سیدناصر سجادی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در نشستی خبری در تاریخ 5 آبان ماه گفت: «براساس آمار روز نخست آبانماه امسال، نزدیک به ٤٨٠ میلیون لیتر بنزین ٧٠٠ تومانی همچنان در کارت سوخت خودروها باقیمانده است».
سجادی با یادآوری این که فرصت استفاده از بنزین ٧٠٠ تومانی باقیمانده در کارتهای سوخت آخر آبانماه پایان می یابد، افزود: «روزانه به طور میانگین سه تا چهار میلیون لیتر از موجودی این بنزین (٧٠٠ تومانی) مصرف می‌شود».
اظهارات آقای سجادی نشان می دهد که به احتمال فراوان، کل بنزین ٧٠٠ تومانی باقی مانده در کارت های سوخت مردم در طول ماه آبان مصرف نمی شود و با روند کنونی، حدود 4 ماه طول می کشد تا مردم از سهمیه های خود استفاده کنند.
بنابراین در صورت اتمام مهلت استفاده از این سهمیه‌ها در پایان آبان ماه، بخشی از سهمیه های باقی مانده در این کارت ها از بین خواهد رفت. این اقدام از دو جنبه آثار منفی حقوقی و اجتماعی به دنبال دارد:
الف- آثار حقوقی: در مباحث حقوقی، اصطلاحی به نام «حقوق مکتسبه» وجود دارد که به معنای حقوقى است که تحت شرایط قانونى معینى به دست آمده است ولی در حال حاضر، آن شرایط قانونی تغییر کرده است. با این وجود، لازم است حقوق به دست آمده به اعتبار شرایط زمان ایجاد آن‌ها، معتبر شناخته شود.
با توجه به همین مفهوم است که مبحث «عطف به ما سبق نشدن قوانین» مطرح می شود. بدون تردید، سهمیه های بنزین 700 تومانی ذخیره شده در کارت های سوخت مردم مصداقی از حقوق مکتسبه آن‌ها است زیرا این سهمیه ها براساس رویه های قانونی کشور در هنگام اجرای طرح سهمیه بندی بنزین در سال های اخیر به دست آمده است.
در نتیجه، توقف اجرای این طرح و تک نرخی شدن بنزین از اوایل خردادماه امسال، مجوزی را به دولت برای تضییع این حقوق مردم نمی دهد. بنابراین دولت نمی تواند به این بهانه نسبت به حقوق مکتسبه مردم و حق الناس، کم توجهی کند و بخشی از این سهمیه‌های بنزین را در پایان ماه جاری از بین ببرد.
ب- آثار اجتماعی: آن گروهی از مردم که در طول مدت اجرای سیاست سهمیه بندی بنزین، با مصرف کمتر این فرآورده نفتی و رعایت الگوی مصرف، به دولت برای کاهش واردات بنزین کمک کرده بودند، با این اقدام دولت، احساس زیان می‌کنند زیرا آن ها فرصت استفاده از کل سهمیه ذخیره خود را در چند ماه اخیر نداشته اند.
در نتیجه، مردم از این پس به این نکته می اندیشند که «هر زمان دولت حق و امتیازی برای آن ها در نظر گرفت، بدون فوت وقت و بدون کمترین ملاحظه آن را در اختیار گیرند و حتی هدر دهند! ». این موضوع هزینه‌های اجتماعی زیادی برای دولت به همراه دارد.
بنابراین پیشنهاد می شود که مهلت استفاده از سهمیه های بنزین 700 تومانی ذخیره شده در کارت های سوخت مردم حداقل تا پایان سال 94 تمدید شود تا حقوق مکتسبه افراد دارای این سهمیه ها تضییع نشود و آثار منفی حقوقی و اجتماعی این اقدام دولت به حداقل ممکن برسد.
یادداشت از علیرضا کهزادی
انتهای پیام/م
