«عمر اوسی»، نماینده کُرد پارلمان سوریه و عضو هیات مذاکره کننده سوریه در ژنو پس از بازگشت از پنجمین دور مذاکرات سوریه در ژنو گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دمشق به تشریح تحولات این نشست و نتایج آن پرداخت.
***متن کامل گفت وگو در زیر آمده است***
فارس: با وجود اینکه بندهای دستور کار ژنو 5 مشخص بود، اما ما شاهد هیچ پیشرفت واقعی در آن نبودیم دلیلش چیست؟
اوسی: گفت وگوهای ژنو همچنان سر خانه اولش است و هیچ پیشرفتی در پیدا شدن راه حلی برای بحران سوریه حاصل نشده و دلیلش این است که معارضان حاضر در ژنو، یک شریک ملی که ما به دنبالش هستیم نیستند و راهبردشان اجازه نمی دهد بتوانیم با آنها به توافقی بر سر اصول ملی که از بدیهیات همکاری ملی محسوب می شود، دست یابیم.
معارضان خودشان تصمیم گیرنده نیستند آنها به تحریک کشورهای منطقه ای مثل قطر، عربستان و ترکیه و در پس آنها آمریکا، فرانسه و انگلیس حرف می زنند، بنابراین تفاهم ها همواره بین هیات دولت سوریه با استفان دی میستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل و نماینده این قدرت های بین المللی حاصل شده است.
درست است که دور پنجم مذاکرات ژنو با دستور کار روشنی متشکل از چهار بند اصلی حکومت، قانون اساسی، انتخابات و مبارزه با تروریسم آغاز شد اما نبود شریک ملی برای گفت وگو با هیات دولت سوریه موجب شد که اصول دستور کار ژنو به طور جدی بررسی نشود.
هیات ریاض شریک ملی هیات دولت سوریه در مذاکرات نیست
هیات ریاض درکی از چگونگی روند فرایند سیاسی نداشته و قدرت تصمیم گیری بدون مشورت با حامیانشان را ندارند در ژنو 4 یک افسر ترکیه ای که مصطفی نامیده می شد در کنار هیات ریاض حضور داشت و آنها را از نزدیک مدیریت می کرد و قبل و بعد از نشست با دی میستورا به آنها سفارش می کرد که چه بگویند و چه کار کنند.
2 مشاور انگلیسی و فرانسوی هم گزینه های انتخابی هیات ریاض را در ژنو مشخص می کردند و این برای همه مبرهن و روشن است حتی هیات ریاض هم منکر این قضیه نبوده و آشکارا از آن حرف می زند.
رابطه معارضان ریاض با دشمن صهیونیستی نیز روشن است این معارضان شریک ملی نیستند که بتوانیم با آنها به تفاهم برسیم و گویی ما در اصل باید با حامیان بین المللی که به آنها دستور می دهند به تفاهم برسیم.
دی میستورا در تقلای ماندن در منصب است
هیات دولت سوریه در نشست ژنو 5 بر اصل مبارزه با تروریسم به عنوان اولویت دستور کار این نشست تاکید داشت اما دی میستورا تنها به دنبال یک منفعت شخصی و آن هم تمدید مهلت ماموریت خود بود از همین رو انعطاف پذیرتر شده بود و تلاش می کرد هیات دولت سوریه را برای موافقت با تشکیل تیم کاری مشترکی در تدوین قانون اساسی متقاعد کند به گونه ای که گروه هایی از مخالفان که شامل تروریست های هیات ریاض هستند مفاد آن را تدوین کنند.
اما تلاش های دی میستورا ناکام ماند و گام های دی میستورا تلاشی برای تکمیل تلاش هایی بود که در دور چهارم مذاکرات ژنو آغاز کرد تا به دبیر کل جدید سازمان ملل ثابت کند که لیاقت منصبش را دارد و توانسته نمایشی از گردهمایی هیات دولت سوریه با هیات مخالفان به راه اندازد.
حضور تروریست ها با پاسپورت جعلی در ژنو
از جمله مخالفان حاضر در ژنو تروریست هایی بودند که دستشان به خون ملت سوریه آغشته است و افتخار می کنند که افسران ارتش سوریه را با شمشیر ذبح کرده اند و با پاسپورت جعلی خود را به ژنو رسانده بودند.
این قبیح و عجیب است که کشوری مثل سوئیس به تروریست ها اجازه داده با پاسپورت جعلی وارد خاک این کشور شوند به هر حال همه تلاش های دی میستورا در راستای منافع شخصی خودش است.
ژنو می تواند موقعیتی برای دستیابی به راه حل سیاسی بحران سوریه باشد اما پس از اینکه این راه حل آماده و مورد توافق قرار گرفت و عامل اصلی تاثیرگذار در این راه حل، پیروزی های ارتش سوریه و متحدانش در همه جغرافیای سوریه و همچنین تفاهم روسیه و آمریکاست.
بنابراین احتمال می رود برگزاری نشست های ژنو همچنان ادامه داشته باشد اما هنوز هیچ پیشرفت واقعی حاصل نشده و در نیمه های مارس دور ششم آغاز خواهد شد و چه بسا بیش تر از دور دهم این نشست ها هم برگزار شود.
تاثیر میدان نبرد بر پیشرفت مذاکرات ژنو
فارس: هیات دولت سوریه بند مبارزه با تروریسم را اولویت کار ژنو قرار داده اما معارضان بند تشکیل دولت انتقالی را اولویت گذاشته اند با وجود این همه فاصله در اولویت ها آیا فکر می کنید امکان دستیابی به راه حل سیاسی از طریق مذاکرت ژنو وجود دارد؟
اوسی: تحولات میدان نبرد در کنفرانس های بین المللی خواه ژنو یا آستانه بازتاب خواهد داشت و البته بدون توافق آمریکا و روسیه راه حلی در کار نخواهد بود و در پی این توافق آمریکا به ایادی منطقه ای خود سفارش خواهد کرد که از تروریست های تحت حمایت خود در میدان نبرد و کنفرانس های بین المللی بخواهند که از خر شیطان پایین بیایند.
در خصوص بند تشکیل دولت انتقالی بر اساس قطعنامه 2254 منظور از آن انتقال از حکومتی به حکومت دیگر و از یک قانون اساسی به قانونی اساسی دیگری است آن هم از طریق تشکیل دولت وحدت ملی جامعی که کمیته ای از آن برای تدوین قانون اساسی جدید نشات گیرد و انتخابات پارلمانی را بر اساس قانون اساسی جدید برگزار کند اما تا زمانی که قانون اساسی جدید تصویب نشود قانون اساسی کنونی در سوریه پیاده شود.
هیات ریاض این ساز و کار را انتقال سیاسی می خواند و طبق سفارش سعودی ها و ترکیه ای ها معتقد است که به ژنو رفته تا کلیدهای شام را تحویل بگیرد.
هیات ریاض می خواهد خود را وکیل و وصی سوری ها قرار بدهد و خواسته های آنها هم حول همین محور می چرخد در یکی از جلسات بشار جعفری، رئیس هیات مذاکره کننده دولت سوریه از جا برخاست و دستانش را در جیب هایش گذاشت و پرسید دی میستورا چه کار می کند؟
دی میستورا به مسخره جواب داد من به دنبال کلیدهای شام هستم تا آنها را به دستت بدهم و تو آن را به اراذل و اوباش بدهی و منظورش هیات ریاض بود.
در نهایت، سوریه متحدانی قوی مثل ایران و روسیه دارد که با آنها مشورت، همکاری و هماهنگی سطح بالایی دارد و چاره ای ندارد جز اینکه در چنین نشست های بین المللی مثل ژنو یا آستانه حضور یابد.
آمریکا به دنبال حضور دراز مدت در سوریه است
فارس: نبود دولت جدید آمریکا در مذاکرات ژنو را چگونه توجیه می کنید و تا چه اندازه بر مذاکرات تاثیر گذار بوده است؟
اوسی: غیبت آمریکایی ها از صحنه دیپلماتیک در ژنو آشکار بود اما معنایش این نیست که آنها در ژنو نبودند تمرکز بیش تر آمریکایی ها امروز بر عرصه نظامی و میدان است.
شمار نیروهای آمریکایی حاضر در منطقه الجزیره سوریه و رقه بالغ بر سه هزار و پانصد نفر شامل افسران، مستشاران نظامی و نیروهای دریایی آمریکایی است.
امروز آمریکا پایگاه های نظامی بزرگی در خاک سوریه احداث کرده پایگاه هایی در رمیلان، تل بیدر، کوبانی و این یعنی آمریکا برای ماندن طولانی مدت در سوریه نقشه کشیده است، طرح آمریکا در سوریه دست اندازی به منطقه الجزیره و رقه سوریه است تا از آن در مذاکرات استفاده کند.
آمریکا از پشت پرده مذاکرات ژنو را مدیریت می کند و به ایادی منطقه ای خود سفارش کرده که مطابق میل آن در مذاکرات ژنو عمل کنند اما هدف آزادسازی رقه را دنبال می کند تا ترامپ این دستاورد را به نام خود ثبت کند از همین رو با نیروهای مدافع خلق کرد هماهنگی دارد.
نشانه های تغییر سیاست آمریکا در قبال بحران سوریه وجود دارد نیروهای مارینز آمریکایی عملا بین نیروهای ارتش ترکیه با نیروهای ارتش سوریه در شمال سوریه جدایی انداخته تا مانع درگیری بین آنها شود کما اینکه نیروهای سپر فرات را از نیروهای سوریه دموکراتیک به همین دلیل جدا کرد.
فارس: شما نماینده کردهای سوریه در هیات دولت سوریه بودید و هیاتی کردی هم در ائتلاف مخالفان بودند در همین حال حزب اتحاد دموکراتیک از مذاکرات حذف شده بود با این حساب وضعیت حضور کردها در ژنو را چگونه ارزیابی می کنید؟
اوسی: کردهای سوریه بخشی از جامعه سوریه هستند که مثل دیگر طوائف سوری بخشی از آنها طرفدار دولت و بخشی معارض هستند اما اکثریت آنها حامی دولت هستند با وجود اینکه دولت سوریه اهمیت کافی به آنها نداد و از همین رو برخی از آنها به هماهنگی با آمریکا و غیر آن روی آوردند.
شورای ملی کُرد هم که در هیات مذاکره کننده ریاض حضور داشت اخیرا از این هیات خارج شده است.
آمریکا طرف قابل اعتمادی برای کردها نیست/ضرورت همپیمانی کردها با ارتش سوریه
کُردهای سوریه نباید تخم مرغ های خود را در سبد آمریکا بگذارند چون آمریکا در سر اولین دو راهی آنها را خواهد فروخت آمریکا همانی است که عبدالله اوجلان را دستگیر و آن را تحویل ترکیه داد.
آمریکا دستور العمل خاصی برای کُردها ندارد این کشور می خواهد کُردها را برای پاکسازی خاک سوریه از وجود داعش و سپس اشغال این کشور به کار گیرد بنابراین کردهای سوریه باید با ارتش سوریه در جبهه واحدی علیه تروریسم باشند و نبود حزب اتحاد دموکراتیک در ژنو نیز به دلیل مخالفت ترکیه بود.
فارس: آیا تشکیل هیات کردی واحدی که نماینده کردها باشد بهتر نبود آیا چنین امری را ممکن می دانید؟
اوسی: چنین امری دشوار است.
فدرالی شدن سوریه ممکن نیست
فارس: امروز شاهد درخواست برخی کردها برای فدرالی شدن سوریه هستیم امکان پیاده شدن چنین طرحی در سایه مخالفت دولت و معارضان را چه میزان می دانید؟
اوسی: طرح چنین ایده ای حق مشروع کُردهاست اما قضیه کردهای سوریه با همنوعان آنها در کردستان ترکیه، عراق و ایران متفاوت است مناطقی که کردها در آن زندگی می کنند مناطقی است که عرب ها و مسیحیان هم سکونت دارند بنابراین هیچ موافقت داخلی، منطقه ای و حتی بین المللی با این قضیه وجود ندارد و کشورهای همسایه چه ایران و چه ترکیه هم با فدرالی شدن سوره موافق نیستند.
فارس: به نظر شما بهترین راه برای حل مساله کردها در سوریه چیست؟
اوسی: نظام مدیریت بومی در سوریه می تواند توسعه پیدا کند تا حقوق قومیت کرد هم تامین شود یا به گونه ای نوعی خودمدیریتی داشته باشند.
فارس: در سایه حرف و حدیث ها از نزدیکی نبرد رقه به نظر شما امکان همپیمانی بین کردها و ارتش سوریه وجود دارد؟
اوسی: این همکاری در منبج و اطراف رقه صورت گرفته است، یگان های مدافع کُرد منطقه چندین منطقه از جمله روستاهای اطراف منبج را به ارتش سوریه تحویل دادند و هماهنگی های نظامی بین آن 2 به حکم اینکه دشمنی واحد دارند، وجود دارد با وجود اینکه یگان های مدافع کُرد به دنبال همکاری بیش تر با آمریکایی ها هستند و این یکی از بزرگ ترین اشتباهات آنهاست.
فارس: آیا دولت آمریکا با چنین همکاری بین کُردها و ارتش سوریه در نبرد رقه موافقت خوهد کرد؟
اوسی: به نظر می رسد آمریکا احتمالا موافق این همکاری است و درخواست آن را بدهد بخصوص که نیروهای مارینز آمریکایی مانع درگیری نظامی بین کردها با ارتش سوریه بوده اند.
فارس: شما رئیس طرح ملی کردهای سوریه هستید این طرح چیست و چه جایگاهی در صحنه کردهای سوریه دارد؟
اوسی: این طرح مورد محبوبیت بخش بزرگی از کردهای سوریه قرار دارد بخصوص که به واقعیت نزدیک تر و راه حلی میانه محسوب می شود.
این طرح خواستار ادغام بیش تر کردهای سوریه در جامعه سوری و به رسمیت شناختن آنها در قانون اساسی است به گونه ای که حقوق فرهنگی آنها هم برآورده شود که از جمله آن حق آموزش زبان کردی به عنوان زبان ملی سوریه آن هم در چارچوب حفظ تمامیت و وحدت این کشور است.
انتهای پیام/.
