چکیده
تحلیل گفتمان حاصل تعامل کنش‌های زبانی و غیرزبانی، اندیشگانی، فرهنگی و تعامل یا تقابل ایدئولوژی‌ها است که لایه‌های درونی در متن را تحلیل تا به معناهای عمیق آن دست یابد. مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان بر پایه برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی ایدئولوژیک ون دایک، به تحلیل مناظره امام رضا(ع) و جاثلیق در اثبات نبوت پیامبر| می‌پردازد. امام(ع) در انتخاب واژگان از کلماتی استفاده کرده که بار معنایی عمیقی دارند، و از دلالت‌های زبانی برای انتقال معنا استفاده نموده، لذا انتخاب و چینش کلمات و انواع تأکید‌ها و مطلع و مقصد کلمات می‌تواند در برجسته‌سازی مفاهیم اصلی که مورد نظر امام(ع) بود، نقش بسزایی را ایفا نماید، و با استفاده از استفهامی که باعث تردید یا زیر سؤال بردن اعتقادات طرف مقابل می‌شود، به حاشیه رانی گفتمان وی بپردازد.
واژگان کلیدی: تحلیل گفتمان، مربع ایدئولوژیک، امام رضا(ع)، جاثلیق، برجسته‌سازی، حاشیه‌رانی.
نویسندگان:
زری انصاری‌نیا - انسیه خزعلی
فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی - سال هشتم، شماره 26، بهار 1396.
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 
