به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس؛ زهره غلامی؛ خردادماه سال 1396 (ژوئن 2017) بود که پارلمان لبنان پس از حدود یک دهه چانهزنی میان احزاب و گروههای این کشور، قانونی جدید برای انتخابات معروف به «تناسبی» تصویب کرد.
قانون پیشین در سال 1960 تصویب و به قانون «60» معروف بود، بر اساس آن در هر حوزه تنها کسی یا جریانی صاحب صندلی پارلمانی میشد که بیشترین رأی را به دست آورده بود.
15 حوزه انتخاباتی و 900 نامزد برای تصاحب 128
بنا بر قانون جدید، لبنان به 15 حوزه انتخاباتی مختلف به این ترتیب تبدیل شده است: بیروت اول، بیروت دوم، جنوب اول، جنوب دوم، بعلبک-هرمل، زحله، عکار ، بقاع اول، بقاع دوم ، بقاع سوم، شمال اول، شمال دوم و شمال سوم، جبل لبنان اول، جبل لبنان دوم، جبل لبنان سوم و جبل لبنان چهارم.
نزدیک به 600 نامزد در قالب 77 ائتلاف برای کسب 128 کرسی پارلمان با یکدیگر رقابت میکنند. وزارت کشور لبنان ماه مارس اعلام کرد 976 نفر از جمله 83 زن برای نامزدی در این انتخابات ثبتنام کردهاند.
به این ترتیب تعداد نامزدهایی که برای انتخابات پیشرو ثبتنام کردهاند، بیشتر از انتخاباتهای قبلی است.
در انتخابات سال 2019، 702 نفر، در انتخابات سال 2005، 545 نامزد، در انتخابات 2000، 545 نامزد، در انتخابات 1996، 599 نامزد، در انتخابات 1992، 408 نامزد ثبتنام کردند. همچنین این انتخابات، زنان بیشتر از سایر انتخاباتهای قبلی نامزد شدهاند، در انتخابات سال 2009 فقط 12 زن نامزد انتخابات شدند.
قانون تناسبی، رقابت عادلانهتر
لبنان دارای گرایشهای دینی-مذهبی و سیاسی مختلف و شناخته شده است؛ در قانون قبلی بر اساس همین گرایشها مشخص بود لیست پیروز هر حوزه انتخاباتی کدام است و همه آنها وارد پارلمان میشدند اما قانون جدید امکان رقابت منصفانهتر را فراهم کرده زیرا هر لیست با توجه به درصد آرای کل لیست و نیز آرای هر نماینده وارد پارلمان میشوند.
به بیان دیگر در انتخاباتهای قبلی، احزاب کوچکتر، شانسی نداشتند و مجبور بودند وارد لیست احزاب بزرگتر شوند اما اکنون فرصت رقابت پیدا کردهاند.
بر اساس نظام انتخاباتی تناسبی، کرسیهای احزاب مختلف به تناسب تعداد رأیی که کسب میکنند، به آنان تعلق میگیرد. اگر فرض کنیم سه لیست در یک حوزه انتخاباتی بر سر 10 کرسی رقابت میکنند و لیست اول 6 هزار رأی، لیست دوم، سه هزار رأی و لیست سوم هزار رأی به دست بیاورد، کرسیهای دهگانه به تناسب آرای به دست آمده هر لیست، میان آنها تقسیم خواهد شد: لیست اول شش کرسی، لیست دوم سه کرسی و لیست سوم یک کرسی.
همچنین در قانون جدید، رأیدهندگان هم باید به لیستها رأی بدهند و هم اینکه یک نفر را از همان لیست به عنوان نامزد برتر یا برگزیده خود انتخاب کنند (معروف به "الصوت التفضیلی"). این گزینه نقشی مهم در ورود کاندیداها ایفا میکنند.
مکانیزم نظام تناسبی
برای روشنتر شدن قانون انتخابات تناسبی، به نحوه محاسبه آرا در حوزه «شمال الثالثه » (شمال سوم) شامل «زعرتا، الکوره، البترون و بشری» به عنوان مثال (و بر اساس گزارش سایتهای لبنانی) پرداخته میشود.
این حوزه شامل 10 کرسی برای پارلمان آینده به شرح فوق است: زعرتا با 3 کرسی مارونی، الکوره با 3 کرسی ارتدوکس، البترون با 2 کرسی مارونی و بشری با 2 کرسی مارونی.
فرض میشود در این حوزه 140 هزار نفر رأی دهند ، تعداد رأیدهندگان بر تعداد کرسیها تقسیم میشود یعنی 140 هزار تقسیم بر 10 مساوی با 14 هزار. این بدان معناست که هر لیست ارائه شده برای اینکه در روند شمارش کرسیهای پارلمان به حساب آید باید حداقل 14 هزار رأی کسب کند.
حالا فرض میکنیم که رقابت در این حوزه میان 6 لیست است که به صورت زیر رأی کسب کردهاند:
لیست الف: 60 هزار رأی
لیست ب: 50 هزار رأی
لیست پ: 15 هزار رأی
لیست ت: 6 هزار رأی
لیست ث: 5 هزار رأی
لیست ج: 4 هزار رأی
3 لیست آخر یعنی «ت،ثج» از گردونه حذف میشوند زیرا حداقل 14 هزار رأی که در بالا گفته شد، کسب نکردهاند. حالا 140 هزار رأی مأخوذه را از مجموع آرای 3 لیست مذکور اخیر حذف میکنیم و 125 هزار رأی باقی میماند. حالا 125 هزار رأی را تقسیم بر تعداد کرسیها یعنی 10 میکنیم و حاصل برابر است با : 12.5 هزار.
برای اینکه بدانیم لیستهای باقیمانده به چه تعداد کرسیهایی دست پیدا میکنند باید آرای مأخوزه هر لیست را بر 12.5 هزار تقسیم کنیم و نتیجه به این شرح است:
لیست الف حائز 4 کرسی میشود: 60 هزار تقسیم بر 12.5 = 4.8
لیست ب نیز حائز 4 کرسی میشود: 50 هزار تقسیم بر 12.5 = 4
لیست پ حائز 1 کرسی میشود: 15 هزار تقسیم بر 12.5 = 1.2
تنها کرسی باقیمانده نیز نصیب لیست اول میشود زیرا آرای بیشتر و به تبعش رقم «دهم» (یعنی 8 دهم در 4.8) آن در حاصل تقسیم بیشتر از لیست ب است.
نحوه تقسیم کرسیهای پارلمان
کرسیهای پارلمان آینده لبنان میان احزاب سنی، شیعه، دروزی، علوی، مارونی، کاتولیک رومی، ارتدوکس رومی ، انجیلی، کاتولیک ارمنی، ارتدوکس ارمنی و اقلیتها تقسیم میشود.
64 کرسی متعلق به مسیحیان
مسیحیان مارونی: 34 کرسی
مسیحیان ارتدکس : 14 کرسی
-مسیحیان کاتولیک : 8 کرسی
مسیحیان ارمنی ارتدکس: 5 کرسی
مسیحیان ارمنی کاتولیک: 1 کرسی
مسیحیان انجیلی: 1 کرسی
اقلیت های مسیحی: 1 کرسی
کرسی های مسلمانان
64 کرسی متعلق به مسلمانان
سنی: 27 کرسی
شیعه: 27 کرسی
دروز: 8 کرسی
علوی: 2 کرسی
در نهایت ائتلاف گروههای سیاسی راهیافته به پارلمان، برای تعیین نخستوزیر سرنوشتساز خواهد شد.
لیست حوزههای انتخاباتی و نحوره توزیع 128 کرسی پارلمان آینده در این حوزهها و در استانهای مختلف لبنان در زیر آمده است.
انتهای پیام/