چکیده:
پس‌زدن یا رد عضو پیوندی به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که در آن سیستم ایمنی و دفاعی بدن گیرنده از پذیرش عضو پیوندی خودداری می‌کند. کاهش و جلوگیری از وقوع این پدیده دغدغه و هدف اصلی پزشکان پیونددهنده و گیرندگان عضو پیوندی می‌باشد. مسؤولیت ناشی از پس‌زدن پیوند و سایر عوارض پیوند، علاوه بر این‌که اصولاً چهره قراردادی دارد، برخلاف سایر مسؤولیت‌های پزشکی، از این ویژگی برخوردار است که در پشت آن دو قرارداد «انتقال عضو بین دهنده و گیرنده» و «قرارداد درمان» وجود دارد. در مواردی که پس‌زدن پیوند ناشی از عیبی باشد که در عضو پیوندی موجود و دهنده از آن آگاه باشد، پس‌زدن پیوند به دهنده بدون حسن نیت منتسب بوده، با تخلف از «شرط ضمنی سلامت عضو پیوندی» موجود در قرارداد بین دهنده و گیرنده، مسؤولیت وی مطرح است. در خصوص قرارداد درمان نیز مسؤولیت ناشی از پس‌زدن پیوند عضو تابع قاعده کلی وضع‌شده توسط قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1392 می‌باشد و پزشک و سایر عوامل سبب پس‌زدن پیوند، در صورت تقصیر، مسؤول جبران خسارت گیرنده عضو پیوندی می‌باشند. اصولاً دهنده عضو و وراث شخصی که دچار مرگ مغزی شده است در بسیاری از موارد از مسؤولیت ناشی از پس‌زدن و یا سایر عوارض پیوند با توجه به قاعده احسان معاف هستند و گیرنده نیز در مواردی که پس‌زدن پیوند منتسب به وی باشد از جبران خسارت محروم است. اهمیت انتفای هدف اصلی پیوند و بروز اختلافات راجع به آن، نیازمند بحثی دقیق در این خصوص می‌باشد. نویسندگان این مقاله در پی تحلیل این مسائل در حقوق پزشکی معاصر ایران می‌باشند.
نویسندگان:
دکتر عباداله رستمی چلکاسری: استادیار دانشکده علوم انسانی
سعید خوافی
فصلنامه حقوق پزشکی - سال دهم، شماره 36، بهار 1395.
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 
