان نخست وزیر رژیم صهیونیستی، مخاطب ایرانی باید منتظرش باشد.
این پیشنهاد وبسایتی است که قرار است توسط این رژیم برای کاربران ایرانی راه‌اندازی شود، وبسایتی به فارسی که در آن روش‌های بازیافت آب و استفاده مجدد از آن، شرح داده می‌شود. پیشنهادی که نشان می‌دهد بر خلاف آنچه دوربین به تصویر می‌کشد، پارچ آب نخست وزیر رژیم اشغالگر اسرائیل خالی‌تر از چیزی است که به نمایش درآمده است.
نخست وزیر رژیم اسرائیل خود، اما بیش از هر شخص دیگری می‌داند حوض نقاشی‌اش بی ماهی است، اما آنچنان بازیگر توانمندی است که انتظار داشته باشد، در پایان نمایش، عده‌ای برایش دست بزنند و هورا بکشند، عده‌ای هم در مقابل، او را هو کنند و بعد، دو طرف بپیچند به پر و بال هم و در این میان اصل داستان فراموش شود.
فکر می‌کنم اصل داستان نه یاوه‌های نتانیاهوست، که این است که ما با وجود سابقه تاریخی فراوان، با وجود اهمیتی که آب و حفاظت از منابع آبی برای اجداد ما داشته، با وجود تجربه و دانش بومی که در طی این سالیان دراز کسب کرده‌ایم، با وجود خیل عظیم متخصصان کشاورزی و متخصصان‌مان در مهندسی آب و منابع طبیعی، هنوز در این حوزه مشکل داریم و یک جای کارمان می‌لنگد انگار که اگر این طور نبود، زنگ خطر آبی مدتها در گوشمان صدا نمی‌کرد که با اینها همه همچنان باقی است حکایت ما و بی آبی.
محمد امامی m.emami@srbiau.ac.ir دانشجوی دکترای مکانیزاسیون کشاورزی و تحلیلگر امنیت غذایی
انتهای پیام/ب
