به گزارش خبرنگار تجسمی فارس، جواد بختیاری مجری کارشناس بخش هنرهای تجسمی «چشم شب روشن» میزبان مجید کاشانی گرافیست برای گفتگو درباره بحث سینما و گرافیک بود. کاشانی در ابتدای برنامه درباره مولفه های طراحی پوستر فیلم توضیح داد: پوستر، اعلان، آفیش یا پلاکارد که در دوره های مختلف تاریخی استفاده می شده و به جز سینما و تئاتر در حوزه های مختلف فرهنگی و تجاری نقش مهمی برای تبلیغ دارد، در حوزه سینما تا دوره ای تنها دریچه فیلم در دید مخاطبان بوده است. از جمله مولفه های طراحی پوستر می توان به جلب توجه کنندگی، جذابیت، ایده های خلاقانه و ارتباط با محتوا اشاره کرد.
این عضو هیات داوری مسابقات داخلی و بین المللی ادامه داد: اولین پوستر فیلمی که در دسترس داریم، مربوط به سال 1288 است که یک آگهی و اعلانی برای تماشای فیلم در سینما فاروس بوده است. بعد از آن پوستر فیلم «آبی و رابی» در سال 1309 را داریم. اکثر فیلمهای آن دوران از هند وارد کشور می شدند و پوسترهای آن نیز المانهای این کشور را داشته اند و تا مدتها تاثیر زیبایی شناسی و تصویرسازی هندی در پوسترهای ما بوده است.
محسن دولو در دهه 40 اتفاق جدیدی در حوزه پوستر فیلم ایجاد کرد
کاشانی یادآور شد: چیزی به نام طراحی در پوسترهای آن دوران نداریم و حروف چین ها بیشتر در شکل گیری پوسترها یا همان آگهی ها نقش داشته اند. آقای محسن دولو در دهه 40 کاریکاتوریست و نقاش برجسته ای بود که به واسطه قدرتی که در طراحی داشته، اتفاق جدیدی را در پوسترهای فیلم وارد کردند.
وی تصریح کرد: محمدعلی باطنی و محمدعلی حدت دو فردی هستند که بخش مهمی از پوسترهای سینمای ایران را این دو طراحی کرده اند و پرکار بودند. در اواخر دهه 40 در سینمای ایران دو اتفاق در حال رخ دادن بود. از یک سو فیلمهای بدنه کار خودشان را می کردند و از سمت دیگر سینمای نوین ایران در حال شکل گیری بود.
فیلمسازی مهرجویی و کیمیایی، طراحی پوستر برای فیلمها را جدی کرد
این طراح گرافیک اضافه کرد: فیلم فارسی ها حادثه ای و پر از خشونت بودند و برهنگی در آنها وجود داشت. کسانی که برای این فیلمها پوستر طراحی می کردند، سراغ همین مولفه ها می رفتند. به مرور آنقدر در این مولفه ها اغراق شد که فیلمها به فریبندگی پوسترهایشان نبودند! در کنار این سینمای نوین ایران با حضور افرادی چون مهرجویی و کیمیایی با فیلمهای هنری شکل می گرفت. تبلیغات این فیلمها نیز به ورود هنرجویانی که خارج از ایران تحصیل کرده بودند به گود طراحی پوستر منجر شد.
کاشانی مجموعه ای از شرایط اجتماعی و هنری را در فعالیت نسلی از هنرمندان و روشنفکران و ورود چهره هایی چون ممیز،مثقالی و آغداشلو به بحث طراحی پوستر موثر دانست و گفت: آقای ممیز پوسترهای درجه یکی برای فیلم «بلوچ» کیمیایی، «غریبه و مه» بیضایی و «آرامش در حضور دیگران» تقوایی طراحی کردند و در کار «طبیعت بی جان» سهراب شهیدثالث علاوه بر پوستر در طراحی صحنه نیز دست داشتند.
وی تصریح کرد: آقای مثقالی، پوستر فیلمهایی چون «گاو»، «شازده احتجاب» و آیدین آغداشلو پوستر فیلمهایی چون «خشت و آیینه» اثر گلستان، «حاجی واشنگتن» اثر حاتمی و «تیغ و ابریشم» اثر کیمیایی را که آقای صالح علا در آن بازی می کردند، طراحی کردند. عباس کیارستمی، قباد شیوا، علی اکبر صادقی و اسامی درخشان دیگری نیز در این سالها فعال بودند.
تاثیر شوروی و اروپای شرقی بر فرهنگ تصویری مدرن ایران
این مشاور و طراح گرافیک ادامه داد: بخش مهمی از فرهنگ تصویری مدرن ما که طراحی گرافیک یکی از شاخه های آن است از حوزه شوروی و اروپای شرقی وارد ایران شد. به واسطه غرابت جغرافیایی و جنگ جهانی که باعث شد تعداد زیادی از مهاجران از لهستان به ایران بیایند. مثلا در دهه 20 خیلی از پوسترها، چند زبانه بوده اند و یک پوستر استثنایی داریم که 5 زبانه با زبانهای روسی، ارمنی، فرانسوی، انگلیسی و فارسی بوده است.
دهه 40 و زمان اکران جهانی برخی فیلمها توسط فارابی، دو دوران درخشان حوزه طراحی پوستر
در ادامه مروری بر برخی از مهم ترین پوسترهای فیلم های سینمایی ایرانی و خارجی شد و کاشانی دهه 40 را دوره درخشانی در حوزه طراحی پوستر دانست و گفت: به واسطه انقلاب و جنگ، سینمای ایران دچار رکود شد. در این ایام یک دوره درخشان داریم؛ زمانی که بنیاد سینمایی فارابی تعدادی از تولیدات سینمای ایران را اکران جهانی می کند و از طراحان درخشان می خواهد برای آن فیلمها مجدد پوستر طراحی کنند و کارهای درجه یکی تولید می شود. از جمله پوستر فیلمهای «مهاجر» و «نیاز» که توسط ممیز بازتولید می شود، «از کرخه تا راین» توسط کریم نصر طراحی می شود، «سرب» توسط آیدین آغداشلو طراحی می شود و...
تبلیغات سینمای ایران به سرهای بریده روی بیلبوردهای شهری تبدیل شده
وی تصریح کرد: منهای این دو دوران، پوسترهای ایران همواره وضعیت اسفناکی داشته اند. تبلیغات سینمای ایران اکنون به سرهای بریده در اندازه های بزرگ روی بیلبوردهای شهری تبدیل شده است و پوسترهای سینمایی کارهای بی نظم و بی قاعده ای است که اتفاق جذابی نیست. اکنون صاحبان سینما، نقش مهمی در همه چیز دارند و او است که تصمیم می گیرد چه فیلمی، چه مدت و با چه تبلیغاتی در سینمایش اکران شود.
این طراح گرافیک با بیان اینکه باید کار به کاردان سپرده شود، در پایان گفت: مراجعه به طراحان گرافیک حرفه ای و دادن اختیار دست آنها چاره حل این مشکل است.
«چشم شب روشن» به تهیه کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا، شنبه تا چهارشنبه ها هر شب ساعت 23 از شبکه چهار سیما روی آنتن می رود.
انتهای پیام/
