گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس - وحید صمدی؛ به نظر میرسد بعد از بحران سوریه، تاریخِ سالهای اخیر منطقه را باید به قبل کودتا و بعد کودتای ترکیه تقسیم کرد.
قبل از کودتای نافرجام در ترکیه نشانه‌هایی از تغییر سیاست رجب طیب اردوغان، حاکم بلامنازعه در ترکیه، به چشم خورده بود؛ مبنی بر اینکه آنکارا دریافته که باید فاصله خود با مسکو را کم و تنش با همسایگان را کمتر کند.
شاید کودتا، تسریع کرد عملی کردن این دیدگاه را. آنکارا دریافت که ائتلاف با آمریکا علیه سوریه شاید آنقدر هم مطمئن نیست چرا که آنکس که در آغوش آمریکاست، دارد علیه او کودتا میکند و آمریکا (اگر دخیل نباشد)، دفاع نمیکند و صرفا نظاره‌گر است.
حال، درست در زمانیکه گزارش‌های خبری از «توافقی فراگیر» برای سوریه خبر می‌دهد و نام «طرح آگوست سوریه» به میان آمده است، اردوغان کم‌کم عازم مسکو میشود.
«جونی منیر» خبرنگار و تحلیگر لبنانی، پنجشنبه 28 ژوئیه، در گزارشی که در روزنامه الجمهوریه لبنان منتشر شد، مدعی طرحی همه‌جانبه برای سوریه شد که نه‌تنها شامل حل بحران بلکه شامل پسابحران سوریه هم شده است.
طبق گزارش جونی، بشار اسد ژوئن گذشته، چند روز قبل از سفر «بنیامین نتایناهو» نخست‌وزیر اسرائیل به مسکو، به روسیه رفته است. الجمهوریه به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت که اسد با همتای روس خود ولادیمیر پوتین «طرح روسیه-آمریکا» درباره حل بحران سوریه دیدار کرد؛ طرحی که قرار است «اوایل آگوست (اوت)» اعلام شود.
گزارش الجمهوریه گفته بود که اسد «طرح آگوست» را که شامل مرحله بعد از بحران میشود، نیز بررسی کرده و شامل حل‌وفصل منازعه با اسرائیل میشود و این، همان طرحی است که بیل کلینتون اواخر دوران ریاستش درباره «جولان» اشغالی داده بود.
البته «دیمیتری پسکوف» سخنگوی «کرملین» گزارش‌های مطبوعاتی درباره سفر محرمانه «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه به روسیه را تکذیب کرد اما در گزارش الجمهوریه آمده بود که اردوغان بزودی به مسکو می‌رود و او در رویکرد جدید، تلاش دارد روسیه را پناهگاه امنی کند برای خود مقابل نیت‌های سوء آمریکا، و از آن (مسکو) پشتیبان اقتصادی قابل‌اتکایی درست کند جهت حیات تجاری و گردشگری کشورش تا ترکیه را نجات بدهد.
الجمهوریه نوشت، «روشن است که پوتین طرح اوت سوریه را به او عرضه میکند و اردوغان در وضعیتی نیست که بتواند اعتراض زیادی بکند. همه می‌دانند که تفاهم کلی بر سر طرح اوت شده؛ طرحی که بر اساس آن جبهة النصره در کنار داعش در جدول تروریسم باقی می‌ماند و قرار است اقدام نظامی هوایی و زمینی برای پایان دادن به حضور این دو در خاک سوریه قانونی شود».
به عقیده جونی منیر، این به معنای تفاهم بر ترکیب فعلی کشور سوریه و باقی ماندن دولت و حکومت بشار اسد ولی با سیاقی جدید است که برای معارضان نیز سهمی مقبول، در نظر گرفته و شامل مناطق تحت کنترل آنان و در کل شامل سیستم حکومتی غیرمتمرکز میشود که بیشتر شبیه نظامی فدرال است.
طبق این طرح، مناطق تحت کنترل معارضان، شامل منابع آبی و زراعی و شاید صنعتی باشد اما نظام سوریه بعد از همکاری با روسیه وارد مناطق «دیرالزور» و «رقه» خواهد شد و تجارت و منابع نفتی را برای خود حفظ خواهد کرد و همچنین طرح اوت، سبب کاهش فعالیت پروازهای نظامی سوریه تا حداقل ممکن خواهد شد.
در خصوص کُردها، نوار شمالی دلخواه آنان، کامل میشود البته طبق تعهدات روسیه در خصوص مرزهای قدرت حداقلی. اما اشاره‌ای نشده است که آیا ترکیه این مسئله را می‌پذیرد یا خیر.
جونی میگوید، اینها همه انگیزه مسکو و واشنگتن برای تدوین طرح اوت نیست. منابع دیپلماتیک می‌گویند که در سطح منطقه، تغییری حاصل شده و آن درباره حل‌وفصل [مسائل منازعه سوریه] با اسرائیل است که اجازه می‌دهد مسائل پیش برود. این منابع که از آن به نام «بلندپایه» یاد شده مدعی هستند که اسد ماه پیش به مسکو رفته و درست چند روز قبل از سفر نتانیاهو به روسیه. پوتین با اسد دیدار کرده و طرح اوت را به همراه مرحله پسابحران و مشخصا حل‌وفصل منازعه اسرائیل-سوریه را مطرح کرده و گفته که طرح بیل کلینتون اساس این تفاهم خواهد بود.
روسیه این گزارش را کاملا تکذیب کرده اما به نظر میرسد اساس این مسئله همان طرحی است که «مارتین اندیک» دیپلمات آمریکایی و یهودی انگلیسی‌تبار (سفیر سابق آمریکا در اسرائیل) تهیه کرده بود؛ کسی که تئوری «مهاردوگانه»اش اساس سیاست بیل کلینتون در قبال ایران و عراق شد. او اکنون نامزد «هیلاری کلینتون» برای تصدی پرونده اسرائیل-اعراب است؛ اگر هیلاری رئیس جمهور شود.
طبق ادعاهای مطرح شده که به نظر میرسد، بخش عمده آن «بی اساس» باشد، قرار است روند این مسئله آغاز و ادامه کار آن به دولت جدید آمریکا محول شود. قرار است تا آن زمان علیه داعش در رقه و دیرالزور اقدام شود... شاید همین مسئله هم سبب تشدید اقدامات داعش در اروپا باشد تا به نوعی با خشونت تهوع‌آور توجهات را جلب کند و از طرفی سبب تحریک و فعالیت عناصر خاموش خود در اروپا شود.
این گزارش از ایجاد نوعی حالت فدرالی در سوریه سخن میگوید که پیشتر دمشق هرگونه طرحی شبیه به این طرحها را که وحدت و حاکمیت و انسجام سرزمینی سوریه را خدشه‌دار کند رد کرده بخصوص اینکه اکنون بخش عمده‌ای از اعضای گروههای مسلح در شهر حلب محاصره شده‌اند و امداد ترکیه به آنان قطع شده و دمشق و متحدانش اکنون دست بالاتر را در شمال غرب سوریه پیدا کرده‌اند.
نکته دیگری که فرضیه بی‌اساس بودن این طرح را قوت می‌بخشد یا حداقل ثابت میکند که توافق فراگیری بر آن وجود ندارد این است که الجمهوریه در گزارش خود مدعی شده است که این طرح، به نوعی موافقت ایران را نیز جلب کرده حال آنکه موضع ایران در قبال بحران و طرح «سازش سوریه با اسرائیل» مشخص است بویژه پس از آنکه جولان وارد معادلات مقاومت شده و رژیم صهیونیستی چندین بار با نگرانی اعلام کرده که ایران و حزب‌الله در حال تشکیل خطوط جدیدی از مقاومت در جولان سوریه هستند.
تجربه ثابت کرده که هرگونه طرحی ولو اینکه حتی میان آمریکا و روسیه بر آن توافق شود، موفق نخواهد بود الا اینکه دمشق، تهران و مقاومت در لبنان به آن موافقت کنند.
انتهای پیام/ص
