قرار‌داد ساخت پروژه راه‌آهن گرگان-بجنورد-مشهد به امضاء نهایی وزارت راه و شهرسازی رسید و قرار بر این است، تا این پروژه با سرمایه‌گذاری هشت هزار و 200 میلیارد تومان اجرایی شود.
طبق گفته مسئولان، اعتبار در نظر گرفته شده برای این پروژه در سال جاری 540 میلیارد تومان است، 85 درصد از اعتبار مورد نیاز پروژه راه آهن گرگان-بجنورد-مشهد توسط فاینانسور خارجی و 15 درصد آن نیز توسط شرکت آستان قدس انجام می‌شود؛ قرار بر این است تا سالی 2 هزار میلیارد تومان طی پنج سال برای اجرای این پروژه تأمین مالی شود.
ورود آستان قدس به این پروژه درحالی اتفاق می‌افتد که تامین مالی پروژه از طریق فاینانس بوده و آنچه بر عهده آستان قدس قرار گرفته است، فقط انجام عملیات عمرانی توسط شرکت مسکن و عمران سازمان اقتصادی آن نهاد است.
به عبارت دیگر نقش آستان در این پروژه محدود به عملیات عمرانی و دریافت حق مدیریت این پروژه خواهد بود، درحالی که ماموریت آستان قدس و به تبع آن نهادهای وابسته به این سازمان ورود به پروژههای راهبردی است که سایر شرکت‌های بخش خصوصی انگیزه و توان کافی بر اجرای آن را ندارند، زیرا در غیر این صورت ورود نهادهای غیردولتی همچون آستان قدس سبب خواهد شد، تا ورود بخش خصوصی به پروژههای پیمانکاری با محدودیت و سختی روبرو شود.
ورود نهادهای غیردولتی همچون آستان قدس رضوی، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) و سایر نهادهای مشابه با توان مالی و اجرایی بالا باید صرف پروژه‌هایی شود که ضمن داشتن توجیه اقتصادی، منفعت ملی را به همراه داشته باشد که از جمله این پروژه ها می‌توان به محور ریلی ترانزیتی چابهار ـ سرخس اشاره کرد.
احداث این خط ریلی، علاوه بر فراهم کردن زیرساخت لازم برای کسب درآمد‌های کلان ترانزیت برای کشور، سرآغاز توسعه مناطق محروم شرق کشور خواهد بود؛ فعال شدن ظرفیت معادن شرق کشور، ایجاد اشتغال پایدار و امکان دسترسی ارزان به این مناطق از دیگر مزایایی است که با بهره برداری از این خط حاصل می‌شود.
شروع عملیات عمرانی محور 1350 کیلومتری چابهار ـ سرخس از سال 89 آغاز شده است و اکنون پس از گذشت 8 سال از اجرای آن پیشرفتی کمتر از 20 درصد داشته است.
مشکل اصلی اجرای کند، این پروژه محدودیت منابع مالی عنوان شده است این درحالی است که طبق قانون بودجه 97 هزینه احداث این کریدور ترانزیتی 7 هزار و 500 میلیارد تومان برآورد شده که تا کنون کمتر از 500 میلیارد تومان به آن تخصیص داده شده است.
حل معضل تامین مالی این پروژه از طریق مشارکت عمومی ـ خصوصی و با مدل قراردادی« ساخت، بهره‌برداری و انتقال» (BOT) امکان پذیر است، با این توضیح که با توجه به تقاضای بار ترانزیتی موجود برای این محور و اخذ تعرفه‌های حمل کنونی برای این بار ترانزیتی می‌توان ثابت کرد نرخ بازده داخلی (IRR) سرمایه‌گذاری برای این پروژه در طول 20 سال بهره برداری بالای 15 درصد ارزی خواهد بود.
با درنظر گرفتن ماموریت آستان قدس در رفع محرومیت شرق کشور انتظار می‌رود ظرفیت نهادی آستان قدس رضوی خرج پروژه‌هایی مثل احداث محور چابهارـ سرخس شود که نتیجه آن محرومیت‌زدایی و توسعه و آبادانی شرق کشور است نه آنکه این بخش غیردولتی توانمند با ورود به پروژههای پیمانکاری (همانند احداث خط آهن گرگان ـ مشهد) نه تنها از رسالت خود دور شود، بلکه سبب تنگ شدن فضای رقابت بخش خصوصی برای ورود به پروژههای زیرساختی کشور شود.
بهنام جمشیدی/کارشناس ریل
انتهای پیام/ب
